Przemoc w rodzinie. Współpraca służb w ramach lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie

Przemoc w rodzinie - definicja Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste (członków rodziny), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, art.2 ust.2

Czynniki ryzyka Dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pochodzenia Normy kulturowe i społeczne Stres społeczny (bezrobocie, złe warunki mieszkaniowe) Uzależnienie (alkohol, narkotyki) Cechy ofiary i sprawcy przemocy Interakcje interpersonalne wewnątrz rodziny Izolacja rodziny uwaga: określają prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy, ale nie dają podstaw do stwierdzenia zależności przyczynowo-skutkowej

Konsekwencje przemocy Syndrom wyuczonej bezradności Zespół stresu pourazowego Zjawisko prania mózgu Syndrom sztokholmski Efekt pułapki psychologicznej Wiktymizacja

Cykl przemocy Faza narastania napięcia (stres, frustracja, słaba komunikacja, napięcie) Faza gwałtownej przemocy (kłótnia, walka, pobicie, awantura) Faza miodowego miesiąca (poczucie winy sprawcy, obietnice poprawy) czynniki wyzwalające – przemoc - spadek natężenia gniweu i złości – pojednanie – nadzieja – napięcie – poczucie zagożenia – eskalacja gniewu – czynniki wyzwalające - przemoc

Ofiary przemocy - charakterystyka Niska samoocena Silna zależność Lęk Obniżony nastrój Skłonność do obwiniania siebie Nadużywanie leków, alkoholu Dolegliwości psychosomatyczne Izolacja społeczna

Przyczyny pozostawania w związkach opartych na przemocy Uwarunkowania kulturowo-religijne i środowiskowe Zależność finansowa od partnera Niewiedza Strach przed sprawcą przemocy Wiara w to, że będzie lepiej Miłość do sprawcy

Co sprzyja stawaniu się sprawcą przemocy? Traumatyczne zdarzenia z dzieciństwa Brak akceptacji i właściwych kontaktów emocjonalnych z najbliższymi Niekonsekwentny system wychowawczy Duża częstotliwość sytuacji stresowych i frustracyjnych Częste wzory agresywnych zachowań w rodzinie i środowisku Alkoholizm i inne uzaleznienia Potrzeba dominacji i wywierania wpływu Zaburzenia psychiczne

Skutki przemocy wobec dzieci Fizyczne Psychosomatyczne Psychologiczne, emocjonalne Psycho-społeczne KRÓTKOTERMONOWE – lek, cierpienie, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, zachowania agresywne, obgryzanie paznokci, drżenie, jąkanie, problemy w szkole, nadmierne posłuszeństwo lub zamknięcie sie w sobie, myśli samobójcze, itp. DŁUGOTERMINOWE - trudności w zbudowaniu spójnego obrazu siebie, trudności w nawiązywaniu trwałych relacji, powtarzanie destruktywnych wzorców rodzinnych, depresje, zaburzenia odżywiania, problemy zdrowotne, podejmowanie zachowań ryzykownych, itp.

Lokalny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie W danym środowisku działają placówki, instytucje i organizacje udzielające pomocy ofiarom przemocy w rodzinie Pracownicy wszystkich instytucji i placówek mających kontakt z ofiarami i sprawcami przemocy są włączeni w proces pomocy rodzinom Pomoc udzielana rodzinie jest interdyscyplinarna Funkcjonuje placówka koordynująca działania

Jaka jest oferta placówek działających na danym terenie? Co należy wiedzieć uruchamiając lokalny system pomocy rodzinom, w których jest przemoc? Jaka jest skala zjawiska? Jaka jest oferta placówek działających na danym terenie? Jakie są postawy, kompetencje doświadczenia przedstawicieli służb i władz w zakresie pomocy rodzinom, w których jest przemoc? Jakie są możliwości i bariery przy podejmowaniu działań pomocowych?

Organy administracji rządowej i samorządowej współdziałają z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą, oddziaływania na osoby stosujące przemoc oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy w rodzinie. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzine(art. 9 ust. 1)

Co sprzyja efektywności współpracy: > Regularne spotkania > Interdyscyplinarne szkolenia > Odpowiednie uregulowania prawne > Jasne procedury postępowania > Edukacja społeczna > Praca w zespołach interdyscyplinarnych

Zespół interdyscyplinarny Grupa profesjonalistów, którzy współpracują ze sobą w sposób skoordynowany, w celu skutecznego reagowania na informacje o przemocy w rodzinie. > Skład zespołu > Czas pracy > Rodzaje zespołów

Etapy w tworzeniu zespołów interdyscyplinarnych > spotkanie wstępne (“zapoznanie” i “rozpoznanie”) > uzyskanie poparcia macierzystych instytucji > określenie celu zespołu i zakresu działań > określenie przypadków, którymi będzie zajmował się zespół > stworzenie procedur > monitorowanie / ulepszanie

Ustawa o ochronie danych osobowych Dla zaistnienia zespołu interdyscyplinarnego konieczne jest zawarcie pisemnej umowy pomiędzy podmiotami które mają wejść w skład takiego zespołu

Czego unikać pracując w zespole = współpracując z innymi służbami? > niezdrowej rywalizacji > posługiwania się mitami i stereotypami, czyli “zawodowej” niechęci do przedstawicieli innych zawodów > oporów związanych z przekazywaniem informacji > generalizowania opinii nt. innych członków zespołu > osobistych uprzedzeń

Korzyści ze współpracy z innymi służbami dla klienta (trafniejsze decyzje, skuteczniejsza pomoc, efektywne wykorzystanie zasobów środowiska, mniej urazów psychicznych,) osobiste (podnoszenie kompetencji i zdobywanie nowych doświadczeń,szybszy przepływ informacji, możliwość odreagowania emocjonalnego, mniej działań powielających się lub wzajemnie wykluczających, wsparcie w kryzysie, zapobieganie wypaleniu zawodowemu

Współpraca: > jest bardziej ekonomiczna > daje szansę na inne spojrzenie na problem i wymianę doświadczeń > sprzyja podniesieniu naszych kompetencji > pozwala na efektywne wykorzystanie zasobów w danym środowisku > sprzyja podejmowaniu trafniejszych decyzji WSPÓŁPRACA UŁATWIA NAM PRACĘ