Instrumenty finansowe Kontrakty terminowe Krzysztof Grabek Aleksander Szczypiński

Plan prezentacji Definicja Rodzaje transakcji i innowacje Podział i opis kontraktów terminowych Strategie i zastosowania w realnym świecie Przykładowe transakcje Podsumowanie

Instrumenty terminowe Definicja Instrumenty terminowe Operacje finansowe z terminem wykonania w przyszłości, po cenie i warunkach z góry ustalonych w momencie zawierania transakcji. Źródło: J. Kudła, Instrumenty finansowe i ich zastosowania

Miejsce zawierania transakcji Transakcje Rzeczywiste delivery Nierzeczywiste Non delivery Miejsce zawierania transakcji Giełdy terminowe Prywatne umowy

Kontrakty terminowe na GPW Grupa Kontraktów Instrument bazowy Data rozpoczęcia notowania Kontrakty na indeksy WIG20 (kontrakty z mnoż. 10 zł) 16.01.1998 (kontrakty z mnoż. 20 zł)  23.09.2013  mWIG40 18.02.2002 Kontrakty na akcje   22.10.2001 Kontrakty na kursy walut  USD/PLN 25.09.1998  EUR/PLN 31.05.1999  CHF/PLN 30.09.2008 Kontrakty na WIBOR  1, 3 i 6M WIBOR 18.10.2013 Kontrakty na obligacje  Krótko, średnio  i długoterminowe obligacje SP  18.10.2013

Kontrakty terminowe na GPW - c.d. WIG20 13.11.2013 Kurs zamknięcia: 2468,82 Zmiana: -1,39 % Źródło: http://www.gpw.pl/kontrakty_terminowe#ipk_indeksy

Podział i różnice Kontrakty terminowe Forward Futures

Kontrakty typu forward Zobowiązanie do nabycia w przyszłości danego przedmiotu transakcji Z góry ustalona cena i termin realizacji Proste, niezabezpieczone, pozagiełdowe, często rzeczywiste Przedmiotem wymiany towary i waluty Rozwiązanie – dostarczenie towaru, lub rozliczenie transakcji (wyrównanie cen)

Kontrakty FRA FRA – Forward Rate Agreement Kontrakt na stopę procentową Z góry ustalona wysokość stopy Strony zobowiązują się do wyrównania różnicy pomiędzy stopami przy rozliczeniu transakcji

Kontrakty typu futures Podobnie jak w przypadku forwardu. Zobowiązanie do nabycia w przyszłości danego przedmiotu transakcji Kontrakty na towary, waluty, indeksy, stopy procentowe, papiery wartościowe Obowiązkowe złożenie depozytu jako zabezpieczenie transakcji Dźwignia finansowa

Strategie i wykorzystywanie instrumentów finansowych Hedging – zabezpieczenie ceny planowanego lub obecnego portfela, Arbitraż – wykorzystanie chwilowej nierównowagi na rynku w celu zrealizowania zysku bez ryzyka, Spekulacje – otwieranie pozycji na rynku derywatów w celu zrealizowania zysku.

Zysk / strata Zwrot z inwestycji dla kupującego kontrakt terminowy Zwrot z inwestycji dla sprzedającego kontrakt terminowy

Hedging Hedging z wykorzystaniem kontraktów terminowych na WIG20 w celu zabezpieczenia portfela akcji przed spadkiem wartości. Dane: • Posiadamy portfel akcji wchodzących w skład indeksu WIG20 o wartości 50.000 zł, • Oczekujemy w najbliższym czasie spadków na rynku, jednak nie chcemy pozbywać się posiadanego portfela akcji, ponieważ w naszej ocenie w dłuższej perspektywie notowania akcji będą rosły, • Bieżący kurs kontraktu terminowego na WIG20 wynosi 2.400 pkt, • Chcemy przy wykorzystaniu kontraktów na WIG20 zabezpieczyć portfel przed zbliżającą się korektą rynku.

Hedging, c. d. Wyznaczamy liczbę kontraktów, jaką należy użyć w transakcji zabezpieczającej: 50.000 zł / (2.400 pkt x 10 zł) = 2,08 W celu zabezpieczenia długiej pozycji w akcjach sprzedamy (pozycja krótka) 2 kontrakty terminowe na WIG20. • Załóżmy, że prognozy co do spadku kursu akcji się sprawdziły i w efekcie korekty indeks WIG20 oraz posiadany portfel akcji tracą przykładowo na wartości 7,5%. • Kontrakty terminowe również tracą 7,5%. Po spadku są notowane po kursie 2.220 pkt (180 pkt spadek).

Hedging, c. d. Wynik strategii zabezpieczającej 1. Wynik portfela akcji W efekcie spadków na rynku wartość naszego portfela traci 3.750 zł = 50.000 zł x (– 7,5%) = – 3.750 zł (strata) 2. Wynik na kontraktach terminowych Kurs kontraktów na WIG20 tak jak indeks WIG20 spada o 7,5%. Na krótkiej pozycji w kontraktach terminowych zarabiamy 3.600 zł. = (2.400 pkt – 2.220 pkt) x 10 zł x 2 kontraktów = + 3.600 zł (zysk) 3. Suma Strata na akcjach = – 3.750 zł Zysk na kontraktach = + 3.600 zł RAZEM = – 150 zł

Arbitraż Arbitraż na przewartościowanie kontraktów terminowych na przykładzie kontraktów na WIG20. Dane: • Wartość indeksu WIG20 wynosi 3.650 pkt, • Liczba dni pozostałych do wygaśnięcia wynosi 60 dni, • Poziom wolnej od ryzyka stopy procentowej wynosi 5%, • Kurs kontraktów terminowych na WIG20 wynosi 3.700 pkt.  

Arbitraż, c. d.  

Arbitraż, c. d. Strategia arbitrażowa będzie polegać na (przykład opracowano z wykorzystaniem jednego kontraktu terminowego): • Sprzedaży jednego kontraktu terminowego po kursie 3.700 pkt, • Zaciągnięciu pożyczki na kwotę 36.500 zł na zakup akcji (pożyczkę zaciągamy wg stopy, którą użyliśmy do kalkulacji wartości teoretycznej), • Kupnie za kwotę 36.500 zł portfela akcji wchodzących w skład indeksu WIG20.

Kontrakt Foward SECO/WARWICK S.A. od dnia 21.01.2013 do 30.09.2013r. zawarła z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. Siedemnaście kontraktów terminowych typu forward na sprzedaż EUR na łączną kwotę 4.302.000 EUR (18.148.896 zł), Cztery kontrakty terminowe typu forward na sprzedaż USD na łączną kwotę 600.000 USD (1.946.000 zł). Łączna wartość powyższych kontraktów terminowych wynosi 20.094.896 PLN.

Kontrakt Forward, c. d. Największy kontrakt terminowy typu forward na sprzedaż EUR na kwotę 1.450.000 EUR (6.055.490 zł), podpisany dnia 21.01.2013 r Realizacja transakcji terminowych (sprzedaż EUR/PLN, USD/PLN) powiązana jest z realizacją zabezpieczenia eksportu EUR/PLN oraz USD/PLN poprzez zapewnienie kursu budżetowego kontraktów.

Kurs sprzedaży = 4,17 PLN/EUR Kontrakt Forward, c. d. Sprzedaż 1.450.000 EUR za 6.055.490 zł Kurs sprzedaży = 4,17 PLN/EUR Kurs 30.09.13 = 4,21 PLN/EUR 1.450.000 * 4,21= 6.104.500 Strata = 49.010 PLN

FORWARD NA COCA-COLĘ NA WNE

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!