Raport Amway na temat przedsiębiorczości w Europie Realizacja GfK Group 1
RAPORT AMWAY NA TEMAT PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W EUROPIE Raport Amway na temat przedsiębiorczości w Europie objął badaniami 12 krajów. Respondenci: Europa: ponad 13 tys. osób w wieku 14 lat i starszych Polska: 1 000 kobiet i mężczyzn w wieku 15 lat i starszych Partnerzy i wykonawcy: Amway w Europie, Uniwersytet Ludwika Maksymiliana w Monachium GFK . Dlaczego Amway sporządza Raport na temat przedsiębiorczości w Europie? Uważamy, że jako firma proponująca model biznesowy polegający na łatwym rozpoczęciu własnego biznesu, powinniśmy wiedzieć więcej na ten temat i udostępniać nasze badania promując w ten sposób przedsiębiorczość. Wszyscy bowiem wierzymy, że przedsiębiorczość może przyczynić się do rozwoju gospodarki europejskiej, stworzenia nowych miejsc pracy oraz wprowadzania innowacyjnych rozwiązań. Tego rodzaju raporty przygotowujemy od roku 2010. powiększając liczbę krajów. W 2012 roku badanie zostanie przeprowadzone w 16 państwach europejskich (2010: 11 państw; 2011: 12) W celu zrealizowania badania opieramy się na 3 filarach: Pierwszym jest Amway, który dostarcza praktycznej wiedzy na temat potrzeb ludzi w tym obszarze oraz przewodniczy inicjatywie Drugim jest „Centrum Przedsiębiorczości” Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium w Niemczech, który tworzy naukową perspektywę badania. Trzecim jest Instytut badawczy GfK („Gesellschaft fuer Konsumforschung”), który przeprowadza ankietę w całej Europie.
W porównaniu do innych państw w Europie, praca na własny rachunek cieszy się w Polsce średnim poziomem akceptacji. Odsetek pozytywnego nastawienia do samozatrudnienia / pracy na własny rachunek/ własnej działalności gospodarczej... Najbardziej pozytywną postawę w stosunku do przedsiębiorczości (pracy na własny rachunek) wykazują Duńczycy, Brytyjczycy, Francuzi i Szwajcarzy. Natomiast na drugim biegunie znajdują się Niemcy, gdzie ta forma zatrudnienia cieszy się najniższym stopniem aprobaty. W Polsce mamy do czynienia z przeciętną, na tle innych krajów europejskich akceptacją dla przedsiębiorczości. Nasze pierwsze pytanie dotyczyło nastawienia do przedsiębiorczości. I tu Polacy plasują się na średnim poziomie akceptacji. na czele są Duńczycy, Brytyjczycy, Francuzi i Szwajcarzy.
Polacy mają pozytywne nastawienie do samozatrudnienia... Dwie trzecie Polaków przejawia pozytywną postawę w stosunku do samozatrudnienia. Zaś jedna trzecia dodatkowo może sobie wyobrazić, że rozpoczyna pracę na własny rachunek Moje nastawienie do samo-zatrudnienia jest… … i mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek … jednak nie mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek Nie wiem pozytywne negatywne Po pytaniu o generalne nastawienie do przedsiębiorczości – negatywne czy pozytywne? Zajęliśmy się bliżej grupą Polaków nastawioną do przedsiębiorczości pozytywnie. Zapytaliśmy ich w takim razie, czy mogą sobie wyobrazić założenie własnej firmy? I tu było ich już mniej. Jedna trzecia z nich stwierdzała, że tak – może widzieć siebie w roli przedsiębiorcy.
… jednak, jeśli potrzeba potrafimy być bardziej elastyczni niż inni Mój stosunek do samozatrudnienia/ pracy na własny rachunek/ własnej działalności gospodarczej jest… pozytywny i mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek/ własną działalność gospodarczą pozytywny, ale jednak nie mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek/ własną działalność gospodarczą negatywny, ale jednak mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek/ własną działalność gospodarczą negatywny i nie mogę sobie wyobrazić, że rozpoczynam pracę na własny rachunek/ własną działalność gospodarczą Przyjrzyjmy się temu bliżej Wspomniana przeze mnie jedna trzecia Polaków widzących siebie w roli przedsiębiorcy powiększa się do 40 %, gdy zsumujemy dwie grupy - tych co mają pozytywne nastawienie do przedsiębiorczości i tych co negatywne, ale jedni i drudzy mogliby się w tej roli odnaleźć. Ta druga grupa to swego rodzaju fenomen, ale jak Państwo widzą, nie jesteśmy w tym odosobnieni. Najmniej bo tylko 2% liczy sobie ta grupa (zaznaczona na różowo) w Wielkiej Brytanii i Niemczech. Tu przy okazji zerknijmy na dane Europejskie. W czołówce chętnych do bycia przedsiębiorcą plasują się Szwajcarzy, Turcy, Włosi. Polska jest w grupie średniej. Trochę zaskakują Niemcy ze względu na ich silną w Europie gospodarkę. Okazało się bowiem, że tylko 25% widzi siebie w roli przedsiębiorców i aż 30% ma do tego negatywny stosunek. 22% Polaków ma negatywny stosunek do pracy na własny rachunek, ale w tym stosunkowo dużo, bo 8% może sobie wyobrazić, że rozpoczyna własną działalność gospodarczą.
Stopień wykorzystania potencjału przedsiębiorczości Polaków jest stosunkowo niski na tle danych europejskich Duch przedsiębiorczości jest szczególnie silny w Szwajcarii, Turcji oraz we Włoszech. Niemcy wykazują najmniej chęci, aby rozpocząć własną działalność gospodarczą. 40% Polaków może wyobrazić sobie rozpoczęcie pracy na własny rachunek, ale jedynie 6% z nich ma własną działalność gospodarczą. Różnica pomiędzy potencjałem a odsetkiem Polaków pracujących na własny rachunek jest jedną z największych w Europie. A teraz powiem o tym, jak daleka droga od deklaracji do czynu. Proszę spojrzeć na dane: co z tego, że aż 40 % Polaków deklaruje, że mogłaby zostać przedsiębiorcami, skoro faktycznie czyni to zaledwie 6%. To wielki potencjał, który mógłby naszej gospodarce przynosić korzyści. Pytanie jednak, co należałoby zrobić, aby ludzie ci mieli na to szansę. Sprzedaż bezpośrednia jest tu jedną z możliwości. Co do innych nacji. Tu duch przedsiębiorczości szczególnie silny jest u Szwajcarów, Turków i Włochów, ale wszędzie rozmija się z rzeczywistością. To tak trochę na pocieszające dla nas – mieszkańców kraju, w którym rozwój przedsiębiorczości na wiele lat był kiedyś zablokowany i rozwija się swobodnie od 20.lat.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KOBIET Podejście kobiet i mężczyzn Zobaczmy, jak to się ma w podziale na kobiety i mężczyzn. Podejście kobiet i mężczyzn do otwarcia własnej firmy nie jest takie samo - 73% ankietowanych mężczyzn w Polsce ma pozytywny stosunek do otwarcia własnej firmy. Opinię tę wyraża jedynie 64% kobiet. Gdy pytamy głębiej, o chęć założenia własnej firmy, to i tu mężczyźni odnoszą się do tego lepiej - 41% respondentów płci męskiej może wyobrazić sobie rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej; opinię tę podziela 35% kobiet. W porównaniu z innymi państwami w Europie, procent opinii pozytywnych wyrażanych przez kobiety jest niski. Przykładowo, w Danii jest to 88%. Z pewnością warto więc zadać sobie pytanie, jak zachęcić polskie kobiety do przedsiębiorczości. Zgoda z twierdzeniem „Mam pozytywny stosunek do otwarcia własnej firmy“
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KOBIET Potencjał przedsiębiorczości najsilniej objawia się wśród: Kobiet ze średnim wykształceniem Kobiet w wieku od 30 do 49 lat Kobiet, które są zatrudnione Na południowym zachodzie i w centrum Polski Spróbowaliśmy w badaniu stworzyć portret Polki chcącej założyć własną firmę. Okazało się, że jest to: Kobieta ze średnim lub wyższym wykształceniem. Kobieta w wieku od 30 do 49 lat Kobieta, która jest zatrudniona na umowę o pracę. Kobieta raczej mieszkająca na południowym zachodzie i w centrum niż w innych rejonach Polski
Następne pokolenie przedsiębiorców: osoby poniżej trzydziestki Młodzież w wieku od 14 do 29 lat należy do nowego pokolenia przedsiębiorców w Europie. 80% Polaków w tym wieku (właśnie wchodzących na rynek pracy) wyraża swój ogólnie pozytywny stosunek do pracy na własny rachunek. Co drugi Polak poniżej 30. roku życia może wyobrazić sobie rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. A co na to młodzi Polacy? Z badań wynika, że 80% młodych Polaków - właśnie wchodzących na rynek pracy - wyraża swój ogólnie pozytywny stosunek do pracy na własny rachunek. Co drugi Polak poniżej 30. roku życia może wyobrazić sobie rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. (dane procentowe)
Niezależność jest najbardziej atrakcyjnym aspektem pracy na własny rachunek Dla Europejczyków najważniejszymi powodami do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej są niezależność oraz samorealizacja W Polsce do najważniejszych powodów dochodzi również aspekt finansowy. Niezależność od pracodawcy, bycie swoim własnym szefem Samorealizacja, możliwość realizacji własnych pomysłów Możliwość dodatkowych zarobków Lepsze zrównoważenie życia rodzinnego, zawodowego i czasu wolnego Powrót na rynek pracy, alternatywa dla bezrobocia Polska Europa 12 krajów Odpowiedzmy sobie teraz na pytanie, co jest ważne w pracy na własny rachunek dla naszych respondentów? Dla wszystkich nacji w Europie jest to niezależność od pracodawcy oraz samorealizacja. Dla Polaków podobnie. Co nas wyróżnia - to większy nacisk Polaków w stosunku do średniej europejskiej na kwestie zarobków. I tu panuje pełna zgoda wśród badanych Polek jak i Polaków. Pyt. Które z następujących aspektów przemawia do Pana(i) osobiście jako ewentualne powody podjęcia samozatrudnienia?
Dla większości Europejczyków duże znaczenie ma równowaga pomiędzy pracą a życiem osobistym Średnio ponad 3/4 Europejczyków zgadza się, że równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest bardzo ważna. Dodatkowo co czwarty Europejczyk (25%) twierdzi, że powodem rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności gospodarczej może być możliwość lepszego zrównoważenia życia rodzinnego, zawodowego i czasu wolnego. Polska nie różni się tutaj od średniej europejskiej. Co ma jeszcze dla nas znaczenie w pracy na własny rachunek? Okazało się, że lepsza możliwość połączenia pracy zawodowej z życiem osobistym Spójrzmy na badania - średnio ponad 3/4 Europejczyków zgadza się, że równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest bardzo ważna. Dodatkowo co czwarty Europejczyk (25%) twierdzi, że powodem rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności gospodarczej może być możliwość lepszego zrównoważenia życia rodzinnego, zawodowego i czasu wolnego. Polska nie różni się tutaj od średniej europejskiej. Pyt. Jak ważne jest dla Pana(i) współgranie kariery i rodziny?
Bliższe spojrzenie: co to znaczy, że warunki pracy są przyjazne rodzinie? Dla Polaków, podobnie jak dla Europejczyków warunki pracy przyjazne rodzinie to przede wszystkim przyjazne rodzinie godziny pracy. Dla Europejczyków znacznie ważniejsze niż dla Polaków jest tu także możliwość wzięcia krótkookresowego urlopu w sytuacjach rodzinnych lub praca w niepełnym wymiarze godzin. przyjazne godziny pracy, np. brak spotkań wieczorami i w weekendy oferta opieki nad dzieckiem płaca powiązana z osiągnięciami długookresowy urlop z gwarancją powrotu np. urlop rodzicielski możliwość pracy z domu lub na telefon (telepraca) krótkookresowe urlopy np. na z powodu choroby w rodzinie praca na część etatu, w niepełnym wymiarze godzin Polska Europa 12 krajów Gdy zapytaliśmy, co oznaczają przyjazne dla rodziny warunki pracy, otrzymaliśmy odpowiedź, że dla Polaków, podobnie jak dla Europejczyków,to przede wszystkim przyjazne rodzinie godziny pracy. Dla Europejczyków znacznie ważniejsze niż dla Polaków jest tu także możliwość wzięcia krótkookresowego urlopu w sytuacjach rodzinnych lub praca w niepełnym wymiarze godzin. Pyt. Co dla Pana(i) oznacza zatrudnienie przyjazne rodzinie?
Samozatrudnienie jest postrzegane jako realna alternatywa dla pracy na etacie dla respondentów z dziećmi. Europejczycy z dziećmi mają pozytywne nastawienie do samozatrudnienia (wynik powyżej średniej). Co więcej, samozatrudnienie wydaje się być szczególnie atrakcyjne dla rodzin z dziećmi: dla 43% badanych z dziećmi samozatrudnienie to alternatywa dla pracy na etacie, w porównaniu do 38% rodzin bez dzieci. Warunki przyjazne rodzinie to takie, gdzie można bardziej poświęcić czas dzieciom, niż pracując na etacie. Z naszych badań wynika, że Europejczycy z dziećmi mają pozytywne nastawienie do samozatrudnienia - wynik powyżej średniej ogółu respondentów. Co więcej, samozatrudnienie wydaje się być szczególnie atrakcyjne dla rodzin z dziećmi: dla 43% badanych z dziećmi samozatrudnienie to alternatywa dla pracy na etacie, w porównaniu do 38% rodzin bez dzieci.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KOBIET Model polskiego biznesu rodzinnego? 34% kobiet z dziećmi może sobie wyobrazić rozpoczęcie prowadzenia własnej firmy. 40% kobiet z dziećmi twierdzi, że powodem dla prowadzenia własnej firmy jest możliwość „lepszego zrównoważenia życia rodzinnego z zawodowym i czasem wolnym”. Co na ten temat myślą Polki? Badania pokazały, że trzy czwarte ankietowanych (74%) zgadza się, że aspekt łączenia życia rodzinnego i zawodowego jest dla nich ważny. Dla kobiet z dziećmi szczególnie samozatrudnienie wydaje się atrakcyjną formą prowadzenia własnej firmy; w tej grupie docelowej potencjał przedsiębiorczości jest na wysokim poziomie: - 40% kobiet z dziećmi twierdzi, że powodem dla prowadzenia własnej firmy jest możliwość "lepszego zrównoważenia życia rodzinnego i zawodowego oraz czasu wolnego" 34% kobiet z dziećmi może sobie wyobrazić rozpoczęcie prowadzenia własnej firmy. Tu znowu objawia się potencjał kobiet, jako siły mogącej mieć znaczenie w polskiej gospodarce.
Brak wiedzy i umiejętności gaszą entuzjazm dotyczący przedsiębiorczości 46% Polaków mówi, że obawia się rozpocząć prowadzenie własnej firmy ze względu na brak koniecznej wiedzy ekonomicznej. Blisko połowa Polaków (40%) ma wątpliwości odnośnie własnych umiejętności i wiedzy i nie czuje się przygotowana do prowadzenia własnej firmy. Co powstrzymuje Europejczyków, w tym Polaków przed założeniem własnej firmy? Większość z nich obawia się o braki w swojej wiedzy ekonomicznej oraz że ma niedostateczne zdolności. Celują w tym Rosjanie, Turcy, Niemcy, Hiszpanie, Ukraińcy, Polacy A co myślą Polacy - 46% Polaków mówi, że obawia się rozpocząć prowadzenie własnej firmy ze względu na brak koniecznej wiedzy ekonomicznej. Blisko połowa Polaków (40%) ma wątpliwości odnośnie własnych umiejętności i wiedzy i nie czuje się przygotowana do prowadzenia własnej firmy. Suma odpowiedzi „całkowicie się zgadzam” i „raczej się zgadzam”
Obserwuje się potrzebę większej ilości programów edukacyjnych organizowanych przez jednostki publiczne, skierowanych do osób rozpoczynających działalność gospodarczą (całkowicie się zgadzam) (zupełnie się nie zgadzam) Co jest potrzebne, aby to zmienić i pomóc w rozpoczęciu pracy na własny rachunek? Respondenci wskazują na edukację i szkolenia oraz dostępność do publicznych programów szkoleniowych adresowanych do zakładających własną firmę. Braki w tych obszarach najbardziej mają wpływ na obawy przed założeniem własnej firmy. To byli respondenci ogółem. Gdy spojrzymy tylko na kobiety, to dane są podobne.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KOBIET Polskie kobiety czują się nieprzygotowane i niedoinformowane Jak wspomniałam - w odniesieniu do kobiet jest podobnie - aż 48 % z nich obawia się pracy na własny rachunek. Z tych samych powodów, co wspomnianych poprzednio - 69% kobiet twierdzi, że edukacja i możliwość dalszego uczenia się są bardzo istotnymi aspektami związanymi z samozatrudnieniem. Jedynie 16% z nich jest dobrze poinformowanych o szkoleniach prowadzonych przez placówki edukacyjne, uniwersytety czy prywatne firmy szkoleniowe. Większość ankietowanych Polek twierdzi, że obawia się otworzyć własną firmę ze względu na niedostateczne umiejętności osobiste i wiedzę. Biorąc pod uwagę wiedzę ekonomiczną, prawie co druga kobieta w Polsce nie czuje się wystarczająco przygotowana do prowadzenia własnej firmy! Trzeba dodać, że jak pokazały przykłady innych krajów efektywne szkolenia dla kobiet powinny być do nich dedykowane czyli dostosowane do ich potrzeb, regionu, sytuacji.
PODSUMOWANIE 1. Polacy mieszczą się w średnich poziomach akceptacji przedsiębiorczości i chęci rozpoczęcia pracy na własny rachunek. 2. Ciągle jest duża różnica między deklaracjami a ilością powstających firm. 3. Polacy cenią sobie w prowadzeniu własnej firmy niezależność, samorealizację, możliwość poświęcenia więcej czasu rodzinie. 4. Brak wiedzy i umiejętności gaszą entuzjazm do zakładania własnych firm. 5. Małe i średnie firmy to duży potencjał rozwoju naszej gospodarki. 1111