Złota Brama w Gdańsku Tomasz Cecot, 2007 Witam Państwa. Nazywam się Tomasz Cecot. Jestem przewodnikiem turystycznym po Gdańsku, Sopocie i Gdyni. W tej prezentacji chciałbym Państwu przedstawić … Złotą Bramę. Zapraszam. Tomasz Cecot, 2007

Lokalizacja Rozdział 1.

Europa Polska Gdańsk Główne Miasto Lokalizacja Główne Miasto w Gdańsku „Droga Królewska” Gdańsk Główne Miasto

Lokalizacja Złota Brama Długi Targ Główne Miasto w Gdańsku „Droga Królewska” Złota Brama Długi Targ Główne Miasto w Gdańsku

Opis architektoniczny Rozdział 2.

Rzut zachód na rzucie prostokąta na rzucie prostokąta wschód

Przejście sklepienie kryształowe w przejściu nawiązanie do gotyku w postaci kryształowych sklepień.

Budowla Murowana z cegły Okładzina z piaskowca gotlandzkiego cegła piaskowiec Murowana z cegły Okładzina z piaskowca gotlandzkiego Polichromowana i złocona Budowla wymurowana została z cegły i oblicowana okładziną z piaskowca pochodzącego z Gotlandii. Piaskowiec pomalowano i pozłocono.

Fasady

Dwie identyczne fasady o kształcie łuku triumfalnego Porównanie Fasada zachodnia Fasada wschodnia Fasady wschodnia i zachodnia są bliźniaczo podobne. Obie fasady mają charakter klasycznego łuku triumfalnego. Dwie identyczne fasady o kształcie łuku triumfalnego

Fasada przęsło boczne Trójprzęsłowa Trójosiowa przęsło środkowe Układ wertykalny przęsło boczne Trójprzęsłowa Trójosiowa Na początku układ wertykalny fasady. Fasada składa się z trzech przęseł, odzielonych od siebie w linii pionowej kolumnami. W związku z tym wyznaczyć można trzy osie. przęsło środkowe

Fasada kondygnacja górna kondygnacja dolna Układ horyzontalny dwukondygnacyjna kondygnacja górna Układ horyzontalny. Fasada jest dwukondygnacyjna. Kondygnację górną wieńczy balustrada z rzeźbami. kondygnacja dolna

Fasada kolumna koryncka kolumna jońska Kondygnacja dolna Kolumny jońskie Kondygnacja górna Kolumny korynckie kolumna koryncka Na każdej kondygnacji fasady stoją po cztery kolumny. Na dole są to kolumny jońskie wsparte na wysokich cokołach, u góry korynckie. Kolumny te wspierają wyłamania belkowania znajdujące się na ich osiach. Kolumny ustawione są w tzw. porządku spietrzonym, gdzie dołem mamy starszy porządek a góra młodzy. (((wyjaśnić) kolumna jońska

Przejście dla pieszych Kondygnacja dolna Środkowy przejazd w kształcie półkolistej arkady Prostokątne przejścia dla pieszych Zakratowane przezrocza W przyziemiu, po bokach półkolistej arkady przejazdu 2 niższe prostokątne przejścia piesze, nad którymi zakratowane przezrocza. Przejście dla pieszych przejazd

Kondygnacja górna 4 arkadowe okna w drugiej kondygnacji 4 poziomo dzielonych wielkich arkadowych okien, z których dwa umiesczpone są w przęśle środkowych, natomiast w przęsłach bocznych znajdują się pojedyncze. Na tej kondygnacji znajduje się obszerna sala.

Zwieńczenie Tralkowa balustrada kamienna Kamienne figury na cokołach całość zwieńczona tralkową balustradą. Tralką nazywamy pojedynczy słupek balustrady. jest dzieloną filarkami zdobionych płaskorzeźbami.

Opis szczegółowy fasady

Balustrada Belkowanie Kolumny korynckie Kolumny jońskie Figury

Kolumny jońskie Przyjrzyjmy się szczegółowo każdej z części fasady. Wystrój fasady podzielić można na pasy. Najniżej znajdować się będzie pas kolumn jońskich.

Belkowanie Kolumny jońskie

Kolumny korynckie Belkowanie Kolumny jońskie

Belkowanie Kolumny korynckie Belkowanie Kolumny jońskie

Balustrada Belkowanie Kolumny korynckie Belkowanie Kolumny jońskie

Balustrada Belkowanie Kolumny korynckie Kolumny jońskie Figury

dwuwarstwowa struktura podziałów na tle ściany o podziałach listwowo-płycinowych stoją kolumny.

Detal rzeźbiarski

Kartusz z herbem Kampanula Owoce granatu Rauty Kaboszony Lilie z owocami granatu

Kartusz herbowy dwa krzyże nad nimi korona W kluczu arkady przejazdowej kartusz z herbem Gdańska. Kluczem nazywamy najwyższy punkt łuku.

Kampanula Motyw zdobniczy w kształcie dzwonków

Owoce granatu Symbol pomyślności

Rauty Przypomnienie funkcji obronnej

Lilia z owocem granatu w kluczach okien kostki z motywem lilii i owoców granatu

Belkowanie

Gzyms Fryz Architraw

FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI fasada wschodnia i zachodnia Fryz pierwszej kondygnacji sentencje Fryz drugiej kondygnacji maski FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI

FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI Fasada zachodnia FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI

OBY SIĘ DOBRZE WIODŁO TYM KTÓRZY Sentencja Fasada zachodnia OBY SIĘ DOBRZE WIODŁO TYM KTÓRZY CIĘ MIŁUJĄ. NIECH POKÓJ JEST W TWOICH MURACH I we fryzach belkowania pierwszej kondygnacji inskrypcje. Po stronie wschodniej łacińska trawestacja sentencji Salustiusza: CONCORDIA RESPUBLICAE PARVAE CRESCUNT DISCORDIA MAGNAE CONCIDUNT oraz data ANNO 1612 Od zachodu ES MUSSE WOLGEHEN DENEN, DIE DICH LIBEN, ES MUSSE FRIEDEN SEIN INWENDIG IN DEINEN MAUREN UND GLUCK IN DEINEN PALASTEN SZCZĘŚCIE W TWOICH PAŁACACH PSA[LM] 122

FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI Fasada zachodnia FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI

Maski

FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI Fasada wschodnia FRYZ PIERWSZEJ KONDYGNACJI

PAŃSTWA ROSNĄ, NIEZGODĄ Fasada wschodnia łacińska trawestacja sentencji Salustiusza data CONCORDIA RESPUBLICAE PARVAE CRESCUNT DISCORDIA MAGNAE CONCIDUNT ZGODĄ MAŁE PAŃSTWA ROSNĄ, NIEZGODĄ WIELKIE UPADAJĄ ANNO 1612

FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI Fasada wschodnia FRYZ DRUGIEJ KONDYGNACJI

Maski

Figury Fasada zachodnia

Symbolika fasady zachodniej

Pożądane przymioty miasta Pokój Wolność Bogactwo Sława

Pokój Pokój Pax Trzyma gałąź palmy

Wolność Wolność Libertas W ręku ma kapelusz

Bogactwo Bogactwo Fortuna Róg obfitości

Sława Sława Fama Buccina i słońce

Figury Fasada wschodnia

Symbolika fasady wschodniej

Pożądane cechy mieszczan Roztropność Pobożność Sprawiedliwość Zgoda

Roztropność Roztropność Prudentia Zegar i luneta

Pobożność Pobożność Pietas Biblia

Sprawiedliwość Sprawiedliwość Iustitia Miecz i waga

Złamana strzała, kołczan Zgoda Zgoda Concordia Złamana strzała, kołczan

Bibliografia Friedrich J. Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w.Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997 Katalog Zabytków Sztuki. Miasto Gdańsk. Część 1. Główne Miasto, Barbara Roll [red.] Iwona Strzelecja [red.]. Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2006

Zdjęcia i opracowanie Tomasz Cecot 2008