Lekcja dla II klasy gimnazjum WYRAZY ZŁOŻONE Lekcja dla II klasy gimnazjum 1 1

Drogi Uczniu Na dzisiejszej lekcji przyswoisz sobie nowe wiadomości oraz nabędziesz nowe umiejętności, które zwiększą Twoją sprawność językową. Pomogą Ci również w nauce języków obcych. W czasie lekcji przed komputerem zachowaj poniższe zasady. Ćwiczenia rozwiązuj w pamięci lub w brudnopisie. Po każdej serii ćwiczeń przechodź do rozwiązywania zadań w karcie pracy. Wszystkie zadania zostaną ocenione przez nauczyciela. 2 Każde polecenie czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

Wyrazy złożone to wyrazy powstałe przez połączenie dwu lub więcej wyrazów. Wyrazami złożonymi są: zestawienia, zrosty, złożenia. Słowotwórstwo zajmuje się tylko zrostami i złożeniami. 3

rzeczpospolita – rzecz (jaka?) pospolita Zrost Zrost to wyraz pochodny, który powstał w wyniku zespolenia w jedną całość dwóch lub trzech wyrazów. Wyrazy te zachowują w zespoleniu swój pierwotny układ składniowy. rzeczpospolita – rzecz (jaka?) pospolita Slajd nr 8 związek zgody 4

Białystok stok (jaki?) biały związek zgody Ćwiczenia do zadania 1. 5 Slajd nr 8 Sprawdź, jaki związek zachodzi między wyrazami składowymi w poniższych zrostach. Przykład: Białystok stok (jaki?) biały związek zgody dobranoc karygodny Wielkanoc noc ( jaka?) dobra godny ( czego? ) kary noc ( jaka? ) wielka związek zgody związek rządu

Większość zrostów ma wewnętrzną odmianę. Zapamiętaj. Ważna wiadomość Slajd nr 8 Większość zrostów ma wewnętrzną odmianę. Zapamiętaj. M. rzeczpospolita D. rzeczypospolitej albo rzeczpospolitej C. rzeczypospolitej albo rzeczpospolitej B. rzeczpospolitą N. rzecząpospolitą albo rzeczpospolitą Ms. rzeczypospolitej albo rzeczpospolitej W. rzeczypospolita albo rzeczpospolita! 6

Ćwiczenia do zadania 1 Białystok karygodny dobranoc 7 Slajd nr 8 Sprawdź, które zrosty mają wewnętrzną odmianę. Skorzystaj ze słownika poprawnej polszczyzny lub innego źródła. Slajd nr 8 Białystok karygodny dobranoc D. Białegostoku karygodnego dobranoc C. Białemustokowi karygodnego dobranoc Białystok karygodnego dobranoc Białymstokiem karygodnym dobranoc Ms. Białymstoku karygodnym dobranoc

Koniec pierwszej części ćwiczeń Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadania nr 1 w karcie pracy. Jeżeli czegoś nie zrozumiałeś, wróć do poprzednich slajdów Wiadomości – slajd nr 4 Ćwiczenia – slajdy nr 5, 6, 7. 8

Złożenie 9 Slajd nr 13 Cechą charakterystyczną złożeń jest to, że są połączone za pomocą formantów -o-, -i- (-y-). Formanty te nazywamy wrostkami. grzybobranie grzyb - o - branie prostokąt prosty - o - kąt łamigłówka łamać - i - głowka

wiercipięta = wiercić, pięta Ćwiczenia do zadania 2 10 Slajd nr 13 Jakie wyrazy podstawowe posłużyły do zbudowania poniższych złożeń? Przykład: wiercipięta = wiercić, pięta meblościanka gwiazdozbiór dziesięciolecie dusigrusz mebel, ścianka gwiazda, zbiór dziesięć, lata dusić, grosz

Ćwiczenia do zadania 2 krótkowidz = krótk - o - widz 11 Slajd nr 13 Poniższe złożenia podziel na podstawy słowotwórcze i formant ( wrostek). Przykład: krótkowidz = krótk - o - widz długopis nastolatek cudzoziemiec piorunochron dług - o - pis nast - o - latek cudz - o - ziemiec piorun - o - chron

listonosz, śrubokręt, krwiodawca, drogowskaz Ćwiczenia do zadania 2 12 Slajd nr 13 Jakie wyrazy podstawowe posłużyły do zbudowania poniższych złożeń? Złożenia podziel na podstawy słowotwórcze i formant. listonosz, śrubokręt, krwiodawca, drogowskaz listonosz list, nosić list - o - nosz śrubokręt śruba, kręcić śrub - o - kręt krwiodawca krew, dawać krwi - o - dawca drogowskaz droga, wskazać drog - o - wskaz

Koniec drugiej części ćwiczeń Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadania nr 2 w karcie pracy. Jeżeli czegoś nie zrozumiałeś, wróć do poprzednich slajdów. Wiadomości = slajd nr 9 Ćwiczenia – slajdy nr 10, 11, 12 13

To już koniec ! 14 Przejrzyj kartę pracy, podpisz ją i oddaj nauczycielowi języka polskiego. Do zobaczenia na innej lekcji!