Szacowanie kosztu kapitału własnego i zarządzanie kosztem kapitału przedsiębiorstwa

Plan zajęć: Czynniki kształtujące wartość firmy Podstawowe pojęcia Koszt kapitału własnego Koszt kapitału obcego Średni ważony koszt kapitału

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE WARTOŚĆ FIRMY - rozmiary udziałów w innych firmach - stan prawny firmy - zadłużenie - zdolność do spłacania kredytów - lokalizacja - metoda wyceny

Podstawowe pojęcia Zysk księgowy- jest różnicą między przychodami i kosztami, jest równy wynikowi obliczonemu z rachunku zysków i strat. Zysk ekonomiczny kwota, jaka pozostaje po odjęciu od przychodów firmy wszystkich kosztów, łącznie z kosztem alternatywnym i kosztem ryzyka. Zysk ekonomiczny przedsiębiorstwa zwany czasami rzeczywistą wartością dodaną- jest równy zyskowi księgowemu pomniejszonemu o wartość odsetek kapitałowych, które można by uzyskać wypożyczając równowartość kapitału wg przeciętnego oprocentowania kredytów w tym samym okresie.

Zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np Zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np. w wyniku wzrostu cen posiadanych papierów wartościowych na giełdzie, różnic kursowych walut lub cen nieruchomości, maszyn i materiałów. Zysk rezydualny jest to różnica między stopą zwrotu z zainwestowanego kapitału a kosztem tego kapitału, jest to suma zysków netto pomniejszonych o odsetki od kapitału ustalone według aktualnej stopy procentowej.

Normalny zysk przedsiębiorstwa - ma miejsce wtedy gdy zysk ekonomiczny jest równy 0. Oznacza to w praktyce, że przedsiębiorstwo nie tworzy rzeczywistej wartości dodanej Wartość dodana jest to przyrost wartości dóbr; suma zysku zatrzymanego, dywidendy, podatków, odsetek, opłat leasingowych, amortyzacji, czynszów i płac.

Koszt kapitału własnego związany jest przede wszystkim z kosztem alternatywnym utraconych możliwości. Właściciele oczekują bowiem, że zainwestowany kapitał przyniesie im określoną stopę zwrotu.

Koszt kapitału własnego zależy od: jego rodzaju sposobu pozyskania metody obliczenia

Koszt kapitału własnego może być obliczany za pomocą następujących metod: premii za ryzyko CAMP – capital assets proce model metoda dywidendy

Metoda premii za ryzyko rkw= rf+rp rf – stopa wolna od ryzyka rp – premia za ryzyko stopa wolna od ryzyka to najczęściej stopa zwrotu z obligacji skarbowych, zaś premia za ryzyko to różnica między rynkową stopą zwrotu (np. z indeksu WIG), a stopą wolną od ryzyka

przykład średnia stopa zwrotu z obligacji rządowych długoterminowych wynosi 5%. Po przeprowadzeniu analiz historycznych na temat stóp zwrotu z obligacji rządowych i akcji stwierdzono, że przeciętna stopa zwrotu z obligacji w ostatnich 40 latach wynosiła 5,6% a z akcji 14,5%. Ustal koszt kapitału własnego metodą premii za ryzyko. r kw=5%+(14,5%-5,6%)= 13,9%

Metoda CAMP – capital assets proce model Najczęściej wykorzystywaną metodą do obliczania kosztu kapitału własnego jest model CAPM, Gdzie: Rf – stopa wolna od ryzyka β - współczynnik określający udział ryzyka danego papieru wartościowego w ryzyku rynkowym. Rm – stopa zwrotu z rynku

Model CAPM Rf – Stopa wolna od ryzyka to stopa zwrotu z obligacji, bądź bonów skarbowych, bowiem państwo w założeniu nie może być niewypłacalne. Β – współczynnik ten jest obliczany przez domy maklerskie, samo wyliczenie tego wskaźnika jest dosyć skomplikowane, gdyż jest on ilorazem kowariancji stóp zwrotu z papieru wartościowego "X” i portfela rynkowego M do wariancji stóp zwrotu z portfela rynkowego. Rm – stopa zwrotu z rynku to np. stopa zwrotu z indeksu giełdowego.

β –współczynnik ryzyka to miara zależności między stopą zwrotów z kapitałów własnych przedsiębiorstwa a przeciętną stopą zwrotu z inwestycji kapitałowych.

Wartości bety: a) β=1 stopa zwrotu z akcji zmienia się tak samo jak stopa rynkowa (indeks rośnie o 5% akcja rośnie też o 5%) b) β€(0;1) oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w mniejszym stopniu niż stopa rynkowa (indeks rośnie o 5% akcje rosną o 3%) najlepsze do wyboru c) β>1 oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w większym stopniu niż stopa rynkowa ( indeks rośnie o 5% a akcje rosną o 7%) d) β <1 oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w odwrotnym kierunku do rynkowej stopy ( indeks rośnie- akcje maleją; akcje rosną – indeks maleje)

przykład stopa wolna od ryzyka została oszacowana na 5,5% a rynkowa stopa zwrotu z akcji została określona na 12,6%, zaś beta 1,2 oblicz koszt kapitału własnego modelem CAMP. r(kw)=5,5%+1,2(12,6-5,5)=14,02% odp. Koszt kapitału własnego wynos 14,02%

Metoda dywidendy (o stałej stopie wzrostu) najstarsza Wycena kosztu kapitału własnego opiera się na założeniu wypłaty dywidendy w kolejnych okresach oraz jej stopniowego wzrostu w tempie(g). warunkiem wykorzystania tego modelu jest podjęcie decyzji o wypłacie dywidendy.

D(1) – oczekiwana wartość dywidendy przypadająca na jedną akcję P – bieżąca cena akcji g – prognozowana stopa wzrostu dywidendy  

przykład aktualna cena akcji 25zł, przewiduje się że wartość najbliższej dywidendy wyniesie 2 zł na akcje i będzie rosnąć w tempie 5% rocznie P-25 D1- 2 odp. koszt kapitału własnego 13%  

!!!przykład podchwytliwy aktualna cena akcji wynosi 25 zł a ostatnia wypłacana dywidenda wynosiła 2 zł i będzie rosnąć w tempie 8% w kolejnych latach. Oblicz koszt kapitału własnego.  D(0)=2 D(1)=2+(0,08×2)=2,16 P=25 q=0,08 odp. Koszt kapitału własnego wynosi 16,64%

Koszt kapitału obcego Kapitał obcy (dług) – suma środków finansowych pozostawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa przez jego wierzycieli (kredyty bankowe, pożyczki, obligacje, leasing). Koszt (brutto) kapitału obcego – odsetki płacone właścicielom kapitału według ustalonej stopy procentowej. Koszt netto kapitału obcego – koszt kapitału obcego po opodatkowaniu. Odsetki od kapitału obcego stanowią w przedsiębiorstwie koszt finansowy, powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania, a zatem zmniejszają podatek dochodowy i w konsekwencji rzeczywisty koszt kapitału obcego (jest to tzw. osłona podatkowa lub tarcza podatkowa

Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 1) Gdzie: Ko - koszt kapitału obcego Kw – koszt kapitału własnego D – procentowy udział kapitału obcego w kapitale całkowitym

Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 2) WACC = udział kapitału własnego × Kw + udział kapitału obcego × Ko × (1 - stopa podatkowa)