Utworzenie Izby Rozliczeniowej KDPW_CCP dr Iwona Sroka – Prezes Zarządu KDPW i KDPW_CCP Warszawa, 27 czerwca 2011
2 KDPW_CCP - intro
3 Główne cele strategiczne KDPW Wprowadzenie nowych usług zwiększających wartość grupy kapitałowej Wprowadzenie nowego modelu biznesowego KDPW Integracja KDPW ze strukturami europejskimi Pozycjonowanie KDPW jako głównej instytucji depozytowo-rozliczeniowej w regionie CEE Podnoszenie jakości i zakresu obecnie oferowanych usług Strategia KDPW na lata Opracowana i zatwierdzona do realizacji w końcu 2009 r.
4 Nowy model biznesowy KDPW GRUPA KAPITAŁOWA Ewentualnie INNE SPÓŁKI ZALEŻNE - zdywersyfikowane źródła przychodów IZBA ROZLICZENIOWA: 1.CCP dla rynku regulowanego 2. CCP dla rynku OTC 3. CCP dla poee Rynku Energii GPW Kierunek przepływu środków pieniężnych (wynagrodzenie za usługi, dywidendy itp.) Kierunek przepływu usług świadczonych w ramach grupy
5 Od Gwaranta Rozliczeń do KDPW_CCP I etap Utworzenie spółki KDPW_CLEARPOOL – Gwaranta Rozliczeń II etap Przekształcenie prawne spółki KDPW_CLEARPOOL w spółkę KDPW_CCP III etap Przygotowanie spółki KDPW_CCP do przejęcia części działalności KDPW Utworzenie w KDPW Działu docelowo włączanego w strukturę CCP IV etap Wydzielenie z KDPW części działalności i powierzenie jej KDPW_CCP Rozpoczęcie działalności operacyjnej przez KDPW_CCP (1 lipca 2011)
6 Zgodnie z międzynarodowymi standardami, ze względu na odmienny charakter ryzyka z tytułu świadczenia usług izby rozliczeniowej CCP oraz ryzyka z tytułu działalności centralnego depozytu papierów wartościowych (KDPW), konieczne było wyodrębnienie suwerennego podmiotu prawnego do świadczenia usług izby rozliczeniowej – KDPW_CCP Głównym zadaniem izb rozliczeniowych jest prowadzenie rozliczeń transakcji z zastosowaniem mechanizmów, które pozwalają na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji. CCP vs. CSD (1)
7 CCP vs. CSD (2) 1 lipca 2011 r. nastąpi przekazanie przez Krajowy Depozyt spółce KDPW_CCP zadań dotyczących prowadzenia rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz w alternatywnym systemie obrotu i prowadzenia systemu zabezpieczania płynności rozliczeń. W strukturach samego KDPW pozostaną funkcje z zakresu rozrachunku transakcji oraz centralnego depozytu papierów wartościowych. Wprowadzając tę zmianę Krajowy Depozyt wypełnia najwyższe międzynarodowe standardy oraz znacząco podnosi konkurencyjność polskiego rynku kapitałowego. Wydzielenie ze struktur KDPW izby rozliczeniowej jest efektem przyjętej pod koniec 2009 roku i realizowanej konsekwentnie Strategii Krajowego Depozytu na lata , która wprowadziła nowy model biznesowy oraz znacząco przyspiesza rozwój usług, gwarantując jednocześnie odpowiedni poziom bezpieczeństwa prowadzonych rozliczeń.
Podstawa prawna funkcjonowania KDPW_CCP 8 Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) przekazuje spółce KDPW_CCP wykonywanie wszystkich czynności z zakresu zadań określonych w art.48 ust.2 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, czyli: rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym; rozliczanie transakcji zawieranych w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdematerializowanych papierów wartościowych; prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym.
KDPW – KDPW_CCP 9
10 Funkcjonalności CCP i CSD CCP Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym Rozliczenia Administracja zabezpieczenia- mi CSD Prowadzenie depozytu Rozrachunek Corporate Actions Zarządzanie aktywami Prowadzenie baz danych
11 Infrastruktura rynku – przed KDPW_CCP GPW BondSpot OTC Zawarcie transakcji Rozliczenie i rozrachunek transakcji KDPW Rozrachunek Rozliczenie Centralny Depozyt System Gwarantowania NBP
12 Infrastruktura rynku –po wdrożeniu KDPW_CCP GPW BondSpot OTC Zawarcie transakcji Rozrachunek transakcji KDPW_CCP Rozrachunek Rozliczenie Centralny Depozyt System Zarządzania Ryzykiem NBP Rozliczenie transakcji KDPW
13 KDPW_CCP – nowa jakość na rynku kapitałowym _ Spółka utworzona przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych _ Profesjonalna izba rozliczeniowa dla rynku regulowanego i ASO _ Międzynarodowy standard zarządzania ryzykiem oparty o metodologię SPAN® _ Nowa struktura systemu gwarantowania rozliczeń _ Nowe typy uczestnictwa w KDPW_CCP _ Rozwój nowych usług dla rynku bankowego – CCP dla derywatów OTC _ Rozwój usług dla rynku regulowanego – transakcje repo, pożyczki 1 lipca 2011 r. – rozpoczęcie działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP
14 Dlaczego KDPW_CCP _ Ograniczenie ryzyka kontrpartnerów poprzez gwarantowanie transakcji przyjętych do rozliczenia _ Wstąpienie jako strona transakcji w przypadku obsługi procesu redukcji wpływu niewywiązania się z zobowiązań jednej ze stron rozliczenia transakcji _ Zwiększenie efektywności zarządzania ryzykiem _ Zwiększenie katalogu podmiotów uprawnionych do pełnienia roli uczestników rozliczających _ Poprawa postrzegania infrastruktury polskiego rynku kapitałowego przez polskie i zagraniczne instytucje finansowe _ Możliwość rozwijania funkcjonalności dotyczących procesu rozliczeń i rozrachunku wg międzynarodowych standardów _ Podjęcie współpracy z zagranicznymi CCP oraz Centralnymi Depozytami _ Zwiększenie zainteresowania polskim rynkiem kapitałowym
15 _ Wprowadzenie międzynarodowego standardu zarządzania ryzykiem opartego na metodologii SPAN® _ Nowa struktura systemu gwarantowania rozliczeń _ Nowe typy uczestnictwa w KDPW_CCP _ Rozwój nowych usług dla różnych segmentów rynku (derywaty OTC, rynek towarowy) KDPW_CCP – najważniejsze zmiany
Metodologia SPAN 16 Metodologia SPAN® (Standard Portfolio Analysis of Risk): _ precyzyjne szacowanie ryzyka zarówno transakcji kasowych, jak i terminowych _ wyznaczanie poziomu wpłat do funduszu rozliczeniowego _ powszechnie znany i rozpoznawalny standard na światowych rynkach finansowych _ większa transparentność i atrakcyjność polskiego rynku _ podnosi poziom bezpieczeństwa rozliczeń _ zaprojektowana i wprowadzona przez Chicago Mercantile Exchange Inc. (CME)
Metodologia SPAN 17 Wraz ze zmianą metodologii obliczania ryzyka, a co za tym idzie - depozytów zabezpieczających oraz funduszu rozliczeniowego - zmianie ulegnie struktura wpłat do całego systemu gwarantowania rozliczeń. Zmiana ta będzie polegała na przeniesieniu ciężaru środków z funduszy o charakterze solidarnym (fundusz rozliczeniowy) na zindywidualizowane depozyty zabezpieczające, które nie podlegają uruchomieniu w przypadku niewypłacalności innego Uczestnika systemu. Główną korzyścią wprowadzanych zmian jest gwarancja nienaruszalności środków zgromadzonych przez dany podmiot w depozytach zabezpieczających.
Zmiany w systemie gwarantowania rozliczeń - porównanie 18 Stan przed uruchomieniem KDPW_CCPStan po uruchomieniu KDPW_CCP Rynek kasowy 1-stopniowy system oparty na funduszu wzajemnego gwarantowania niestandardowa metodologia obliczeń ryzyka 2-stopniowy system oparty na indywidualnych depozytach zabezpieczających i funduszu wzajemnego gwarantowania prowadzonym dla kompleksu rynków oparcie obliczeń ryzyka na metodologii SPAN®Liquidation Risk Rynek terminowy 2-stopniowy system oparty na depozytach i funduszu wzajemnego gwarantowania niestandardowa metodologia obliczeń ryzyka 2-stopniowy system oparty na indywidualnych depozytach zabezpieczających i funduszu wzajemnego gwarantowania prowadzonym dla kompleksów rynków standard SPAN® Fundusz Rozliczeniowy odrębny fundusz dla każdego rynku fundusz dla kompleksu rynków metodologia ryzyka niepokrytego gwarantowanie kapitałami izby
Nowy system gwarantowania rozliczeń – depozyty zabezpieczające 19 _ Funkcja: zabezpieczają ryzyko zmiany wartości portfela w określonym horyzoncie czasu _ Nowość: depozyty zabezpieczające dla rynku kasowego i terminowego _ Zastosowanie: otwarte pozycje z rynku terminowego i transakcje w cyklu rozliczeniowym z rynku kasowego _ Charakterystyka: _ Wymagane przez KDPW_CCP i zwalniane po zamknięciu pozycji/rozliczeniu transakcji w KDPW_CCP _ Wnoszone indywidualnie przez Uczestnika Rozliczającego na pokrycie własnego ryzyka _ Parametry ryzyka szacowane dla warunków normalnych ze znaczącą wartością współczynnika ufności Słownik: Pozycje nierozliczone - otwarte pozycje w derywatach i transakcje w instrumentach rynku kasowego w cyklu rozliczeniowym Portfel - zbiór pozycji zarejestrowanych na danym koncie podmiotowym
Nowy system gwarantowania rozliczeń – fundusz rozliczeniowy 20 DZ Stress DZ Normal UR 1 DZ Stress DZ Normal UR 2 DZ Stress DZ Normal UR 3 RN 1 RN 2 RN 3 FR=RN2 UR – uczestnik rozliczający RN – ryzyko niepokryte FR – fundusz rozliczeniowy DZ – depozyt zabezpieczający FR=RN2 Wartość środków zgromadzonych w funduszu rozliczeniowym równa jest wartości najwyższego ryzyka niepokrytego generowanego przez Uczestnika rozliczającego, wyliczonego jako różnica pomiędzy depozytami naliczonymi wg parametrów ekstremalnych i parametrów normalnych.
Zmiany w zakresie zasad funkcjonowania funduszu rozliczeniowego (1) 21 1.Właściwy depozyt zabezpieczający naliczany zarówno dla rynku terminowego i rynku kasowego; 2.Fundusz rozliczeniowy nie będzie dzielony na funkcjonalnie wyodrębnione części; będzie obliczany przy użyciu metodologii SPAN® na bazie otwartych pozycji z rynku terminowego oraz nierozliczonych transakcji z rynku kasowego przy użyciu stress-testowego zestawu parametrów z uwzględnieniem potencjalnej niewypłacalności uczestnika o największej ekspozycji; 3.Zobowiązanie gwarancyjne KDPW _CCP będzie obejmowało - transakcje sesyjne zawierane na rynku regulowanym i rynku ASO wprowadzamy odpowiedzialność KDPW_CCP majątkiem własnym, oraz obejmujemy nią także transakcje z rynku ASO, które dziś są gwarantowane jedynie środkami funduszu zabezpieczającego ASO, do wysokości jego środków 4. Odejście od zabezpieczania środkami funduszu zwrotu automatycznych pożyczek papierów wartościowych.
Zmiany w zakresie zasad funkcjonowania funduszu rozliczeniowego (2) Zmniejszenie częstotliwości dokonywania regulacji wpłat do jednej w miesiącu wniesienie depozytu dodatkowego przez uczestnika na żądanie, w sytuacji kiedy jego ryzyko niepokryte przekroczy wartość Funduszu, obecnie codziennie aktualizujemy wysokość należnych wpłat do funduszu rozliczeniowego. 6. Kompensowanie zobowiązań i należności uczestników z tytułu regulacji wpłat do funduszu rozliczeniowego z ich zobowiązaniami i należnościami z tytułu regulacji wpłat do funduszy zabezpieczających ASO oraz z tytułu właściwych depozytów zabezpieczających i bieżących rozliczeń. 7. Skrócenie terminu wniesienia wpłaty uzupełniającej do Funduszu do godz. 8:30 (godzina rozpoczęcia sesji na rynku terminowym) w dniu następującym po dniu aktualizacji wpłat albo w dniu następującym po dniu stwierdzenia spadku bieżącej wartości rynkowej papierów wartościowych zaliczonych na poczet wpłaty o co najmniej 1000 zł. 8. Rezygnacja z możliwości udzielania pożyczek ze środków Funduszu rozliczeniowego.
Uczestnicy KDPW_CCP 23 _ Krajowe instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, banki _ Zagraniczne instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, podmioty zagraniczne wykonujące zadania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi _ Spółki prowadzące izbę rozliczeniową
Nowe typy uczestnictwa 24 _Generalny Uczestnik Rozliczający (reprezentant) GUR – rynek kasowy: uczestnik rozliczający wszystkie transakcje zawierane przez inny podmiot na rynku kasowym, w tym przez uczestnika nierozliczającego; _Generalny Uczestnik Rozliczający (uczestnik rozliczający-rachunki instrumentów pochodnych) GUR – rynek terminowy: uczestnik rozliczający transakcje zawierane na rynku terminowym przez inne podmioty, w tym przez uczestników nierozliczających, jeżeli transakcje te są zawierane na rachunek klientów posiadających rachunki instrumentów pochodnych prowadzone przez tego uczestnika lub na jego własny rachunek; _Bezpośredni Uczestnik Rozliczający (uczestnik rozliczający-transakcje własne) BUR - uczestnik rozliczający wszystkie transakcje zawierane przez niego na rachunek własny lub rachunek klientów (rynek kasowy i terminowy); _Uczestnik Nierozliczający – jest to uczestnik zawierający transakcje na rynku kasowym i/lub terminowym, a jednocześnie nie posiadający statusu uczestnika rozliczającego.
Typy uczestników rynku: CCP i CSD 25 Rozliczający transakcje Zawierający transakcj e Prowadzący rozrachunek RYNEK KDPW_CCP KDPW ZCG DM BUR GUR Uczestnik Agent ds. rozrachunku
Wymogi kapitałowe wobec Uczestników 26 Dla wprowadzanych typów uczestnictwa określone zostały także nowe wymogi kapitałowe. Będą one takie same dla uczestników działających na rynku kasowym i terminowym i będą zależały od liczby podmiotów reprezentowanych w rozliczeniach. Wobec Generalnego Uczestnika Rozliczającego (GUR; rozlicza transakcje zawierane przez inne podmioty) obowiązywać będą następujące wymogi kapitałowe: W przypadku banków: suma kwoty 50 mln zł oraz iloczynu 5 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych W przypadku domów maklerskich: suma kwoty 15 mln zł oraz iloczynu 2 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych Wobec Bezpośredniego Uczestnika Rozliczającego (BUR; rozlicza wyłącznie transakcje zawierane przez niego samego na rachunek własny lub rachunek klientów): W przypadku banków: 25 mln zł W przypadku domów maklerskich: 4 mln zł
Agent ds. Rozrachunku w KDPW 27 Nowością w stosunku do poprzednio obowiązujących regulacji jest stworzenie funkcji Agenta ds. rozrachunku w KDPW. Wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie będzie miał obowiązku posiadania konta depozytowego w KDPW. W takim przypadku rozrachunek zawartych przez niego transakcji będzie dokonywany za pośrednictwem konta depozytowego jego Agenta do spraw rozrachunku. Oznacza to, że Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie będzie musiał być jednocześnie Uczestnikiem bezpośrednim KDPW. Wprowadzenie funkcji Agenta ds. rozrachunku w KDPW pozwoli na rozwinięcie katalogu usług i podmiotów aktywnych w obszarze działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP. zwłaszcza zagranicznych firm inwestycyjnych. Dzięki funkcjonalności Agenta ds. rozrachunku w KDPW oraz działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP, dysponującej odpowiednim kapitałem oraz sprawnym i opartym na uznanej metodologii systemem zarządzania ryzykiem, zagraniczne instytucje finansowe będą mogły stać się bezpośrednio Uczestnikami rozliczającymi KDPW_CCP.
Agent ds. Rozrachunku w KDPW - założenia 28 _ Adresaci nowej funkcjonalności: Zagraniczni uczestnicy rozliczający (UR) _ Beneficjenci: Uczestnicy Rozliczający i podmioty pełniące rolę Agenta ds. Rozrachunku _ Cel: Umożliwienie zagranicznym firmom inwestycyjnym ubiegania się o status UR w KDPW_CCP bez konieczności otwierania i prowadzenia konta w KDPW rozdzielenie funkcji rozliczeniowej od rozrachunkowej _ Uczestnik bezpośredni KDPW (typ uczestnictwa: reprezentant/AR) uprawniony do prowadzenia rachunku papierów wartościowych, rachunku instrumentów pochodnych lub konta depozytowego _ Za pośrednictwem jego konta depozytowego w KDPW dokonuje się rejestracja instrumentów finansowych Uczestnika Rozliczającego i rozrachunek transakcji na rzecz UR
Zagraniczne firmy inwestycyjne w KDPW_CCP 29 Zagraniczna firma inwestycyjna: _ będzie uczestnikiem KDPW_CCP o statusie uczestnika rozliczającego (UR); _ nie będzie uczestnikiem KDPW (CSD) – nie może prowadzić rachunków papierów wartościowych (nie musi otwierać oddziału w Polsce); _ podpisze umowę z jednym podmiotem pełniącym rolę Agenta ds. Rozrachunku (AR) w KDPW; _ wskaże izbie KDPW_CCP konto AR i przedłoży oświadczenie wskazujące podmiot mający pełnić dla niego tę funkcję oraz oświadczenie tego podmiotu, w którym wyraża on na to zgodę; _ będzie realizowała zobowiązania pieniężne wynikające z bieżących rozrachunków rynkowych; _ będzie wyłącznym uczestnikiem systemu gwarantowania rozliczeń (SGR) (wpłaty wniesie za pośrednictwem banku-płatnika; papiery wartościowe zaliczane na poczet wpłat do SGR wnoszone będą w KDPW z konta UR prowadzonego przez AR).
Nowacja i open offer 30 Zazwyczaj centralny kontrpartner staje się stroną transakcji w wyniku zastosowania jednego z dwóch mechanizmów prawnych: nowacji lub open offer:, których brakuje w polskim porządku prawnym. NOWACJA Oryginalna umowa zawarta na rynku pomiędzy stronami transakcji jest zastępowana dwiema umowami z CCP, w efekcie CCP staje się kupującym dla strony sprzedającej i sprzedającym dla strony kupującej. OPEN OFFER Umowa transakcji jest zawierana przez każdą ze stron transakcji (kupującego i sprzedającego) z centralnym kontrpartnerem (CCP) natychmiast po zestawieniu szczegółów transakcji na platformie transakcyjnej. Działanie KDPW_CCP: ODPOWIEDZIALNOŚĆ GWARANCYJNA CCP Umowa transakcji zawiera wskazanie technicznego kontrpartnera, uruchomienie odpowiedzialności CCP następuje w przypadku niezapłacenia przez kontrahenta zobowiązań w terminie wskazanym w transakcji jako data rozrachunku.
Nowacja i open offer w europejskich CCP 31
KDPW_CCP – projekty prorozwojowe 32 Strategia KDPW przewiduje realizację szeregu projektów mających na celu rozwój polskiego rynku kapitałowego i generujących korzyści dla inwestorów polskich – zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych – oraz zagranicznych. Rozdzielenie funkcji rozliczeniowej od depozytowej na dwa odrębne podmioty pozwoli na harmonijny rozwój usług oferowanych przez obie spółki, zgodnie z oczekiwaniami swoich klientów oraz jest odpowiedzią na wyzwania rynkowe i międzynarodową konkurencję. Kluczowa dla dalszego rozwoju KDPW_CCP będzie realizacja następujących projektów (realizowanych przez Izbę Rozliczeniową i samo KDPW): _ netting w papierach wartościowych _ CCP dla rynku OTC derywatów _ rozwój usług oferowanych przez giełdową izbę rozrachunkową GIR KDPW _ platforma pożyczek papierów wartościowych _ mechanizm Hold-Relase _ rozliczenia częściowe
33