Gospodarka wodno-ściekowa i naprawa szkód wyrządzonych ruchem zakładów górniczych w rzekach i ciekach wodnych w Kompanii Węglowej S.A. Katowice, listopad 2009r.

Funkcjonująca od 2003 r. Kompania Węglowa SA realizuje zadania wydobywcze w 16 oddziałach – kopalniach węgla kamiennego, zgrupowanych w czterech Centrach Wydobywczych skupiających kopalnie o zbliżonym potencjale oraz zagrożeniach. Kopalnie wchodzące w skład Kompanii Węglowej SA posiadają zdolność wydobywczą ok. 46 milionów ton węgla rocznie. Obszary górnicze kopalń Kompanii Węglowej SA, o łącznej powierzchni 719 km2 położone są na terenach 48 gmin, w dwóch województwach (śląskim i małopolskim) Prowadzona oraz planowana działalność Kompanii Węglowej S.A. w zakresie ochrony środowiska opiera się o wytyczne wynikające ze „Strategii rozwoju i funkcjonowania Kompanii Węglowej S.A. w latach 2007-2015”. Również wdrożony w 2007r. system zarządzania środowiskowego jest ważnym i strategicznym narzędziem w zmniejszaniu wpływu Kompanii Węglowej S.A. na środowisko, kompleksowo ujmując wszystkie zagadnienia związane zarówno z produkcją jak i usługami świadczonymi przez jednostki organizacyjne Kompanii Węglowej S.A.

Struktura organizacyjna ZG Piekary KWK Bobrek-Centrum Centrum Wydobywcze PÓŁNOC Centrum Wydobywcze ZACHÓD KWK Bielszowice KWK Pokój KWK Halemba-Wirek KWK Sośnica-Makoszowy KATOWICE KWK Knurów Centrala Kompanii Węglowej SA Centrum Wydobywcze WSCHÓD KWK Szczygłowice KWK Bolesław Śmiały KWK Ziemowit KWK Rydułtowy-Anna KWK Chwałowice KWK Piast KWK Jankowice KWK Marcel KWK Brzeszcze-Silesia Centrum Wydobywcze POŁUDNIE

Przez obszary górnicze kopalń KW S. A Przez obszary górnicze kopalń KW S.A. przebiega dział wodny pomiędzy zlewniami rzeki Wisły i Odry. Na dziale wodnym znajdują się kopalnie: „Pokój”, Halemba-Wirek” Ruch „Wirek”, „Bobrek-Centrum” „Bolesław Śmiały”. Wody do zlewni rzeki Wisły zrzucają kopalnie: „Piast”, „Brzeszcze-Silesia” , „Ziemowit” i „Piekary”. Wody do zlewni rzeki Odry zrzucają kopalnie: „Bobrek-Centrum”, „Bielszowice”, „Halemba-Wirek”, „Chwałowice”, „Jankowice”, Marcel”, „Rydułtowy-Anna”, „Knurów”, „Sośnica-Makoszowy” i „Szczygłowice”.

Żródła wody dla potrzeb KW S.A. Źródłami wody pitnej i przemysłowej dla kopalń i zakładów zgrupowanych w Kompanii Węglowej S.A. są: wody dołowe, wody z ujęć własnych (powierzchniowych i podziemnych), zakupy wody.

W 2008 r. do zakładów górniczych zgrupowanych Wody dołowe w KW S.A. W 2008 r. do zakładów górniczych zgrupowanych w KW S.A. dopływało ok. 82 mln m3 wód tj. ok. 224 tys. m3/dobę. W 2008 r. wykorzystano wodę w ilości ok. 78,1 tys.m3/dobę. Ilość wód wykorzystanych stanowiła ok. 35 % ogółu wód dopływających do zakładów górniczych. Niewykorzystane wody w ilości ok. 134 tys. m3/dobę były odprowadzane do odbiorników powierzchniowych zlewni Odry i Wisły. W 2008 r. razem z wodami dołowymi z zakładów górniczych KW S.A. odprowadzony został ładunek chlorków i siarczanów w wysokości ok. 2,5 tys. t/dobę.

powierzchniowych i podziemnych. Wody z ujęć własnych powierzchniowych i podziemnych. W celu pokrycia brakujących ilości wód, część zakładów pobierała wody z ujęć powierzchniowych i podziemnych (studni głębinowych). Wody z ujęć podziemnych w większości przypadków podlegały procesom uzdatniania. W 2008 r. pobierano ok. 8 822 tys. m3 tj. ok. 24 tys.m³/dobę wód z ujęć własnych. Woda uzdatniana w stacjach kopalnianych pochodziła z ujęć dołowych oraz z ujęć powierzchniowych i studni głębinowych będących własnością zakładów. W 2008 r. uzdatniane było ok. 8 013 tys. m3 wód tj. ok. 22 tys. m³/dobę . Wody uzdatniane wykorzystywane były do celów socjalnych, przemysłowych na dole i powierzchni.

Zakupy wody Brakująca ilość wody pokrywana była z zakupów. W 2008 r. kopalnie i zakłady kupiły ok. 6 484 tys. m3 wody. Większość wód kupowana była od przedsiębiorstw wodociągów i kanalizacji. Rozchód wody zakupionej: 44% cele socjalne, 45 % cele przemysłowe na dole i powierzchni, 11 % odsprzedawane innym odbiorcom.

Odprowadzanie ścieków bytowo-gospodarczych Powstające w zakładach Kompanii Węglowej ścieki bytowo-gospodarcze odprowadzane były w większości przypadków do kanalizacji nie będących własnością Kompanii. Własne oczyszczalnie ścieków posiadały: ZG „Piekary”, KWK „Knurów”, KWK „Sośnica-Makoszowy”, KWK „Szczygłowice”. Oczyszczano w nich ok. 6 290 m³/dobę ścieków. Niestety kilka zakładów odprowadza ścieki bez oczyszczania (KWK „Bielszowice”, „Halemba”, „Rydułtowy-Anna”). Zakłady te oczekują na możliwość podłączenia własnej kanalizacji do miejskich oczyszczalni.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH PODSTAWY PRAWNE USUWANIA SZKÓD WYRZĄDZONYCH RUCHEM ZAKŁADU GÓRNICZEGO ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. Nr 27, poz. 96 z 1994 r. z późniejszymi zmianami) ustawa „Kodeks cywilny” z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 94 z 1964 r. z późniejszymi zmianami)

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH W latach 2003-2008 Kompania Węglowa S.A. rozpatrzyła 41,2 tys. wniosków o naprawę szkód górniczych (średnio 6,8 tys. wniosków/rok); zawartych zostało 34,1 tys. ugód - ok. 83% ogółu spraw; jedynie 1,8 tys. (4%) spraw rozstrzyganych było na drodze sądowej; co ósmy wniosek i co trzeci pozew z roszczeniami pod adresem KW S.A. zostały oddalone jako bezzasadne.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Rok Koszty usuwania szkód górniczych w KW S.A. [mln zł] Koszty usuwania szkód górniczych w rzekach i ciekach Udział kosztów napraw szkód w rzekach i ciekach w łącznych kosztach szkód 2004 122,3 8,1 6,6 % 2005 161,0 7,2 4,5 % 2006 177,5 9,6 5,4 % 2007 161,6 7,6 4,7 % 2008 178,7 6,8 3,8 % SUMA 801,1 39,9 5,0 %

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH

GŁÓWNE NAPRAWY W RZEKACH I CIEKACH W LATACH 2005-2009

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Rzeka Nacyna przed regulacją- KWK „Rydułtowy Anna”

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Rzeka Nacyna w 2008 r. - po naprawieniu szkód (regulacja rzeki na odcinku 2 km + przebudowa 2 mostów).

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Potok Bielszowicki w 2009 r. – w trakcie naprawy szkód górniczych. KWK Pokój - regulacja cieku na odcinku 1,2 km i przebudowa kładki dla pieszych.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Potok Bielszowicki w 2009 r. – odcinek po naprawie szkód.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Widok terenu zalewowego przy Potoku Goławieckim – KWK Ziemowit.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Widok zbiornika retencyjnego przy Potoku Goławieckim - 2009 r.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Potok Imielinka w 2005 r.– po przełożeniu koryta i wybudowaniu wałów przeciwpowodziowych na odcinku 1,3 km (KWK Piast)

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Rzeka Mleczna – regulacja koryta na odcinku 630 m -2008/2009 r. (KWK Piast)

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Potok Mszanka – po naprawie szkody w 2008 r. Potok Mszanka – przed naprawą szkody (ZZM - b. KWK „1 Maja”) Potok Mszanka – po naprawie szkody w 2008 r.

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH PLANOWANE NAPRAWY SZKÓD W RZEKACH I CIEKACH (główne zadania)

USUWANIE SZKÓD GÓRNICZYCH Główne problemy występujące przy usuwaniu szkód górniczych w rzekach i ciekach wodnych długotrwałe postępowania administracyjne i przetargowe poprzedzające fazę wykonawczą trudności w uzyskaniu prawa do dysponowania nieruchomościami osób fizycznych na cele budowlane (wygórowane żądania właścicieli nieruchomości)

DZIĘKUJĘ