Wybrane kwestie z ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym Opr. Jakub Mrożek

Tworzenie i likwidacja uczelni 1.1. podział uczelni UCZELNIA PUBLICZNA UCZELNIA NIEPUBLICZNA Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 uposw jest nią: uczelnia utworzona przez państwo reprezentowane przez właściwy organ władzy lub administracji publicznej Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 uposw jest nią: uczelnia utworzona przez osobę fizyczną albo osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną

Tworzenie i likwidacja uczelni 1.2. podział uczelni UCZELNIA PUBLICZNA BĄDŹ NIEPUBLICZNA MOŻE SIĘ RÓWNIEŻ DZIELIĆ NA: UCZELNIĘ AKADEMICKĄ UCZELNIĘ ZAWODOWĄ Zgodnie z art 2 ust 1 pkt 22 uposw jest to: uczelnia prowadzącą badania naukowe, w której co najmniej jedna jednostka organizacyjna posiada uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 23 uposw jest to: uczelnia prowadzącą studia pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolite studia magisterskie nieposiadającą uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora

Tworzenie i likwidacja uczelni 1.3. podział uczelni UNIWERSYTET BEZPRZYMIOTNIKOWY UNIWERSYTET PRZYMIOTNIKOWY AKADEMIA POLITECHNIKA UNIWERSYTET TECHNICZNY ZAWSZE BĘDĄ TO UCZELNIE AKADEMICKIE (PUBLICZNE BĄDŹ NIEPUBLICZNE)

Tworzenie i likwidacja uczelni 1.4. podział uczelni WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA SZKOŁA WYŻSZA ZWYKLE (CHOĆ NIE ZAWSZE) BĘDĄ TO UCZELNIE ZAWODOWE ERGO UCZELNIE NIEPROWADZĄCE BADAŃ NAUKOWYCH I NIEPOSIADAJĄCE UPRAWNIEŃ DO NADAWANIA STOPNIA NAUKOWEGO DOKTORA

Tworzenie i likwidacja uczelni 2. 1. 1 Tworzenie i likwidacja uczelni 2.1.1. tworzenie publicznych uczelni akademickich W przypadku publicznych uczelni akademickich: – utworzenie; – likwidacja; – połączenie z inną publiczną uczelnią akademicką następuje w drodze ustawy Zgodnie z art. 18 ust. 3 uposw, proces legislacyjny ustawy likwidującej, lub łączącej publiczne uczelnie akademickie może nastąpić po zasięgnięciu opinii senatu (w przypadku likwidacji) lub senatów (w przypadku połączenia) zainteresowanych uczelni W żadnym wypadku powyższa opinia nie jest wiążąca dla ustawodawcy (nie ma tutaj zastosowania autonomia szkolnictwa wyższego, gdyż stało by to w opozycji do swobody legislacyjnej władzy ustawodawczej

Tworzenie i likwidacja uczelni 2. 1. 2 Tworzenie i likwidacja uczelni 2.1.2. tworzenie publicznych uczelni akademickich Połączenie publicznej uczelni akademickiej z publiczną uczelnią zawodową zawsze następuje w drodze rozporządzenia Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego Zgodnie z art. 18 ust. 6 uposw powyższe rozporządzenie następuje na wniosek rektorów uczelni, po uprzednim zaopiniowaniu go przez Senaty zainteresowanych uczelni Konstrukcja powyższego przepisu wskazuje, że Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego nie może z własnej inicjatywy ergo bez ww. wniosku rektorów uczelni, dokonał połączenia publicznej uczelni akademickiej z publiczną uczelnią zawodową

Tworzenie i likwidacja uczelni 2. 2. 1 Tworzenie i likwidacja uczelni 2.2.1. tworzenie publicznych uczelni zawodowych W przypadku publicznych uczelni zawodowych ich – utworzenie, – likwidacja, Następuje w drodze rozporządzenia Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego Wyjątek dotyczy utworzenia bądź likwidacji (publicznej) zawodowej: 1) uczelni wojskowej, oraz uczelni służb państwowych. Wówczas to przedmiotowe rozporządzenie wydaje odpowiednio: Minister Obrony Narodowej lub Minister właściwy do spraw wewnętrznych, Którzy dokonują tego w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego

Tworzenie i likwidacja uczelni 2. 2. 2 Tworzenie i likwidacja uczelni 2.2.2. tworzenie publicznych uczelni zawodowych Wydanie rozporządzenia w sprawie utworzenia lub likwidacji publicznej uczelni zawodowej następuje: a) na wniosek sejmiku województwa lub b) z inicjatywy właściwego ministra , tj. Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego w przypadku wojskowych uczelni zawodowych, Ministra właściwego do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego w wypadku uczelni zawodowych służb państwowych, Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w przypadku pozostałych publicznych uczelni zawodowych

Tworzenie i likwidacja uczelni 2. 2. 3 Tworzenie i likwidacja uczelni 2.2.3. tworzenie publicznych uczelni zawodowych Do ww. wniosku o utworzenie publicznej uczelni zawodowej dołącza się akt notarialny zawierający zobowiązanie przeniesienia, z dniem utworzenia publicznej uczelni zawodowej, na jej rzecz własności nieruchomości niezbędnych do prawidłowego działania Likwidacja publicznej uczelni zawodowej następują także na wniosek Rektora tej uczelni Połączenie zawodowej uczelni publicznej z inną zawodową uczelnią publiczną zawodową – następuje także na wniosek rektorów tych uczelni

Wyjątek dotyczy zmiany nazwy publicznej uczelni akademickiej będącej Tworzenie i likwidacja uczelni 3.1. zmiana nazwy publicznych uczelni akademickich Zmiana nazwy publicznej uczelni akademickiej następuje co do zasady w drodze rozporządzenia Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego Wyjątek dotyczy zmiany nazwy publicznej uczelni akademickiej będącej 1) Uczelnią Wojskową – rozporządzenie wydaje wówczas Minister Obrony Narodowej 1) Uczelnią Służb Państwowych – rozporządzenie wydaje wówczas Minister właściwy do spraw wewnętrznych 1) Uczelnią Medyczną – rozporządzenie wydaje wówczas Minister właściwy do spraw zdrowia 1) Uczelnią Artystyczną – rozporządzenie wydaje wówczas Minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego 1) Uczelnią Morską – rozporządzenie wydaje wówczas Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej

Tworzenie i likwidacja uczelni 3. 2 Tworzenie i likwidacja uczelni 3.2. zmiana nazwy publicznych uczelni akademickich Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej następuje w drodze rozporządzenia Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego W przypadku zmiany nazwy zawodowej uczelni publicznej, będącej jednocześnie: Uczelnią wojskową, przedmiotowe rozporządzenie wydaje Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego Uczelnią służb państwowych, przedmiotowe rozporządzenie wydaje Ministra właściwego do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego

Tworzenie i likwidacja uczelni 3. 3 Tworzenie i likwidacja uczelni 3.3. zmiana nazwy publicznych uczelni akademickich Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej następują także na wniosek Rektora tej uczelni

Tworzenie i likwidacja uczelni 3. 4 Tworzenie i likwidacja uczelni 3.4. zmiana nazwy publicznych uczelni zawodowych NIE JEST ZMIANĄ NAZWY UCZELNI ZAWODOWEJ NP. NASTĘPUJĄCA ZMIANA PAŃSTWOWA SZKOŁA ZAWODOWA W PACANOWIE AKADEMIA PACANOWSKA ZMIENIA SIĘ TUTAJ CHARAKTER DANEJ UCZELNI AKADEMIA JEST TO JEDEN Z RODZAJÓW UCZELNI AKADEMICKICH ERGO UCZELNI PROWADZĄCYCH BADANIA NAUKOWE I POSIADAJĄCYCH PRAWO DO NADAWANIA STOPNIA NAUKOWEGO DOKTORA DLATEGO TEŻ POWYŻSZA ZMIANA WYMAGAŁA BY UCHWALENIA PRZEZ SEJM USTAWY O UTWORZENIU AKADEMII PACANOWSKIEJ

Tworzenie i likwidacja uczelni 3. 5 Tworzenie i likwidacja uczelni 3.5. zmiana nazwy publicznych uczelni zawodowych ZMIANĄ NAZWY UCZELNI ZAWODOWEJ NP. NASTĘPUJĄCA ZMIANA PAŃSTWOWA SZKOŁA ZAWODOWA W PACANOWIE PAŃSTWOWA SZKOŁA ZAWODOWA W PACANOWIE IM. KOZIOŁKA MATOŁKA W POWYŻSZYM PRZYKŁADZIE NIE ULEGA ZMIANIE CHARAKTER UCZELNI – UCZELNIA PO ZMIANIE NADAL POZOSTAJE PUBLICZNĄ UCZELNIĄ ZAWODOWĄ OBECNIE WIĘKSZOŚĆ ZMIAN PUBLICZNYCH UCZELNI ZAWODOWYCH DOTYCZY DODANIA DO NAZWY UCZELNI PATRONA

Tworzenie i likwidacja uczelni 4. 1 Tworzenie i likwidacja uczelni 4.1. proces tworzenia uczelni publicznych AKT NORMATYWNY – USTAWA (W PRZYPADKU PUBLICZNEJ UCZELNI AKADEMICKIEJ) LUB ROZPORZĄDZENIE (W PRZYPADKU PUBLICZNEJ UCZELNI ZAWODOWEJ) OKREŚLA JEJ NAZWĘ ORAZ SIEDZIBĘ W PRAKTYCE WYGLĄDA ON NASTĘPUJĄCO: _________________________________________________________________ USTAWA/ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE UTWORZENIA /NAZWA UCZELNI/ ART. 1 TWORZY SIĘ /NAZWA UCZELNI/. ART. 2 SIEDZIBĄ /NAZWA UCZELNI/ JEST MIASTO PACANÓW ART. 3 USTAWA WCHODZI W ŻYCIE Z DNIEM OGŁOSZENIA.

Tworzenie i likwidacja uczelni 4. 2 Tworzenie i likwidacja uczelni 4.2. proces tworzenia uczelni publicznych UTWORZENIE LUB POŁĄCZENIE UCZELNI PUBLICZNYCH SKUTKUJE M.IN. TYM, ŻE KOŃCZY SIĘ KADENCJA DOTYCHCZASOWYCH WŁADZ UCZELNI (JEŻELI MIAŁO MIEJSCE ICH POŁĄCZENIE). PONADTO TRACĄ MOC WSZYSTKIE DOTYCHCZASOWE WEWNĄTRZUCZELNIANE AKTY NORMATYWNE, POCZĄWSZY OD STATUTU I REGULAMINU STUDIÓW, A SKOŃCZYWSZY NA ZARZĄDZENIACH OKÓLNIKACH

Tworzenie i likwidacja uczelni 4. 3 Tworzenie i likwidacja uczelni 4.3. proces tworzenia uczelni publicznych Z TEGO RÓWNIEŻ POWODU W ART. 19 UST. 2 uposw UREGULOWANO, ŻE PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT NOWOPOWOŁANEJ UCZELNI (KTÓRĄ JEST RÓWNIEŻ UCZELNIA POWSTAŁĄ Z POŁĄCZENIA INNYCH UCZELNI) POWOŁUJE/NADAJE MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W PRZYPADKU UCZELNI WOJSKOWYCH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT POWOŁUJE/NADAJE MINISTER OBRONY NARODOWEJ W PRZYPADKU UCZELNI SŁUŻB PAŃSTWOWYCH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT POWOŁUJE/NADAJE MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW WEWNĘTRZNYCH W PRZYPADKU UCZELNI MEDYCZNYCH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT POWOŁUJE/NADAJE MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW ZDROWIA W PRZYPADKU UCZELNI ARTYSTYCZNYCH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT POWOŁUJE/NADAJE MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO W PRZYPADKU UCZELNI MORSKICH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ STATUT POWOŁUJE/NADAJE MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW GOSPODARKI MORSKIEJ

Tworzenie i likwidacja uczelni 4. 4 Tworzenie i likwidacja uczelni 4.4. proces tworzenia uczelni publicznych Pierwsza kadencja organów nowoutworzonej uczelni publicznej trwa do 31 sierpnia roku następującego po roku akademickim, w którym uczelnia została utworzona Oznacza to, że w sytuacji, gdy np. uczelnia została utworzona w dniu 10 października 2016r., to kadencja jej organów upłynie w dniu 31 sierpnia 2018r. , gdyż będzie to rok następujący po roku akademickim, w którym została ona utworzona

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.1. tworzenie uczelni niepublicznych Utworzenie uczelni niepublicznej (bez znaczenia czy zawodowej czy akademickiej) następuje na wniosek osoby fizycznej albo osoby prawnej niebędącej państwową ani samorządową osobą prawną Powyższy wniosek jest zawsze kierowany do Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego poddaje ww. wniosek analizie, pod kątem czy dana – planowana – uczelnia niepubliczna spełnia wymagania (uprawnienia) do prowadzenia studiów wyższych na danym stopniu (poziomie) oraz kierunku Wyjątek stanowi utworzeni uczelni niepublicznej, na której mają być prowadzone studia o kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, wówczas trzeba uzyskać również akredytację Ministra właściwego do spraw zdrowia uzyskanej na podstawie przepisów odrębnych

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.2. tworzenie uczelni niepublicznych Jeżeli dana – planowana – uczelnia niepubliczna spełnia powyższe wymagania (uprawnienia), wówczas to Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego wydaje pozwolenie na utworzenie tejże uczelni W pozwoleniu tym określa się: Założyciela uczelni; Jej nazwę; Jej siedzibę; Prowadzone kierunki studiów wraz z ich poziomem (stopniem); minimalną wielkość i rodzaj środków majątkowych, które założyciel jest obowiązany przeznaczyć na jej utworzenie i funkcjonowanie, z tym że wysokość środków finansowych nie może być niższa niż 500tys. zł. Wydanie pozwolenia na utworzenie uczelni nie jest uprawnieniem dyskrecojalnym Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, oznacza to więc, że Minister może odmówić wydania przedmiotowego pozwolenia wyłącznie w przypadkach przewidzianych przepisami

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.3. tworzenie uczelni niepublicznych Niezależnie od tego czy z wnioskiem o utworzenie uczelnie niepublicznej występuje osoba fizyczna bądź prawna Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego odmawia udzielenia pozwolenia, jeżeli z wniosku o wydanie pozwolenia wynika, że uczelnia niepubliczna lub jej jednostki organizacyjne nie będą spełniały warunków niezbędnych do prowadzenia studiów określonych w ustawie i aktach wykonawczych wydanych na jej podstawie W pozostałych wypadkach odmowa wydania pozwolenia na utworzenie uczelni jest związana z podmiotem występującym o to pozwolenie – tzn. czy będzie to osoba fizyczna czy też osoba prawna

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.4. tworzenie uczelni niepublicznych Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego odmawia udzielenia pozwolenia na utworzenie uczelni niepublicznej, gdy wnioskowaną jest osoba fizyczna, która 1) została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe; 2) została wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego; 3) posiada wymagalne zobowiązania wobec Skarbu Państwa.

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.5. tworzenie uczelni niepublicznych Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego odmawia udzielenia pozwolenia na utworzenie uczelni niepublicznej, gdy wnioskowaną jest osoba prawnej, która 1) Została postawiona w stan likwidacji; 2) Została postawiona w stan upadłości; 3) Została wpisania do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego; 4) posiadania wymagalne zobowiązania wobec Skarbu Państwa; 5) gdy w stosunku choćby do jednej z osób umocowanych do reprezentacji zachodzi przynajmniej jedna z przesłanek określonych dla osób fizycznych

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.6. tworzenie uczelni niepublicznych Po uzyskaniu pozwolenia na założenie uczelni, założyciel składa w formie aktu notarialnego oświadczenie woli o założeniu uczelni niepublicznej , będące aktem założycielskim Akt założycielski określać musi: założyciela, nazwę, Siedzibę, szczegółowy zakres działalności uczelni, wielkość środków majątkowych przeznaczonych na utworzenie uczelni, w tym wartość rzeczy przekazanych jej na własność, termin przekazania tychże środków sposób dalszego finansowania uczelni Ponadto akt założycielski może zawierać także inne informacje.

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.7. tworzenie uczelni niepublicznych Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego cofa pozwolenie, jeżeli: 1) założyciel w terminie trzech miesięcy od dnia uzyskania pozwolenia nie złoży aktu założycielskiego, 2) założyciel nie przekazał środków majątkowych, w terminie trzech miesięcy od dnia wpisania uczelni do rejestru; 3) uczelnia niepubliczna w ciągu roku od dnia wpisu do rejestru, nie rozpoczęła kształcenia studentów.

Tworzenie i likwidacja uczelni 5.8. tworzenie uczelni niepublicznych UCZELNIE NIEPUBLICZNA UZYSKUJE ZDOLNOŚĆ PRAWNĄ Z CHWILĄ WPISANIA DO REJESTRU UCZELNI NIEPUBLICZNYCH I ZWIĄZKU UCZELNI NIEPUBLICZNYCH REJESTR PROWADZI MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW SZKOLNICTWA WYŻSZEGO REJESTR JEST JAWNY PODOBNIE JAK W PRZYPADKU UCZELNI PUBLICZNYCH TAK I W PRZYPADKU UCZELNI NIEPUBLICZNYCH PIERWSZEGO REKTORA ORAZ PIERWSZY STATUT JEST POWOŁYWANY/NADAWANY PRZEZ ZAŁOŻYCIELA UCZELNI

Tworzenie i likwidacja uczelni 6.1. likwidacja uczelni niepublicznych Założyciel uczelnie może, za zgodą Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego zlikwidować uczelnię niepubliczną, musi przy tym jednak zapewnić studentom tejże uczelni możliwość kontynuowania studiów Uczelnia niepubliczna może zostać postawiona w stan likwidacji również mocy prawa, co następuje w sytuacji gdy cofnięcie pozwolenia na utworzenie uczelni staje się ostateczne

Tworzenie i likwidacja uczelni 6.1. likwidacja uczelni niepublicznych Okres likwidacji uczelni niepublicznej jest całym procesem, który trwa wiele miesięcy, dlatego przez cały ten czas niepubliczna uczelnia używa swojej dotychczasowej nazwy z dopiskiem „w likwidacji”, który to jest również odnotowywany w rejestrze. Sama likwidacja uczelni niepublicznej polega na zadysponowaniu składnikami materialnymi i niematerialnymi jej majątku po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, w szczególności pracowników i studentów. Likwidację uczelni niepublicznej prowadzi likwidator powołany przez założyciela w trybie określonym w statucie, a gdy tego nie zrobi powołuje go Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego

Tworzenie i likwidacja uczelni 6.1. likwidacja uczelni niepublicznych W okresie likwidacji uczelnia uczelnia m.in. nie może prowadzić nowych przyjęć na studia, zaś studia dotychczas na niej realizowane mogą być kontynuowane nie dłużej niż do końca roku akademickiego, w którym nastąpiło otwarcie likwidacji Po zakończeniu procesu likwidacji uczelni likwidator niezwłocznie zawiadamia o tym fakcie Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Z dniem zakończenia likwidacji uczelnia niepubliczna zostaje wykreślona z rejestru

Ceterum censeo Karthaginem delendam esse