Co zrobić, żeby dziecku „chciało się chcieć?” – o budowaniu motywacji Monika Bekker-Goska CDN Piła Akademia dla Rodziców

Pojęcie MOTYWACJI Motywacja - stan służący nakierowaniu działań jednostki na określony cel Brak motywacji prowadzi do: niepodejmowania działania działania nieefektywnego działania nie przynoszącego satysfakcji

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna Motywacja wewnętrzna - powodująca zaangażowanie w jakąś aktywność dla niej samej, bez zewnętrznych nagród Motywacja zewnętrzna - powodująca zaangażowanie dla jej zewnętrznych konsekwencji - zachowanie jest tu instrumentem otrzymania czegoś dodatkowego

Teorie motywacji Teoria hierarchii potrzeb Maslowa Motywacja to dążenie do realizacji potrzeby (zaspokaja stan braku); potrzeby mają charakter hierarchiczny

Hierarchia potrzeb Maslowa

Zaspokojenie potrzeb podstawowych kluczem do sukcesu Optymalne warunki do nauki zapewnienie stałego miejsca odrabiania lekcji ustalenie pory i zasad odrabiania lekcji (ważna jest pewna swoboda wyboru ze strony dziecka sprzyjająca automotywacji), usunięcie zakłóceń: hałas, nieporządek na miejscu pracy, wcześniejsze przygotowanie potrzebnych materiałów i przyborów (celem uniknięcia stałego odrywania się od pracy), podzielenie czasu nauki w odcinki 40 minutowe, przedzielone krótkimi 5-6 minutowymi przerwami, wykorzystanie środków dydaktycznych, jakość podręczników, warunki higieniczno-sanitarne.

Zaspokojenie potrzeb podstawowych kluczem do sukcesu atmosfera akceptacji, poczucie bycia szanowanym wiara w możliwości dziecka i pomoc w przekonaniu go do wiary w siebie (łatwiej pokonywane są problemy i chętniej podejmowane wyzwania) zrozumienie potrzeb i uczuć dziecka, wsparcie, zainteresowanie życiem dziecka

Potrzeby wyższe: własne zainteresowania i ambicje ucznia - najważniejszy czynnik motywujące do nauki osobowość ucznia, jego chęć zdobycia wiedzy, rozszerzania zainteresowań i pragnienie realizacji planów związanych ze studiami i praca w przyszłości stanowią główne motywy nauki w szkole (Jędrzejczyk, 2002)

Teorie motywacji Teoria wzmocnień B. Skinnera i W. Hamnera 4 rodzaje wzmocnień: Wzmocnienia pozytywne – nagroda /pozytywny wynik, Unikanie niemiłych konsekwencji, Kara - osłabienie niepożądanych zachowań przez niemiłe następstwa, Eliminacja - osłabienie niepożądanych zachowań przez ich niedostrzeganie.

Teoria wzmocnień B. Skinnera i W. Hamnera Przy stosowaniu kar bardziej liczy się konsekwencja niż siła. Od surowości kary ważniejsza jest jej nieuchronność. Kara jednak służy tylko eliminacji niepożądanych zachowań. Nagroda jest lepsza od kary, bo służy utrwaleniu pożądanego zachowania.

Wartościowa nagroda / pochwała: zawiera konkretne i precyzyjne informacje, które dokładnie wskazują, co dziecko osiągnęło, w czym się poprawiło docenianie nie tylko końcowego efektu, ale również wysiłku, wytrwałości jaką dziecko wykazało podczas wykonywania zadania nagrody podkreślające kompetencje dziecka – certyfikaty, oznaki nagrody sprzyjające wzbudzaniu zainteresowania nauką

Dominacja = silny wpływ albo kontrola - dążenie do kierowania innymi Należy mieć świadomość swoich postaw czy mam jako rodzic skłonność do dominacji czy do submisji NA ILE JESTEM SKUTECZNY W RELACJI ZE SWOIM DZIECKIEM? Dominacja = silny wpływ albo kontrola - dążenie do kierowania innymi Submisja = życzliwość albo bliskość – osobiste ustosunkowanie się do ludzi, dawanie ciepła

Krótki test Wybierz z 20 poniżej wyliczonych czasowników te, które najlepiej opisują sposoby ludzkiego działania i odczuwania (odnieś to do relacji ze swoim dzieckiem) Wybierz 5, które najczęściej stosujesz.

Wybierz 5 czasowników 1. Analizuję 2. Asystuję 3. Buntuję się 4. Cofam się 5. Kieruję 6. Krytykuję 7. Nie zgadzam się 8. Odchodzę 9. Osądzam 10. Porozumiewam się 11. Radzę 12. Rezygnuję 13. Rozpoczynam 14. Rządzę 15. Unikam 16. Akceptuję 17. Uzgadniam 18. Współdziałam 19. Wymuszam 20. Zgadzam się

Przenieś wybrane czasowniki w tabelę Wysoka dominacja Niska dominacja Wysokie uspołecznienie (jestem skuteczny) 11. Radzę 17. Uzgadniam 14. Rządzę 13. Rozpoczynam 5. kieruję 20. Zgadzam się 10. Porozumiewam się 2. Asystuję 18. Współdziałam 19. Wymuszam Niskie uspołecznienie (nie wywieram konstruktywnego wpływu) Analizuję 6. Krytykuję 7. Nie zgadzam się 9. Osądzam 3. Buntuję się 16. Akceptuję 15. Unikam 12. Rezygnuję 8. Odchodzę 4. Cofam się

Jak odczytywać test? Wysoka dominacja Niska dominacja Wysokie uspołecznienie (częściej jestem skuteczny) 11. Radzę 17. Uzgadniam 14. Rządzę 13. Rozpoczynam 5. kieruję 20. Zgadzam się 10. Porozumiewam się 2. Asystuję 18. Współdziałam 19. Wymuszam Niskie uspołecznienie (czasami traktuję bezosobowo i brakuje mi skuteczności) Analizuję 6. Krytykuję 7. Nie zgadzam się 9. Osądzam 3. Buntuję się 16. Akceptuję 15. Unikam 12. Rezygnuję 8. Odchodzę 4. Cofam się Wynik wskazuje, że ta osoba ma tendencję do dominacji, ale także do wchodzenia w bliskie relacje, czasami nie jest skuteczna, bo traktuje innych bezosobowo.

ZACHOWANIA I POSTAWY RODZICÓW WPŁYWAJĄCE NEGATYWNIE NA MOTYWACJĘ DZIECKA DO NAUKI.

Mówiąc o czynnikach warunkujących motywację dziecka do nauki, warto sobie uświadomić, iż niektóre z naszych postaw i zachowań mogą wpływać negatywnie na stosunek naszych podopiecznych do kwestii uczenia się. W związku z tym powinniśmy unikać : grożenia i oskarżania , np. „Jeśli nie zabierzesz się do nauki, pożałujesz”, wyrażania negatywnego podejścia do nauki w szkole. np. „ A kto powiedział ze nauka musi być zabawna ?”, „Matematyka jest nudna, ale musisz niestety przez nią przebrnąć” , komentarzy, przestawiających naszą osobę jako wzór negatywny : „Ja tez nigdy nie umiałem matematyki” – takie wyznania mogą stanowić dla dziecka dobrą wymówkę, porównywania mniej zdolnego dziecka z rodzeństwem - tu: ważne jest dostosowywanie swoich oczekiwań do każdego dziecka z osobna, na miarę jego możliwości i umiejętności posiadania wygórowanych oczekiwań, nieadekwatnych do faktycznych możliwości dziecka – niemożność sprostania naszym ambicjom może wpędzić dziecko w frustracje, poczucie winy i pogłębić niechęć do nauki. zaprzeczania na siłę i mówienia, że zadanie jest bardzo łatwe, w sytuacji gdy dziecko twierdzi, że coś jest dla niego zbyt trudne – lepiej wyrazić wtedy zrozumienie dla trudności dziecka, spróbować zachęcić do podjęcia wysiłku, zaproponować własną pomoc, nadmiernego kontrolowania w czasie pracy, ciągłego „kręcenia się wokół dziecka”, zaglądania co chwilę przez ramię lub stałego pytania jak mu idzie – ludzie bardziej lubią naukę, gdy uczą się z własnej woli i nie są do tego przymuszani.

W kierunku motywacji samoistnej Koncepcja przepływu

Budowanie motywacji samoistnej koncepcja przepływu Poczucie kompetencji - gdy dziecko jest przerażone wielkością lub skomplikowaniem zadania można zaproponować podzielenie go na mniejsze części (np. zrobienie najpierw łatwiejszych równań z matematyki, czytanie określonej liczby stron książki przez pewien okres) Należy zapytać co dziecko ma dokładnie zrobić, czy rozumie na czym polega zadanie (czasem niechęć do pracy wynika nie tyle z braku umiejętności, ale właśnie z faktu, iż uczeń nie wie co ma zrobić) Jeśli dziecko rozumie zadanie, ale twierdzi, że nie potrafi go wykonać można zadać konkretne pytania „Czego potrzebujesz by rozwiązać to zadanie?; „Która część zadania sprawia ci największy kłopot?

Dziękuję za uwagę Monika Bekker- Goska CDN Piła