W szkole, w domu, na ulicy…. Bądź świadomy, zareaguj, ratuj! W szkole, w domu, na ulicy….

Od kilku bądź kilkunastu lat jesteś uczniem Od kilku bądź kilkunastu lat jesteś uczniem. Szkoła stała się miejscem, w którym spędziłeś i spędzasz dużą część swojego życia. Może wiążesz swoją dalszą przyszłość z pracą w szkole. Myślisz o niej zazwyczaj jako o miejscu podporządkowanym planom i regułom... Lecz czy zawsze wszystko jest tak oczywiste i przewidywalne? Wśród nas istnieją i funkcjonują ludzie chorzy, którzy mogą być świadomi lub nie świadomi swoich przypadłości. Może już kiedyś spotkałeś się z nieoczekiwanym zdarzeniem kiedy na przykład twój kolega zemdlał nagle na przerwie lub zaczęło się z nim dziać coś dziwnego, niezrozumiałego dla ciebie jeszcze jako dziecka? Może nigdy tego nie doświadczyłeś ani nie doświadczysz w przyszłości, ale… Bądź świadomy obecności uczniów chorych na- astmę, cukrzycę, epilepsję czy narkolepsję!!!

Astma oskrzelowa Astma oskrzelowa objawia się: Astma oskrzelowa jest najczęstszą przewlekłą chorobą układu oddechowego u dzieci i młodzieży. Istotą astmy jest przewlekły proces zapalny toczący się w drogach oddechowych, który prowadzi do zwiększonej skłonności do reagowania skurczem na różne bodźce i pojawienia się objawów choroby. Astma oskrzelowa objawia się: dusznością świszczącym oddechem uczuciem ucisku w klatce piersiowej kaszlem Zaostrzenie astmy może być wywołane przez: kontakt z alergenami, na które uczulony jest uczeń, kontakt z substancjami drażniącymi drogi oddechowe, wysiłek fizyczny, zimne powietrze, dym tytoniowy, infekcje.

Jeżeli masz napad astmy - nie kładź się! Tak postępuj: Tak nie postępuj: ASTMA często wietrz sale lekcyjne ćwiczenia fizyczne rozpoczynaj zawsze rozgrzewką unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego- dostosowuj rodzaj ćwiczeń do stanu zdrowia unikaj uczestnictwa w pracach porządkowych nie ćwicz na wonnym powietrzu w czasie wzmożonego pylenia określonych roślin nie bierz udziału w zawodach sportowych tj. biegi długodystansowe nie przebywaj w pomieszczeniach, salach lekcyjnych, w których znajdują się zwierzęta futerkowe Jeżeli masz napad astmy - nie kładź się! Pozycja leżąca znacznie utrudnia oddychanie, dlatego dobrze jest stać i podpierać się łokciami np. o stół lub siedzieć.

W miarę możliwości staraj się pomóc i poproś o to innych! Jeśli uczeń jest świadomy swojej choroby powinien posiadać przy sobie lek w areozolu. W przypadku wystąpienia duszności należy podać wziewnie lek rozkurczający oskrzela zgodnie z zaleceniem lekarza. W przypadku objawów ciężkiej duszności należy podać jednocześnie 2 dawki leku w aerozolu w odstępie 10-20 sekund. Po wykonaniu pierwszej inhalacji, w przypadku ucznia niepełnoletniego, należy powiadomić rodziców dziecka o wystąpieniu zaostrzenia. W razie duszności o dużym nasileniu powinno się wezwać Pogotowie Ratunkowe. W czasie oczekiwania na przyjazd karetki pogotowia uczeń wymaga ciągłego nadzoru osoby dorosłej. Dodatkowo bardzo ważne jest zapewnienie spokoju oraz odizolowanie od osób trzecich. Widząc osobę z atakiem astmy nie panikuj! W miarę możliwości staraj się pomóc i poproś o to innych! Zawiadom nauczyciela prowadzącego lekcję bądź sprawującego dyżur o zdarzeniu! Być może od ciebie zależy zdrowie, a nawet życie twojego kolegi!

CUKRZYCA Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (wysoki poziom glukozy we krwi - większy od 250mg%). Obecnie w Polsce wśród dzieci i młodzieży dominuje cukrzyca typu 1 – ten typ cukrzycy ma podłoże genetyczne i autoimmunologiczne. Cukrzyca nie jest chorobą zakaźną, nie można się nią zarazić przez kontakt z osobą chorą. Cukrzyca nie jest chorobą, która powinna ograniczać jakiekolwiek funkcjonowanie ucznia, tylko wymaga właściwej samokontroli i obserwacji. Ćwiczenia fizyczne, sport i rekreacja połączone z ruchem są korzystne dla dzieci chorych na cukrzycę. Wspierają prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny, pomagają rozwijać samodyscyplinę, gratyfikują, dają przyjemność i satysfakcję. Najważniejszym problemem przy wykonywaniu wysiłku fizycznego u dzieci z cukrzycą jest ryzyko związane z wystąpieniem hipoglikemii (niedocukrzenia stężenie glukozy we krwi mniejsze niż 60 mg%).

Czynniki ryzyka u dzieci Cukrzyca typu I (INSULINOZALEŻNA) Cukrzyca typu II Czynniki genetyczne Czynniki środowiskowe Niektóre infekcje wirusowe- głównie enterowirusy Znaczny deficyt witaminy D związany m.in. ilością dni słonecznych w danym kraju Nieprawidłowa dieta ( dotyczy przede wszystkim karmienia noworodków i dzieci) Czynniki ryzyka u dzieci i młodzieży BMI powyżej 25 Otyłość skoncentrowana wokół talii – tak zwana otyłość brzuszna Nieprawidłowa dieta Brak aktywności fizycznej Historia cukrzycy w rodzinie Leki i inne schorzenia Brak snu, stres, zmęczenie

OBJAWY HIPOGLIKEMII - niedocukrzenia: 1. Bladość skóry, nadmierna potliwość, drżenie rąk. 2. Ból głowy, ból brzucha. 3. Szybkie bicie serca. 4. Uczucie silnego głodu/wstręt do jedzenia. 5. Osłabienie, zmęczenie. 6. Problemy z koncentracją, zapamiętywaniem. 7. Chwiejność emocjonalna, nietypowe zachowanie dziecka. 8. Napady agresji lub wesołkowatości. 9. Ziewanie/senność. 1 0. Zaburzenia mowy, widzenia i równowagi. 1 1. Zmiana charakteru pisma. 1 2. Uczeń nielogicznie odpowiada na zadawane pytania. 1 3. Kontakt ucznia z otoczeniem jest utrudniony lub traci przytomność. 1 4. Drgawki.

POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII LEKKIEJ – uczeń jest przytomny, w pełnym kontakcie, współpracuje z nami, spełnia polecenia: 1. Sprawdzić poziom glukozy we krwi potwierdzając niedocukrzenie. 2. Podać węglowodany proste (sok owocowy, coca-cola, cukier spożywczy rozpuszczony w wodzie lub herbacie, glukoza w tabletkach, płynny miód). POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII CIĘŻKIEJ – uczeń jest nieprzytomny, nie ma z nim żadnego kontaktu, nie reaguje na żadne bodźce, może mieć drgawki. Uczniowi, który jest nieprzytomny NIE WOLNO podawać niczego do picia ani do jedzenia do ust!!!: 1. Układamy chorego na boku. 2. Wzywamy pogotowie ratunkowe. 3. Kontaktujemy się z rodzicami dziecka- obowiązek nauczyciela w przypadku ucznia niepełnoletniego 4. Dopiero gdy uczeń odzyska przytomność (po podaniu glukagonu powinien odzyskać przytomność po kilkunastu minutach) i jeżeli chory będzie w dobrym kontakcie można mu podać węglowodany doustnie (sok, cola, tabl. glukozy).

Glukometr to urządzenie służące do szybkiego, precyzyjnego pomiaru i bieżącego odczytu poziomu cukru we krwi wykorzystujące specjalne paski testowe z wtopionymi elektrodami lub odczynnikiem chemicznym. Dokładny wynik uzyskujemy w ciągu kilku sekund. Nakłuwacz do glukometru umożliwia komfortowe i szybkie pobranie próbki krwi praktycznie w każdych warunkach. Nowoczesne nakłuwacze charakteryzują się indywidualnym dopasowaniem do głębokości iniekcji. Nakłuwacze dzielą się na te dla dzieci, dla dorosłych i dla tych obdarzonych nieco grubszą tkanką podskórną. Niektóre nakłuwacze wyposażone są w wielostopniową regulację głębokości wkłucia. Peny- są półautomatycznymi urządzeniami pozwalającymi na wielokrotne, podskórne podawanie insuliny. Umożliwiają dokładne ustawienie zaplanowanej dawki i niemal bezbolesne, szybkie i precyzyjne wkłucie.

OBJAWY HIPERGLIKEMII 1. Wzmożone pragnienie, potrzeba częstego oddawania moczu. 2. Rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji. 3. Złe samopoczucie, osłabienie, przygnębienie, apatia. Jeżeli do ww. objawów dołączą: ból głowy, ból brzucha nudności i wymioty ciężki oddech może to świadczyć o rozwoju kwasicy cukrzycowej. Należy wtedy bezzwłocznie: 1. Zbadać poziom glukozy. 2. Powiadomić nauczyciela, który powinien skontaktować się z rodzicami lub wezwać pogotowie.

Niezbędnik szkolny, czyli co uczeń z cukrzycą zawsze powinien mieć ze sobą w szkole: 1. Glukometr z zestawem pasków oraz gazików. 2. Nakłuwacz z zestawem igieł. 3. Pen – „wstrzykiwacz” z insuliną. 4. Pompę insulinową, jeżeli jest leczone przy pomocy pompy. 5. Plastikowy pojemnik na zużyte igły i paski. 6. Drugie śniadanie lub dodatkowe posiłki przeliczone na wymienniki np. przeznaczone na „zabezpieczenie” zajęć wf w danym dniu. 7. Dodatkowe produkty – soczek owocowy, tabletki z glukozą w razie pojawienia się objawów hipoglikemii. 8. Telefon do rodziców. 9. Informację w postaci kartki lub bransoletki na rękę, która informuje, że choruje na cukrzycę ( o chorobie powinna być powiadomiona szkoła, wychowawca, pielęgniarka szkolna oraz zespół uczący) 1 0. Glukagon (zestaw w pomarańczowym pudełku).

PADACZKA Padaczką określamy skłonność do występowania nawracających, nie prowokowanych napadów. Napadem padaczkowym potocznie nazywamy napadowo występujące zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu objawiające się widocznymi zaburzeniami, zwykle ruchowymi. Niekiedy jedynym widocznym objawem napadu są kilkusekundowe zaburzenia świadomości. Napady padaczkowe dzieli się na napady pierwotne uogólnione oraz napady częściowe (zlokalizowane).

Na podstawie różnych badań naukowcy podają, że ryzyko rozwoju padaczki u dzieci z cukrzycą typu 1 jest 2 – 3 razy wyższe niż u dzieci bez cukrzycy, w przypadku wczesnej cukrzycy – u dzieci poniżej 6 roku życia – nawet sześciokrotnie. Jeszcze większe ryzyko rozwinięcia się padaczki występuje u dzieci, które wymagały hospitalizacji z powodu ciężkiego niedocukrzenia. Naukowcy nie do końca potrafią wyjaśnić przyczyny zauważonego związku. Wśród możliwych hipotez wymienia się zaburzenia immunologiczne i metaboliczne, uszkodzenia mózgu czy czynniki genetyczne. Wiadomo, że zbyt niski poziom cukru u małych dzieci może powodować uszkodzenia mózgu.

W czasie napadu padaczki:

Bardzo ważne jest wyzbycie się lęku przed udzielaniem pomocy chorym na padaczkę 1. Zachowaj spokój. Większość napadów ustępuje samoistnie w ciągu 2-3 minut. 2. Jeżeli chory znajduje się w miejscu niebezpiecznym np. na ulicy, zapewnij mu bezpieczeństwo. Aby uniknąć obrażeń połóż głowę na miękkim podłożu. 3. Ułóż chorego na boku - taka pozycja chroni przed zakrztuszeniem się, ale nie próbuj go przytrzymywać. 4. Nigdy NIE WKŁADAJ choremu żadnych przedmiotów DO UST - to nie pomaga a może doprowadzić do urazów podniebienia, ust i zębów. 5. Po napadzie chory może być zamroczony przez 5-30 min. Zostań przy nim tak długo, aż jego stan wróci do normy. 6. Nie podawaj żadnych leków ani nic do picia i jedzenia. 7. Nie budź chorego po ataku, zapewnij mu spokój. Sen po napadzie jest zjawiskiem naturalnym i korzystnym dla chorego. 8. Jeżeli napad przedłuża się dłużej niż 5-7 min. to zawiadom Pogotowie Ratunkowe tel.999/112. Jeśli napad ustąpi, a chory jest leczony nie ma takiej potrzeby by wzywać pogotowie.

Narkolepsja Narkolepsja (ang. narcolepsy od gr. nárke – odrętwienie, kurcz oraz gr. lêpsis – napad) – rzadkie zaburzenie snu, objawiające się przede wszystkim nadmierną sennością w ciągu dnia i napadami snu oraz epizodami nagłej utraty napięcia mięśniowego (katapleksją). Osoby z narkolepsją doświadczają również porażenia przysennego i halucynacji (omamów) podczas budzenia się i zasypiania. Przebieg choroby jest przewlekły, stosuje się leczenie objawowe.

Przyjmuje się, że podłożem tej choroby mogą być zaburzenia metaboliczne, dotyczące np. nieprawidłowej gospodarki minerałami. Mogą to być również dysfunkcje w obrębie mózgu. Narkolepsja dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn. Czasem pojawia się już około 20. roku życia. Napady nagłego snu trwają od 10 do 20 minut i mogą się powtarzać nawet kilka razy w ciągu dnia w najmniej oczekiwanych momentach np. w czasie robienia zakupów, zdawania egzaminu czy spaceru po mieście. Narkolepsja nie jest chorobą śmiertelną, ale stwarza czasem dla narkoleptyka poważne zagrożenie, gdy np. prowadzi on samochód i może nie zdążyć się zatrzymać, zanim zmorzy go sen. Często, niestety, pacjenci muszą zrezygnować z normalnej etatowej pracy i znaleźć sobie inne zajęcie. Ponadto zaleca im się 15-20 minutowe drzemki w celach profilaktycznych, aby zmniejszyć częstotliwość nagłych ataków senności. Niczego więcej, w przypadku tej choroby, medycyna, jak na razie, nie wymyśliła.

Pamiętaj ! W narkolepsji mózg chorej osoby w ciągu nocy wykazuje zaburzony rytm snu (zbyt mało snu REM, czyli snu głębokiego). Dlatego mózg próbuje nadrobić jego niedobory w ciągu dnia. Narkoleptyczne drzemki zazwyczaj dają uczucie wypoczęcia, jednak zaledwie na kilka godzin. Jeśli chorujesz na narkolepsję, powiadom o tym osoby ze swojego otoczenia, by w razie ataku wiedziały i pamiętały o tym, by ułożyć cię w bezpiecznej pozycji; Jeśli wiesz, że ktoś w twoim otoczeniu choruję na tą chorobę obserwuj go; Pamiętaj, że nie wolno wybudzać osoby z narkoleptycznej drzemki, zapewnij takiej osobę ciszę i spokój;

STATYSTYKI Z ,,NASZEGO PODWÓRKA’’ W naszej szkole na przestrzeni lat pojawiały i pojawiają się przypadki osób z chorobami przewlekłymi. Według statystyk pani pielęgniarki, nie odnotowuje się wzrostu ilości przypadków tego rodzaju. Na ok.600 osób przebadanych, choroby te wykryto u kilku. Szkolne statystyki pokazują jednak znaczący wzrost liczby uczniów z chorobami oczu, zaburzeniami w widzeniu oraz wzrost przypadków osób z nadciśnieniem tętniczym. Zmiany dotyczą także ilości przypadków osób z nieprawidłową masą ciała. Coraz mniejszy procent uczniów może cieszyć się z prawidłowej jej wartości. W roku szkolnym 2015/2016 odnotowano: 40 przypadków niedowagi; 42 przypadki nadwagi; 49 przypadków otyłości w naszej szkole. W naszej szkole istnieją pojedyncze przypadki innych chorób przewlekłych tj. narkolepsja.

Będąc świadomym człowiekiem, nie bądź obojętny na zdarzenia, które mają miejsce w twoim otoczeniu- mogą spotkać Cię na przykład w szkole!!! Twoja reakcja i pomoc mogą okazać się bezcenne!!!

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Agata Zarzeczna- Uczennica kl. 4at – Technikum Chemicznego w Lublinie Literatura fachowa i źródła: http://tliti.dlinkddns.com/dokumenty/pr5.pdf http://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-oddechowego-i-alergie,astma-oskrzelowa---przyczyny--objawy--leczenie,artykul,1579917.html http://www.odetchnijspokojnie.pl/rozpoznanie-astmy-u-dzieci/ http://www.odetchnijspokojnie.pl/jakie-sa-objawy-astmy/ http://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,epilepsja---objawy-i-przyczyny-ataku-epilepsji--co-to-jest-,artykul,1651605.html http://www.medonet.pl/magazyny/wszystko-o-cukrzycy,cukrzyca---przyczyny--objawy-i-leczenie-cukrzycy-typu-1-i-2,artykul,1580080.html