Pojęcie kary Karą kryminalną jest przewidziana w ustawie, stosowana przez sądy, ujemna reakcja na popełnione przestępstwo, polegająca na zadaniu sprawcy osobistej dolegliwości mającej na celu zadośćuczynienie społecznemu poczuciu sprawiedliwości oraz wypełniającej cele prewencyjne.

Racjonalizacja kary sprawiedliwościowa – kara jest odpłatą celowościowa – kara realizuje cele wychowawcze i zapobiegawcze

Katalog kar (art. 32 k.k.) grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności, dożywotnie pozbawienie wolności

Kara grzywny

System stawek dziennych pierwszy etap – określenie liczby stawek dziennych, od 10 do 540 (charakter popełnionego przestępstwa, stopień jego społecznej szkodliwości, cele z zakresu prewencji ogólnej, stopień winy, względy indywidualnoprewencyjne, recydywizm, naprawienie szkody), drugi etap – ustalenie wysokości jednej stawki dziennej, od 10 zł do 2 000 zł (dochody, możliwości zarobkowe, warunki osobiste np. kwalifikacje, wiek wykształcenie, stosunki rodzinne).

Liczba stawek dziennych od 10 do 540 (art. 33 § 1 k.k.) Kodeks karny modyfikuje górną granicę liczby stawek dziennych, która wynosi: 1) do 3000 stawek – w razie skazania za przestępstwo z art. 296 § 3, art. 297 § 1 lub art. 299 k.k. (art. 309 k.k.); grzywna występuje wówczas obok kary pozbawienia wolności, 2) 810 stawek – w wypadku nadzwyczajnego obostrzenia kary oraz wymierzenia kary łącznej (art. 38 § 2 oraz art. 86 § 1 k.k.), 3) w części szczególnej występują dwa wypadki obniżenia górnej granicy stawek dziennych, która wynosi do 180 (art. 221 k.k. – niezawiadomienie o wypadku i 255 § 3 k.k. – nawoływanie do przestępstwa)

Podział kary grzywny grzywna samoistna grzywna kumulatywna

Grzywna samoistna - gdy jest ona przewidziana w ramach ustawowego zagrożenia za dane przestępstwo - gdy ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, sąd może zamiast tej kary orzec grzywnę (art. 37a k.k.) - gdy sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie na podstawie art. 60 § 6 pkt 3 i 4 k.k.

Grzywna kumulatywna - może być orzekana obok kary pozbawienia wolności, gdy sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy ją osiągnął (art. 33 § 2 k.k.) - jeżeli sąd warunkowo zawiesił wykonywanie kary pozbawienia wolności (art. 71 § 1 k.k.), przy czym orzeczenie grzywny na podstawie art. 71 § 1 k.k. jest możliwe tylko wówczas, gdy nie istniały podstawy do jej wymierzenia określone w art. 33 § 2 k.k.

Kara grzywny może być orzekana nadto: 1) jako kara zamienna za karę pozbawienia wolności przy zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności (art. 75a § 1 k.k., art. 16 ust. 1 pkt 1 u.n.) – nie może przekroczyć 810 stawek dziennych, 2) jako kara zastępcza w przypadku zmiany sposobu wykonywania kary ograniczenia wolności wykonywanej w systemie dozoru elektronicznego – art. 43zc k.k.w.,(przepis uchylony) 3) jako kara zamienna w wypadku, gdy ustawa nowa nie przewiduje kary pozbawienia wolności , na którą to karę skazano sprawcę (art. 4 § 3 k.k.) przed jej wejściem w życie.

Dwie grzywny za to samo przestępstwo Dwie kary grzywny – jedna na pd. art. 33 § 2 k.k., której górna granica wynosi 540 stawek dziennych, druga orzeczona na pd. art. 75a § 1 k.k. (bądź art. 16 ust. 1 pkt 1 u.n.), której górna granica wynosi 810 stawek dziennych.

Zatarcie skazania Zgodnie z art. 29 pkt 1 u.n. w dniu 21.03.2015 r. wszedł w życie przepis art. 107 § 4a k.k., który skraca okres zatarcia skazania grzywny do 1 roku od wydania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Przy współistnieniu dwóch grzywien za ten sam czyn (w sytuacji zamiany kary pozbawienia wolności na grzywnę w oparciu o art. 75a § 1 k.k. lub art. 16 ust. 1 u.n.), zatarcie skazania następuje z upływem roku od wykonania drugiej z nich.

Zatarcie skazania Zgodnie z art. 21 u.n., jeżeli okres zatarcia skazania w oparciu o nowe przepisy upłynąłby przed dniem wejścia w życie ustawy (1 lipca 2015 r.), to zatarcie skazania nastąpiło właśnie z tym dniem.

Zmiany w kodeksie karnym wykonawczym Zgodnie z art. 12a k.k.w. w zw. z art. 2 ust. 2 pkt 4 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.u. 2014, poz. 1015 ze zm) sąd w postępowaniu wykonawczym staje się wierzycielem w rozumieniu tej ostatniej ustawy i jego obowiązkiem jest niezwłoczne przekazanie informacji gospodarczej do wszystkich biur informacji gospodarczej działających na podstawie ustawy o powstaniu zaległości z tytułu grzywny.

Wykonanie kary grzywny Skazany na karę grzywny wzywany jest do jej uiszczenia w terminie 30 dni, w razie zaś bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu grzywnę ściąga się w drodze egzekucji (art. 44 k.k.w.). Jeżeli egzekucja grzywny okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę nieprzekraczającą 120 stawek dziennych na pracę społecznie użyteczną (art. 45 k.k.w.).

Wykonanie kary grzywny – zastępcza kara pozbawienia wolności Jeżeli egzekucja grzywny okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności (art. 46 k.k.w.): 1. gdy skazany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania lub 2. zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

Wykonanie kary grzywny Kara zastępcza nie może przekroczyć 12 miesięcy pozbawienia wolności, jak również górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo, a jeśli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy.

Kary grzywny – rozłożenie na raty, umorzenie Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki sąd może rozłożyć grzywnę na raty na czas nieprzekraczający 1 roku (art. 49 k.k.w.) Jeżeli skazany, z przyczyn od niego niezależnych, nie uiścił grzywny, sąd może, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, grzywnę umorzyć w części, zaś wyjątkowo, również w całości; nie zarządza się egzekucji, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna (art. 51 k.k.w.)