Zachowania samobójcze u młodzieży gimnazjalnej Pomoc udzielana przez szkołę opracowała: Katarzyna Płatek

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo Zanim podejmie się pomoc terapeutyczną zorientować się czy nie jest konieczna pomoc środowiskowa i materialna- współpraca z opieką społeczną- bez której postępowanie terapeutyczne może okazać się mało efektywne /np. sytuacja skrajnej biedy/ powinien być życzliwy, stanowczy, ma dostarczać wzmocnienia pozytywnego;

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo zapewnić uczniowi wsparcie emocjonalne zachęcać do mówienia i słuchać umieć ocenić, na ile poważne są zamiary skończenia ze sobą (jak silne są emocje w danej chwili; może chodzi tylko o silne, ale chwilowe wzburzenie) czy istnieje konkretny plan, czy jest to tylko powracająca myśl o samobójstwie

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo zorganizować pomoc odpowiednich osób nie obiecywać tajemnicy, to może kosztować ludzkie życie traktować ucznia poważnie; nauczyciel nie powinien lekceważyć ani umniejszać znaczenia słów ucznia- pod pozornym spokojem może kryć się poczucie rozpaczy (bez wypowiadania zdań typu „Chyba nie mówisz poważnie nie jest aż tak źle… nie martw się wszystko się jakoś ułoży… na pewno przesadzasz”)

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo nie lekceważyć własnego przeświadczenia, że uczeń może popełnić samobójstwo jeśli uczeń ma myśli samobójcze, nie należy bać się o nie pytać (samo „wyłożenie kart na stół” może mieć wartość terapeutyczną) znaleźć i zmobilizować systemy oparcia- dowiedzieć się, kto jest najważniejszą osobą w życiu ucznia, czy można się z nią skontaktować, czy będzie pomocna, czy zachowa się wrogo?

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo należy przejąć inicjatywę, zapewnić „wyspy oparcia” wokół zagrożonego ucznia, włączyć jak najwięcej pozytywnie nastawionych życzliwych osób, w tym specjalistów wsparcie powinno iść w kierunku dokonania przez ucznia czegoś konstruktywnego pozytywnej zmiany w swoim życiu, która będzie początkiem dalszych konstruktywnych zmian (np. podjecie leczenia farmakologicznego, poproszenie bliskich o pomoc, zapisanie się do grupy terapeutycznej)

Jak nauczyciel ma się zachować wobec ucznia, który może popełnić samobójstwo odsunąć ucznia od głównych środków samozniszczenia np. tabletki kryzys niekoniecznie można uznać za miniony tylko dlatego, że osoba zagrożona twierdzi, że tak się stało (jeśli młody człowiek czuje się niezrozumiany może udawać, że wszystko jest w porządku, by uśpić pomoc otoczenia i zrealizować bez przeszkód swój plan)

JEŚLI UCZEŃ ZWIERZYŁ SIĘ Z ZAMIARU POPEŁNIENIA SAMOBÓJSTWA uprzedzić, że w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia nie ma bezwzględnej tajemnicy nie zadawać uczniowi pytań np. Czy mamy zacząć działać lecz przejąć inicjatywę i działać dyrektywnie powiadomić Dyrektora placówki, rodziców, wychowawcę klasy, psychologa/ pedagoga szkolnego

JEŚLI UCZEŃ ZWIERZYŁ SIĘ Z ZAMIARU POPEŁNIENIA SAMOBÓJSTWA poinformować rodziców o potrzebie specjalistycznej pomocy (psychiatra, psycholog kliniczny i ewentualnym podjęciu leczenia) psycholog szkolny informuje rodziców jak udzielić dziecku pomocy i wsparcia m. inn. sposób kontaktowania się ze specjalistami, organizowanie otoczenia ucznia w domu (wystrój pokoju), wspierania go i opieki (czasem przez całą dobę)

JEŚLI UCZEŃ ZWIERZYŁ SIĘ Z ZAMIARU POPEŁNIENIA SAMOBÓJSTWA po powrocie ucznia do szkoły (w wypadku podjęcia specjalistycznej pomocy poza placówką) otoczyć opieką psychologiczno- pedagogiczną (w obserwacji zachowania ucznia biorą udział wszyscy nauczyciele)

OBJAWY, PO KTÓRYCH MOŻNA ROZPOZNAĆ WYSTĄPIENIE ZACHOWANIA SAMOBÓJCZEGO otwarte werbalne znaki ostrzegawcze typu: „Po co żyję? Wolałbym nigdy się nie urodzić. Nie martw się, niedługo nie będę ci sprawiał więcej kłopotów” zbieranie leków, przygotowywanie sznura, ostrego narzędzia itp. napisanie testamentu lub pożegnalnego listu (także w postaci wypracowania szkolnego, zapisu w pamiętniku, na blogu)

OBJAWY, PO KTÓRYCH MOŻNA ROZPOZNAĆ WYSTĄPIENIE ZACHOWANIA SAMOBÓJCZEGO nieoczekiwane wizyty u bliskich osób sprawiające wrażenie żegnania się izolowanie się od otoczenia rozważania, podejmowanie tematyki śmierci, odtwarzanie utworów traktujących o śmierci pojawiające się w snach treści dotyczące śmierci, egzekucji, pogrzebu

OBJAWY, PO KTÓRYCH MOŻNA ROZPOZNAĆ WYSTĄPIENIE ZACHOWANIA SAMOBÓJCZEGO nagła poprawa stanu psychicznego osoby będącej na skraju samobójstwa tzw. złowieszczy spokój; chory nie odczuwa już niepewności i lęku, ponieważ podjął decyzję o samobójstwie, które w jego przekonaniu rozwiąże wszystkie problemy rozdawanie swoich cennych rzeczy

OBJAWY, PO KTÓRYCH MOŻNA ROZPOZNAĆ WYSTĄPIENIE ZACHOWANIA SAMOBÓJCZEGO wyraźne zmiany w zwyczajach i zachowaniach żywieniowych śnie zaniedbanie swojego zwykłego wyglądu izolowanie się, porzucenie dotychczasowych pasji i zainteresowań zmiana zachowania spokojnego na agresywne lub odwrotnie (chłopcy w depresji często zachowują się bardziej agresywnie niż zwykle; dziewczęta raczej się izolują) nagła euforia po długich okresach przygnębienia- „już znalazłem rozwiązanie!”