Bezpieczeństwo w Internecie - informacje dla rodziców
Drodzy Rodzice ! Udzielamy naszym dzieciom wyraźnych wskazówek, jak należy się zachowywać na placu zabaw, w szkole, przy przechodzeniu przez jezdnię, ale czy robimy tak także w Internecie? Brak zachowania należytej ostrożności w Sieci może być dla dziecka równie niebezpieczne jak brak ostrożności w prawdziwym życiu.
Korzystanie z Internetu przez dzieci może wiązać się z następującymi kategoriami zagrożeń: kontakty z niebezpiecznymi treściami, kontakty z niebezpiecznymi osobami, uzależnienie od Internetu, przemoc rówieśnicza (CYBERPRZEMOC), seksting.
Szkodliwe treści Szkodliwe treści to materiały, które mogą mieć negatywny wpływ na rozwój i psychikę dzieci. Do treści szkodliwych zalicza się głównie: materiały pornograficzne - mogą powodować fałszywe wyobrażenie o seksualności człowieka i stanowić wypaczoną formę edukacji seksualnej, obrazy i filmy prezentujące przemoc i okrucieństwo ( głównie w grach)- mogą wpływać na podwyższony poziom agresji dziecka, treści ksenofobiczne i rasistowskie (tzw. mowa nienawiści, hejt) dostępne we wpisach i komentarzach na forach internetowych i portalach społecznościowych – osłabiają wrażliwość dziecka na wulgarny język, uczą nietolerancji, a w konsekwencji zachęcają do naśladowania tego typu zachowań, treści promujące zachowania autodestrukcyjne , tj. zażywanie narkotyków, anoreksja, samookaleczenia lub samobójstwo – mogą prowadzić do podejmowania autodestrukcyjnych działań przez dziecko ze szkodą dla jego zdrowia, a nawet życia.
Bezpieczeństwo w serwisach społecznościowych Serwisy społecznościowe umożliwiają dostęp do interesujących materiałów, bieżących informacji, dzięki nim można zaprezentować swoje poglądy i swoją twórczość, podtrzymywać kontakty ze znajomymi itp. Popularne serwisy społecznościowe nie są jednak przeznaczone dla najmłodszych dzieci. Obowiązująca np. na Facebooku granica to 13 lat. Tymczasem z serwisów tego typu korzysta duża część dzieci z początkowych klas szkoły podstawowej. Nierozważne korzystanie z serwisów społecznościowych i publikowanie w nich niekontrolowanych treści i zdjęć może być zagrożeniem dla prywatności dziecka.
Niebezpieczne kontakty Komunikowanie się to dla dzieci i młodzieży jedna z podstawowych funkcji Internetu. W sieci kontaktują się nie tylko z osobami, z którymi spotykają się na co dzień, ale również z poznanymi online. Mogą to być zarówno kontakty pozwalające poszerzyć grono znajomych Waszego dziecka o wartościowe osoby, jak i osoby zagrażające jego bezpieczeństwu. Najpoważniejsze formy niebezpiecznych dla dzieci kontaktów online to: uwodzenie dziecka, wyłudzanie od dziecka materiałów o charakterze erotycznym, angażowanie dziecka w rozmowy o seksie, wyłudzanie danych osobowych lub innych informacji w celach popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku lub rodzinie, nakłanianie dziecka do podejmowania zachowań zagrażających jego zdrowiu, a nawet życiu (np. namawianie do samookaleczeń).
Niebezpieczne kontakty Dzieci są ufne z natury, dopiero w czasie nabywania życiowych doświadczeń uczą się dystansu i zdrowej nieufności. Często zdarza się, że w sieci nawiązują bardzo bliskie relacje z nowo poznanymi osobami, bo te okazały im zrozumienie i zainteresowanie. Może się zdarzyć, że będą chciały spotkać się z taką osobą w świecie realnym i nie będą chciały (na prośbę wirtualnego „przyjaciela”) poinformować Was o tym. Dzieci często nie są świadome niebezpieczeństwa, jakie niesie ze sobą takie spotkanie i ignorują tego rodzaju zagrożenie. Wskutek tego stają się łatwymi ofiarami osób, które uwodzą dzieci w Internecie.
Poznane w sieci osoby nie zawsze są tymi, za które się podają. Badania Fundacji “Dzieci Niczyje” pokazują, że 45 % polskich nastolatków spotykało się ze “znajomymi” poznanymi w Internecie, a tylko 15 % rodziców tych nastolatków wiedziało o tym.
Seksting Seksting to rejestrowanie i przesyłanie swoich nagich lub półnagich zdjęć za pomocą telefonu komórkowego lub innego urządzenia podłączonego do Internetu. Wysłanie zdjęcia nawet do zaufanej osoby oznacza utratę nad nim kontroli. Zdarza się, że materiały sekstingowe wyciekają do sieci, są udostępniane w ramach zemsty, żartu, przez nieuwagę lub w efekcie włamania do telefonu, tabletu lub komputera. Rozpowszechnianie materiałów sekstingowych uruchamia często falę CYBERPRZEMOCY. Wulgarne komentarze pod zdjęciami, wyśmiewanie, przeróbki zdjęć itp. powodują z kolei u bohaterów tych materiałów negatywne emocje, tj. wstyd, strach, zażenowanie, z którymi często trudno im sobie poradzić.
Nadużywanie Internetu Dostęp do ogromu informacji, rozrywki, rywalizacja z innymi graczami, łatwy kontakt ze znajomymi powodują, że w sieci można się zapomnieć. Spędzanie w sieci wielu godzin dziennie jest niewątpliwie wyraźnym sygnałem ostrzegawczym. Jednak aby mówić o problemie nadużywania czy też uzależnienia od Internetu, spełnione muszą być dwa podstawowe warunki: Czas spędzany w Internecie i intensywność poszukiwanych doznań wymykają się spod kontroli. Korzystanie z sieci prowadzi do zaniedbywania innych aspektów życia, nawet potrzeb fizjologicznych, powoduje cierpienie – osoby uzależnionej bądź osób z jego otoczenia. W Polsce z Internetu korzysta 89% dzieci. Dzieci te spędzają w sieci coraz więcej czasu.
Symptomy nadmiernego korzystania z Internetu Występowanie u dziecka nawet kilku spośród poniższych objawów jest sygnałem do wzmożonego zainteresowania: dziecko spędza przy komputerze, telefonie lub tablecie coraz więcej czasu kosztem innych zainteresowań, z powodu swojej aktywności w Internecie dziecko zaniedbuje obowiązki rodzinne i szkolne, pojawiają się konflikty rodzinne na tle używania przez dziecko urządzeń elektronicznych i Internetu, dziecko kłamie, zapytane o to, ile czasu spędza w Internecie, podejmowane próby ograniczenia czasu spędzanego przez dziecko online są nieudane, dziecko reaguje rozdrażnieniem lub nawet agresją, gdy korzystanie z komputera jest utrudnione lub niemożliwe.
Cyberprzemoc Cyberprzemoc to przemoc rówieśnicza z użyciem Internetu i telefonu komórkowego Najpopularniejsze formy cyberprzemocy to: publikowanie ośmieszających filmów lub zdjęć, publikowanie wulgarnych i ośmieszających komentarzy i wpisów, włamania na konta serwisów społecznościowych, nękanie telefonami i SMS-ami, podszywanie się pod inne osoby, wykluczanie ze społeczności internetowych.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Najlepszym sposobem ochrony dziecka jest rozmowa z nim. Nie ma lepszej ochrony niż mądry, troskliwy rodzic i jego opieka. Żadne rozwiązanie techniczne nigdy nie zastąpi dobrego kontaktu rodzica z dzieckiem. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem. Towarzysz dziecku w pierwszych krokach w Internecie, wskazując mu bezpieczne i pozytywne treści oraz podstawowe zasady bezpieczeństwa. Zainstaluj na komputerze dziecka oprogramowanie filtrujące oraz programy kontroli rodzicielskiej. Im starsze dziecko, tym więcej powinno mieć swobody, ale zawsze bądź na bieżąco z tym, co robi w Sieci.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Naucz dziecko zasad bezpieczeństwa w Internecie. Uczul dziecko na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w Sieci, ani też wierzyć we wszystko, co o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć zrobić im krzywdę. Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i sposobach ich unikania. Bądź uważny i reaguj na nietypowe sytuacje związane z dzieckiem. Zapewnij dziecku możliwość kontaktu z profesjonalistą, jeśli w efekcie kontaktu ze szkodliwymi treściami przeżywa negatywne emocje.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci. Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych. Dostęp do wielu stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga podania prywatnych danych. Ważne jest , aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko. Przyjrzyj się jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony przegląda, jak zachowuje się w Sieci i ile spędza czasu w Internecie. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci oraz sposoby postępowania w nietypowych sytuacjach. Pamiętaj, ze pozytywne strony Internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami. Internet jest źródłem wiedzy i rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć bogactwa.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci. Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Młodzi internauci powinni być świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (książki, słowniki). Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka. Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą boją się do tego przyznać. Ważne, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić. Zawsze sprawdzaj, czy gry z których korzysta dziecko, są odpowiednie dla jego wieku.
Oznaczenia zamieszczone na grach
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogą likwidować demoralizujące treści. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego (www.dyzurnet.pl) Zapoznaj dziecko z kodeksem dobrego zachowania w Internecie ( NETYKIETA). Przypomnij dzieciom o zasadach dobrego wychowania w każdej dziedzinie. Uświadom, że Internet nie służy do krzywdzenia innych, i że często coś, co dla jednych jest głupim żartem, dla kogoś innego może być dramatycznym przeżyciem.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Przekaż, że za niektóre działania związane z cyberprzemocą grozi nawet odpowiedzialność karna. Przekonaj je, że nie powinno odpowiadać na cyberprzemoc przemocą. Powiedz, że jeśli padnie ofiarą przemocy w Sieci powinno się natychmiast zwrócić do Ciebie lub innej zaufanej osoby dorosłej. Ustal z dzieckiem, z jakich serwisów może korzystać. Wybierzcie te, które są dostosowane do wieku dziecka. Pamiętajcie jednak, że dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym powinny korzystać z Sieci pod okiem rodziców.
PRZYDATNE LINKI Kluczem do bezpiecznego serfowania po Internecie jest wiedza – powinniście wiedzieć, jakie ryzyko niesie ze sobą korzystanie z sieci oraz jak możecie chronić przed nim siebie i dziecko. Więcej informacji znajdziecie na stronie: http://www.saferinternet.pl Wiele pożytecznych porad dotyczących bezpieczeństwa najmłodszych użytkowników w sieci można znaleźć także na stronie: http://www.dzieckowsieci.pl
Helpline to projekt, w ramach którego świadczona jest pomoc w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży w Internecie: http://www.helpline.org.pl Jeśli natknęliście się w sieci na nielegalne treści (pornografia dziecięca, rasizm) – reagujcie! Zgłoście to w Dyżurnecie: http://www.dyzurnet.pl
Do przygotowania prezentacji wykorzystano materiały edukacyjne Orange Polska dotyczące bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie Partner merytoryczny
Dziękuję za uwagę! Prezentację wykonała i przedstawiła: Anna Dybus
Jeśli twoje plany dotyczą jednego roku, uprawiaj ryż Jeśli twoje plany dotyczą jednego roku, uprawiaj ryż. Jeśli obejmują one okres 10 lat, zasadź drzewo. Jeśli dotyczą całego życia, wykształć swoje dziecko. chińskie przysłowie