ww Piosenki w filmach animowanych jako wyzwanie dla tłumacza Na podstawie wybranych filmów studia Walt Disney Katarzyna Płachta
Piosenki musicalowe Disney Warstwa tekstowa Warstwa muzyczna2 + Utwory = Scenariusz
Funkcje piosenek w filmach animowanych zdynamizowanie akcji, dramatyzacja lub zmiana nastroju
wejście w psychikę bohatera
zmiana czasu i przestrzeni, zwielokrotnienie miejsc akcji
uatrakcyjnienie historii, rozbawienie widza
Wyzwania dla tłumacza tłumaczenie z zachowaniem humoru, ekspresji i cech charakterystycznych postaci
stworzenie tekstu, który da się zaśpiewać dopasowanie tekstu do ścisłych ram muzycznych
oddanie gier słownych, kolokwializmów i neologizmów
problem podwójnego odbiorcy
sprawne operowanie dwuznacznościami i aluzjami czy tłumaczyć wszystko?
oddanie sensu z uwzględnieniem perspektywy całego scenariusza dopasowanie tekstu do ruchu warg, gestykulacji i ruchów ciała udomawiać czy wprowadzać elementy egzotyzujące? kultowość piosenek
Tłumacz vs. tekst w języku polskim: - mały zasób krótkich słów + luźniejszy niż w języku angielskim szyk zdania
Śpiąca Królewna USA 1959, Włochy 1959, Polska 1962 ww Śpiąca Królewna USA 1959, Włochy 1959, Polska 1962 Kraina lodu 2013 Mała syrenka USA 1989, Włochy 1990, Polska 1998
1. Frozen – Let it go Let it go - angielski Mam tę moc - polski All'Alba sorgerò - włoski Slå dig fri (Uwolnij się) - szwedzki þetta er nóg (Już wystarczy) - islandzki Najednou (Nagle) - czeski Libérée, délivrée - francuski Ich lass los, lass jetzt los - niemiecki Libre Soy - hiszpański
Angielski Don't let them in, don't let them see Be the good girl you always have to be Conceal, don't feel, don't let them know Well now they know! Polski Niech nie wie nikt Nie zdradzaj nic Żadnych uczuć, od teraz tak masz żyć Bez słów! Bez snów! Łzom nie dać się Lecz świat już wie! Włoski Ho conservato Ogni bugia, Per il mondo la colpa è solo mia Così non va, Non sentirò Un altro no!
Angielski The cold never bothered me anyway Polski Od lat coś w objęcia chłodu mnie pcha Włoski Da oggi il freddo è casa mia Da oggi il destino appartiene a me
Angielski Let it go, let it go Can't hold it back anymore Let it go, let it go Turn away and slam the door (…) Let it go, let it go I am one with the wind and sky Let it go, let it go You'll never see me cry (…) Let it go, let it go And I'll rise like the break of dawn Let it go, let it go That perfect girl is gone Włoski D'ora in poi lascerò Che il cuore mi guidi in po', Scorderò quel che so E da oggi cambierò (…) D'ora in poi troverò La mia vera identità, E vivrò, sì, vivrò Per sempre in libertà Io lo so, sì lo so Come il sole tramonterò, Perché poi, perché poi All'alba sorgerò
Angielski It's time to see what I can do To test the limits and break through No right, no wrong, no rules for me, I'm free! Polski Zobaczę dziś czy sił mam dość, by wejść na szczyt, odmienić los. I wyjść zza krat jak wolny ptak. O tak! Włoski Non è un difetto, è una virtù E non la fermerò mai più Nessun ostacolo per me Perché... (D'ora in poi troverò La mia vera identità)
Angielski Let it go, let it go And I'll rise like the break of dawn Let it go, let it go That perfect girl is gone Here I stand In the light of day Let the storm rage on Polski Mam tę moc! Mam tę moc! Z nową zorzą zbudzę się. Mam tę moc! Mam tę moc! Już nie ma tamtej mnie! Oto ja! Stanę w słońcu dnia. Co tam burzy gniew? Włoski Io lo so, sì lo so Come il sole tramonterò, Perché poi, perché poi All'alba sorgerò Ecco qua la tempesta che Non si fermerà
2. The Little Mermaid – Part of Your World Angielski Ask 'em my questions and get some answers What's a fire and why does it - what's the word? …Burn? Polski Chcę na pytania me odpowiedzi Co to ogień i czemu on rozprasza Cień (?) Włoski Ogni risposta a ciò che chiedi Cos'è un fuoco? E sai perché ... come si dice? ...Brucia?
Angielski I've got gadgets and gizmos a-plenty I've got whozits and whatzits galore You want thingamabobs? I've got twenty! But who cares? No big deal I want more Polski Mam przydasiów pokłady niemałe I cotosie w kolekcji są mej Chcesz to mogę ci dać, są wspaniałe Ale cóż kiedy ja Więcej chcę Włoski Ho le cose più strane e curiose Non ho nulla da desiderar Vuoi un... comesichiama? Io ne ho venti Ma lassù, cosa mai Ci sarà?
Angielski Bet'cha on land they understand That they don't reprimand their daughters Proper women sick of swimmin' Ready to stand Polski Na ziemi tej dzieciom jest lżej Ojcowie córki rozumieją Bez zmuszania do pływania Mija tam czas Włoski Scommetto che sulla terra Le figlie non le sgridano mai Nella vita fanno in fretta ad imparar
Angielski Up where they walk, up where they run Up where they stay all day in the sun Wanderin' free - wish I could be Part of that world Polski Chcę mieszkać tam, kiedy jest cień Lub w słońcu brodzić dzień cały Wśród ludzi żyć, w ich świecie być Naprawdę chcę Włoski Vedrei anch'io la gente che Al sole sempre sta come vorrei Essere lì, senza un perché, In libertà
3. Sleeping Beauty – Once Upon a Dream Once Upon a Dream - angielski Znam ze snu - polski So chi sei - włoski
I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that look in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that gleam in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream Znam ze snu twe usta i oczy twoje znam, Jak we śnie tę samą masz postać, nawet uśmiech ten sam, Zawsze tylko śnię, niech wreszcie ten sen nie będzie snem, Proszę zostań tu, nie wracaj do snu, Na jawie mi mów jak w każdym ze snów, że kochasz mnie. Proszę zostań tu, nie wracaj do snu, Na jawie mi mów jak w każdym ze snów, że kochasz mnie. Znam ze snu twe usta i oczy twoje znam. Jak we śnie tę samą masz postać, nawet uśmiech ten sam. Jeśli znowu śnię, niech wreszcie ten sen nie będzie snem. Już od tego dnia tak śmiało jak ja, Na jawie mi mów jak w każdym ze snów, że kochasz mnie. So chi sei, vicino al mio cuor ogni or sei tu So chi sei, di tutti i miei sogni il dolce oggetto sei tu anche se nei sogni è tutta illusione e nulla più Il mio cuore sa che nella realtà a me tu verrai e che mi amerai ancor di più Anche sei nei sogni è tutta illusione e nulla più il mio cuore sa che nella realtà
I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that look in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that gleam in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream
I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that look in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream I know you, I walked with you once upon a dream I know you, that gleam in your eyes is so familiar a gleam And I know it's true that visions are seldom all they seem But if I know you, I know what you'll do You'll love me at once, the way you did once upon a dream
So chi sei, vicino al mio cuor ogni or sei tu So chi sei, di tutti i miei sogni il dolce oggetto sei tu anche se nei sogni è tutta illusione e nulla più Il mio cuore sa che nella realtà a me tu verrai e che mi amerai ancor di più Anche sei nei sogni è tutta illusione e nulla più il mio cuore sa che nella realtà