Z Wyspiańskim po Krakowie

Stanisław Wyspiański   Syn Franciszka, rzeźbiarza i fotografika, i Marii z Rogowskich. Matka zmarła, kiedy Stanisław Wyspiański miał siedem lat, a ponieważ ojciec nie potrafił sprawować nad nim odpowiedniej opieki, od 1880 roku wychowywał się u bezdzietnego wujostwa Kazimierza i Joanny (Janiny) Stankiewiczów, traktowany jak ich własne dziecko. Stankiewiczowie należeli do wyższej warstwy mieszczaństwa, a ich dom uchodził za wysoce kulturalny. Bywał u nich między innymi Jan Matejko.

Wyspiański uczył się w mającym wielowiekowe tradycje gimnazjum św Wyspiański uczył się w mającym wielowiekowe tradycje gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie wykłady odbywały się w języku polskim, a dużą wagę przywiązywano do nauki historii Polski i historii literatury polskiej. W czasie pobytu w szkole nawiązał koleżeńskie stosunki z malarzem Józefem Mehofferem i poetą Lucjanem Rydlem.   Mehoffer Rydel

W 1887 Wyspiański zapisał się na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego - gdzie w latach 1887-1890 i 1896-1897 uczęszczał na wykłady z historii, historii sztuki i literatury – i rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, której dyrektorem był w tym czasie Jan Matejko. Jako wyróżniającemu się uczniowi, Matejko powierzył mu współudział w wykonaniu zaprojektowanej przez siebie polichromii w odnawianym kościele Mariackim.

Pierwsze znane dzieła Wyspiańskiego to rysunki, szkice z podróży po Polsce i Europie. Później rysował rośliny, tworząc zielnik. W jego twórczości plastycznej dominowały jednak obrazy wykonywane pastelami. Ukazywał głównie postacie ludzkie – członków rodziny, rodziny, przyjaciół, artystów. Malował przy pomocy płaszczyznowych plam barwnych, zamkniętych wyraźnym konturem. Chętnie przedstawiał swoje dzieci w nieupozowanych sytuacjach - np. śpiące albo karmione przez matkę. Mietek Macierzyństwo

Zielnik - mniszek lekarski Śpiący Staś Zielnik - róża

  W roku 1890 artysta udał się w podróż zagraniczną po Europie - jej trasa wiodła przez Włochy i Szwajcarię do Francji, a dalej do Niemiec i Pragi czeskiej. W latach 1891-1894 trzykrotnie przebywał w Paryżu, uczył się w prywatnej Academie Colarrosi i wiele malował. Żył wówczas w trudnych warunkach materialnych, korzystając ze stypendium Szkoły Sztuk Pięknych. W tym czasie zetknął się z Władysławem Ślewińskim, z Gauguinem i nabistami. Do Krakowa wrócił na stałe w sierpniu 1894. Chochoły Portret Maryny Raczyńskiej

Widok na Kopiec Kościuszki - pastel Pod koniec lat 90. XIX wieku artysta odegrał istotną rolę w ruchu modernistycznym. Zaprojektował i częściowo wykonał polichromię w restaurowanym kościele Franciszkanów złożoną z motywów kwiatowych, heraldycznych i geometrycznych oraz witraże: bł. Salomei i św. Franciszka oraz Boga Ojca zatytułowany Stań się. Zdobył Nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności za pejzaże z Kopcem Kościuszki. Widok na Kopiec Kościuszki - pastel

Jako malarz i dekorator nawiązał współpracę z Teatrem   Jako malarz i dekorator nawiązał współpracę z Teatrem Miejskim w Krakowie pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego. Wkrótce na jego scenie rozwinął swoją twórczość dramatyczną. Wyspiański zaprojektował kurtynę do tego teatru. Projekt artysty nie wygrał konkursu.

W roku 1900 Wyspiański poślubił chłopkę Teodorę Teofilę Pytko, mającą nieślubnego syna Teodora, przysposobionego przez artystę.   Autoportret z żoną

Jeszcze przed ślubem urodziła się ich córka Helena (1895-1971) i syn Mieczysław (1899-1920), a później Stanisław (1901-1967).   Miecio i Staś Helenka

Wyspiański zajmował się też grafiką książkową, był autorem projektów wnętrz i mebli. Nawiązując do dawnej sztuki polskiej i twórczości ludowej, dążył do stworzenia podstaw stylu narodowego, obejmującego sztuki plastyczne i rzemiosło artystyczne. Wielu projektów nie zrealizował, np . witraży dla katedry lwowskiej i wawelskiej. Tworzył wiele portretów i autoportretów m.in. „Portret Wandy Siemaszkowej”, „Portret Jana Stanisławowskiego”, „Maryna - portret Marii Pareńskiej”, „Dziewczynka z kozikiem”, „Autoportret z żoną”.

Portret Maryny Pareńskiej Portret ojca

Secesja Styl w sztuce europejskiej ostatniego dziesięciolecia XIX wieku i pierwszego XX wieku, zaliczany w ramy modernizmu. Istotą secesji było dążenie do stylowej jedności sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, a w szczególności rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki. Charakterystycznymi cechami stylu secesyjnego są: płynne, faliste linie, inspiracje sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne, płaszczyznowość oraz subtelna pastelowa kolorystyka.

Przykłady stylu secesyjnego Secesja w architekturze S. Wyspiański - Nasturcje

Pierwszy dzień wycieczki

Szlak 23 Przy ul. Szlak 23 mieszkał Stanisław Wyspiański wraz ze swoją przyszłą żoną Teofilą Pytko. W tym domu wychowali dwójkę dzieci Helenkę i Mieczysława. Mieszkanie składało się z pokoju i kuchni.

Krowoderska 79 Po ślubie z Teofilą Wyspiański wynajął całe skrzydło w kamienicy przy ul. Krowoderskiej 79 (157). Mieszkanie miało 7 pokoi. W jednym z nich Wyspiański urządził słynną „błękitną pracownię”.

Akademia Sztuk Pięknych przy Placu Matejki 13 Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie powstała w 1818r. Pierwszym dyrektorem był Jan Matejko, obecny patron. Wyspiański rozpoczął tam studia malarskie.

Jan Matejko Jan Matejko ur. 24 czerwca 1838 w Krakowie zm. 1 listopada 1893 w Krakowie. Malarz polski, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof.

Ul. Zacisze 2 Hotelu Centralnego przy zbiegu ulic Zacisze i Basztowej, Pod tym adresem znajdowało się nowe mieszkanie Stankiewiczów. Mieściło się na drugim piętrze nieistniejącego już Hotelu Centralnego przy zbiegu ulic Zacisze i Basztowej, z widokiem na Barbakan i Planty. Z powodu rozbudowy hotelu rodzina w 1885r. zmuszona była się wyprowadzić.

Ul. Kolejowa 1 (dziś ul. Westerplatte) Przy ul. Kolejowej 1 dziś Westerplatte na rogu Lubicz wujostwo Wyspiańskiego wynajęli mieszkanie. W tym mieszkaniu wuj Wyspiańskiego - Kazimierz Stankiewicz - zakończył życie.

Dom Lekarski – ul. Radziwiłłowska 4 Wyspiański zaprojektował wystrój sali posiedzeń, czytelni i biblioteki. Sala posiedzeń, której ściany pomalowano na kolor malinowy, zachowała do dziś fryz z kwiatów pelargonii, który znajduje się także na kilimach i portierach. Meble w sali są również projektowane przez Wyspiańskiego, choć na początku nie budziły entuzjazmu lekarzy, którzy narzekali na ich niewygodę. Klatka schodowa posiada fryz z liści kasztanowca, ten sam motyw wzbogacony o stylizowane kwiatostany zdobi balustradę schodów. Na tle żółtych ścian doskonale wygląda witraż projektu Wyspiańskiego, alegorię układu słonecznego - "Apollo spętany", który został zniszczony w styczniu 1945r. podczas wysadzania pobliskiego wiaduktu kolejowego. Odnowiono go dopiero w 1972r.

witraż Apollo Dom Lekarski przy Radziwiłłowskiej 4 Balustrada

Teatr im. Juliusza Słowackiego Został otwarty 21 października 1893r. Budynek teatru jest utrzymany w stylu eklektycznym. Na deskach tego teatru 16 marca 1901r. wystawiono po raz pierwszy „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego.

Ul. Mikołaja Kopernika 1 Przy ul. Mikołaja Kopernika 1 mieszkali państwo Stankiewiczowie wraz ze Stanisławem Wyspiańskim. Dom ten już nie istnieje, w tym miejscu wybudowano Dom Turysty PTTK.

Ul. Poselska Kiedy po kilku miesiącach zamieszkiwania przy ul. Westerplatte zmarł wuj, Wyspiański wraz z ciotką przeprowadził się na ul. Poselską 10, gdzie zamieszkali w mieszkaniu na drugim piętrze.

Klasztor OO. Franciszkanów Bazylika św. Franciszka z Asyżu i przylegający do niej klasztor franciszkanów – kompleks sakralny znajdujący się w Krakowie przy ulicy Franciszkańskiej 2. Na szczególną uwagę zasługuje polichromia i witraże. Malowidła w prezbiterium oraz w transepcie są dziełem Stanisława Wyspiańskiego.

Najświetniejszą pracą w tym kościele jest witraż "Bóg Ojciec – Stań się„ nad głównym wejściem. witraż św. Franciszek

Jak powstają witraże. Dzisiejsza technika wykonywania witrażu w szczegółach tylko różni się od tej, jaką stosowano w średniowieczu. Według szkiców i projektów w małej skali wykonuje się tzw. karton w skali 1:1. Z kartonu odrysowuje się na kalkę techniczną linie, które wyznaczać będą podziały szkła, a więc jednocześnie rysunek linii ołowiu. Potem przez kalkę ołówkową przenosi się te linie na brystol, numerując jednocześnie w celu późniejszej identyfikacji każdą z przerysowywanych części. Po rozcięciu brystolu stanowić one będą szablony, według których wycięte będą części szklane.

Projekty witraży Wyspiańskiego Polonia – projekt witraża do katedry lwowskiej Malwy- karton do polichromii kościoła w Bieczu Caritas

Drugi dzień wycieczki

Kościół Mariacki Kościół Archiprezbiterialny p.w. Wniebowzięcia NMP zwany także kościołem Mariackim. Powstał w XIV i XV wieku. Położony na północno-wschodnim narożniku Rynku Głównego na Placu Mariackim. W tym kościele pobrali się Lucjan Rydel i Jadwiga Mikołajczykówna, czyli Pan Młody i Panna Młoda – bohaterowie Wesela Wyspiańskiego.

Tomasz Lisiewicz, a roboty pozłotnicze są dziełem Ściany zdobi polichromia wykonana w latach 1890-1892 przez Jana Matejkę. Przy jej realizacji współpracowało z mistrzem wielu jego uczniów, później znanych i wybitnych malarzy, m.in.: Antoni Gramatyka, Edward Lepszy, Stanisław Bańkiewicz, Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański. Rysunki techniczne wykonał Tomasz Lisiewicz, a roboty pozłotnicze są dziełem Michała Stojakowskiego. Autorami witraży są Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański i Tadeusz Dmochowski.

Wit Stwosz W kościele Mariackim znajduje się ołtarz autorstwa Wita Stwosza. Był to niemiecki rzeźbiarz, grafik i malarz. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli późnego gotyku w rzeźbie.

Lajkonik Wyspiański zaprojektował także strój Lajkonika, w którym paraduje on do dziś, łączący w sobie elementy stroju staropolskiego i wschodniego.

Ul. Szczepańska 11 Tutaj znajduje się muzeum poświęcone wszechstronnemu artyście polskiego modernizmu. Zgromadzono tu oryginalne projekty wnętrz, sztukę użytkową, autoportrety i portrety przyjaciół oraz prace związane z teatrem: kostiumy, elementy scenografii, projekty, obrazy i rysunki, autorskie druki dramatów, karykatury, portrety i afisze. Prezentowane są również dokonania Wyspiańskiego w dziedzinie dekoracji krakowskich świątyń oraz osobiste pamiątki i fotografie rodziny.

Krupnicza 26 (wówczas 14) W tym domu, należącym do dziadków ze strony matki, urodził się Stanisław Wyspiański; mieszkał tu do 1873 roku.

Skałka Piękny, bogaty, barokowo-rokokowy kościół OO. Paulinów na Skałce, wzniesiony na miejscu dawnego, gotyckiego, bliski był sercu Stanisława Wyspiańskiego od lat najmłodszych, jako świątynia poświęcona jego patronowi - św. Stanisławowi biskupowi. Już jako dziecko odwiedzał często to miejsce, uświęcone - według tradycji – męczeńską krwią biskupa Stanisława Szczepanowskiego, który odważył się przeciwstawić królewskiej władzy.

Opowieść o królewskiej zemście rozpalała wyobraźnię chłopca, by po latach ożyć w dramatach poety o Bolesławie Śmiałym i biskupie Szczepanowskim. W kościele na Skałce znajduje się grób Stanisława Wyspiańskiego.

Wawel odbudowywano w nowych stylach architektonicznych, Niebywałe uzdolnienia ujawniły się w jedynym architektonicznym projekcie artysty - planie zagospodarowania wzgórza wawelskiego, który opracował wraz ze znanym architektem Władysławem Ekielskim. Zamek był na przestrzeni wieków wielokrotnie rozbudowywany i odnawiany. Liczne pożary, grabieże i przemarsze obcych wojsk, połączone z niszczeniem rezydencji, powodowały, iż obiekt wielokrotnie odbudowywano w nowych stylach architektonicznych, oraz remontowano jego szatę zewnętrzną, a także przekształcano i zmieniano wygląd i wyposażenie wnętrz.

Bronowice   Bronowice - obszar Krakowa, dawna podkrakowska wieś. Stanowi fragment dzielnicy Bronowice. Jej północna część rozciągająca się niegdyś przy dawnej drodze z Krakowa do Ojcowa to Bronowice Wielkie (obecnie Dzielnica IV Prądnik Biały), natomiast część wysunięta na południe w stronę rzeki Rudawy to Bronowice Małe (obecnie Dzielnica VI Bronowice), miejsce akcji Wesela Stanisława Wyspiańskiego.

20 listopada 1900 artysta wziął udział w weselu swego przyjaciela Lucjana Rydla w Bronowicach. Na kanwie tego wydarzenia powstało Wesele wydane w roku 1901, które przyniosło Wyspiańskiemu ogromną sławę i uznanie. Lucjan Rydel z żoną

Rydlówka - Regionalne Muzeum Młodej Polski W tym domu, należącym do malarza Włodzimierza Tetmajera, odbyło się przyjęcie weselne poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny. Miejscem najważniejszym w muzeum, najściślej związanym z dramatem, jest izba - "scena" . Wystrój izby - ,,sceny'" jest dokładnym odtworzeniem dekoracji teatralnej do premiery "Wesela". Opis izby, w której rozgrywa się akcja dramatu, umieścił Wyspiański przed właściwym tekstem sztuki.

Kadry z filmu Wesele (1972) w reż. A. Wajdy Plakat z premiery sztuki

Kosztorys wynajmu autokaru. Autokar: FormBus: 24travels.com sp. z o.o. Miasto wyjazdu: Łubno Szlacheckie, Podkarpacie, powiat jasielski, Miasto docelowe: Kraków Małopolska, Odległość w jedną stronę: 164 Ilość km na miejscu: 15 Obliczona długość trasy: 343 Data wyjazdu: 2012-04-12 (godzina do uzgodnienia) Data powrotu: 2012 -04-13 (godzina do uzgodnienia) Ilość dni: 2 Czas przejazdu (w jedną stronę): 3:12 h Ilość kierowców: 1 środki transportu: Mercedes 404 47+1+1 Transport: w dwie strony Dodatkowe wyposażenie: nie dotyczy (0 PLN) Dyspozycja autokaru: autokar pozostaje do dyspozycji klienta 15 godz. (dziennie) (0 PLN)

Autokar

Parkingi: klient pokrywa koszty parkingów (? PLN) Autostrada: klient pokrywa koszty autostrad na trasie (? PLN) Bagaż: bagaż 20 kg + podręczna torba Noclegi dla kierowców: nie dotyczy (0 PLN) Ubezpieczenie turystyczne: ubezpieczenie we własnym zakresie (0 PLN) Diety kierowców: klient nie gwarantuje posiłków dla kierowców - Eu (30 PLN) Koszty podstawienia: bez dodatkowych kosztów (0 PLN) Koszt przejazdu: (cena netto) 1 980,00 PLN Koszt przejazdu: (cena brutto) 2 140,00 PLN każdy następny kilometr poza limitem płatny dodatkowo (netto) 3,30 PLN/Km. Przewidziane kilometry poza limitem - 50 przy niewykorzystanym limicie kilometrów cena nie ulega pomniejszeniu przy żądaniu podstawienia pod kontrolę policji klient płaci dodatkowo koszty z tym związane wg cennika.

Nocleg- Moon Hostel Serdecznie zapraszamy Was do nowo otwartego hotelu w centrum Krakowa. Do Państwa dyspozycji oddajemy 24 komfortowe pokoje 1-8 osobowe z telewizorami w korzystnej lokalizacji i rewelacyjnych cenach jakich nigdzie w Krakowie nie znajdziecie. Oferujemy najlepsze hotelowe standardy. Sprawdź Sam! Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofert: hotel całoroczny, recepcja otwarta 24h, czyste, odnowione łazienki (jednana 2,3 pokoje), ogólnodostępna, w pełni wyposażona kuchnia, dostęp do pralni, przechowywanie bagaży, sklep ogólnospożywczy w budynku hotelu, akceptacja kart płatniczych, pokoje prywatne (1-8os.), nowe, świeżo odremontowane pokoje, telewizory, czajniki elektryczne w pokojach, sprzątanie pokoi w trakcie dłuższego pobytu.

Darmowa kawa i herbata bezpłatny dostęp do Internetu w holu WiFi w każdym z pokoi do dyspozycji gości dvd, filmy, piłkarzyki, gry planszowe tanie rozmowy międzynarodowe wycieczki fakultatywne możliwość wykupienia śniadań, obiadów możliwość wypożyczenia rowerów, samochodu płatny, całodobowy parking strzeżony (konieczna wcześniejsza rezerwacja).

Młoda, przyjazna, mówiąca po angielsku obsługa, która nie tylko zadba o to abyście się czuli w naszym hotelu jak najlepiej, ale także doradzi, co warto zobaczyć i gdzie zabawić się w Krakowie. Cennik: Pokoje prywatne: (cena od osoby za noc) 1 osobowy 65 zł 2 osobowy 45 zł 3 osobowy 40 zł 4 osobowy 35 zł 5 osobowy 32 zł 6-8 osobowy 30zł/os

Teatr Słowackiego- ,, Wesele” – 30 zł od osoby. Cena biletów związanych z muzeami Łączna cena wycieczki Teatr Słowackiego- ,, Wesele” – 30 zł od osoby. Rydlówka - bilet grupowy -koszt -40 zł. Cena wejściówki do kościoła Mariackiego – 3 zł od osoby. Muzeum Stanisława Wyspiańskiego – 2zł od osoby Nocleg- 1400 zł Autokar- 2140 zł Kilometry poza limitem- 165 zł Łączna cena biletów- 1400zł Suma wynosi 5105 zł Cena od osoby – ok. 150 zł

Projekt wykonali Patryk Baran Monika Głowacka Adam Dziok Patrycja Machnik Mateusz Mastaj Sylwia Marchewka

Opiekunem grupy była pani mgr Anna Dąbrowska

Dziękujemy za uważne obejrzenie prezentacji 