Metody złuszczania skóry Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii UM w Łodzi

Złuszczania wykonuje się za pomocą tzw. peelingów. Polegają one na złuszczeniu zmian chorobowych i/lub wad kosmetycznych znajdujących się w naskórku lub naskórku i skórze właściwej Lekarz prowadzący dokonuje wyboru rodzaju peelingu, uwzględniając istniejący problem dermatologiczny i oczekiwania pacjenta Bardzo istotne jest doświadczenie lekarza i technika wykonywania zabiegu

Peelingi są stosowane w dermatologii od wielu lat Celem ich jest spowodowanie równomiernego, kontrolowanego pozbycia się kilku warstw uszkodzonych komórek W ten sposób dochodzi do powstawania nowej, świeżej warstwy skóry, z gładszą strukturą i równiejszym zabarwieniem Ponadto zabieg ten stymuluje rozwój nowych komórek, co prowadzi do zmniejszenia zmarszczek

U młodzieży peelingi wykonuje się głównie w przypadkach trądzika grudkowego i zaskórnikowego oraz blizn potrądzikowych. Osoby dorosłe zgłaszają się najczęściej celem usunięcia plam soczewicowatych, rogowacenia posłonecznego, zmarszczek powierzchownych i posłonecznych oraz przebarwień pozapalnych.

Peelingi dzielimy na:  mechaniczne  fizyczne  chemiczne  mieszane

Wskazania do wykonywania peelingów I. Objawy posłonecznego starzenia się skóry:  rogowacenie słoneczne  elastoza posłoneczna II. Zaburzenia barwnikowe  melazma  plamy soczewicowate starcze  przebarwienia słoneczne, pozapalne  piegi

Wskazania do wykonywania peelingów c.d. III. Zmarszczki  posłoneczne  mimiczne  IV. Inne  powierzchowne blizny  brodawki płaskie  rozszerzone ujścia gruczołów łojowych i łojotok  trądzik pospolity (łagodny i umiarkowanie nasilony bez zmian zapalnych)  blizny po ospie i trądziku pospolitym

Kwalifikacja pacjenta do zabiegu  analiza typu skóry (klasyfikacja Fitzpatricka - najlepsze efekty leczenia typ I, II, III)  ocena nasilenia uszkodzeń posłonecznych (klasyfikacja Glogaua)  głębokość zmian skórnych, zmarszczek  szczegółowy wywiad: m.in. styl życia, przebyte i obecne choroby, ciąże, zabiegi chirurgiczne, plastyczne, kriochirurgiczne, stosowane leki (tretiniona, antykoagulanty), infekcje HSV, skłonność do powstawania keloidów, nałogi  ocena oczekiwań pacjenta  uzyskanie pisemnej zgody pacjenta  dokumentacja fotograficzna

BADANIE PRZEDMIOTOWE przed wykonaniem peelingu, pacjenta należy dokładnie obejrzeć. Jeśli stwierdzimy przeczosy, nadżerki, zadrapania, otwarte rany, bliznowce lub zmiany ropne bądź wirusowe, to w takim przypadku nie należy wykonywać zabiegu.

Przygotowanie pacjenta do peelingu najpóźniej 2 tyg. przed planowanym zabiegiem należy zastosować krem, żel lub lotion z kwasami owocowymi o stężeniu 8-10% w celu zmniejszenia pH skóry z 5,5 do 4,5 na tydzień przed planowanym zabiegiem nie należy wykonywać depilacji woskiem, elektrolizy, trwałej ondulacji, farbowania włosów na 2 dni przed planowanym zabiegiem nie powinno się stosować żadnych kosmetyków z wyjątkiem preparatów nawilżających w dniu wykonywania peelingu pacjent do gabinetu lekarza powinien przyjść bez makijażu, tego dnia nie powinien również używać kosmetyków zawierających alkohol

Przeciwwskazania do wykonywania peelingów  rozszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje)  skłonność do powstawania keloidów  zakażenia wirusowe (opryszczka)  nadżerki, zadrapania, zmiany ropne  ciemne zabarwienie skóry  liczne znamiona melanocytowe  leczenie ogólne retinoidami lub okres krótszy niż 6 miesięcy od zakończenia terapii  brak możliwości wyegzekwowania ochrony przeciwsłonecznej po zabiegu  kriochirurgia w ciągu ostatnich 6 miesięcy

Peeling chemiczny Najczęściej wykorzystywany rodzaj peelingów w lecznictwie dermatologicznym Peeling chemiczny polega na stosowaniu różnych związków chemicznych o właściwościach złuszczających

Ze względu na głębokość penetracji peelingi dzielimy na:  bardzo powierzchowne - do warstwy ziarnistej naskórka  powierzchowne - naskórek i warstwa brodawkowa skóry właściwej  średnio-głębokie - powierzchowne części warstwy siateczkowej  głębokie - środkowe części warstwy siateczkowej Złuszczanie samej warstwy rogowej naskórka określa się „ złuszczaniem kosmetycznym”

Peeling powierzchowny  α -hydroksykwasy - kwasy owocowe - AHAs  β -hydroksykwasy - kwas salicylowy  TCA 10-20% do 35%  tretinoina 0,05-1%  rezorcyna  lipohydroksykwas -LHA  roztwór Jessnera  fenol w stężeniu < 30%

Peeling średnio-głęboki  40 – 50% TCA  kwas pirogronowy  fenol  35 % kwas trójchlorooctowy z roztworem Jessnera, kwasem glikolowym lub suchym lodem (peelingi złożone)

Peeling głęboki  fenol Bakera- Gordona  mieszanina: 70% kwas glikolowy + 35% TCA

ALFA-HYDROKSYKWASY – KWASY OWOCOWE Alfa-hydroksykwasy (AHAs), zwane kwasami owocowymi :  należą do związków organicznych, charakteryzujących się obecnością grupy hydroksylowej i karboksylowej, które znajdują się w stosunku do siebie w pozycji alfa  obecne są głównie w owocach i innych naturalnych produktach  wpływają na naskórek, skórę właściwą i mieszki włosowe

Efekt działania alfa-hydroksykwasów zależy od :  rodzaju użytego kwasu  jego stężenia  pH  biodostępności  rodzaju podłoża  czasu ekspozycji  ilości zastosowanych zabiegów  stanu skóry przed zabiegiem

Mechanizm działania alfa-hydroksykwasów na skórę: Wpływają na: naskórek, skórę właściwą i mieszki włosowe kwasy o najniższym stężeniu działają na warstwę rogową naskórka, zmniejszają spójność korneocytów, głównie w niższych pokładach warstwy rogowej, co powoduje jej scieńczenie w nieco wyższych stężeniach nie tylko zmniejszają przyleganie korneocytów, lecz ułatwiają zatrzymywanie wody, co powoduje zmniejszenie nadmiernego rogowacenia naskórka wysokie stężenia AHAs prowadzą do przerwania połączeń między korneocytami i wystąpienia całkowitej epidermolizy naskórka

Dłuższe stosowanie AHAs wpływa pobudzająco na skórę właściwą W skórze właściwej dochodzi do:  aktywacji fibroblastów, makrofagów i komórek tucznych  zwiększenia produkcji glikozoaminoglikanów, kolagenu i elastyny  remodelingu, tj. stymulacji fibrolastów, które produkują czynniki wzrostu dla substancji podstawowej skóry właściwej, kolagenu i elastyny  donosi się również o możliwości modulacji cytokin przez AHAs i zwiększeniu zjawiska apoptozy

Alfa-hydroksykwasy charakteryzują się także :  właściwościami zmiękczającymi  poprawiają stan nawilżenia skóry  niskie ich stężenia ułatwiają przezskórne przenikanie substancji biologicznie czynnych

Alfa-hydroksykwasy stosowane w peelingach Kwas glikolowy Kwas pirogronowy Kwas migdałowy Kwas mlekowy kwas maleinowy kwas cytrynowy kwas winowy

KWAS GLIKOLOWY OHOH H2CH2CH2CH2C H2CH2CH2CH2CCC OO OHOH

Do najczęściej stosowanych w peelingach chemicznych AHAs należy kwas glikolowy:  jest obecny w soku trzciny cukrowej  dzięki najkrótszemu łańcuchowi węglowemu i łatwej rozpuszczalności w wodzie jest najczęściej stosowany w dermatologii estetycznej  jest on związkiem nietoksycznym  nie rozkłada się pod wpływem światła stosowany w stężeniach 5-70% w stężeniu 5-10% redukuje spójność korneocytów, w wyższych stężeniach powoduje epidermolizę wygładza naskórek, aktywuje syntezę kolagenu, elastyny i glikozoaminoglikanów  jest obecny w soku trzciny cukrowej  dzięki najkrótszemu łańcuchowi węglowemu i łatwej rozpuszczalności w wodzie jest najczęściej stosowany w dermatologii estetycznej  jest on związkiem nietoksycznym  nie rozkłada się pod wpływem światła stosowany w stężeniach 5-70% w stężeniu 5-10% redukuje spójność korneocytów, w wyższych stężeniach powoduje epidermolizę wygładza naskórek, aktywuje syntezę kolagenu, elastyny i glikozoaminoglikanów

Preparaty zawierające kwas glikolowy GlicoPeel classic żel złuszczający (70%) Wolne kwasy glikolowe (25%,50%,70%)- płyn Exfolderm lotion (50%,70%)- żel Aesthetico peel nr 3 (30%,50%,65%)- żel Aesthetico peel nr 4 (50%,60%,70%)- żel NeoStrata żel AHA 15% Skin Renewal Peel (20%,35%,50%,70%)- płyn Topix (30%,50%,70%)- płatki

KWAS PIROGRONOWY występuje w sfermentowanych owocach i occie stosowany w stężeniach : 40%, 50% i 60% działa bakteriostatycznie, sebostatycznie, komedolitycznie zmniejsza przyleganie pomiędzy korneocytami powodując scieńczenie warstwy rogowej stymuluje produkcję kolagenu wygładza skórę spłyca drobne zmarszczki rozjaśnia przebarwienia ma właściwości fotouczulające

KWAS PIROGRONOWY c.d. w stężeniach < 50%- pozostawiony na skórze krócej niż 1-2 min pozwala na wykonanie peelingu powierzchownego w stężeniach > 50%- szybciej penetruje w głąb skóry stosowany przez dłuższy okres czasu lub w kilku warstwach - daje efekt zbielenia "frost„, który określa poziom penetracji warstwy brodawkowej Działanie kwasu pirogronowego zależy od rodzaju i ilości stosowanego rozpuszczalnika

Preparaty zawierające kwas pirogronowy Enerpeel PA (50%) Perfarma Pyruvic Peel (40%,50%,60%)

KWAS MIGDAŁOWY inaczej fenoksyoctowy, otrzymywany podczas hydrolizy ekstraktu z gorzkich migdałów, ma większą cząsteczkę niż kwas glikolowy, pH 2.0 stymuluje syntezę kolagenu i elastyny, aktywuje regenerację komórek działa keratolitycznie, antybakteryjnie reguluje wydzielanie łoju i koloryt skóry zmniejsza drobne zmarszczki

KWAS MIGDAŁOWY c.d. nie indukuje przebarwień pozapalnych, które mogą pojawiać się u pacjentów z fototypem III-IV po zastosowaniu kuracji kwasem glikolowym lub retinoidami polecany dla skóry wrażliwej, nietolerującej AHAs o niższej masie cząsteczkowej, które mogą penetrować głębiej i bardziej podrażniać

Preparaty zawierające kwas migdałowy Mandelac żel złuszczający (50%) Mandelac – roztwór alkoholowy (50%) Mandel 50 (50%)

KWAS MLEKOWY kwas alfa-hydroksypropionowy otrzymywany z kwaśnego mleka, kiszonej kapusty pomaga utrzymać pH skóry, jest często stosowany jako związek buforujący jest składnikiem naturalnych związków nawilżających występujących w skórze hamuje tyrozynazę stosowany głównie w peelingach złożonych

BETA-HYDROKSYKWASY-KWAS SALICYLOWY COOHCOOH OHOH

Beta- hydroksykwasy Przedstawicielem tej grupy hydroksykwasów jest kwas salicylowy  otrzymywany z liści brzozy, kory wierzby  jest rozpuszczalny w tłuszczach naskórkowych  reguluje wydzielanie łoju  w stężeniach 1-20% wykazuje działanie keratoplastyczne, w stężeniu powyżej 20% keratolityczne  ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne  zwiększa penetrację związków aktywnych

Preparaty zawierające kwas salicylowy Salipeel (25%) Salipeel ampułki (30%)

KWAS AZELAINOWY jest to naturalnie występujący nasycony 9-węglowy kwas dwukarboksylowy, występujący w ziarnach zbóż działa : bakteriostatycznie bakteriobójczo przeciwzapalnie keratolitycznie hamuje syntezę DNA w obrębie pobudzonych melanocytów oraz aktywność enzymów mitochondrialnych wchodzących w skład łańcucha oddechowego, przez co zmniejsza przebarwienia pozapalne

Preparat zawierający kwas azelainowy Azelac- żel złuszczający (25% kwas azelainowy, 2% wyciąg z ostu)

Polihydroksykwasy (PHAs) także zwiększają nawilżanie skóry  ze względu na obecność wielu grup hydroksylowych wiążą wodę z zewnątrz i zatrzymują ją w skórze nawet w środowisku bardzo suchym, silniej niż gliceryna i sorbitol  wielohydroksykwasy wyraźnie zwiększają barierę ochronną skóry

GLUKONOLAKTON - MLECZAN KWASU GLUKONOWEGO CHOHCHOHHOHOCHCHHCHCOHOH OCOC HCHC CH 2 OH OO

GLUKONOLAKTON  najczęściej stosowanym przedstawicielem tej grupy jest glukonolakton- mleczan kwasu glukonowego  glukonolakton ulega w obecności wody samoistnej przemianie w kwas glukonowy  jest to związek nietoksyczny, naturalny składnik skóry, powstający w wyniku przemian metabolicznych cukru na poziomie komórkowym

KWAS LAKTOBIONOWY połączenie jednej cząsteczki glukonolaktonu z cząsteczką D-galaktozy zawiera osiem grup hydroksylowych silnie wiążących wodę silne właściwości nawilżające skórę połączenie jednej cząsteczki glukonolaktonu z cząsteczką D-galaktozy zawiera osiem grup hydroksylowych silnie wiążących wodę silne właściwości nawilżające skórę OHOH HH HOHO CH 2 OH HH OO HH HH OHOH HH OO HOHOHHHH OHOH COOHCOOH HH HH OHOH

MECHANIZM DZIAŁANIA WIELOHYDROKSYKWASÓW  obecność licznych grup hydroksylowych przesądza o ich silnych właściwościach nawilżających skórę i zwiększających jej elastyczność  wykazują właściwości antyoksydacyjne poprzez chelatowanie jonów żelaza i hamowanie utleniania substancji, co powoduje cofanie objawów związanych z procesem starzenia się skóry i działaniem promieni UV  kwas laktobionowy jest silnym inhibitorem metaloproteinaz macierzy, powodujących degradację składników macierzy zewnątrzkomórkowej, czego następstwem jest utrata sprężystości skóry, tworzenie zmarszczek i teleangiektazji  obecność galaktozy w kwasie laktobionowym, składowej glikoprotein, przyspiesza proces gojenia ran  obecność licznych grup hydroksylowych przesądza o ich silnych właściwościach nawilżających skórę i zwiększających jej elastyczność  wykazują właściwości antyoksydacyjne poprzez chelatowanie jonów żelaza i hamowanie utleniania substancji, co powoduje cofanie objawów związanych z procesem starzenia się skóry i działaniem promieni UV  kwas laktobionowy jest silnym inhibitorem metaloproteinaz macierzy, powodujących degradację składników macierzy zewnątrzkomórkowej, czego następstwem jest utrata sprężystości skóry, tworzenie zmarszczek i teleangiektazji  obecność galaktozy w kwasie laktobionowym, składowej glikoprotein, przyspiesza proces gojenia ran

LHA - Lipohydroksykwas kwas 2-hydroksy-5-oktanylobenzoesowy

LHA - Lipohydroksykwas ma zastosowanie w peelingach powierzchownych cząsteczki LHA mają charakter lipofilny- działają na lipidy warstwy rogowej oddziaływuje na desmosomy korneocytów brak konieczności neutralizacji wydłuża czas działania preparatu niskie stężenia LHA (5-10%) dają efekt porównywalny do uzyskiwanych po zastosowaniu wyższych stężeń innych związków chemicznych nie powoduje objawów zapalnych brak powikłań w postaci przebarwień

REZORCYNA OHOHOHOH

Właściwości rezorcyny: izomer katecholu i hydrochinonu strukturalnie i pod względem właściwości chemicznych jest bardzo podobna do fenolu rozpuszcza się w wodzie, alkoholu, eterze i tłuszczach jej działanie na skórę polega na rozrywaniu wiązań wodorowych keratyny w stężeniu 1-2% działa keratoplastycznie i ściągająco w stężeniu 5% działa odkażająco w stężeniu 10-20% wykazuje działanie złuszczające i keratolityczne wykazuje również właściwości bakteriobójcze, jednak są one wyraźnie słabsze w porównaniu do fenolu

Preparaty zawierające rezorcynę Golden Peel (rezorcyna, siarka) Golden Peel Plus (Golden Peel + roztwór Jessnera) Pasta Unny (rezorcyna, pasta cynkowa, ichtiol, wazelina) Roztwór Jessnera

Fenol, czyli kwas karbolowy jest wykorzystywany zwłaszcza w peelingach głębszych OHOH FENOLFENOL

Charakterystyka fenolu  bardzo szybko wchłania się z powierzchni skóry  wywołuje natychmiastową koagulację keratyny w obrębie naskórka, co zapobiega dalszej penetracji tego związku w skórę  w stężeniu 1% ma działanie bakteriostatyczne  wyższe stężenia mają właściwości bakteriobójcze  roztwór o stężeniu poniżej 30% wykazuje słabsze działanie i działa bardziej powierzchownie powodując bardzo równomierne złuszczenie naskórka  w związkach złuszczających fenol występuje w stężeniach 50-55%, co powoduje rozerwanie wiązań dwusiarczkowych keratyny, wystąpienie keratolizy i zwiększenie jego dalszej penetracji  jest związkiem silnie toksycznym, przy dłuższym stosowaniu i na większe powierzchnie skóry może powodować uszkodzenie nerek i wystąpienie ogólnych objawów toksycznych  w celu osłabienia działania fenolu wskazane jest stosowanie go w formie zbuforowanej

Preparaty zawierające fenol peeling Bakera-Gordon Exoderm Lift

KWAS TRÓJCHLOROOCTOWY (TCA) ClClClCl ClClClClCC COOHCOOHClCl ClCl

CHARAKTERYSTYKA TCA:  jest pochodną kwasu octowego, powstaje na drodze destylacji produktu reakcji kwasu azotowego z aldehydem trójchlorooctowym  jest substancją bardzo higroskopijną, jego kryształy rozpuszczają się w wodzie destylowanej  w zależności od zastosowanego stężenia powoduje martwicę naskórka i górnych warstw skóry właściwej  do wywołania całkowitej martwicy naskórka przy jednorazowej aplikacji niezbędne jest minimum 30% jego stężenie  wyższe jego stężenia 40 i 60% powodują martwicę naskórka i zmiany w obrębie skóry właściwej sięgające do warstwy siateczkowatej  TCA jest związkiem nietoksycznym, nie uszkadza nerek, nie powoduje odczynów alergicznych  jest pochodną kwasu octowego, powstaje na drodze destylacji produktu reakcji kwasu azotowego z aldehydem trójchlorooctowym  jest substancją bardzo higroskopijną, jego kryształy rozpuszczają się w wodzie destylowanej  w zależności od zastosowanego stężenia powoduje martwicę naskórka i górnych warstw skóry właściwej  do wywołania całkowitej martwicy naskórka przy jednorazowej aplikacji niezbędne jest minimum 30% jego stężenie  wyższe jego stężenia 40 i 60% powodują martwicę naskórka i zmiany w obrębie skóry właściwej sięgające do warstwy siateczkowatej  TCA jest związkiem nietoksycznym, nie uszkadza nerek, nie powoduje odczynów alergicznych

Mechanizm działania TCA polega na zmniejszeniu przepuszczalności naczyń włosowatych, co powoduje, że obrzęk skóry nie występuje lub jest niewielki. Również stan zapalny skóry jest słabo nasilony

Odnowa złuszczonego naskórka i górnej części skóry właściwej rozpoczyna się od przydatków pozostałych poniżej miejsca zabiegu, zniszczona tkanka samoistnie usuwana jest na zewnątrz Tzw. remodeling, czyli przebudowa kolagenu skóry może trwać przez kilka miesięcy

Głębokość penetracji TCA w skórze manifestuje się:  zblednięciem złuszczającego się naskórka  wystąpieniem obrzęku skóry  zblednięciem złuszczającego się naskórka  wystąpieniem obrzęku skóry Homogenne TCA nałożone na skórę zobojętnia się samoistnie w ciągu 15 sek., w wyniku wytrącania się, czyli tzw.„kłaczkowania się” białek

Pierwszy zabieg złuszczania chemicznego z użyciem TCA opisał Monash w 1945 r. Jego zdaniem kwas trójchlorooctowy jest najbardziej bezpieczny i najbardziej efektywny z substancji wykorzystywanych w peelingach chemicznych

Preparaty zawierające kwas trójchlorooctowy TCA (15%,25%,35%) - płyn TCA Topix peel (35-50%) - płyn TCA (10-50%) - płatki TCA lotion (20%,30%)

RETINOIDY Do retinoidów zalicza się retinol (witamina A), jak również jego naturalne i syntetyczne pochodne. Witamina A nie powstaje sama w organizmie, dostarczana jest ona w produktach pochodzenia zwierzęcego w postaci retinolu oraz prowitamin, jakimi są karotenoidy zawarte w roślinach, zwłaszcza beta-karoten

Witamina A :  odgrywa istotną rolę w regulacji procesów proliferacji naskórka  zapobiega nadmiernemu rogowaceniu i metaplazji nabłonka  odgrywa istotną rolę w regulacji procesów proliferacji naskórka  zapobiega nadmiernemu rogowaceniu i metaplazji nabłonka

Do innych retinoidów znajdujących zastosowanie w leczeniu miejscowym należą:  aldehyd retinolu  kwas witaminy A (all-trans tretinoina)  izotretinoina (13-cis tretinoina)  adapalen  tazaroten  aldehyd retinolu  kwas witaminy A (all-trans tretinoina)  izotretinoina (13-cis tretinoina)  adapalen  tazaroten

CHARAKTERYSTYKA RETINOIDÓW:  retinoidy wydają się być zbliżonymi do hormonów ligandami endogennymi, które kontrolują morfogenezę, różnicowanie komórkowe, proliferację oraz procesy starzenia poprzez modulację transkrypcji genowej  na drodze stymulacji transkrypcji nasilają one aktywność mitotyczną i tempo odnowy komórek naskórka  czas przejścia keratynocytu z warstwy podstawnej na powierzchnię tzw. „turnover time” ulega skróceniu tzw. „turnover time” ulega skróceniu  hamując syntezę tonofilamentów zmniejszają przyleganie między komórkami warstwy rogowej, co jest przyczyną wzrostu przepuszczalności skóry i łatwiejszego złuszczania naskórka  retinoidy wydają się być zbliżonymi do hormonów ligandami endogennymi, które kontrolują morfogenezę, różnicowanie komórkowe, proliferację oraz procesy starzenia poprzez modulację transkrypcji genowej  na drodze stymulacji transkrypcji nasilają one aktywność mitotyczną i tempo odnowy komórek naskórka  czas przejścia keratynocytu z warstwy podstawnej na powierzchnię tzw. „turnover time” ulega skróceniu tzw. „turnover time” ulega skróceniu  hamując syntezę tonofilamentów zmniejszają przyleganie między komórkami warstwy rogowej, co jest przyczyną wzrostu przepuszczalności skóry i łatwiejszego złuszczania naskórka

Wykrycie wewnątrzjądrowych receptorów dla retinoidów:  RAR’s (retinol acid receptors) i  RXR’s (retinoid X receptors)  RAR’s (retinol acid receptors) i  RXR’s (retinoid X receptors) wyjaśniło mechanizm ich działania, podobny do działania hormonów

Receptory dla retinoidów obecne są w:  naskórku  mieszkach włosowych  gruczołach łojowych  skórze  naskórku  mieszkach włosowych  gruczołach łojowych  skórze

Witamina A i aldehyd retinolu dopiero po przejściu w trans- lub cis-tretinoinę wiążą się ze swoistymi receptorami. Szczególnie dużym powinowactwem i swoistością do tych receptorów cechują się preparaty najnowszej generacji tj tazaroten i adapalen

MECHANIZM DZIAŁANIA RETINOIDÓW:  retinoidy za pośrednictwem receptorów łączą się z jądrami komórek, następuje synteza nowego mRNA, co wpływa na budowę i metabolizm białek: kolagenu, elastyny i keratyny  w skórze właściwej widoczne są zmiany w fibroblastach i śródbłonkach naczyniowych, następuje remodulacja włókien kolagenowych i eliminacja uszkodzonych  w naskórku zwiększa się liczba rybosomów, mitochondrii i aparatu Golgiego  zwiększeniu ulega również objętość jądra w stosunku do cytoplazmy  następuje zahamowanie przenikania ziaren melaniny do warstwy rogowej i zatrzymanie ich na poziomie warstwy kolczystej  retinoidy zmniejszają również proliferację komórek zapalnych, wywierają wpływ na funkcje immunologiczne skóry zwiększając liczbę komórek Langerhansa w brodawkach skóry i mieszkach włosowych, co obserwuje się w zmianach starzejącej się skóry oraz w zmianach powstałych pod wpływem przewlekłej ekspozycji promieniowania UV  retinoidy za pośrednictwem receptorów łączą się z jądrami komórek, następuje synteza nowego mRNA, co wpływa na budowę i metabolizm białek: kolagenu, elastyny i keratyny  w skórze właściwej widoczne są zmiany w fibroblastach i śródbłonkach naczyniowych, następuje remodulacja włókien kolagenowych i eliminacja uszkodzonych  w naskórku zwiększa się liczba rybosomów, mitochondrii i aparatu Golgiego  zwiększeniu ulega również objętość jądra w stosunku do cytoplazmy  następuje zahamowanie przenikania ziaren melaniny do warstwy rogowej i zatrzymanie ich na poziomie warstwy kolczystej  retinoidy zmniejszają również proliferację komórek zapalnych, wywierają wpływ na funkcje immunologiczne skóry zwiększając liczbę komórek Langerhansa w brodawkach skóry i mieszkach włosowych, co obserwuje się w zmianach starzejącej się skóry oraz w zmianach powstałych pod wpływem przewlekłej ekspozycji promieniowania UV

ROZTWÓR JESSNERA W skład roztworu Jessnera wchodzą:  rezorcyna  kwas salicylowy  kwas mlekowy  etanol W skład roztworu Jessnera wchodzą:  rezorcyna  kwas salicylowy  kwas mlekowy  etanol

MECHANIZM DZIAŁANIA ROZTWORU JESSNERA  zawarte w roztworze składowe usuwają zaburzenia przebiegające z hiperkeratozą oraz wykazują działanie złuszczające  połączenie rezorcyny z kwasem salicylowym i kwasem mlekowym obniża toksyczność rezorcyny, a jednocześnie zwiększa właściwości keratolityczne  zawarte w roztworze składowe usuwają zaburzenia przebiegające z hiperkeratozą oraz wykazują działanie złuszczające  połączenie rezorcyny z kwasem salicylowym i kwasem mlekowym obniża toksyczność rezorcyny, a jednocześnie zwiększa właściwości keratolityczne

Miejscowo zastosowany roztwór Jessnera wywołuje zmiany w naskórku podobne do tych, jakie obserwuje się po zastosowaniu retinoidów. Dlatego chętnie jest stosowany u pacjentów źle tolerujących retinoidy

Preparaty zawierające roztwór Jessnera Topix peel – płyn Jessnera Combes’ Peel

PEELINGI CHEMICZNE ZŁOŻONE W peelingach chemicznych wykorzystuje się też kojarzenie alfa-hydroksykwasów z: - beta-hydroksykwasami - kwasem trójchlorooctowym - roztworem Jessnera - innymi substancjami np. rezorcyną, kwasem kojowym, kwasem fitowym, kwasem tioglikolowym, aloesem, nikotynamidem, witaminami A, C, E

Peelingi złożone KWAS GLIKOLOWY Glicopeel K (33% kwas glikolowy,10% kwas cytrynowy, 10% kwas kojowy,9% kwas mlekowy, 5% kwas salicylowy, wyciąg z kory wierzby i mącznicy lekarskiej) Glikopeel KH (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy, 10% kwas salicylowy, 2% hydrochinon) Glikopeel S (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy, 10% kwas salicylowy) KWAS MIGDAŁOWY Mandel Plus (kwas migdałowy, kwas fitowy, kwas tioglikolowy) Almond 50 (50% kwas migdałowy, kwas fitowy, EDTA, glikol propylenowy) Almond Plus (70% kwas migdałowy, kwas fitowy, glikol propylenowy)

Peelingi złożone KWAS MLEKOWY Melaspeel K (14% kwas mlekowy, 12% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy, 2% kwas salicylowy) Melaspeel KH (10% kwas mlekowy, 10% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy, 2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy) Melaspeel R (14% kwas mlekowy, 14% rezorcynol, 5% kwas kojowy, 2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy) Melaspeel J (14% rezorcynol, 14% kwas salicylowy 10% kwas mlekowy) Melaspeel J 2 (25% rezorcynol, 15% kwas salicylowy,10% kwas mlekowy, 5% kwas cytrynowy) Retises CT (15% kwas mlekowy, 2% retinol + substancje poprawiające penetrację)

Peelingi złożone KWAS SALICYLOWY Salipeel plus (25% kwas salicylowy,15% kwas azelainowy, ekstrakt z zielonej herbaty) Aesthetico Peel Nr 2 (5-20% kwas salicylowy, 5-15% kwas glikolowy)

Inne peelingi złożone GlykoPeel (kwas glikolowy, kojowy, ekstrakt z mącznicy lekarskiej, ekstrakt z morwy białej, witaminy A, C, E ) Easy peel (kwas trójchlorooctowy, askorbinowy i cytrynowy) Easy phytic peel (ester niozytolu, kwas mlekowy, migdałowy i glikolowy) Yellow Peel (kwas retinowy, azelainowy, fitowy, kojowy, wyciąg z rumianku) HPP - efektywny peeling (kwas glikolowy, kwas octowy, pirogronowy) Unideep (TCA) Weekend Peel (kwas mlekowy, undecylenowy, salicylowy, rezorcyna, sól z Morza Martwego, woda utleniona, aloes, proszek z gąbki koralowej) Blue Peel (chemabrazja kolorowa) (TCA, niebieski wskaźnik barwny, który pokazuje głębokość penetracji kwasu) Only Touch Peel (TCA, kwas cytrynowy, askorbinowy, ester niozytolu)

GlykoPeel peeling złożony zawierający:  kwas glikolowy  kwas kojowy  ekstrakt z mącznicy lekarskiej  ekstrakt z morwy białej  witaminy A, C, E  kwas glikolowy  kwas kojowy  ekstrakt z mącznicy lekarskiej  ekstrakt z morwy białej  witaminy A, C, E

DZIAŁANIE KWASU KOJOWEGO  otrzymywany z grzybów gatunku Aspergillus  hamuje 3-monooksygenazę tyrozynową działając rozjaśniająco  chelatuje sole miedzi  wychwytuje jony żelaza  zapobiega powstawaniu wolnych rodników  działa antybakteryjne  najczęściej stosowany jest w stężeniach od 3 do 6%  otrzymywany z grzybów gatunku Aspergillus  hamuje 3-monooksygenazę tyrozynową działając rozjaśniająco  chelatuje sole miedzi  wychwytuje jony żelaza  zapobiega powstawaniu wolnych rodników  działa antybakteryjne  najczęściej stosowany jest w stężeniach od 3 do 6%

DZIAŁANIE EKSTRAKTU Z MĄCZNICY LEKARSKIEJ  zmniejsza syntezę melaniny poprzez hamowanie aktywności i syntezy tyrozynazy w komórkach  działa antyoksydacyjnie, za co odpowiada obecna w nim składowa arbutyna  zmniejsza syntezę melaniny poprzez hamowanie aktywności i syntezy tyrozynazy w komórkach  działa antyoksydacyjnie, za co odpowiada obecna w nim składowa arbutyna

DZIAŁANIE EKSTRAKTU Z MORWY BIAŁEJ  hamuje aktywność tyrozynazy  działa antyoksydacyjnie, wychwytując wolne rodniki  stymuluje fosforylację białek dostarczających komórce energię niezbędną do jej funkcjonowania oraz syntezy kolagenu  hamuje aktywność tyrozynazy  działa antyoksydacyjnie, wychwytując wolne rodniki  stymuluje fosforylację białek dostarczających komórce energię niezbędną do jej funkcjonowania oraz syntezy kolagenu

DZIAŁANIE WITAMINY A  usuwa wolne rodniki  pobudza podziały komórkowe  reguluje procesy wzrostu i funkcjonowanie komórek naskórka  moduluje biosyntezę kolagenu  usuwa wolne rodniki  pobudza podziały komórkowe  reguluje procesy wzrostu i funkcjonowanie komórek naskórka  moduluje biosyntezę kolagenu

DZIAŁANIE WITAMINY C  bierze udział w procesie biosyntezy kolagenu  eliminuje wolne rodniki  ma właściwości rozjaśniające  bierze udział w procesie biosyntezy kolagenu  eliminuje wolne rodniki  ma właściwości rozjaśniające

DZIAŁANIE WITAMINY E  antyoksydacyjne  działa ochronnie na lipidy błon biologicznych  podwyższa zdolność wiązania wody przez skórę  antyoksydacyjne  działa ochronnie na lipidy błon biologicznych  podwyższa zdolność wiązania wody przez skórę

Yellow Peel Jest najnowszym peelingiem chemicznym, najmniej inwazyjnym. Wykonany kilkakrotnie daje efekt porównywalny z peelingami średnio-głębokimi. Usuwa warstwę naskórka na różnych poziomach i można go stosować do różnego rodzaju uszkodzeń. Peeling działa złuszczająco poprzez:  kwas retinolowy (o wysokim stężeniu), jednocześnie dzięki trzem innym substancjom (kwas azaleinowy, kwas fitowy i kwas kojowy) spełnia również funkcję blokady endogennej syntezy melaniny. Wskazania do wykonania Yellow Peel:  przebarwienia potrądzikowe jak i posłoneczne  usuwanie zmarszczek powierzchownych, leczenie trądzika słabo lub /średniego nasilonego Po zabiegu skóra złuszcza się nieznacznie przez 2-3 dni, nie zakłócając normalnego trybu życia.

Weekend Peel średnio-głęboki peeling na bazie składników naturalnych i chemicznych zawierający: - roztwór trzech kwasów kwas mlekowy, kwas undecylenowy,  kwas salicylowy - sól z Morza Martwego, wodę utlenioną, ekstrakt aloe vera i proszek gąbki koralowej Ze względu na czas działania preparatu, który wynosi około 72 godziny, preparat ten przeznaczony jest do stosowania w ciągu weekendu Wskazania: powierzchowne zmarszczki, zmiany posłoneczne blizny będące zejściem trądzika, zaburzenia barwnikowe

High Potency Peel - efektywny peeling Efektywny Peeling jest zalecany dla osób, u których uprzednio z powodzeniem stosowano preparat z 70 % kwasem glikolowym bez nasilonych objawów ubocznych. Preparat działa szybciej i silniej niż standardowy preparat do peelingu z 70 % kwasem glikolowym. Skład peelingu High Potency Peel: -kwas glikolowy 70 %- czynnik aktywny złuszczający naaskórek -kwas octowy 4%-czynnik aktywny złuszczający naskórek -kwas pirogronowy 0.5%- czynnik aktywny złuszczający naskórek -pirogronian etylu 1.5% -czynnik wspomagąjący penetrację kwasów -glikol propylenowy 1% -środek nawilżający

BLUE PEEL - CHEMABRAZJA KOLOROWA PEELING KONTROLOWANY: - płytki - średnio-głęboki - głęboki Zawiera: TCA i niebieski wskaźnik barwny, który pokazuje głębokość penetracji kwasu Wskazania: zaburzenia barwnikowe, posłoneczne zmarszczki, płytkie blizny, zaskórniki, rozszerzone ujścia gruczołów łojowych

Exoderm Lift Peeling głęboki- zwany liftingiem bez skalpela Podstawowym składnikiem w nim jest fenol Wykonuje się go w warunkach szpitalnych pod opieką anestezjologa Można go wykonywać tylko w obrębie skóry twarzy Wskazania: głębokie blizny, zmarszczki, przebarwienia

Technika wykonywania peelingu składa się z aplikacji jednej lub kilku warstw preparatu na skórę w celu sprowokowania kontrolowanego oparzenia chemicznego wiąże się to zazwyczaj z kilkuminutowym uczuciem pieczeniem skóry, które zanika w ciągu kilku lub kilkunastu minut

Postępowanie po peelingu: większość osób po zabiegu złuszczania może od razy wrócić do pracy przeciętnie po peelingu w gabinecie dermatologicznym potrzeba 2 – 3 dni na regenerację skóry głębsze peelingi, w przypadku skóry z dużymi zmianami posłoneczymi, zmarszczkami lub bliznami wymagają dni

Postępowanie po peelingu: w tym czasie pacjent może odczuwać niewielkie pieczenie, swędzenie i palenie skóry później skóra staje się bardziej napięta i ulega złuszczeniu sporadycznie u chorych mogą pojawić się strupki i większe obrzęki podczas procesu odnowy pacjent nie odczuwa bólu

Po peelingu należy zastosować: Specjalne preparaty, kremy z filtrami przeciwsłonecznymi po zabiegu skóra może być zaczerwieniona i lekko obrzęknięta, jak po oparzeniu słonecznym, okres ten może trwać kilka dni Preparaty kortykosteroidowe niefluorowane przez okres 2-3 dni W razie overpeelingu maści z antybiotykami przez okres 1 tygodnia Kremy z alfa-hydroksykwasami (podtrzymujące stosowanie małych i średnich stężeń AHA zapobiega ponownemu pogrubieniu warstwy rogowej)

Jeśli skóra jest bardzo delikatna należy unikać robienia makijażu przez 7 dni po zabiegu, w innych przypadkach makijaż można wykonać następnego dnia.

Powikłania po peelingach :  Zaburzenia barwnikowe  Infekcje bakteryjne, wirusowe  Osutka trądzikopodobna  Reakcje alergiczne  Zbyt długo utrzymujący się odczyn pozapalny  Świąd  Teleangiektazje  Blizny  Ból  Obrzęk

Peeling może również spowodować: przejściowe nasilenie objawów trądzikowych wystąpienie opryszczki, u pacjentów u których wcześniej występowała; a szczególnie u tych, którzy nie podjęli leczenia zapobiegawczego stan zapalny (zaczerwienienie i swędzenie) okolic ust u niektórych osób po zabiegu mogą pojawić się przejściowo plamy hyper- lub hypopigmentacyjne, które zwykle (nawet nie leczone) mijają po ok. 4 tygodniach

Etapy gojenia skóry uszkodzonej przez peeling chemiczny Koagulacja i stan zapalny Naskórkowanie Ziarninowanie Angiogeneza Przebudowa kolagenu

Peeling fizyczny Może być wykonany przy zastosowaniu: zamrażania CO2 podtlenku azotu ciekłego azotu lasera ErbYAG, CO2 - odparowanie powierzchownych warstw skóry. Krótszy czas zabiegu, proces gojenia nie ulega jednak skróceniu koablacja aparat Jet Peel – tlen z wodą pod ciśnieniem ok. 6 atmosfer

Jet Peel 2 strumień wody i tlenu delikatnie usuwa powierzchowne warstwy naskórka Prędkość strumienia: 200 m/sek Wielkość kropelki: 200 mikronów

Peeling mechaniczny Mikrodermabrazja (kremy, żele, urządzenia mechaniczne) - ścieranie samego naskórka pod kontrolą wizualną i bez uszkodzeń termicznych dostępna aparatura umożliwia wykonywanie szybkich zabiegów, które nie powodują, krwawienia, urazów i rzadko wymagają miejscowego znieczulenia korundowa – kryształki tlenku glinu o średnicy 150 mikronów diamentowa – wirujące tarcze diamentowe

Mikrodermabrazja Rezultat zależy od: - mocy ssania regulowanej w zależności od głębokości uszkodzeń - szybkości przesunięć nasadki (przy pierwszym zabiegu szybkie przesunięcia) - liczby przesunięć nasadki po tym samym obszarze dobrana na podstawie rodzaju skóry, zamierzonego rezultatu

Mikrodermabrazja Ruchy nasadki: - prostopadły do płaszczyzny skóry lub do osi jej uszkodzenia - równoległy do płaszczyzny skóry lub osi jej uszkodzenia - okrężny, równolegle do płaszczyzny skóry Kombinacja tych ruchów pozwala na jednolite ścieranie płaszczyzny skóry poddawanej zabiegowi

Wskazania do mikrodermabrazji: łojotok trądzik pospolity (zaskórnikowy, grudkowy) blizny potrądzikowe płytkie zmarszczki zaskórniki, prosaki rogowacenie przymieszkowe rozszerzone pory przebarwienia i odbarwienia szorstki, zrogowaciały naskórek rozstępy wiotkość skóry - zabieg jest idealnym przygotowaniem do zabiegów laserowych: fotoodmładzania, rozszerzonych, popękanych naczyń krwionośnych oraz przebarwień

Przeciwwskazania do mikrodermabrazji:  zakażenia wirusowe: brodawki, opryszczka, mięczak zakaźny  zakażenia bakteryjne: liszajec zakaźny, figówka gronkowcowa  zakażenia grzybicze  trądzik krostkowy, ropowiczy  trądzik różowaty  skóra powiek  przeczosy, nadżerki (uszkodzenia ciągłości skóry)  nowotwory skóry i znamiona  naczyniaki jamiste  terapia przeciwtrądzikowa Roaccutanem-wskazana co najmniej 3 miesięczna przerwa  skłonność do keloidów (bliznowców)  zabiegi chirurgiczne w obrębie twarzy (do 2 miesięcy)

Objawy niepożądane po mikrodermabrazji uczucie mrowienia, pieczenia, świądu-objawy te szybko ustępują przetrwały rumień (do godzin); każdego następnego dnia zaczerwienienie skóry jest coraz mniej widoczne i nie przeszkadza w zrobieniu makijażu oraz w aktywnym wykonywaniu codziennych czynności nadwrażliwość skóry wybroczyny u osób stosujących aspirynę lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (utrzymują się godziny)

Wpływ mikrodermabrazji na skórę  poprawa jakości skóry ( struktury i kolorytu)  zwiększenie elastyczności  zmniejszenie rozszerzonych porów, usunięcie zaskórników  spłycenie powierzchownych zmarszczek, wygładzenie skóry  usunięcie przebarwień posłonecznych (lub starczych)  zmniejszenie łojotoku→ efekty zabiegu uzależnione są od indywidualnych cech m.in. stanu skóry, wieku, trybu życia, stosowania się do zaleceń itp.

Pielęgnacja skóry po zabiegu unikanie opalania przez pierwsze 48 godz. od zabiegu unikanie kąpieli w chlorowanej wodzie (baseny) do 48 godz. po zabiegu pacjenci z przebarwieniami w przerwie między kolejnymi zabiegami powinni używać preparatów zawierających hydrochinon w stężeniu co najmniej 2%; powinny być nakładane 24 godz. po zabiegu mikrodermabrazji 2 razy dziennie na dzień zaleca się stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym o faktorze co najmniej 30- – bezwzględna fotoprotekcja zalecana terapia skóry antyoksydantami – witamina A i C, flawonoidy

Częstotliwość zabiegów co 2-3 tygodnie w leczeniu trądzika i zmian potrądzikowych, cykl obejmuje 5-10 zabiegów co 3-4 tygodnie w zabiegach odmładzających, cykl około 5 zabiegów, poleca się wykonanie 2 sesji w ciągu roku W celu podtrzymania i utrwalenia uzyskanych wyników zaleca się co tygodni ponowne wykonanie mikrodermabrazji

Peeling mechaniczny Dermabrazja mechaniczna – ścieranie samego naskórka i górnych warstw skóry właściwej przy pomocy wirującego z różną prędkością bębna korundowego lub diamentowego. Dermabrazję wykonuje się do granicy warstwy brodawkowatej i siateczkowatej. Proces gojenia się okolicy skóry poddanej procesowi zaczyna się „od dna” czyli od przydatków skóry. zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym głębokość złuszczania skóry uzależniona jest od głębokości zmian wada – utrzymujące się do 2 miesięcy zaczerwienienie skóry

Preparat przeznaczony do przeprowadzania peelingów w warunkach domowych Peel Microabrasion, który zawiera 4 składowe: krem z kryształami tlenku glinu 4%kwas glikolowy i 0,5% kwas mlekowy roztwór neutralizujący o działaniu łagodzącym krem z 3% witaminą C