Obrona Jasnej Góry

Oblężenie Jasnej góry było ściśle związane z tzw. Potopem szwedzkim. W lipcu 1655r. Karol X Gustaw wkroczył na ziemie polskie. Postępy armii szwedzkiej były bardzo szybkie, już w listopadzie wrogie wojska dotarły do Częstochowy. Król Jan Kazimierz był zmuszony uciekać na Śląsk,

Obroną dowodził przeor klasztoru ojciec Augustyn Kordecki. Miał do pomocy fachowca - miecznika sieradzkiego Stefana Zamojskiego, jak również Piotra Czarnieckiego. Załogę stanowiło 160 żołnierzy i 50 puszkarzy, obsługujących ok. 30 armat. Załogę wzmacniało 20 szlachty wraz z czeladzią i 70 zakonników, z których część była byłymi wojskowymi.

Oblężenie Jasnej Góry trwało od 18 listopada do 26 grudnia 1655 roku. Ale tak naprawdę szwedzkie wojska pod murami klasztoru pojawiały się sześciokrotnie. 18 listopada pod murami pojawili się niemieccy żołnierze Burcharda Mullera (ok ludzi), jak również żołnierze polscy (ok ludzi) którzy przeszli na stronę wroga. Co ciekawe nie było tam żadnego szweda.

Agresorzy dysponowali działami 24-funtowymi. Oba straciły. Jedno zostało trafione przez Polaków z połowę mniejszej armaty, drugie pękło ze zużycia, z taką zaciętością z niego strzelano. Bo w rzeczywistości oblężenie i obrona Jasnej Góry były wyczerpującą wymianą salw armatnich z odległości na tyle małej, że przez lunety artylerzyści mogli widzieć nawzajem swoje twarze.

Obrońcy klasztoru prowadzili nocne wypady pod wodzą między innymi Piotra Czarnieckiego w których niszczyli działa wroga, jak również wycinali niemiecką załogę. Do nieudanych prób zdobycia twierdzy doprowadziły też zręczne przeciąganie przez o. Kordeckiego rokowań ze stroną szwedzką co przedłużało pobyt oblegających w trudnych zimowych warunkach polowych.

Szwedzi nie mogąc zdobyć jasnogórskiej fortyfikacji posunęli się do tego stopnia aby zrobić podkop pod klasztor. Jednak 20 grudnia zaatakowała ich wycieczka trzydziestu jasnogórskich piechurów, którzy wyszli przez tajemną furtkę w obwarowaniu. Tylko część górników przeżyła, reszta zaprzestała kucia. Burchard Muler jeszcze chcąc zachować twarz zarządał talarów od klasztoru jednak dodstał odmowę. 27 grudnia Niemcy opuszczają Częstochowę.

Obrona Jasnej Góry była przełomowym momentem Potopu szwedzkiego. Zwycięstwo to zwiększyło morale wojsk polskich. W niedługi czasie odbity został Nowy Sącz, został zwyciężony Janusz Radziwiłł pod Tykocinem, została zawiązana konfederacja tyszowiecka przeciwko Szwedom.

W swojej twórczości miejsce obrony Jasnej Góry poświęcił Henryk Sienkiewicz w „Potopie”. Jednak wiele wydarzeń postaci jest jedynie fikcją literacką choćby Kmicic i wysadzenie przez niego kolubryny. Ale i tak często myśląc o obronie Jasnej Góry przed oczami mamy ten obraz: