Podstawowe umiejętności pomagania Monika Kościelniak Leszno 2012
Parafrazowanie Powtórzenie wypowiedzi w innej formie Mówienie dokładnie tego samego, co rozmówca bez włączania własnych komentarzy czy interpretacji wysłuchanej wypowiedzi Przykłady: Powiedziałeś przed chwilą, że…, O ile dobrze Cię zrozumiałam to…, Sądzisz, że…, A więc jesteś zdania, że…,
Klaryfikacja To uporządkowanie i uogólnienie czyjejś wypowiedzi Prośba o rozwinięcie jakiejś myśli O wyjaśnienie niezrozumiałych dla nas treści, np. podanie konkretnych przykładów Przykład: Czy to znaczy, że…?, Z tego co mówisz mam wnioskować, że…?
Sondowanie Dopytywanie o szczegóły Najlepiej jest zadawać pytania otwarte, dające rozmówcy okazję do szerszego wypowiedzenia się na dany temat Pozwala niekiedy na lepsze zrozumienie własnych doświadczeń Źle: Dlaczego tak postąpiłeś? Dobrze: Co Tobą kierowało?
Odzwierciedlanie uczuć Polega na uświadamianiu rozmówcy jego uczuć, przeżyć poprzez zwracanie na nie uwagi Przykłady: Mam wrażenie, że jesteś zdenerwowany, Czuję, że bardzo się tym przejmujesz, Boisz się o niego?
Dzielenie się własnymi uczuciami Często stosowane w terapii grupowej, podczas której członkowie grupy dostarczają pacjentowi wsparcia, uświadamiają mu, że oni też borykają się z podobnymi problemami i pokazują jak oni sobie z nimi radzą Przykład: Nic dziwnego, że człowiek płacze, gdy ktoś inny wyrządza mu krzywdę, To normalne, że jesteśmy wściekli, gdy ktoś nas zawodzi
Komunikaty „Ja” Wyrażają przyjęcie odpowiedzialności za własne uczucia i wyrażane opinie Stwarzają bezpieczniejszą sytuację dla drugiej strony, której nie obarczamy winą za nasze odczucia Komunikat „Ty”: Złościsz mnie, Nikt jej nie lubi, Nie liczysz się z moimi uczuciami Komunikat „Ja”: Jestem zła, Nie lubię jej, Czuję się urażona
Zamień na komunikaty „Ja” Zachowujesz się okropnie! To nie jest dowcipne. Spotkanie było beznadziejne. Znowu nawaliłeś! Nie umiesz gotować. Rozmawiasz zbyt głośno. Wszyscy wiedzą, że to nieprawda.
Płaszczyzny komunikatu Rzeczowa (co chcę powiedzieć swojemu rozmówcy? treści, konkrety) Relacyjna (za kogo Cię uważam?, jak definiuję relację pomiędzy nami? Jaka jest moja postawa wobec Ciebie?) Autoekspresji (co mówię mojemu rozmówcy o tym, co sądzę na temat jego postawy, zachowania? Co jest dla mnie ważne, co myślę, co czuję?) Apelacyjna (co chcę osiągnąć, jaka zmiana w moim rozmówcy jest pożądana? Do czego chcę go nakłonić lub od czego powstrzymać?)
Przykład Mama mówi do swojego 6-letniego synka: „Jest zimno na dworze” Rz: Jest zimno. R: Mama troszczy się o niego i martwi się, żeby, nie zmarzł AE: Nie jest właściwie ubrany. A: Powinien założyć czapkę.
Zadanie w grupach Dziecko – matka: Dzisiaj dostałem 5 w szkole! Syn – ojciec: Widziałem w kiosku nowy numer „Świata robotów” Dziewczyna – chłopak: Najprawdopodobniej w sobotę będzie ładna pogoda. Uczeń – nauczyciel: Wczoraj wieczorem bardzo źle się czułem. Nauczyciel – uczeń: Ten rozdział jest bardzo ważny.
RODZAJE KOMUNIKACJI - KOMPLEMENTARNA Sztywno, jednostronnie, brak informacji zwrotnej Przykład: wykład, ogłoszenie - SYMETRYCZNA Typowa dla grupy, gdzie rozmówcy są partnerami. Informacja zwrotna jest konieczna.