I. Bilans cieplny silnika

1. Pojęcie sprawności ogólnej (efektywnej) Sprawnością ogólną (efektywną) ηe nazywamy stosunek energii uzyskanej w postaci pracy mechanicznej odebranej z wału korbowego do energii chemicznej zawartej w paliwie; Jest ona miarą wykorzystania energii zawartej w doprowadzonym do silnika paliwie; ηe =energia oddana w postaci pracy mechanicznej (Lu) / energia dostarczona do silnika w paliwie (Q).

Sprawność jest zawsze mniejsza od jedności (ηe <1),a pomnożona przez 100 wskazuje ile procent energii dostarczonej do silnika zostało w nim zamienione na pracę mechaniczną; ηe x 100= ηe %

2. Równanie bilansu cieplnego silnika Lu=Q-(Q1+Q2+Q3+Q4+Q5) Lu – ciepło zamienione w pracę użyteczną, Lu = 24÷30% dla ZI, 32÷43% dla ZS, 18÷22% dla dwusuwowego Q – ilość ciepła powstała ze spalenia paliwa (100%), Q1 – ciepło zużyte na straty mechaniczne silnika (4÷6%), Q2 – ciepło zużyte na chłodzenie silnika (26÷35%), Q3 – ciepło uniesione z gazami spalinowymi (26÷40%), Q4 – strata wywołana niezupełnym spaleniem paliwa (1÷8%), Q5 – strata wskutek promieniowania rozgrzanych części s silnika (6÷8%),

3. Wykres bilansu cieplnego silnika (wykres Sankea)

II. Zadania i podział układów chłodzenia Budowa typowych bezpośrednich układów chłodzenia

1.Zadania układów chłodzenia zapewnienie silnikowi właściwej temperatury pracy, utrzymywanie jej na stałym poziomie, niezależnie od obciążenia i otoczenia.

2.Zasadnicze systemy chłodzenia silników chłodzenie bezpośrednie (powietrzem), chłodzenie pośrednie (cieczą).

3.Rodzaje chłodzenia bezpośredniego samoczynne, wymuszone.

4.Schemat typowego bezpośredniego układu chłodzenia

5.Zalety bezpośrednich układów chłodzenia mniejszy ciężar silnika, brak możliwości zamrożenia kadłuba, brak możliwości przedostania się wody do skrzyni korbowej, wyższa temperatura ścianek cylindra, krótszy okres osiągania równowagi cieplnej, prosta obsługa.

6.Wady bezpośrednich układów chłodzenia konieczność stosowania lepszych olejów, głośniejsza praca silnika, układ trudniejszy do zaprojektowania, droższe wykonanie elementów, mała sztywność kadłuba.

III.Budowa typowych pośrednich układów chłodzenia

1.Rodzaje chłodzenia pośredniego Chłodzenie przepływowe, Chłodzenie przez odparowanie, Chłodzenie obiegowe samoczynne (termosyfonowe), Chłodzenie obiegowe wymuszone.

Chłodzenie przepływowe

Chłodzenie przez odparowanie

Chłodzenie obiegowe samoczynne (termosyfonowe)

Chłodzenie obiegowe wymuszone.

2.Schemat obiegu cieczy chłodzącej w silniku

3.Pojęcie małego i dużego obiegu cieczy

4.Rodzaje chłodzenia obiegowego wymuszonego

a). typu otwartego

b). typu zamkniętego

5.Elementy typowego układu chłodzenia silnika chłodzonego cieczą Pompa cieczy Wentylator Chłodnica Przewody Termostat

Pompa cieczy

Wentylator

Chłodnica

Termostat

Termostat woskowy

IV. Obsługa układu chłodzenia

1.Czynności obsługowe pośredniego układu chłodzenia (cieczą)

a). Sprawdzanie i uzupełnianie ilości cieczy chłodzącej

b). Sprawdzanie szczelności układu chłodzenia

c). Sprawdzanie i regulacja naciągu paska napędowego wentylatora (pompy)

d). Sprawdzanie działania termostatu

e). Kontrola stopnia zanieczyszczenia chłodnicy oraz powierzchni wewnętrznych układu chłodzenia i usuwanie osadów

2.Sposoby regulacji naciągu paska napędowego wentylatora (pompy)

3.Czynności obsługowe układu chłodzenia bezpośredniego (powietrzem) Utrzymywanie zewnętrznych powierzchni chłodzących w czystości Kontrola i regulacja naciągu paska napędu wentylatora Sprawdzanie działania termostatu-jeżeli jest