T. Skoczny, D. Aziewicz Ochrona wolnej i uczciwej konkurencji Wykład monograficzny WZ UW Warszawa 2013

Struktura wykładu: 1. Wprowadzenie 2. Ochrona wolnej konkurencji 3. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Ochrona wolnej konkurencji 1. Zagadnienia wstępne Cel i zakres stosowania ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 r.) Aksjologia (cele) – interes publiczny Zakres przedmiotowy (konkurencja; praktyki ograniczające konkurencję i antykonkurencyjne koncentracje) Zakres podmiotowy (przedsiębiorca/y) Zakres przestrzenny (skutki na terytorium RP) Wyłączenie spod zakresu zastosowania ustawy Polskie prawo ochrony konkurencji a wspólne reguły konkurencji UE

Ochrona wolnej konkurencji 2. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję Porozumienia i ich rodzaje Porozumienia ograniczające konkurencję (pok) Względny zakaz pok; przesłanki zakazu Przykłady ustawowe Porozumienia bagatelne Nieważność pok

Ochrona wolnej konkurencji 2. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję Wyłączenia spod zakazu pok Indywidualne usprawiedliwienie Przesłanki Ciężar dowodu Wyłączenia grupowe

Ochrona wolnej konkurencji 3. Zakaz nadużywania pozycji dominującej Rynek właściwy Pozycja dominująca – indywidualna i kolektywna Nadużywanie pozycji dominującej (npd) Bezwzględny zakaz npd Przejawy npd Nieważność czynności prawnych npd

Ochrona wolnej konkurencji 4. Decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję Nakaz zaniechania Stwierdzenie zaniechania Decyzja zobowiązująca Stwierdzenie naruszenia zakazu przez osoby zarządzające

Ochrona wolnej konkurencji 5. Prewencyjna kontrola koncentracji Polska a unijna kontrola koncentracji Prewencyjność kontroli koncentracji (zgłoszenie zamiaru i wstrzymanie się od jej dokonania) Zasięg kontroli (progi zgłoszenia) Zakres kontroli (koncentracje podlegające kontroli) Wyłączenia spod obowiązku zgłoszenia

Ochrona wolnej konkurencji 5. Decyzje w sprawach koncentracji Test (kryterium) kontroli Zgoda bezwarunkowa, zakaz Zgoda warunkowa Zgoda nadzwyczajna Dwufazowe postępowanie w sprawach koncentracji; postanowienie o przedstawieniu zastrzeżeń

Ochrona wolnej konkurencji 6. Organy, procedury sankcje Organy (Prezes UOKiK, sądy, w tym SOKiK Procedury, w tym kontrole u przedsiębiorców Sankcje: a) kary pieniężne za stosowanie praktyk b) kary pieniężne za niewykonywanie decyzji i wyroków c) program darowania i łagodzenia kar

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne 1. Uczciwość konkurencji jako jednak z trzech wartości konkurencyjnej gospodarki rynkowej 2. ZNKU z 1993 r.; krótka historia ZNKU (1927 – 1993; aktualny stan) 3. ZNKU a inne prawo polskie i unijne, głównie OKiKU z 2007 r. i ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (PNPRU) z 2007 r. 4. Organy i organizacje: Prezes UOKiK, sądy powszechne, SOKiK, rzecznicy konsumentów

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne 5. Zakres regulacji 6. Zapobieganie (samo zagrożenie) i zwalczanie NK 7. Działalność gospodarcza 8. Interes publiczny 9. Interesy ekonomiczne przedsiębiorców i klientów 10. Przedsiębiorca, „przedsiębiorstwo” (art. 55prim KC), w tym renoma i prawo do klienteli 11. Osoby zagraniczne (na zasadzie wzajemności) 12. Stosunek konkurencji

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne Czyny nieuczciwej konkurencji – definicja 1. Klauzula generalna – funkcja definiująca, uzupełniająca i korygująca 2. Definicja: A. działanie (i zaniechanie = zachowanie) B. Sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami („uczciwością kupiecką”) C. Zagrożenie lub naruszenie interesu cudzego interesu (innego przedsiębiorcy lub klienta)

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne Czyny nieuczciwej konkurencji – typizacja 1. Wyliczenie przykładowe 2. Czyny stypizowane (12/14) (1) Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa (2) Fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług (3) Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne (4) Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa (5) Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonywania umowy – ingerencja w stosunki umowne (6) Naśladownictwo produktów (7) Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie - nieprawdziwe informacje (8) Utrudnianie dostępu do rynku, w tym: (a) dumping, (b) bojkot, (c) dyskryminacja, (d) pobieranie opłat za wprowadzenie towaru do sprzedaży i (e) wymuszanie transakcji

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne (9) Przekupstwo osoby pełniącej funkcję (10) Wytwarzanie itp. Urządzeń niedozwolonych (11) Nieuczciwa lub zakazana reklama (12) Organizowanie sprzedaży premiowanej – brak w art. 3(2) ZNKU) (13) Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej (14) Nadmierna sprzedaż marek właściciela

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne 4. Niestypizowane czyny nieuczciwej konkurencji (1) Pasożytnictwo oraz wykorzystywanie renomy innego przedsiębiorcy (2) Marketing podstępny (pasożytniczy) (3) Lokowanie produktu (4) Spamming (5) Inne (6) Nieuczciwa konkurencja w Internecie 5. Zakazy konkurencji

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne Odpowiedzialność cywilna 1. Roszczenia 2. Ciężar dowodu 3. Legitymacja czynna 4. Przedawnienie 5. Bezzasadne powództwo

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji – zagadnienia ogólne Odpowiedzialność karna – za przestępstwa lub wykroczenia ścigane na wniosek 1. Za przestępstwo naruszenie tajemnicy 2. Za przestępstwo kopiowania produktu 3. Za przestępstwo organizacji, kierownictwa sprzedaży lawinowej 4. Za wykroczenie polegające na mylącym oznaczeniem produktu 5. Za wykroczenie polegające na podawaniu nieprawdziwych informacji

T. Skoczny Dziękujemy za uwagę Prof. dr hab. Tadeusz Skoczny, Zakład Europejskiego Prawa Gospodarczego; Kierownik Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych (CARS) Uniwersytet Warszawski Wydział Zarządzania PL Warszawa Ul. Szturmowa 3, pok. B-309 Tel./Fax