DZIAŁANIE PRĄDU ELEKTRYCZNEGO NA ORGANIZM CZŁOWIEKA Człowiek może zostać porażony prądem elektrycznym, jeżeli jego ciało stanie się częścią obwodu elektrycznego popłynie przez nie prąd elektryczny o odpowiednio dużej wartości. Może się to wydarzyć, kiedy człowiek - w wyniku błędu, lekkomyślności lub uszkodzenia izolacji – dłonią lub dowolną inną częścią ciała dotyka przewodu lub części przewodzącej urządzenia znajdującej się pod napięciem. Skutki rażenia prądu zależą od: rodzaju prądu (prąd stały, zmienny), natężenia, czasu, drogi przepływu prądu, rezystancji ciała człowieka, warunków środowiskowych. Najbardziej niebezpieczny dla człowieka jest prąd przemienny o częstotliwości 50-60 Hz. Prąd powoduje: Zakłócenia pracy serca i układu nerwowego, układu oddechowego, skurcze mięśni, poparzenia zewnętrzne i wewnętrzne.
Rodzaje przewodów w domowej instalacji Brązowy – L fazowy (świeci próbnik prądu) Niebieski – N neutralny –napięcie OV względem ziemi Żółto – zielony – PE uziemienie (nie płynie nim normalnie prąd, podłączamy go do metalowych części obudowy urządzeń (pralki, lodówki itp.) Prąd płynie normalnie przewodami L i N, w czasie awarii, gdy napięcie dostanie się na obudowę urządzenia, płynie na moment przewodem E powodując wyłączenie bezpieczników. Najlepiej mieć w domu wyłączniki różnicowo – prądowe – wyłączają prąd w ułamku sekundy przy „uciekającym” z prawidłowego obiegu prądzie rzędu 0,03A
Sposoby porażenia prądem prąd płynie przez człowieka, tym mniejszy im lepsza izolacja z butów i podłogi) do porażenia nie dochodzi – człowiek dotyka się przewodu neutralnego (napięcie między ziemią 0V) śmiertelne zagrożenie – prąd płynie przez człowieka z przewodu L do przewodu N. Niebezpieczeństwo jest tym większe im większy prąd przepłynie i im dłuższy czas . śmiertelne zagrożenie – prąd płynie przez człowieka od przewodu L do wodociągu.
Wartość skuteczna prądu płynącego przez człowieka w mA Objawy 0…0,5 prąd niewyczuwalny 0,6…1,6 prąd wyraźnie wyczuwalny (swędzenie, łaskotanie) 1,6…3,5 cierpnięcie dłoni i przegubów, lekkie sztywnienie rąk 3,5…15 silne sztywnienie rąk, ból przedramion, skurcze dłoni i drżenie rąk; przy wzroście wartości prądu coraz silniejsze skurcze mięśni palców i ramion, zaciskanie się rąk obejmujących przedmiot i niemożność samodzielnego oderwania się. 15…25 nie kontrolowane skurcze, utrudniony oddech, wzrost ciśnienia krwi; prąd nie powoduje groźnych następstw przy czasie przepływu nie dłuższym niż kilkanaście sekund. 25…50 bardzo silne skurcze mięśni rąk i klatki piersiowej; nieregularność pracy serca, przy dłuższym działaniu prądu w górnym zakresie – migotanie komór serca 50…70 migotanie komór sercowych, porażenie mięśni oddechowych, przy dłuższym działaniu śmierć przez uduszenie Powyżej 70 przy dłuższym działaniu prądu zwykle śmierć
Prąd płynący przez człowieka zależy od napięcia i oporu I=U/R Opór człowieka zależy od grubości i suchości skóry – gdy jesteśmy zdenerwowani, spoceni opór skóry maleje i prąd jest większy. W związku z tym napięcie bezpieczne dla człowieka w warunkach niekorzystnych to 25V dla prądu zmiennego i 50V dla stałego. Pamiętaj! Nie wolno dotykać osoby porażonej bo sami możemy ulec porażeniu, należy wyłączyć dopływ prądu i udzielić pierwszej pomocy, wezwać pomoc medyczną.
Pamiętaj! Zachowuj ostrożność korzystając z urządzeń elektrycznych Nie dotykaj mokrymi dłońmi urządzeń elektrycznych i nie podłączaj ich do prądu w pobliżu wody Jeżeli masz zamiar obejrzeć wnętrze urządzenia, odłącz je od prądu. Urządzenia z metalową obudową podłączaj tylko do gniazda z uziemieniem (bolcem) Korzystając z urządzeń przestrzegaj zasad bezpieczeństwa.