Zbigniew Bolesław Ryszard Herbert źródło zdjęcia:

Poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym, o biografii tragicznie uwikłanej w historię XX wieku. Urodził się 29 października 1924 we Lwowie, zmarł 28 lipca 1998 w Warszawie. Jest laureatem wielu polskich i zagranicznych nagród literackich. Należy do najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy. Jako poeta debiutował w 1950, jednak pierwszą książkę poetycką ("Struna światła") wydał dopiero w 1956 roku.

źródło zdjęcia:

O TWÓRCZOŚCI HERBERTA źródło zdjęcia:

Zbigniew Herbert jest poetą znanym i cenionym w Polsce i za granicą. Jego wiersze były tłumaczone na język angielski (wydany dzięki pomocy Czesława Miłosza i w jego przekładzie w 1968 roku wybór Selected Poems), włoski, czeski, holenderski, szwedzki i węgierski. Do najważniejszych nagród, którymi wyróżniony został Herbert, należą: - nagroda im. Nikolausa Lenaua (1965) - nagroda im. Herdera (1973) - nagroda im. Petrarki (1978) Próbował utrzymywać się z pracy pióra, nie włączając się jednocześnie w obowiązujący nurt literatury zaprzęgniętej w służbę politycznej propagandy. Publikował recenzje teatralne, muzyczne, relacje z wystaw plastycznych abstrahując od kryteriów sztuki socrealistycznej.

Sytuację Herberta zmienił rok 1956 – odwilż polityczna i koniec obowiązkowego socrealizmu w literaturze umożliwiły mu debiut książkowy (tom wierszy Struna światła ukazał się w 1956), sukces literacki zaś przyczynił się do poprawy warunków życiowych. W 1957, dzięki poparciu Jerzego Zawieyskiego, otrzymał z puli ZLP przydział kawalerki (28 m²) przy ul. Świerczewskiego, a stypendium ZLP (100 USD) pozwoliło mu odbyć pierwszą zagraniczną podróż.

Zafascynowanie kulturą śródziemnomorską z jednej, a niemożność przystosowania się do ponurych realiów i atmosfery PRL z drugiej strony sprawiły, że podróże stały się jego pasją. Mimo wielu kłopotów zawsze starał się o przedłużenie paszportu, co dawało możliwość powrotu do kraju. Nigdy nie zdecydował się na definitywną emigrację. Podróże, z powodu skromnych środków finansowych gromadzonych na bieżąco z doraźnych źródeł: nagród, honorariów za odczyty itp., odbywały się możliwie najmniejszym kosztem.

POEZJA Pierwsze wiersze Herberta ukazały się drukiem na łamach czasopisma „Dziś i Jutro” (nr 37 z 1950). Były to: Napis, Pożegnanie września i Złoty środek; wydrukowano je jednak bez zgody autora. Poetyckim debiutem w pełnym tego słowa znaczeniu było opublikowanie z końcem tego samego roku wiersza bez tytułu (Palce wrzeciona dźwięków...) w „Tygodniku Powszechnym” (nr 51). Do 1955 poeta ogłaszał nieliczne utwory w tym tygodniku, pozostając poza głównym nurtem życia literackiego. Nie mając szans na własny tomik, zdecydował się na opublikowanie 22 wierszy w wydanej przez PAX antologii młodej poezji katolickiej...każdej chwili wybierać muszę... (Warszawa 1954). Nie ma w poezji Herberta spójnej koncepcji historiozoficznej. Przeciwnie – wyraźna jest niechęć do systemów, które wyjaśniają wszystko, tłumaczą rozwój wydarzeń nieuchronną logiką dziejów.

Tomy poetyckie Struna światła, Warszawa (Czytelnik) Hermes, pies i gwiazda, Warszawa (Czytelnik) Studium przedmiotu, Warszawa (Czytelnik) Napis, Warszawa (Czytelnik) Pan Cogito, Warszawa (Czytelnik) Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Paryż (Instytut Literacki) Elegia na odejście, Paryż (Instytut Literacki) Rovigo, Wrocław (Wydawnictwo Dolnośląskie) Epilog burzy, Wrocław (Wydawnictwo Dolnośląskie) 89 wierszy, Kraków 1998 (Wydawnictwo a5)

ESEJE Barbarzyńca w ogrodzie, plon pierwszej zagranicznej podróży Herberta, ukazał się w Składają się na niego eseje, których tematem są konkretne widziane miejsca i rzeczy oraz dwa eseje historyczne. Podróż do miejsc odbywa się równocześnie w dwóch wymiarach – jest podróżą współczesną i podróżą w czasie. Ta ostatnia zaczyna się od pradziejów w jaskiniach Lascaux, trwa przez epokę greckiego i rzymskiego antyku, czasy gotyckich katedr, renesansowego malarstwa, sentymentalnych ogrodów i staje się fascynująca dzięki temu, że podróżnik dzieli się z czytelnikami swoją wiedzą na temat mniej i bardziej poważnej historii opisywanych miejsc, przedmiotów i ludzi. Sam Herbert określił ją podróżą do miejsc, ale także podróżą do ksiąg. Kolejny zbiór esejów, Martwa natura z wędzidłem ukazał się w 1993 roku i poświęcony jest siedemnastowiecznemu malarstwu holenderskiemu. Podobnie jak w Barbarzyńcy... osobiste preferencje autora są niezależne od ogólnie przyjętych ocen. Ostatni tom esejów ukazał się dopiero po śmierci poety,

Zbiory esejów, opowiadania Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa (Czytelnik) Martwa natura z wędzidłem, Wrocław (Wydawnictwo Dolnośląskie) Pośmiertnie: Labirynt nad morzem, Warszawa (Zeszyty Literackie) Król mrówek, Kraków (Wydawnictwo a5) Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone (także recenzje i publicystyka), oprac. P. Kądziela, Warszawa 2001, wyd. II rozszerzone (Biblioteka „Więzi”) „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione, oprac. B. Toruńczyk, Warszawa (Zeszyty Literackie)

DRAMATY Wszystkie dramaty Herberta powstały stosunkowo wcześnie. Pierwsze cztery zostały napisane w latach , tylko ostatni, monodram Listy naszych czytelników – w Niektóre spośród tych utworów tworzone były jako słuchowiska radiowe bądź później przystosowywane do potrzeb radia. Jest to doskonale widoczne w ich budowie – napięcie tworzone jest głównie za pomocą dźwięku (głosów bohaterów, dźwięków w tle, ciszy) – inne środki teatralne występują w minimalnym stopniu. Sam poeta używał określenia, dla którego domagał się miejsca w klasyfikacjach literackich: dramat na głosy.

Dramaty Jaskinia filozofów, „Twórczość” 1956, nr 9 Drugi pokój, „Dialog” 1958, nr 4 Rekonstrukcja poety, „Więź” 1960, nr 11/12 Lalek. Sztuka na głosy, „Dialog” 1961, nr 12 Listy naszych czytelników, „Dialog” 1972, nr 11 Pośmiertnie: Dramaty (wszystkie), Wrocław (Wydawnictwo Dolnośląskie) Dramaty, Warszawa (Biblioteka „Więzi”)

źródło zdjęcia: