O blicza geografii społeczno-ekonomicznej

dr Marek Barwiński Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych Uniwersytet Łódzki HONGKONG – SPECYFIKA POLITYCZNA I SPOŁECZNO-GOSPODARCZA

Podstawową jednostką na mapie politycznej świata jest państwo. Według norm prawa międzynarodowego składają się na nie trzy zasadnicze elementy: terytorium wyznaczone granicami, ludność zamieszkująca to terytorium oraz suwerenna władza utrzymująca relacje międzynarodowe. Terytorium państwa tworzą: ląd wraz z wodami śródlądowymi, przylegający do niego pas wód morskich (w wypadku krajów mających dostęp do morza), przestrzeń pod powierzchnią ziemi oraz obszar powietrzny rozciągający się nad danym krajem. Do powierzchni całkowitej wielu państw, m.in. Wielkiej Brytanii czy Stanów Zjednoczonych, zalicza się również terytoria zależne. Obszary te są zazwyczaj autonomiczne, pozostają jednak w strefie wpływów kraju, którego niegdyś były kolonią. Specyficznym terytorium zależnym jest Hongkong (pełna nazwa to Specjalny Region Administracyjny Hongkong). Obszar ten, po niemal 100-letnim dzierżawieniu przez Wielką Brytanię, ponownie przynależy do Chin.

Położenie Hongkongu

Południowo-wschodnia Azja, południowe wybrzeże Chin. Około 600 km na zachód od Tajwanu oraz 60 km na wschód od Makau, bezpośrednio przy chińskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Shenzhen. Wybrzeże Morza Południowochińskiego przy ujściu Rzeki Perłowej – doskonałe położenie komunikacyjne na szlaku morskim łączącym Japonię, Koreę Południową, Chiny, Tajwan z Singapurem, krajami Zatoki Perskiej oraz Europy. Terytorium obejmuje półwysep Koulun i 234 wyspy, spośród których największe to Lantau, Hongkong i Lamma. Obszar wynosi 1068 km 2 ; tylko 25% terytorium jest zajęte przez zabudowę, znajdują się tam liczne parki i rezerwaty przyrody. Teren pagórkowaty i górzysty, najwyższe wniesienie – Tai Mo Shan (958 m n.p.m.). Brak surowców mineralnych. Położenie i ukształtowanie powierzchni Hongkongu

Status polityczny Hongkongu Przynależność państwowa: Chińska Republika Ludowa (ChRL) Status: Specjalny Region Administracyjny Hongkong Stolica: dawniej Victoria, obecnie Hongkong Gwarancja odrębnych praw politycznych i gospodarczych do 2047 r. Demokratycznie wybierane, ale niesuwerenne władze (w ich działania mogą ingerować władze w Pekinie) Wolnorynkowa gospodarka kapitalistyczna Własne paszporty i waluta – dolar hongkoński Odrębny system podatkowy, prawny i edukacyjny Pomiędzy Hongkongiem a ChRL istnieje granica celna i paszportowa Odrębna reprezentacja sportowa Formalnie stanowi część komunistycznej ChRL, według zasady „jeden kraj – dwa systemy”

Flaga i godło Hongkongu

Historia polityczna Hongkongu 1842 r. – Wielka Brytania anektuje bezludną i skalistą wyspę u południowych wybrzeży Chin, która zostaje nazwana Hongkongiem r. – Brytyjczycy wydzierżawiają od Chin na 99 lat (czyli do roku 1997) tzw. Nowe Terytoria, które obejmują półwysep Koulun i ok. 200 przybrzeżnych wysp i wysepek. Umożliwiło to rozwój gospodarczy Hongkongu. Nowe Terytoria przez lata stanowiły bowiem zaplecze przemysłowe i rolnicze kolonii, zaopatrując ją w wodę oraz umożliwiając dynamiczny rozwój osadnictwa r. – ChRL i Wielka Brytania podpisują porozumienie dotyczące zasad przekazania Hongkongu Chinom. W połowie lat 80. XX w. władze Chińskiej Republiki Ludowej zakładają w bezpośrednim sąsiedztwie Hongkongu pierwszą Specjalną Strefę Ekonomiczną Shenzhen i rozpoczynają program „jeden kraj – dwa systemy” r. – Hongkong zostaje przekazany Chinom, które na 50 lat (do 2047 r.) gwarantują mu bardzo szeroką autonomię.

wyspa Hongkong Koulun Chińska Republika Ludowa

Charakterystyka gospodarcza współczesnego Hongkongu Jeden z najbardziej liberalnych, wolnorynkowych regionów na świecie – od lat zajmuje pierwsze miejsce według Indeksu Wolności Gospodarczej. Największe w Azji i trzecie na świecie (po Londynie i Nowym Jorku) centrum finansowe, jedno z największych centrów handlowych i usługowych. Należy do największych kontenerowych portów morskich świata. Jeden z największych na świecie eksporterów elektroniki, zegarków, zabawek i odzieży. Trzecie na świecie (po Stanach Zjednoczonych i Japonii) centrum handlu złotem i diamentami. Główne gałęzie przemysłu: elektroniczny, elektrotechniczny, włókienniczy, odzieżowy, zabawkarski, stoczniowy, chemiczny (produkcja tworzyw sztucznych). Odznacza się bardzo wysokim poziomem życia mieszkańców (w Azji wyższy występuje tylko w Japonii).

Port w Hongkongu

Centrum finansowo-biznesowe Hongkongu

W Hongkongu znajdują się siedziby największych globalnych instytucji finansowo-inwestycyjnych, np. Lippo Centre

Siedziba Bank of China w Hongkongu

Wieżowce centrum finansowo-biznesowego Hongkongu

Widok na wyspę Hongkong z Koulun Wzgórze Wiktorii (554 m n.p.m.) Międzynarodowe Centrum Handlu (484 m) Bank of China

Ludność Hongkongu – struktura etniczna, religijna i językowa Liczba ludności: (2012 r.) Średnia gęstość zaludnienia: 6300 os./km 2, trzecie miejsce na świecie po Monako i Singapurze, w południowej części półwyspu Koulun ok os./km 2 Analfabetyzm: 6,3%, najniższy w Azji Południowo-Wschodniej (po Singapurze) Urbanizacja: 90% Struktura etniczna: 95% Chińczycy, 1,6% Filipińczycy, 1,3% Indonezyjczycy, 0,5% Brytyjczycy i Amerykanie, 1,6% inni Struktura religijna: 67% buddyści i taoiści, 6,5% protestanci, 3% katolicy, 1,5% muzułmanie, 3% inni, 19% ateiści Język urzędowy: chiński i angielski Struktura językowa: 93% chiński (głównie dialekt kantoński), 6% angielski, 1% inne

Blokowiska Hongkongu (Nowe Terytoria)

Nowe Terytoria Koulun wyspa Hongkong Chińska Republika Ludowa

bulwar Tsim Sha Tsui wyspa Hongkong

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!