HISTORIA – PERIODYZACJA, ŹRÓDŁA Czym jest historia Podział dziejów na epoki Źródła historyczne i ich badanie

CZYM JEST HISTORIA HISTORIA – ( gr. istoria – „ badanie, dochodzenie do wiedzy” )- nauka zajmująca się badaniem przeszłości społeczeństw ludzkich od momentu wynalezienia pisma- ok..3500 r. p.n.e. Sumeryjskie pismo klinowe. Muzeum Watykańskie Hieroglify ze świątyni w Kom Ombo

CZYM JEST HISTORIA PREHISTORIA - prahistoria (łac. pre - przedrostek oznaczający uprzedniość, "przed", "wcześniej") to najdłuższy okres dziejów ludzkości - od pojawienia się człowieka na Ziemi do powstania pisma. Badanie tego okresu możliwe jest jedynie metodami archeologicznymi. Na terenach Afryki zaczyna się około 7 mln lat temu razem z pojawieniem się pierwszych człowiekowatych, na terenie Europy około 1 mln lat temu, natomiast na innych terenach z momentem pojawienia się tam człowieka Sahelanthropus tchadensis – wymarły gatunek ssaka człekokształtnego(Kenia)

(narodziny Chrystusa) Era – system liczenia lat, gdzie za datę początkową uważa się jakieś wielkie wydarzenie ERY CHRZEŚCIJAŃSKA (DIONIZYJSKA) (narodziny Chrystusa) BIZANTYJSKA ( stworzenie świata 5508 r. p.n.e.) ŻYDOWSKA (stworzenie świata 3761 r. p.n.e.) ISLAMSKA (Wielka Hidżra 622 r. n.e.) RZYMSKA ( 753 r. założenie miasta)

Epoka kamienna Epoka brązu – Epoka żelaza 1850-800 r. p.n.e. EPOKA HISTORYCZNA – OKRES W DZIEJACH WYODRĘBNIONY NA PODSTAWIE DONIOSŁYCH, PRZEŁOMOWYCH WYDARZEŃ(CEZURA CZASOWA) Podział na epoki – kryterium materiału, z którego wykonywano narzędzia ( epoki archeologiczne) Epoka kamienna (2 mln-3100 r. p.n.e.) Epoka brązu – 1850-800 r. p.n.e. Epoka żelaza – od ok. 800 r. p.n.e. starsza (paleolit) – 2 mln-9 tys. p.n.e. średnia (mezolit)- 9-4 tys. p.n.e. młodsza ( neolit) – 4600-3100 r. p.n.e.

PODZIAŁ NA EPOKI (kryterium wydarzeń zmieniających życie człowieka) STAROŻYTNOŚĆ Od ok. 3500 r. p.n.e. * powstanie pierwszych państw * wynalezienie pisma do 476 r. n.e. * upadek cesarstwa zachodnio – rzymskiego ŚREDNIOWIECZE Do: * 1517 - wystąpienie Lutra * 1492 - odkrycie Ameryki * 1453 - upadek Konstantynopola * 1450 - wynalazek druku NOWOŻYTNOŚĆ Do: * 1789 - rewolucja we Francji * kongres w Wiedniu * 1914 - I wojna światowa HISTORIA WSPÓŁCZE- SNA

EPOKI HISTORYCZNE (kryterium stosunku do środków produkcji) WSPÓLNOTA PLEMIENNA FEUDALIZM KAPITALIZM SOCJALIZM

Źródło historyczne to wszystko to, skąd możemy czerpać wiedzę o przeszłości ( Jerzy Topolski), są to wszelkie zachowane ślady działalności człowieka ŹRÓDŁA HISTORYCZNE ŹRÓDŁA PISANE ŹRÓDŁA NIEPISANE Źródła dokumentowe i aktowe (normatywne) źródła aktowe – powstałe na użytek administracji notatki urzędowe protokoły spisy inwentarza gospodarczego edykty skodyfikowane prawa sprawozdania Źródła opisowe (relacyjno – narracyjne) teksty nie mające mocy prawnej a jedynie opisujące rzeczywistość np.: dzieła historiograficzne ( np.. kroniki, roczniki i in.) Pamiętniki wspomnienia publicystyka literatura piękna listy na przykład: zabytki kultury materialnej ( architektura, przedmioty codziennego użytku, broń itp.) *źródła ikonograficzne ( obrazy rzeźby, fotografie itp.) przekazy ustne nagrania audiowizualne nazewnictwo (imiona, nazwy ulic osad, miesięcy itp.) *źródła kartograficzne