Jak nasze kości trzymają się razem?

Kości i stawy tworzą szkielet – wewnętrzną podporę dla miękkich tkanek ciała. Jest on mocny i trwały a zarazem elastyczny. Pracuje wytrwale przez całe nasze życie. Chodzimy, biegamy, skaczemy, schylamy się, chwytamy różne przedmioty, gestykulujemy… Nasz szkielet jest w ciągłym ruchu. Nina Sjögren,Flickr, CC BY-ND 2.0(data dostępu: 09 sierpień 2015 r.)

Zbroja, która nadaje nam kształt Faris Algosaibi,Flickr, CC BY 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.) U.S. Fish and Wildlife Service Southeast Region,Flickr, CC BY 2.0(data dostępu:08 sierpień 2015 r.)

- Co by się stało z naszym ciałem, gdybyśmy nie mieli kości? - Do czego służą kości? - Co by się stało z naszym ciałem, gdybyśmy nie mieli kości? - Jak wyglądają kości? - Czy są wytrzymałe?

Budowa kości długiej Autor:Termininja(Praca własna) CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], Wikimedia Commons

Funkcje szkieletu i kości Określa kształt i wielkość ciała oraz stanowi mocne, trwałe rusztowanie dla budowy całego organizmu człowieka. Kości tworzące szkielet służą do ochrony narządów, np. czaszka ochrania mózgowie, kręgosłup - rdzeń kręgowy, klatka piersiowa – serce i płuca. Kości kończyn dolnych dostosowane są do dźwigania ciężaru ciała w pozycji stojącej, a także pełnią funkcję amortyzacyjną w trakcie chodzenia, biegania i skoków.

Kości są połączone przy pomocy stawów i wprawiane w ruch przy pomocy „specjalnych silników” jakimi są mięśnie, umożliwiają ruchy poszczególnych części ciała. Rob Swatski,Flickr, CC BY-NC 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.) Rob Swatski, Flickr, CC BY-NC 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.) Rob Swatski, Flickr, CC BY-NC 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.)

Ile kości ma ręka? Dotykając swojej ręki spróbuj policzyć jej kości. Postaraj się również narysować schemat ręki i zaznaczyć na nim kości. Bryan Jones,Flickr, CC BY-NC-ND 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.)

Jak myślicie, ile kości ma cały nasz szkielet? Czy ilość kości jest stała przez cale życie? Czy dzieci i dorośli mają taką samą liczbę kości?

W obrębie szkieletu u dorosłego człowieka znajduje się 206 kości. Bernhard Ungerer,Flickr, CC BY 2.0(data dostępu:08 sierpnia 2015 r.)

Szkielet małego dziecka bardzo różni się od szkieletu dorosłego człowieka. Noworodek ma ponad 300 kości, z których część ma niewiele twardej tkanki kostnej. Wiele kostek dziecka zbudowanych jest głównie z chrząstki. Techne, Flickr, CC BY-NC-ND 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.)

Części szkieletu Średni ciężar szkieletu wraz ze szpikiem kostnym wynosi u kobiet 10 kg, a u mężczyzn 12 kg. Autor: LadyofHats Mariana Ruiz Villarreal [Public domain], Wikimedia Commons

Części szkieletu czaszka - 29 kości, kręgosłup - 33-34 kości, klatka piersiowa - 25 kości, obręcz kończyny górnej - 4 kości, kończyna górna wolna prawa i lewa (składa się na nią ramię, przedramię, ręka)- 60 kości obręcz kończyny dolnej (noga) - 2 kości, kończyna dolna wolna prawa i lewa  - 58 kości: udo - 1 kość, podudzie, goleń- 2 kości, stopa - 26 kości.

Rodzaje kości w obrębie szkieletu długie np. ramienna, promieniowa, łokciowa, udowa, paliczki (bliższe, środkowe i dalsze), Siyavula Education, Flickr, CC BY 2.0 (data dostępu:09 sierpień 2015 r.)

krótkie, np. kości nadgarstka- są bardzo mocne Rob Swatski, Flickr, CC BY-NC 2.0 (data dostępu: 08 sierpień 2015 r.)

płaskie, np. mostek, kości: miedniczna, krzyżowa, male pelvis, flickr, CC BY-SA 2.0 (data dostępu:09 sierpień 2015r.) Ted Zhu,Flickr, CC BY-SA 2.0(data dostępu:09 sierpień 2015r.)

różnokształtne np. kręgi (szyjne, piersiowe i lędźwiowe), aJ Gazmen,Flickr, CC BY-NC-ND 2.0(data dostępu: 08 sierpień 2015 r.)

pneumatyczne np. kości: czołowa, klinowa, skroniowa, szczęka. Rob Swatski, Flickr, CC BY-NC 2.0 (data dostępu: 09 sierpień 2015 r.)

Czaszka Kości czaszki należą do najważniejszych w całym ciele. Tworzą ochronny „kask” osłaniający mózg, a także oczy i inne narządy. Poza tym nadają solidne zaczepienie dla wielu mięśni, np. tych dzięki którym poruszasz oczami, żuchwą albo robisz miny. Mniejsze kości usytuowane w przedniej części czaszki, nadają kształt naszej twarzy. Jen Muller, Flickr, CC BY 2.0 (data dostępu:08 sierpień 2015 r.)

Układ kostny ucha Sue Clark, Flickr, CC BY 2.0 (data dostępu: 09 sierpień 2015 r.) Tworzą go trzy maleńkie kości: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Są to najmniejsze kosteczki całego szkieletu.

Jak połączone są nasze kości? Jakie elementy sprawiają, że się poruszamy? Jak połączone są nasze kości? Co to jest staw? Z czego jest zbudowany?

Stawy I. Połączenia kości Kości mogą łączyć się, zrastając się ze sobą bez możliwości wykonywania ruchu. Kość krzyżowa czy kość miedniczna to przykłady kościozrostu. Niektóre kości łączy chrząstka (chrząstkozrost), która powoduje niewielką ruchomość, jak pomiędzy kośćmi łonowymi czy kręgami. Największą ruchomość szkieletu umożliwiają stawy - tzw. połączenia wolne, w których wyróżnia się stałe i niestałe (dodatkowe) elementy.

III. Staw kolanowy Staw kolanowy jest największym stawem w ciele człowieka, zbudowanym z kości udowej, kości piszczelowej oraz rzepki. Działa na zasadzie zawiasu, pozwalającego nodze zginać się w jednym kierunku. Staw tworzy wypukła główka stawowa kości udowej ślizgająca się po wklęsłej powierzchni stawowej kości piszczelowej.

Schemat stawu kolanowego. Autor:NicDumZ (Pracawłasna) CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], Wikimedia Commons

Co możemy zrobić dla stawów? Jakie elementy wpływają na zdrowie naszych stawów? Co wy robicie dla ich zdrowia? Jak dbać o stawy każdego dnia? Logan Brumm,Flickr, CC BY-ND 2.0(data dostępu:09 sierpień 2015 r.)

Czynniki ryzyka wpływające na niekorzystne zmiany w stawach kolanowych Brak aktywności fizycznej. Brak rozgrzewki przed rozpoczęciem aktywności fizycznej. Uprawianie sportów ekstremalnych. Brak gimnastyki porannej. Siedzący tryb życia. Nadwaga i otyłość. Nieprawidłowe i nieregularne odżywianie. Brak w diecie: przetworów mlecznych (ser żółty, jogurt naturalne, kefir, maślanka), ryb i warzyw. Otyłość brzuszna. Mała ekspozycja na promienie słoneczne w okresie od września do marca. Nadmierne używanie kremów z ochronnymi filtrami. Niedobór witamin (zwłaszcza D). Niedobór wapnia w kościach. Mała aktywność fizyczna do 24 roku życia. Niedobór wody. Używki (nikotyna, alkohol, mocna kawa i herbata, narkotyki). Procesy starzenia.

Jakich zasad należy przestrzegać, aby stawy funkcjonowały przez całe życie „Rolowanie” ciała w pozycji leżącej. Gimnastyka poranna. Aktywność fizyczna dostosowana do wieku i predyspozycji organizmu. Przerwy (ćwiczenia fizyczne) w trakcie długiego siedzenia. Witamina D - codzienna ekspozycja na słońce oraz suplementacja w okresie październik-marzec. Spożywanie produktów bogatych w wapń: żółte sery, kefiry, jogurty, ryby, soja, natka pietruszki. Regularne odżywianie się (5 posiłków w ciągu dnia). Utrzymanie prawidłowej wagi ciała, odpowiedniej do wieku, płci i wysokości ciała.

Instrukcje wykonywania ćwiczeń fizycznych 1. Rolowanie ciała w pozycji leżącej. Opis: „Rolowanie” należy wykonywać codziennie rano, po przebudzeniu. Z pozycji leżenia na plecach należy przetoczyć się do leżenia na brzuchu (trzeba wykonać około 15 powtórzeń, przez oba ramiona).

2. Gimnastyka poranna. Codziennie rano należy wykonać rozruch poranny około 5 minut w różnej postaci. Ważne są proste ćwiczenia gimnastyczne wykonane we wszystkich płaszczyznach ruchu stawów, np.: skłony w siadzie - należy usiąść wygodnie na podłodze w rozkroku. Nogi powinny być lekko ugięte w kolanach. Ręce wyprostowane przed sobą. Następnie wykonuje się skłon do lewej nogi, sięgając rękami stopy. Następnie skłon do prawej nogi. Takie ćwiczenie należy powtórzyć kilka razy na każdą stronę; skręty tułowia - należy stanąć plecami do ściany, w lekkim rozkroku. Następnie odwracając się w lewą stronę, należy oprzeć się obiema rękami o ścianę, ręce powinny być w odległości ok. 40-50 cm od siebie, ułożone tak, jak podczas robienia pompek. Ćwiczenie powtarza się po 3-5 razy na każdą stronę; skoki na skakance; „pajacyk”; taniec przy muzyce; joga.

Źródło: J.Pałosz, Jak nasze kości trzymają się razem, wyszukano 12.07.2015r., w: http://www.scenariuszelekcji.edu.pl/scenariusze/dla-klas-i-iii/edukacja-przyrodnicza/jak-nasze-kosci-trzymaja-sie-razem