Młodzi głosują! Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród licealistów z okazji Światowego Dnia Wyborów w 2012 roku mgr Paweł Raźny

Wprowadzenie  Wzrorem lat ubiegłych, w związku z obchodami Światowego Dnia Wyborów, Centrum Studiów Wyborczych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wraz ze Studenckim Kołem Naukowym Prawa Wyborczego Elektor przeprowadziło w styczniu 2012 roku ankietę badającą stosunek licealistów do wyborów oraz kampanii profrekwencyjnych organizowanych przed głosowaniem.  Wyniki ankiety zostaną przedstawione w czterech częściach: I. Respondenci II. Budowa ankiety III. Udzielone odpowiedzi IV. Podsumowanie

I. Respondenci  Ankietowanymi byli uczniowie:  I Liceum Ogólnokształcącego im. Filomatów w Chojnicach,  IV Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,  V Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II w Toruniu,  Liceum Zespołu Szkół Katolickich im. ks. Jana Długosza we Włocławku.  Ogółem w badaniu wzięło udział 315 osób:  7 dziewiętnastolatków,  158 osiemnastolatków,  150 siedemnastolatków.  98 osób spośród nich korzystało już z prawa głosu, 217 jeszcze nie głosowało.  Uczniowie wzięli udział w badaniu chętnie, wykazując dość duże zainteresowanie tematyką wyborczą.

 Ankieta zawierała 7 pytań testowych.  Uczestnicy badania zostali poproszeni o zaznaczenie tylko jednej odpowiedzi na każde z nich.  Cztery pytania zawierały możliwość wpisania własnej propozycji odpowiedzi, w przypadku gdyby żadna z zaproponowanych opcji nie odpowiadała ankietowanemu.  Pierwsze pytanie dotyczyło elementarnej wiedzy o wyborach w Polsce. Respondentów poproszono o wskazanie wyborów, jakie odbyły się w Rzeczypospolitej w 2011 roku.  Drugie pytanie koncentrowało się na stosunku młodych do głosowania. Przedmiotem badania były tutaj motywacje młodzieży w zakresie udziału w głosowaniu, przeszłego lub przyszłego. II. Budowa ankiety

 Kolejne cztery pytania dotyczyły sposobu informowania o wyborach. Uczestników badania poproszono o wybór preferowanego sposobu pozyskiwania informacji o usytuowania lokalu wyborczego, godzinach jego otwarcia i sposobie głosowania oraz o wypowiedzi na temat kampanii profrekwencyjnych organizowanych przed wyborami.  Ostatnie pytanie dotyczyło subiektywnej oceny licealistów własnego poziomu wiedzy na temat wyborów i prawa wyborczego.

III. Udzielone odpowiedzi  Badanych podzielono na dwie grupy osób. Pierwszą z nich stanowili uczniowie korzystający już z prawa głosu (ci znaleźli się w mniejszości – 98/315). Do drugiej zaliczono osoby, które jeszcze nie głosowały (217/340).  Wyniki prezentowane będą z uwzględnieniem tych dwóch grup badanych.

Pytanie nr 1. Jakie wybory odbyły się w Polsce w 2011 roku? a) Prezydenckie. b) Do Sejmu RP i Senatu RP. c) Do Parlamentu Europejskiego. Wyniki dla grupy 1. a) 2 – 2,04% b) 96 – 97,96% c) 0 – 0% Wyniki dla grupy 2. a) 6 – 2,76% b) 209 – 96,31% c) 2 – 0,92%

Pytanie nr 2. Które zdanie najlepiej oddaje Twój stosunek do głosowania? a) (Za)Głosuję, bo to mój obowiązek. b) (Za)Głosuję, bo lubię korzystać z nowych praw. c) (Za)Głosuję, bo chcę decydować. d) (Za)Głosuję, bo moi znajomi też głosują. Wyniki dla grupy 1. a) 34 – 34,69% b) 13 – 13,27% c) 48 – 48,98% d) 1 – 1,02% e) 1 – 1,02% f) 1 – 1,02% g) 0 – 0% Wyniki dla grupy 2. a) 57 – 26,27% b) 13 – 5,99% c) 106 – 48,85% d) 4 – 1,84% e) 8 – 3,69% f) 23 – 10,6% g) 6 – 2,76% e) Nie (za)głosuję, bo mi się nie chce. f) Nie (za)głosuję, bo nie lubię polityki. g) Nie (za)głosuję, bo nie mam potrzebnych informacji.

Pytanie nr 3. Jaki sposób informowania młodych wyborców o głosowaniu (miejscu, godzinach, sposobie oddania ważnego głosu) jest Twoim zdaniem najlepszy? a) Pozyskiwanie informacji samemu od rodziny i znajomych. b) Komunikaty w telewizji, radiu i Internecie. c) Przesyłanie takiej informacji pocztą. d) Przesyłanie takiej informacji em. e) Inny sposób (jaki?). Wyniki dla grupy 2. a) 15 – 6,91% b) 174 – 80,18% c) 11 – 5,07% d) 9 – 4,15% e) 8 – 3,69% Wyniki dla grupy 1. a) 11 – 11,22% b) 80 – 81,63% c) 4 – 4,08% d) 1 – 1,02% e) 2 – 2,04%

Pytanie nr 4. Czy spotkałeś/aś się w mediach z kampanią (spotami, audycjami, plakatami) zachęcającymi najmłodszych wyborców do głosowania? a) Tak, ale nie pamiętam szczegółów. b) Tak, dobrze ją pamiętam- dotyczyła (proszę wpisać swoje skojarzenia). c) Nie, nie spotkałem/am się z takimi kampaniami. Wyniki dla grupy 1. a)76 – 77,55% b)1 – 1,02% c)21 – 21,43% Wyniki dla grupy 2. a)139 – 64,06% b)14 – 6,45% c)64 – 29,49%

Pytanie nr 5. Jaka forma kampanii zachęcającej młodych wyborców do wzięcia udziału w głosowaniu odpowiadałaby Tobie najbardziej? a) Plakaty rozwieszone na słupach ogłoszeniowych. b) Spoty w telewizji i audycje radiowe. c) Ciekawe filmiki i banery w Internecie. d) Kampania prowadzona na portalach społecznościowych (np. Facebook, Twitter) e) Kampania prowadzona w szkole, do której chodzisz. f) Inna (jaka?) Wyniki dla grupy 1. a) 8 – 8,16% b) 18 – 18,37% c) 41 – 41,83% d) 18 – 18,37% e) 5 – 5,10% f) 8 – 8,16% Wyniki dla grupy 2. a) 13 – 5,99% b) 49 – 22,58% c) 93 – 42,86% d) 27 – 12,44% e) 23 – 10,6% f) 12 – 5,53%

Pytanie nr 6. Czy spotkałeś/aś się w swojej szkole z kampanią zachęcającą młodych wyborców do głosowania? a) Tak, taka kampania była prowadzona przy wykorzystaniu plakatów. b) Tak, taką kampanię prowadzili nauczyciele na lekcjach WOS- u. c) Tak, przedstawiciele organizacji pozarządowych organizowali w naszej szkole warsztaty. d) Tak, organizowano w mojej szkole prawybory. e) Tak, ale miała inną postać (jaką?). f) Nie, nigdy nie spotkałem/am się z taką kampanią w szkole. Wyniki dla grupy 1. a) 4 – 4,08% b) 18 – 18,37% c) 3 – 3,06% d) 23 – 23,47% e) 5 – 5,1% f) 45 – 45,92% Wyniki dla grupy 2. a) 13 – 5,99% b) 17 – 7,83% c) 2 – 0,92% d) 99 – 45,62% e) 6 – 2,76% f) 80 – 36,87%

Pytanie nr 7. Jak oceniasz swój poziom wiedzy na temat wyborów i prawa wyborczego? a) Bardzo wysoki. b) Wysoki. c) Średni. d) Niski. Wyniki dla grupy 1. a)3 – 3,06% b) 21 – 21,43% c) 57 – 58,16% d) 17 – 17,35% Wyniki dla grupy 2. a) 19 – 8,76% b) 20 – 9,22% c)132 – 60,83% d) 46 – 21,20%

IV. Podsumowanie  Zdecydowana większość badanych potrafiła poprawnie określić jakie wybory odbyły się w roku poprzedzającym przeprowadzenie ankiety (ogółem 96,83%). W 2010 r. i 2011 r. na analogiczne pytanie poprawnie odpowiedziało odpowiednio 77,94% i 96,48% ankietowanych.  Aż 82,94% respondentów niekorzystających dotąd z prawa głosu wyraziło pozytywny stosunek do głosowania i wolę udziału w nim w przyszłości. W 2010 r. wielkość ta wynosiła 83,26%, a w ubiegłym roku ponad 65%.  Młodzi wyborcy korzystają z prawa głosu, ponieważ „chcą decydować” (ogółem 48,89%). Drugim najczęściej wskazywanym powodem udziału w wyborach jest postrzeganie tej aktywności jako obowiązek (ogółem 28,89%). W minionych latach preferencje w tym zakresie kształtowały się podobnie. W 2010 r. wyniosły 54,41% wskazań dla „decydowania” i 20% dla „obowiązku”, a w 2011 r. odpowiednio 43,55% i 25,2% dla obu wariantów.  Głównym powodem absencji wyborczej przeszłej lub przyszłej jest w większości niechęć do polityki.

 Najlepszym źródłem pozyskiwania informacji o głosowaniu są w opinii 4 / 5 respondentów komunikaty radiowe, telewizyjne i internetowe.  Zdecydowana większość ankietowanych spotkała się z przejawami kampanii profrekwencyjnych w mediach (ogółem 73,02%, podczas gdy w 2011 r. 71,48%), ale szczegóły tych kampanii pamięta znikomy procent licealistów (4,76%, w 2011 r. 7,42%).  Młodzież w większości jako preferowaną formę kampanii profrekwencyjnej wybrała filmy i banery publikowane w sieci (ogółem 42,53%). Drugą najczęściej wybieraną formą kampanii były spoty radiowe i telewizyjne (ogółem 21,27%).  39,68% ankietowanych nie spotkała się z żadną kampanią informacyjną o wyborach w Polsce organizowaną w szkole. Prawie taki sam procent (38,73) wskazał na prawybory.  Przeważająca część licealistów oceniła swój poziom wiedzy na temat wyborów jako średni (dokładnie 60% wskazań). Odpowiedź niski wybrało 17,15% respondentów.

Dziękuję za uwagę