WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych w prawidłowych komórkach pod wpływem różnych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych Zmiany genetyczne powstają najczęściej w okresie płodowym lub wcześniej w komórkach rozrodczych rodziców

Nowotwory dziecięce Są rozpoznawane 100 x rzadziej niż u dorosłych Są drugą co do częstości przyczyną śmiertelności dzieci w Polsce (po wypadkach i urazach) Wyleczalność > 70% pacjentów

zwiększa szansę na wyleczenie !!! 30 % pacjentów 30% pacjentów u których walka o życie zakończyła się porażką 70% pacjentów wyleczonych Wczesne rozpoznanie zwiększa szansę na wyleczenie !!!

Hematologiczne choroby nowotworowe Podział nowotworów Hematologiczne choroby nowotworowe Białaczki Chłoniaki Guzy lite Łagodne Złośliwe

Hematologiczne choroby nowotworowe Białaczki Chłoniaki Rozwijają się w szpiku lub układzie limfatycznym

Złośliwe guzy lite Nowotwory, początkowo rozwijają się w jednym określonym ognisku – tzw. ognisku pierwotnym, a dopiero wtórnie następuje rozsiew: tworzenie przerzutów odległych i uogólnianie się choroby nowotworowej

Częstość występowania nowotworów dziecięcych BIAŁACZKI 35,1 % NOWOTWORY OUN 29,4 % CHŁONIAKI 9,8 % NOWOTWORY NEREK 6,9 % Mięsaki tk. miękkich 5,9 Mięsaki kości 4,2 Siatkówczak 3,3 Nowotw. gonad 2,3 Inne rzadkie 0,3 Raki 2,8 81,2% 18,8%

Różnice w nowotworach w zależności od wieku DZIECI DOROŚLI Początek Dolegliwości minimalne Często pogorszenie samopoczucia Rozrost Bardzo szybki Wolniejszy Wrażliwość na leczenie cytostatykami Duża Mała Typ nowotworu Głównie nowotwory embrionalne Często raki Wyleczalność >70% < 50% 5 letnich przeżyć

Objawy choroby nowotworowej u dzieci Są często niespecyficzne i naśladują inne stany chorobowe Każdy objaw powtarzający się lub utrzymujący w czasie o niewyjaśnionej przyczynie wymaga diagnozy

Objawy które mogą sugerować nowotwór Bladość skóry, osłabienie Bóle głowy Bóle brzucha, powiększenie obwodu brzucha Bóle kostne, bóle kończyn Przewlekły kaszel, duszność Powiększenie węzłów chłonnych Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Bóle pleców, bóle kręgosłupa Utykanie, zaburzenia czucia, zaburzenia mikcji, defekacji Inne

Bóle głowy Guzy mózgu Zapalenie opon Inne infekcje mózgowo – rdz. Migrena Zapalenie zatok Guzy mózgu

Wymagają diagnostyki onkologicznej jeśli: Bóle głowy Wymagają diagnostyki onkologicznej jeśli: Nasilają się w czasie Pojawiają się dodatkowe objawy jak: wymioty, zmiana zachowania dziecka, apatia, pobudliwość Pojawiają się objawy neurologiczne np. zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia, widzenia, nadmierny apetyt, nadmierne pragnienie

Powiększenie obwodu brzucha, Wady nerek Inne Powiększenie obwodu brzucha, Bóle brzucha Wypełniony pęcherz moczowy Zaparcia, wzdęcia Guz nerki Neuroblastoma Guz wątroby Białaczka, Chłoniak

Powiększenie obwodu brzucha, bóle brzucha Wymaga diagnostyki – zawsze !!! Choć nie w każdym przypadku przyczyną jest nowotwór Każda stwierdzona przez lekarza nieprawidłowa masa w jamie brzusznej wymaga pilnej diagnostyki w ośrodku onkologicznym

Reumatoidalne zapalenie stawów Uraz Inne Bóle kości Gorączka reumatyczna Reumatoidalne zapalenie stawów Nowotwory kości Białaczka Neuroblastoma

Objawy które budzą niepokój: Bóle kości Objawy które budzą niepokój: Widoczny guz w łączności z kością Bóle i ograniczenie ruchomości kończyn Utykanie Niechęć do chodzenia Dodatkowo stany podgorączkowe, gorączka

Niebolesne zgrubienie Guz łagodny Inne Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Krwiak po urazie Zmiana wrodzona Mięsaki

Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej!!! Wstępna diagnostyka obejmuje wykonanie USG Dalsza diagnostyka zależy od wyniku USG

Przewlekły kaszel, duszność Guz łagodny Inne Przewlekły kaszel, duszność Przewlekle Infekcje płucne Astma Guz złośliwy w śródpiersiu

Przewlekły kaszel, duszność Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej i wykonania rtg klatki piersiowej Dalsze badania zależą od wyniku rtg.

Osłabienie i bladość skóry Przewlekła infekcja Inne Osłabienie i bladość skóry Kolagenoza Białaczka Chłoniak Zaawansowane nowotwory Anemia

Osłabienie, bladość skóry Zawsze wymaga diagnostyki i wstępnie wykonania morfologii Dalsze badania zależą od wyników morfologii

Powiększenie węzłów chłonnych Infekcja w pobliżu węzła chłonnego Inne Powiększenie węzłów chłonnych Reakcja alergiczna Zapalenie węzłów chłonnych Chłoniak Białaczka

Powiększenie węzłów chłonnych Częsty objaw u dzieci, obecny w większości stanów zapalnych bakteryjnych i wirusowych Wymaga diagnostyki onkologicznej gdy: Zlokalizowane są nad- lub podobojczykowo Powiększają się stopniowo Nie ustępują po leczeniu antybiotykami Powiększenie jest uogólnione i węzły niebolesne

Bóle pleców „kręgosłupa” Guz łagodny Inne Bóle pleców „kręgosłupa” Krwiak po urazie Nowotwór W obrębie kręgosłupa/ rdzenia kręgowego Deformacja wrodzona

Bóle pleców, „kręgosłupa” Zawsze wymagają diagnostyki lekarskiej i wykonania badań obrazowych Dalsza diagnostyka zależy od wyników badania

(utykanie , zaburzenia czucia, mikcji, defekacji) Choroba pochodzenia neurogennego Uraz Objawy neurologiczne (utykanie , zaburzenia czucia, mikcji, defekacji) Wady wrodzone dróg moczowych Deformacja wrodzona Nowotwór kręgosłupa/ rdzenia kręgowego, miednicy

konsultacja specjalistyczna Objawy neurologiczne Zawsze konieczna konsultacja specjalistyczna

Jakimi metodami leczy się nowotwory dziecięce? Chemioterapia: zastosowanie schematów złożonych z kilku swoiście działających cytostatyków Radioterapia: Naświetlanie promieniowaniem jonizującym części organizmu zajętej przez nowotwór Leczenie chirurgiczne; usuniecie guza nowotworowego Megaterapia z przeszczepem szpiku Leczenie celowane np. przeciwciała KOMPLEKSOWO

Jak się leczy nowotwory dziecięce? Każdy nowotwór ma odrębny schemat leczenia !!! Istnieje konieczność ustalenia typu choroby nowotworowej.

Nie lekceważcie żadnych objawów u dzieci, PODSUMOWANIE Apel Rodziców Nie lekceważcie żadnych objawów u dzieci, które nas – rodziców niepokoją