Wykład 3 Dr Krzysztof Jonas 1

 Bilans to statyczny finansowy obraz jednostki.  Bilans to dwustronne zestawienie w ujęciu wartościowym porządkujące majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania. MajątekŹródła jego finansowania 2

AKTYWAPASYWA AKTYWA TRWAŁEKAPITAŁ WŁASNY AKTYWA OBROTOWEKAPITAŁ OBCY (ZOBOWIĄZANIA) 3

AKTYWAPASYWA A. Aktywa trwałeA. Kapitał własny I.Wartości niematerialne i prawneI. Kapitał podstawowy II. Rzeczowe aktywa trwałeII. Kapitał zapasowy III. Należności długoterminoweIII. Kapitał z aktualizacji wyceny IV. Inwestycje długoterminoweIV. Pozostałe kapitały rezerwowe V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresoweV. Zysk (strata) z lat ubiegłych B. Aktywa obrotoweVI. Zysk (strata) netto I.ZapasyVII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego II. Należności krótkoterminoweB. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania III. Inwestycje krótkoterminoweI. Rezerwy na zobowiązania IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresoweII. Zobowiązania długoterminowe C. Należne wpłaty na kapitał podstawowyIII. Zobowiązania krótkoterminowe D. Udziały / Akcje własneIV. Rozliczenia międzyokresowe 4

 Poziomy szczegółowości:  A.  I.  1.  a) -- 5

 Kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe  o wiarygodnie określonej wartości,  mające charakter stały (długoterminowy),  powstały w wyniku dokonanych wcześniej zdarzeń  w przyszłości przyniosą wymierne korzyści ekonomiczne. 6

 Do aktywów trwałych zaliczamy:  Wartości niematerialne i prawne  Rzeczowe aktywa trwałe  Inwestycje długoterminowe  Należności długoterminowe  Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów 7

 Nabyte przez jednostkę gospodarczą  prawa majątkowe,  nadające się do gospodarczego wykorzystania  o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok  przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub podobnej. 8

 Zalicza się do nich:  1. nabyte prawa majątkowe  - autorskie prawa majątkowe  - licencje i koncesje  - prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych  Know how  2. wartość firmy  3. koszty zakończonych prac rozwojowych 9

 Na rzeczowe aktywa trwałe składają się:  Środki trwałe  Środki trwałe w budowie  Zaliczki na środki trwałe 10

 Kompletne i zdatne do użytku  rzeczowe składniki majątku trwałego  o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż 1 rok  przeznaczonym na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub podobnej. 11

 Obejmują:  1. nieruchomości: budynki, budowle, grunty własne, lokale stanowiące odrębną własność  - prawa wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu  2. maszyny i urządzenia, środki transportu  3. ulepszenia w obcych środkach trwałych  4. inwentarz żywy 12

 Inwestycje rzeczowe z przeznaczeniem operacyjnym lub inwestycyjnym.  Obejmują koszty związane z pracami budowlano montażowymi np.  - wartość maszyn i urządzeń wymagających montażu  - koszty budowy środka trwałego  - modernizacja istniejących środków trwałych  - odsetki, prowizje i różnice kursowe od kredytów i pożyczek w okresie budowy 13

 Wynikająca ze zdarzeń przeszłych wartość roszczeń do świadczeń pieniężnych z tytułu dostarczenia dóbr, usług i innych o terminie wymaganej zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.  Wyjątek – należności z tytułu dostaw i usług 14

 Aktywa nabyte  Z intencją pozostawania w jednostce przez okres dłuższy niż 1 rok  w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych  wynikających z przyrostu ich wartości  lub uzyskania z nich tzw. pożytków 15

 Zalicza się do nich:  - udziały, akcje  - obligacje, bony skarbowe, certyfikaty depozytowe, jednostki uczestnictwa itp. Itd..  - udzielone długoterminowe pożyczki  - nieruchomości  - wartości niematerialne i prawne  - inne inwestycje długoterminowe 16

 Jest to wartość poniesionych w przeszłości nakładów, które będą rozliczane w koszty (będą pomniejszać wynik finansowy) w następnych okresach.  Okres rozliczenia tych kosztów przekracza 12 miesięcy. 17

 Kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe  O wiarygodnie określonej wartości,  Ze swej struktury mają pozostawać w jednostce przez okres krótszy niż rok  Powstałe w wyniku dokonanych wcześniej zdarzeń  W przyszłości przyniosą wymierne korzyści ekonomiczne 18

 Zalicza się do nich aktywa o przewidywanym okresie wykorzystywania krótszym niż rok lub w 1 cyklu produkcyjnym.  Zalicza się do nich:  - rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy)  - należności krótkoterminowe  - inwestycje krótkoterminowe  - krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 19

 1. materiały  2. półprodukty i produkty w toku  3. produkty gotowe  4. towary  5. zaliczki na dostawy 20

 Zalicza się do nich całość należności z tytułu dostaw i usług oraz ta część należności z innych tytułów wymagalnych w ciągu max. 12 miesięcy od dnia bilansowego.  - należności z tytułu dostaw i usług  - należności z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń,  - należności z tytułu wynagrodzeń  - należności dochodzone na drodze sądowej 21

 Aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania pożytków w tym również z transakcji handlowych.  Zalicza się do nich:  1. krótkoterminowe aktywa finansowe  - udzielone pożyczki  - środki pieniężne  - akcje, obligacje, udziały, instrumenty pochodne 22

 2. inne inwestycje krótkoterminowe  - metale szlachetne  - dzieła sztuki  - drogie kamienie 23

 Obejmują te koszty, które dopiero w przyszłości będą pomniejszać wynik finansowy. Czas rozliczenia tych kosztów wynosi okres do 12 miesięcy od dnia bilansowego.  Zalicza się do nich:  - koszty opłacone z góry: czynsz dzierżawny, ubezpieczenie, podatek od nieruchomości 24

 Zadeklarowane lecz nie wniesione wkłady kapitałowe na poczet kapitału podstawowego. 25

 Spółka generalnie nie powinna posiadać własnych akcji.  Wyjątki  Akcje nabyte do zaoferowania pracownikom lub osobom zatrudnionym w jednostce w okresie co najmniej 3 lat  Akcje nabyte w celu umorzenia  Akcje własne nabyte w celu zapobieżenia szkodom - o wartości nie przekraczającej 10% kapitału zakładowego spółki (trzeba je zbyć w ciągu roku)  Akcje nabyte (np. w drodze egzekucji) w celu zaspokojenia roszczeń których nie można inaczej zaspokoić 26

 W ustawie brak definicji pasywów.  Kapitał własny – wartościowy odpowiednik składników majątku, do których danej jednostce przysługuje prawo własności.  Zobowiązania – wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych zasobów jednostki. 27

 I. Kapitał (fundusz) podstawowy  II. Kapitał (fundusz) zapasowy  III. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny  IV. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe  V. Zysk (strata) z lat ubiegłych  VI. Zysk (strata) netto  VII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-) 28

 Jest to kapitał wnoszony przez udziałowców / akcjonariuszy /właścicieli / współwłaścicieli przy założeniu podmiotu.  Występuje jako:  Kapitał zakładowy – S.A. (akcyjny), sp. z o.o. (udziałowy), spółka komandytowo akcyjna  Kapitał właścicieli – spółka jawna, partnerska, komandytowa, spółka cywilna  Fundusz założycielski – przedsiębiorstwa państwowe, ZOZ  Fundusz udziałowy - spółdzielnia 29

 Występuje jako:  Kapitał zapasowy (spółki prawa handlowego)  Fundusz przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwa państwowe)  Fundusz zakładowy (ZOZ)  Fundusz zasobowy (spółdzielnie)  W spółkach cywilnych i osobowych prawa handlowego nie ma obowiązku tworzenia go. 30

 Tworzony jest z:  Agio  Podział zysku  Dopłaty statutowe  Przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny 31

 Tworzony jest z:  aktualizacji wyceny środków trwałych  Przeszacowania inwestycji długoterminowych wycenianych po cenach rynkowych 32

 Tworzony jest :  obligatoryjnie w wysokości nabytych akcji własnych  Nieobligatoryjnie na pokrycie strat różnego typu lub na pokrycie zadań specjalnych lub ustabilizowanie wysokości dywidendy 33

 Występuje jako:  Nierozliczony zysk z lat ubiegłych (+)  Nierozliczona strata z lat ubiegłych (-)  Wartość ta powinna wynikać z zatwierdzonych sprawozdań finansowych 34

 Wykazuje się osiągnięty zysk netto lub poniesioną stratę za bieżący okres.  Kwota zysku musi wynikać w rachunku zysków i strat. 35

 Wykazywane są zaliczki pobrane przez właścicieli spółek komandytowych, partnerskich, jawnych i cywilnych.  Spółki kapitałowe nie wypełniają tej pozycji – zaliczki na poczet dywidend występują jako należności od akcjonariuszy. 36

 I. Rezerwy na zobowiązania  II. Zobowiązania długoterminowe.  III. Zobowiązania krótkoterminowe  IV. Rozliczenia międzyokresowe 37

 Rezerwy – to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Tworzy się je na:  Pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne przyszłe zobowiązania  Przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją  Z tytułu odroczonego podatku dochodowego 38

 Zobowiązania o terminie zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy.  Wykazuje się:  Kredyty i pożyczki  Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych  Inne zobowiązania finansowe  Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego  Wyjątek : zobowiązania z tytułu dostaw i usług 39

 Ogół zobowiązań o terminie zapłaty do 12 miesięcy oraz całość zobowiązań z tytułu dostaw i usług.  Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się również fundusze specjalne.  Są to środki zarezerwowane na ściśle określone cele np. ZFSŚ, ZFRON. 40

 Wykazuje się:  - ujemną wartość firmy  - inne rozliczenia międzyokresowe  Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne powstają gdy koszt poprzedza wydatek – są odwrotnością czynnych.  -rozliczenia międzyokresowe przychodów 41