Samouczek bibliograficzny Część 2. Dokumenty elektroniczne Halina Galera Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska Warszawa 2016

Spis treści Uwagi dotyczące Samouczka bibliograficznego Norma międzynarodowa Cytowanie dokumentów elektronicznych - zagadnienia ogólne Dokumenty elektroniczne w porównaniu z drukowanymi Notki dla dokumentów na nośniku fizycznym Dokument na nośniku fizycznym Fragment dokumentu na nośniku fizycznym Dokumenty na nośniku fizycznym - postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki Notki dla dokumentów on line Specyfika cytowania dokumentów on line Dokument on line Książka on line Artykuł z czasopisma on line Dokumenty on line - postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki nr slajdu

Uwagi dotyczące Samouczka bibliograficznego Część 2. Samouczka bibliograficznego dotyczy tylko dokumentów elektronicznych. Ogólne zasady opracowywania bibliografii do przyrodniczej pracy naukowej (m.in. zasady tworzenia notek bibliograficznych oraz sposoby cytowania w tekście i redagowania spisu literatury) oraz propozycje cytowania dokumentów drukowanych przedstawiłam w części 1. (por. literatura uzupełniająca na slajdzie 25). W Samouczku stosuję określenia możliwie najbardziej intuicyjne. Notkę bibliograficzną (czyli: przypis bibliograficzny) nazywam skrótowo notką, powołanie (czyli: zamieszczoną w tekście krótką formę przypisu, służącą do identyfikacji dokumentu źródłowego) nazywam cytatem, a proces powoływania się w pracy na dane pochodzące z innych dokumentów - cytowaniem. Chętnie odpowiem na pytania i przyjmę uwagi dotyczące Samouczka. Proszę je kierować na adres:

Norma międzynarodowa ISO 690: Informacja i dokumentacja – Wytyczne opracowania przypisów bibliograficznych i powołań na zasoby informacji [polski odpowiednik normy międzynarodowej, określający standardy tworzenia cytowań i bibliografii załącznikowej w dokumentach drukowanych i niedrukowanych] produkt dostępny w Systemie cyfrowej sprzedaży produktów i usług Polskiego Komitetu Normalizacyjnego:

Cytowanie dokumentów elektronicznych - zagadnienia ogólne Za dokumenty elektroniczne (czyli: dostępne za pośrednictwem techniki komputerowej ) uznaje się programy, strony www, pojedyncze pliki i bazy danych, listy dyskusyjne, komunikaty i pojedyncze rekordy (w Samouczku uwzględniłam te typy dokumentów, na które naukowcy powołują się najczęściej). Podstawowe zasady cytowania dokumentów zostały uregulowane normą międzynarodową (obowiązującą w Polsce od 2012 r. - por. slajd 4). W praktyce nadal funkcjonują różnorodne sposoby powoływania się na tego typu dokumenty, a zwyczajowe normy środowiska naukowego nadal się kształtują. Trudno także dostosować cytowanie do potrzeb wydawcy, skoro w zaleceniach dla autorów rzadko pojawiają się wskazówki dotyczące cytowania dokumentów elektronicznych.

Typowa dla dokumentów elektronicznych jest ich labilność, wynikająca z łatwości wprowadzania zmian w zawartości i lokalizacji dokumentów, a także z łatwości bezpowrotnego usuwania dokumentów dostępnych w trybie on line. Publikacje elektroniczne nie zawsze posiadają cechy powszechnie występujące w dokumentach drukowanych - w dokumentach elektronicznych istnienie tomów, zeszytów i stronic nie jest konieczne. Ze względu na specyfikę dokumentów elektronicznych, ich wykaz można zamieścić w osobnym podrozdziale spisu literatury. Dokumenty elektroniczne w porównaniu z drukowanymi

Notki dla dokumentów na nośniku fizycznym

miejsce wydania np. numer wersji ** * Typ nośnika podaje się za pomocą określeń typu: [CD-ROM] Nazwisko I. rok. Tytuł publikacji [CD ROM]. Nr wydania. Wydawnictwo, miasto. autor lub redaktor Dokument na nośniku fizycznym - struktura notki nazwa wydawcy typ nośnika * rok ukazania się ** Ze względu na częste aktualizowanie dokumentów elektronicznych, podanie numeru wydania lub wersji jest szczególnie ważne. Jeśli dokument posiada kilka oznaczeń wydania, należy je podać w kolejności podanej w źródle.

Moraczewski I.R. (red.) Chwasty krajowe. System identyfikacji gatunków i atlas [CD ROM]. Wersja Cortex Nova, Bydgoszcz. Dokument na nośniku fizycznym - przykład notki

* Fragment (rozdział lub artykuł) pochodzący z większej publikacji można zacytować wtedy, gdy publikacja jest dziełem zespołu autorów i podano w niej autorów poszczególnych fragmentów. Jeśli autorstwo danego fragmentu nie jest znane, wówczas należy cytować całą publikację. Nazwisko I. rok. Tytuł fragmentu. W: Nazwisko I., Tytuł publikacji. [CD ROM]. Nr wydania. Wydawnictwo, miasto. typ nośnika ** ** Typ nośnika podaje się po tytule publikacji. autor fragmentu * Fragment dokumentu na nośniku fizycznym - struktura notki

Heywood V.H. (red.) Palmae. W: Heywood V.H., Jury S.L. (red.), Flora Europaea, t. 5. [CD ROM]. Euroflora Cambridge Univ. Press, S. Jorna Assoc., Cambridge, s Fragment dokumentu na nośniku fizycznym - przykład notki Cytat dotyczy opisu rodziny Palmae, opublikowanego w 5 tomie elektronicznej wersji Flora europaea. CD-ROM posiada numerację stron.

Dokumenty na nośniku fizycznym - postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki Informacje wpisywane do notek powinny pochodzić z samej publikacji lub z towarzyszącej jej dokumentacji. Jeśli publikacja i dokumentacja nie zawierają informacji o roku ukazania się, zamiast roku opublikowania można wpisać datę copyrihgt lub wyrażenie [rok nieznany]. Przy braku informacji o autorstwie publikacji, należy zamienić kolejność elementów notki, podając na początku tytuł - np. Tytuł publikacji rok [CD-ROM]. Nr wydania. Wydawnictwo, miasto. Jeśli publikacja nie zawiera informacji o wydawcy lub miejscu jej ukazania się, wówczas odpowiednie elementy notki należy zastąpić wyrażeniami: [wydawca nieznany], [miejsce nieznane].

Notki dla dokumentów on line

Datę można zapisać na kilka sposobów: - zapis tradycyjny: 4 lutego 2006, godz. 11:12 lub luty powszechnie zrozumiały (i stosowany w Samouczku ) numeryczny zapis daty i czasu dnia: RRRR-MM-DD; gg:mm, np ; 11:12 lub w miejsce średnika ; między datą a godziną można wpisać literę T (bez spacji), np T11:12. Specyfika c ytowania dokumentów on line Notka dla dokumentów dostępnych w sieci powinna odsyłać do tej kopii dokumentu, która była faktycznym źródłem informacji. Dlatego datę pozyskania dokumentu i datę jego ostatniej aktualizacji należy podawać z dokładnością do dnia miesiąca. W przypadku daty pozyskania - oprócz daty kalendarzowej podaje się często także czas dnia. Czas dnia zapisuje się w systemie 24-godzinnym - np. 22:12.

Standardowe oznaczenia w notkach dokumentów on line : Zapis dotyczący daty pozyskania dokumentu i jego adresu sieciowego jest najbardziej zmiennym elementem notek. Zamiast zaproponowanego w niniejszej prezentacji zapisu [Pozyskano: RRRR-MM-DD]. Dostępny w: URL można użyć np. [Dostęp: RRRR-MM-DD]. Dostępny w Internecie: URL. lub: Accessed RRRR-MM-DD from:.

* Dokumenty on line są często umieszczane na wortalach - tematycznych portalach internetowych (czyli: tematycznych serwisach informacyjnych). Natomiast jeśli dokument jest publikacją samodzielną (nie opublikowano jej na wortalu), wówczas informację o nazwie portalu należy pominąć. ** Data ostatniej modyfikacji dokumentu - należy podać możliwie najdokładniejsze określenie czasu (optymalnie - z dokładnością do dnia miesiąca). *** Data pobrania dokumentu - należy podać możliwie najdokładniejsze określenie czasu (z dokładnością co najmniej do dnia miesiąca, niekiedy podaje się go z dokładnością nawet do minuty). **** Warunki dostępu do dokumentu - należy podać możliwie najprostszą ścieżkę dostępu, uwzględniając wszystkie jej elementy (z pisownią i interpunkcją występującą w źródle). Nazwisko I. rok. Tytuł publikacji. W: Tytuł dokumentu macierzystego [on line]. Ostatnia aktualizacja: RRRR-MM-DD. [Pozyskano: RRRR-MM-DD; gg:mm]. Dostępny w: URL. określenie zdalnego dostępu np. nazwa wortalu * ścieżka dostępu **** data dostępu *** data aktualizacji ** Dokument on line - struktura notki

Dokument on line - przykład notki Książek M Na torfowiskach Zabajkala. W: bagna.pl. Serwis mokradłowy [on line]. Ostatnia aktualizacja: [Pozyskano: ; 16:31]. Dostępny w:

Nazwisko I. rok. Tytuł publikacji [on line]. Nr wydania. Wydawnictwo, miasto. [Pozyskano: RRRR-MM-DD; gg:mm]. Dostępny w: URL. Książka on line - struktura notki Książkę on line można odróżnić od innych typów dokumentów dostępnych w Internecie za pomocą obowiązkowo podawanego numeru ISBN. Książki on line są rzadziej aktualizowane niż inne dokumenty dostępne w sieci - data ostatniej aktualizacji nie zawsze jest potrzebna.

Książka on line - przykład notki elektroniczna reprodukcja książki z 1907 r. : Gloger Z Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, t. 1 [on line]. Telecomp Service, Warszawa, ss [Pozyskano: ]. Dostępny w:

Nazwisko I. rok. Tytuł artykułu. Czasopismo 00 [on line]. Ostatnia aktualizacja: RRRR-MM-DD. [Pozyskano: RRR-MM-DD; gg:mm]. Dostępny w: URL. Artykuł z czasopisma on line - struktura notki nazwa czasopisma i numer jego tomu (ew. także zeszytu) * Czasopismo można odróżnić od innych typów dokumentów dostępnych w Internecie za pomocą obowiązkowo podawanego numeru ISSN.

Informacje wpisywane do notek mogą pochodzić wyłącznie z zawartości samego dokumentu. Przy braku informacji o autorstwie dokumentu, należy zamienić kolejność elementów notki, podając na początku tytuł: Tytuł publikacji rok. [on line]. Przy braku informacji o roku ukazania się dokumentu, zamiast daty należy wpisać wyrażenie [rok nieznany]. Przy braku informacji o tytule dokumentu, należy go zastąpić pierwszymi wyrazami występującymi w dokumencie i dopisać po nich wielokropek: Nazwisko I. rok. Pierwsze słowa publikacji... [on line]. Przy braku informacji o wydawcy i/lub miejscu wydania dokumentu, w przypadku dokumentu elektronicznego można pominąć te elementy w notce. Dokumenty on line - postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki

Artykuł z czasopisma on line - przykład notki McKee C Exotic Plants in Alaska’s Parks. Agroborealis 37.1 [on line]. Ostatnia aktualizacja: [Pozyskano: ; 13:58]. Dostępny w: