Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii Opcje gromadzenia danych i wyników zgłaszanych przez pacjentów (PRO)

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Karta obserwacji klinicznej — papierowa (CRF)  Karta obserwacji klinicznej — elektroniczna (eCRF)  Bezpośrednie zbieranie danych (DDC) tj. za pomocą urządzeń elektronicznych  Kwestionariusze i dzienniczki pacjentów — papierowe — wyniki zgłaszane przez pacjentów (PRO)  Kwestionariusze i dzienniczki pacjentów — elektroniczne (ePRO) 2 Rodzaje zbierania danych

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Zaprojektowane na potrzeby ręcznego wprowadzania danych i umożliwiające i późniejsze rozpoznawanie za pomocą technologii OCR  Zbierane, przesyłane pocztą lub faksem 3 Papierowe karty CRF

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii 4 Papierowe karty CRF Zalety Brak wymagań technicznych — można z nich korzystać w każdej chwili bez komputera Łatwiejsze do dostosowania w przypadku problemów podczas badania Wady Duże ilości papieru do przechowywania po badaniu Może być za mało miejsca na poprawki Brak automatycznych ostrzeżeń dotyczących wprowadzanych danych Wymagana dodatkowa czynność — wprowadzenie do bazy danych (wtedy mogą zostać popełnione błędy)

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Musi być zgodny z wymaganiami określonymi w przepisach:  Europa: ICH GCP E-6, Część  USA: FDA — 21CFR część 11 oraz Wytyczne branżowe — Skomputeryzowane systemy stosowane w badaniach klinicznych  Obowiązkowa walidacja systemów  Wymagania dotyczące systemu:  musi zawierać funkcje umożliwiające wsteczną weryfikację zapisów, tzn. każda wprowadzana zmiana musi być rejestrowana elektronicznie  musi być chroniony przed nieuprawnionym dostępem  jego kopie zapasowe muszą być regularnie sporządzane, co oznacza kopiowanie na inny dysk, serwer lub komputer, do którego można uzyskać dostęp w ciągu cyklu życia produktu 5 Elektroniczne karty CRF

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii Europejska Agencja Leków wydała dokument przedstawiający oczekiwania inspektorów ds. Dobrej Praktyki Klinicznej (GCP) w związku z elektronicznymi metodami zbierania danych. EMA/INS/GCP/454280/2010:  Dokument ustanawia kryteria, pozwalające inspektorom ds. GCP uznać elektroniczne podpisy i rejestry za zaufane, wiarygodne i ogólnie równoważne rejestrom papierowym i ręcznym podpisom złożonym na papierze.  Należy przeprowadzić walidację systemu pod kątem dokładności, niezawodności, jednolitej wydajności i możliwości rozpoznawania nieprawidłowych lub zmienionych danych. 6 Wymagania prawne dotyczące elektronicznego zbierania danych

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii 7 Elektroniczne karty CRF — zalety i wady Zalety Bezpośrednie wykrywanie błędów we wprowadzanych danych Kontrole zakresu i edycji minimalizują błędy danych i naruszenia protokołu Dane dostępne dla sponsora natychmiast po wprowadzeniu w ośrodku Szybsze uzyskiwanie odpowiedzi na pytania Wady Wpisywanie danych przez personel ośrodka Pewne opory związane z elektronicznym gromadzeniem danych Problemy techniczne Brak pewnych danych o okresie trwałości nośników do magazynowania i oprogramowania do pobierania danych

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Dane laboratoryjne  laboratorium centralne a lokalne  Dane elektrokardiograficzne (EKG)  Centralny odczyt obrazu  Wyniki obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) jako przykład  Elektroniczne kwestionariusze i dzienniczki pacjentów 8 Przykłady bezpośrednio zbieranych danych

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Wyniki zgłaszane przez pacjentów (PRO) to dane dotyczące pacjentów zebrane bezpośrednio od uczestników badania, na przykład w dzienniczkach lub kwestionariuszach.  Jeśli są stosowane systemy elektroniczne, takiej jak osobisty asystent cyfrowy (PDA), tablet lub SMS-y, określa się je jako elektroniczne metody PRO (ePRO).  Metody ePRO realizuje się zwykle za pomocą dzienniczków wypełnianych przez pacjentów w domu lub kwestionariuszy jakości życia wypełnianych podczas wizyt w ośrodku  Działania związane z metodami PRO stale ewoluują, a dokumenty zawierające wytyczne są opracowywane 9 Wyniki zgłaszane przez pacjentów (PRO)

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Wyższa jakość danych:  Automatyczne kontrole edycji zapewniają, że dane PRO są w 100% poprawne — nie trzeba ich intensywnie czyścić.  Alarmy oraz elektroniczny dzienniczek z opcjami kontekstowymi pozwalają osiągnąć znacznie większą zgodność z protokołem.  Wyższa jakość danych może oznaczać, że w badaniu potrzebna jest mniejsza liczba pacjentów.  W razie problemów lub odchyleń możliwa jest natychmiastowa interwencja.  Lekarze mogą zająć się leczeniem pacjentów, a nie wprowadzaniem danych. 10 Zalety metod ePRO:

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii 11 Wady metod ePRO  Zaawansowane technicznie, a przez to bardziej kosztowne niż papier.  Nie wszyscy pacjenci umieją korzystać z nowoczesnej technologii.  Tak jak w przypadku każdego elektronicznego narzędzia mogą wystąpić awarie i uszkodzenia.  Personel ośrodka potrzebuje więcej czasu na objaśnienie pacjentowi obsługi systemu.  Muszą być dostępne linie telefoniczne lub sieci bezprzewodowe.

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Metody PRO umożliwiają sponsorom uzyskiwanie informacji o rzeczywistym życiu pacjentów uczestniczących w badaniu.  Wskaźniki dotyczące jakości życia (QoL) i codziennych czynności (ADL) mogą niewiele znaczyć dla typowych pacjentów, ale dostarczają ważnych wniosków dotyczących badania.  Na etapie rejestracji leku, kiedy jest on oceniany przez agencje oceny technologii medycznych, dane z rzeczywistego życia często mają poważny wpływ na ostateczną decyzję.  Podczas określania danych zbieranych od uczestników badania klinicznego ważne jest zaangażowanie ekspertów spośród pacjentów, ponieważ w ten sposób pacjenci mogą brać udział w definiowaniu współczynników PRO jako równoprawny partner. 12 Współpraca z pacjentami

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii Zastosowane metody:  ukierunkowany i szczegółowy przegląd literatury w celu zebrania informacji służących do opracowania przewodnika dotyczącego protokołu i wywiadów  wywiady służące wyłonieniu koncepcji przeprowadzane z pacjentami z pierwotnym idiopatycznym FSGS  analiza zapisów wywiadów w celu pokierowania opracowaniem wstępnej wersji ankiet PRO w przypadku FSGS  kontrola zrozumienia wstępnej ankiety PRO z udziałem pacjentów z FSGS, aby zapewnić poprawność jej treści Rekrutacja pacjentów odbywała się za pośrednictwem instytucji akademickich, Fundacji NephCure i kierujących nefrologów.  w badaniu wzięło udział 30 pacjentów  Trwało od grudnia 2012 r. do sierpnia 2013 r. Przykład: Ogniskowe szkliwiejące kłębuszkowe zapalenie nerek (FSGS) — opracowanie pierwszych kwestionariuszy do zgłaszania wyników przeznaczonych dla pacjentów z FSGS (1)

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii Przykład: opracowanie pierwszych kwestionariuszy do zgłaszania wyników przeznaczonych dla pacjentów z FSGS (2) Robocze ankiety PRO Na podstawie wyników wywiadów służących wyłonieniu koncepcji, przeglądu literatury i danych klinicznych opracowano Dzienniczek objawów FSGS i kwestionariusz dotyczący konsekwencji objawów. Końcowe ankiety PRO Dzienniczek objawów FSGS – Zawiera 5 punktów – Służy do oceny ciężkości i częstości objawów (opuchlizna, uczucie zmęczenia, duszność, ból głowy) – Ciężkość i częstość objawów są oceniane na skali – Każdy punkt dotyczy ostatnich 24 godzin Kwestionariusz dotyczący konsekwencji objawów FSGS – Zawiera 17 pytań – Pytania dotyczą relacji między objawami a działaniami i emocjami – Każde pytanie dotyczy ostatnich 7 dni

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii Wniosek:  Pacjenci z FSGS zgłaszali ważne objawy i konsekwencje swojej choroby  W czasie tego badania dzienniczek objawów FSGS i kwestionariusz dotyczący konsekwencji objawów FSGS były pierwszymi właściwymi dla tej choroby ankietami PRO i uwzględniały wszechstronną ocenę objawów FSGS i ich konsekwencji  Te wskaźniki mogą być wykorzystane jako punkty końcowe w badaniach klinicznych związanych z FSGS, a także w praktyce klinicznej Przykład: opracowanie pierwszych kwestionariuszy do zgłaszania wyników przeznaczonych dla pacjentów z FSGS (3)

Europejska Akademia Pacjentów w obszarze innowacyjnych terapii  Mogą być oceniane i analizowane  Pozwalają wyciągać prawidłowe wnioski  Są pełne i dokładne  Nie wymagają przeszukiwania  Są jednolite w przypadku pacjentów i ośrodków  Wszystkie pola karty CRF są wypełnione  Czytelne, łatwe do zrozumienia  Sensowne logicznie  Poprawne jednostki miary  Większa jasność dotycząca subiektywnych doświadczeń 16 Dane wysokiej jakości — kryteria