TKANKI CZŁOWIEKA.

Prezentacja na temat: "TKANKI CZŁOWIEKA."— Zapis prezentacji:

1 TKANKI CZŁOWIEKA

2 HISTOLOGIA – nauka o tkankach
TKANKA - zespół komórek o podobnej budowie, określonych czynnościach, wspólnym pochodzeniu, przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Tkanki są elementami składowymi narządów i ich układów.

3 TKANKA NABŁONKOWA Funkcje: oddziela organizm od środowiska zewnętrznego, zabezpiecza go przed utrata wody, pozwala na wymianę gazową, ułatwia odbiór bodźców ze środowiska zewnętrznego, wyściela narządy i jamy ciała. Cechy charakterystyczne: zwarty układ komórek, bez substancji międzykomórkowej, komórki ułożone na błonie podstawnej, brak unaczynienia, substancje odżywcze pobierają z leżącej pod nim tkanki łącznej.

4 NABŁONEK - PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA FUNKCJE
JEDNOWARSTWOWY PŁASKI pęcherzyki płucne, naczynie krwionośne (wyściela), serce ciałka nerkowe w nerce JEDNOWARSTWOWY SZEŚCIENNY kanaliki nerkowe, końcowe odcinki gruczołów JEDNOWARSTWOWY WALCOWATY przewód pokarmowy od żołądka do odbytu (mikrokosmki), jajowody JEDNOWARSWOWY WIELORZĘDOWY drogi oddechowe od jamy nosowej do oskrzeli WIELOWARSTWOWY PŁASKI jama ustna, przełyk, gardło, naskórek, pochwa, przednia powierzchnia rogówki oka

5 NABŁONEK (klasyfikacja ze względu na budowę)

6 NABŁONEK - PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA FUNKCJE
POKRYWAJĄCY: naskórek, serce, naczynia krwionośne GRUCZOŁOWY: ślinianki, trzustka, wątroba, gruczoły łojowe w skórze ZMYSŁOWY: kubki smakowe, błona węchowa nosa, ślimak w uchu, siatkówka oka

7 TKANKA ŁĄCZNA Funkcje: odżywcza, wypełniająca, transportowa, mechaniczna, obronna Cechy charakterystyczne: komórki luźno zanurzone w istocie międzykomórkowej, w której występują też włókna białkowe: kolagenowe, sprężyste, retikulinowe

8 Podział tkanki łącznej
TKANKA ŁĄCZNA WŁAŚCIWA: włóknista wiotka (włókna retikularne) - otacza naczynia krwionośne, nerwy, mięśnie, wraz z tkanką tłuszczową tworzy warstwę podskórną włóknista zbita (włókna kolagenowe) - buduje ścięgna, torebki stawowe, skórę właściwą tłuszczowa - buduje warstwę podskórną skóry, tworzy termoizolator i rezerwę tłuszczową, siateczkowata (b. unaczyniona,, włókna retikularne) - buduje zrąb węzłów chłonnych, grasicy, szpiku kostnego, zarodkowa - tu gwiaździste komórki totipotencjalne tzn. zdolne do wytwarzania wszystkich rodzajów komórek tkanki łącznej

9 TKANKA ŁĄCZNA WŁAŚCIWA WIOTKA

10 TKANKA ŁĄCZNA WŁAŚCIWA SIATECZKOWATA

11 TKANKA ŁĄCZNA WŁAŚCIWA TŁUSZCZOWA

12 TKANKA ŁĄCZNA WŁAŚCIWA ZARODKOWA

13 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA CHRZĘSTNA nie unerwiona i nie unaczyniona (odżywiana jest przez łącznotkankową ochrzęstną), CHONDROCYTY - komórki budujące tkankę chrzęstną

14 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA CHRZĘSTNA

15 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA CHRZĘSTNA - podział
szklista - buduje szkielet w okresie zarodkowym i płodowym, u dorosłych powierzchnie stawowe części żeber, część nosowa nagłośni, oskrzela, spężysta - buduje małżowinę uszną, częściowo krtań i nagłośnie, włóknista - buduje miejsca przyczepu ściegien do kości, krążki międzykręgowe.

16 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA CHRZĘSTNA

17 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA KOSTNA bardzo unaczyniona i unerwiona, zbiornik jonów wapnia, aktywna metabolicznie, nieustanne procesy przebudowy, tu włókna kolagenowe (osseinowe) i jamki kostne z osteocytami OSTEOCYTY - komórki budujące tkankę kostną

18 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA KOSTNA

19 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA KOSTNA - podział
zbita – tworzą ja liczne blaszki kostne otaczające kanały Haversa, buduje trzony kości długich, mózgoczaszkę Osteon = pojedyncza jednostka budulcowa tkanki kostnej gąbczasta – tworzą ja blaszki kostne ciasno owinięte wokół siebie tworzące beleczki kostne, w okach przestrzennych sieci występuje szpik kostny buduje stawowe końce kości długich (nasady)

20 TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA KOSTNA

21 KREW = OSOCZE + ELEMENTY MORFOTYCZNE LIMFA = OSOCZE + LIMFOCYTY
TKANKA ŁĄCZNA PŁYNNA KREW = OSOCZE + ELEMENTY MORFOTYCZNE LIMFA = OSOCZE + LIMFOCYTY

22 OSOCZE lekko żółta ciecz, substancja międzykomórkowa,
zasadniczy, płynny składnik krwi, w którym są zawieszone składniki morfotyczne (komórkowe) stanowi ok. 55% objętości krwi, - uzyskuje się je przez wirowanie próbki krwi.

23 Skład osocza: 92% - woda 7% - związki organiczne (np..:białka - albuminy, globuliny, fibrynogen, kwasy tłuszczowe, glukoza, cholesterol, trójglicerydy, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), produkty metabolizmu białek (mocznik, aminokwasy), produkty metabolizmu hemu (bilirubina oraz urobilinogen) 1% - związki nieorganiczne (np.:dwutlenek węgla, sole mineralne np.: Cl-,K+,Na+)

24 2 % elektrolity, hormony i inne
SUROWICA Surowica to płynna frakcja krwi pozbawiona krwinek, płytek krwi oraz fibrynogenu; pozostałość po oddzieleniu się skrzepu. W przeciwieństwie do osocza nie krzepnie. Skład surowicy krwi: 91 % woda 7 % białka albuminy globuliny 2 % elektrolity, hormony i inne

25 ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI
ERYTROCYTY LEUKOCYTY TROMBOCYTY

26

27 KRWINKI CZERWONE = erytrocyty = RBC
jedyne bezjądrzaste komórki w organizmie człowieka, zawierające czerwony barwnik hemoglobinę, która transportuje tlen i częściowo dwutlenek węgla powstają w szpiku kostnym, rozpadają się w śledzionie i wątrobie

28 NORMA ERYTROCYTÓW U DOROSŁĘGO CZŁOWIEKA
Mężczyźni: 5,4 mln./ mm3 Kobiety: 4,5 mln./ mm3

29 ERYTROCYTY

30 Leukocyty dzielimy na:
KRWINKI BIAŁE = leukocyty = WBC NORMA U DOROSŁĘGO CZŁOWIEKA 6 – 9 tyś./ mm3 Leukocyty dzielimy na: granularne agranularne

31 Leukocyty granularne - zawierają ziarnistości w cytoplazmie
Neurofile (obojętnochłonne)ok. 60%,obrona przed infekcjami, odporność komórkowa Eozynofile (kwasochłonne)do 3%,alergie, pasożyty Bazofile (zasadochłonne),0,5 – 1%,wydzielają do krwi heparynę - czynnik przeciwdziałający krzepnięciu krwi

32 Leukocyty agranularne – nie zawierają ziarnistości w cytoplazmie
Limfocyty ok. 25 – 35%, B –biorą udział w odporności humoralnej, produkują przeciwciała T – biorą udział w odporności komórkowej Monocyty (makrofagi) ok. 5- 8%,komórki żerne, wykonują ruchy pełzakowate, wydostają się poza światło naczyń, pożerają bakterie i skrawki obumarłych tkanek, biorą udział w odporności komórkowej

33 LEUKOCYTY

34 ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI
PŁYTKI KRWI = trombocyty = PLT oderwane fragmenty cytoplazmy powstałe z megakariocytów w szpiku kostnym, inicjatorzy procesu krzepnięcia krwi (hemostazy)

35 U DOROSŁĘGO CZŁOWIEKA: 200 – 400 tyś./ mm3
NORMA TROMBOCYTÓW U DOROSŁĘGO CZŁOWIEKA: 200 – 400 tyś./ mm3 trombocyty

36 TKANKA MIĘŚNIOWA

37 TKANKA MIĘŚNIOWA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA SZKIELETU - buduje mięśnie szkieletowe komórki to włókna z wieloma jądrami ułożonymi przy brzegu występuje poprzeczne prążkowanie skurcz zależy od naszej woli ATP = ruch, praca

38 TKANKA MIĘŚNIOWA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA SZKIELETU
MIĘSIEŃ zbudowany jest z BRZUŚCA ( skupienie włókien mięśniowych zawierających czerwony barwnik – mioglobinę) i ŚCIĘGNA (tkanka łączna włóknista) BRZUSIEC zbudowany jest z WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH (komórki) , a te z kolei z: MIOFIBRYLI (włókienka kurczliwe) i MIOFILAMENTÓW: (grube - miozyna i cienkie - aktyna)

39

40

41 TKANKA MIĘŚNIOWA SERCOWA
buduje serce komórki tej tkanki tworzą widlasto rozgałęzioną przestrzenna sieć w okach, której znajdują się naczynia krwionośne, komórki zawierają 1-2 jądra komórkowe - występuje poprzeczne prążkowanie - skurcz niezależny od naszej woli

42 TKANKA MIĘŚNIOWA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA SERCA

43 TKANKA MIĘŚNIOWA GŁADKA
współtworzy ściany narządów i naczyń krwionośnych oraz limfatycznych, przewodu pokarmowego, skórę budują ja komórki w kształcie wrzeciona zawierające jedno jądro komórkowe, nie występuje poprzeczne prążkowanie, skurcz nie zależy od naszej woli,

44 TKANKA MIĘŚNIOWA GŁADKA

45 TKANKA NERWOWA budują ją:
neurony (komórki nerwowe) – odbierają, przewodzą i przekazują impulsy nerwowe w postaci przesuwających się wzdłuż komórki zmian potencjału elektrycznego komórki glejowe – pełnią funkcje ochronne i uczestniczą w odżywianiu neuronów

46 KOMÓRKA NERWOWA - NEURON

47

48 KOMÓRKI GLEJOWE

49 Nazwij przedstawione poniżej tkanki lub ich elementy