Literacki alfabet Czesława Miłosza

Prezentacja na temat: "Literacki alfabet Czesława Miłosza"— Zapis prezentacji:

1 Literacki alfabet Czesława Miłosza
Opr. Ewa Zyskowska

2 A jak ARS POETICA? Jeden z wierszy programowych, autotematycznych. Miłosz przedstawia w nim swój stosunek do własnego pisania, do poezji, jej celów i zadań.

3 B jak bibuła (drugi obieg)
Po uzyskaniu azylu politycznego we Francji władze komunistyczne w Polsce zakazały wydawać utwory Miłosza. Stał się wrogiem ustroju. Jego twórczość była mało znana w rodzinnym kraju. Dostępna jedynie w drugim obiegu. Sytuacja odmieniła się dopiero po przyznaniu nagrody Nobla i dzięki zachodzącym w kraju przemianom politycznym po 1980 roku.

4 C jak CAMPO DI FIORI Napisany w 1943 roku utwór porusza problematykę wojenną. Poeta nie mówi wprost, lecz buduje wstrząsające obrazy, które mają poruszyć odbiorcę.

5 D jak dziennik Rok myśliwego
Zapiski Miłosza pochodzące z okresu od sierpnia 1987 do sierpnia Zawiera nie tylko sporządzane "na gorąco" refleksje i notatki o podróżach, spotkaniach, lekturach, pracach w ogrodzie i własnej twórczości, ale także wspomnienia (młodzieńcze Wilno, powstanie warszawskie, trudne lata paryskie), portrety przyjaciół i pisarzy, minieseje o sztuce, religii, polityce, historii najnowszej.

6 E jak eseista Miłosz jest autorem m.in. zbiorów esejów: Zniewolony umysł, Ziemia Ulro, Rodzinna Europa. Michał Słowiński pisze o nich: „zdumiewa zakres tematyczny i problemowy tej eseistyki, zdumiewa umiejętność łączenia wątków autobiograficznych z refleksjami dotyczącymi kwestii najrozmaitszych – filozoficznych, literackich, historycznych, społecznych”.

7 F jak forma Stosował zróżnicowane formy poetyckie i prozatorskie. Pisał wiersze, eseje, powieści, traktaty, opowiadania, tworzył tłumaczenia. Jego wiersze są zazwyczaj bezrymowe, o różnej długości wersów, choć przy tym wyraźnie rytmizowany.

8 G jak greka (koine) Miłosz rozpoczął naukę greki w 1971r. Kilka lat później nauczył się też języka hebrajskiego. W latach przetłumaczył 10 ksiąg biblijnych (osiem ze Starego Testamentu i dwie z Nowego Testamentu). Jako pierwszą przetłumaczył z greckiej Septuaginty Księgę Koheleta (Eklezjasty). Kilka lat później tę samą księgę przełożył z hebrajskiego oryginału.

9 H jak historia i kultura
W swojej poezji artysta odnosi się do doświadczeń ludzkich, do doświadczeń ludzkiej cywilizacji. Historia i kultura to istotny kontekst do poznania świata jego poezji.

10 I jak ironia Miłosz powiedział: „Ironia artystyczna tak, jak ją rozumiem, polega przede wszystkim na zdolności autora do przybierania skóry różnych ludzi i kiedy pisze w pierwszej osobie, to przemawia tak, jakby przemawiał nie on sam, ale osoba przez niego stworzona. Istotny sens utworu zawiera się wtedy w sferze stosunku autora do postaci”.

11 J jak język poetycki Miłosz preferował klasyczne środki wyrazu, precyzję języka, klarowność składni i wierność opisu. Jego poezja ma jak najdokładniej i najdobitniej wyrażać otaczającą rzeczywistość. K jak katastrofizm Trend silnie zaznaczający się w twórczości Miłosza z lat 30-tych XX wieku. L jak Literacka Nagroda Nobla Miłosz otrzymał Literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości w 1980 roku.

12 M jak mimesis Miłosz dąży do wiernego odwzorowania rzeczywistości. Słowo nie jest dla poety celem samym w sobie, ma służyć do opisu świata. N jak nowela Napisał jedną nowelę: „Obrachunki” w 1938 roku. O jak obrazowość Poezja Miłosza jest bardzo plastyczna i obrazowa. Autor nie stosuje zbędnych metafor, a wiernie opisuje szczegóły i detale rzeczywistości.

13 P jak powieściopisarz Dolina Issy
powieść napisana w 1955 roku powieść zainspirowana wspomnieniami poety z dzieciństwa spędzonego na Litwie. W 1982 roku przeniesiona na kinowe ekrany przez Tadeusza Konwickiego.

14 R jak rozrachunek z komunizmem
Wielokrotnie w swojej twórczości poruszał tematykę totalitaryzmu i despotyzmu. (w poezji Który skrzywdziłeś, prozie, eseistyce „Zniewolony umysł”). Była to dla niego walka tym bardziej trudna i bolesna, że sam poeta dał się „zarazić” ideologią komunistyczną.

15 S jak SENS Drugą stronę, za ptakiem, górą i zachodem słońca.
- Kiedy umrę, zobaczę podszewkę świata. Drugą stronę, za ptakiem, górą i zachodem słońca. Wzywające odczytania prawdziwe znaczenie. Co nie zgadzało się, będzie się zgadzało. Co było niepojęte, będzie pojęte. - A jeżeli nie ma podszewki świata? Jeżeli drozd na gałęzi nie jest wcale znakiem Tylko drozdem na gałęzi, jeżeli dzień i noc Następują po sobie nie dbając o sens I nie ma nic na ziemi, prócz tej ziemi? Gdyby tak było, to jednak zostanie Słowo raz obudzone przez nietrwałe usta, Które biegnie i biegnie, poseł niestrudzony, Na międzygwiezdne pola, w kołowrót galaktyk I protestuje, woła, krzyczy. 1991

16 U jak uniwersalny charakter jego poezji
T jak tłumacz Tłumaczył m.in. utwory Thomasa Eliota i William Yeatsa oraz fragmenty Biblii. U jak uniwersalny charakter jego poezji Miłosz przedstawia znane odbiorcom sytuacje i doświadczenia wysnuwając z nich refleksje ponadczasowe, uniwersalne.

17 W jak wielogłosowość i dialog
To podstawowe wyróżniki poetyki Miłosza w całej jego twórczości. Podmiot liryczny w wierszach Miłosza nie jest moralistą, nie ogłasza odbiorcom jedynej prawdy. Słucha różnych głosów, które stara się je przekazywać. Dialogowość podkreślana jest w strukturze wierszy w różny sposób: np. poprzez zastosowanie scen dramatycznych, bezpośrednie zwroty do adresata (uznanie go za pełnoprawnego uczestnika dialogu), przyjmowanie przez podmiot liryczny masek, różnych wcieleń.

18 Z jak Zniewolony umysł Zniewolony umysł to studia o czterech pisarzach, którzy tworzyli w Polsce w latach 50-tych XX w. Są oni ukryci za pseudonimami: Alfa to Jerzy Andrzejewski, Beta – Tadeusz Borowski, Gamma – Jerzy Putrament, Delta – Konstanty Ildefons Gałczyński. Bolesław Bolecki napisał: „W swym najgłębszym sensie Zniewolony umysł jest zakamuflowanym traktatem moralnym i historiozoficznym: czytelnikom zachodnim wyjaśnia mentalność wschodnioeuropejskich intelektualistów doby stalinowskiej, a samemu autorowi pozwala wyrzucić z siebie resztki trujących jadów oszalałej doktryny”.

19 Ż jak Żagary Grupa literacka działająca w Wilnie w latach Wydawała czasopismo o tej samej nazwie. Do komitetu redakcyjnego należeli m.in.: T. Bujnicki, A. Gołubiew, J. Zagórski, H. Dembiński, C. Miłosz, J. Putrament, A. Rymkiewicz. Pismo opowiadało się za ideologią umiarkowanie lewicową, postulowało literaturę podejmującą zagadnienia społeczno-polityczne i etyczne.

20 Bibliografia: Chrząstowska Bożena, Poezje Czesława Miłosza, Warszawa 1982, ISBN Czesława Miłosza autorpotret przekorny, rozmowę przepr. Aleksander Fiut, Kraków 1988, ISBN Język polski. Encyklopedia szkolna. Liceum, red. Marta Tomczyk, Kraków cop. 2005, ISBN , s