A (airway) - udrożnienie dróg oddechowych

Prezentacja na temat: "A (airway) - udrożnienie dróg oddechowych"— Zapis prezentacji:

1 A (airway) - udrożnienie dróg oddechowych
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Termin „Podstawowe Podtrzymywanie Życia” (skrót od „podstawowe sposoby podtrzymywania czynności życio-wych” - PPŻ - Basic Life Support) odnosi się do utrzy-mania drożności dróg oddechowych, wspomagania od-dychania i krążenia bez użycia innego sprzętu niż pros-tej foliowej maseczki ochronnej. Udzielając pomoc potrze-bującej osobie należy wy-konać podstawowe czyn-ności resuscytacyjne: A (airway) - udrożnienie dróg oddechowych B (breathing) - wentylacja płuc C (circulation) - zewnętrzny masaż serca

2 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Nagłe zatrzymanie krążenia może wystąpić na skutek: bezdechu schorzenia serca schorzenia płuc wypadku ( duża utrata krwi, uraz głowy) porażenia prądem zatrucia Objawy: utrata przytomności bezdech skóra przybiera kolor bladoszary brak tętna nad tętnicami szyjnymi - (nacisk palcami na szyję z boku tchawicy) rozszerzone, sztywne źrenice

3 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Szansa przeżycia po zatrzymaniu krążenia jest większa gdy świadkowie zdarzenia rozpoczną PPŻ, a po zatrzy-maniu pracy serca spowodowanego migotaniem komór warunkiem przywrócenia krążenia jest wczesna defi-brylacja (zastosowanie impulsu elektrycznego prądu sta-łego o określonej energii, zewnętrznie poprzez powierz-chnię klatki piersiowej w celu wygaszenia najpoważ-niejszych zaburzeń rytmu serca - migotania komór). PPŻ obejmuje następujące elementy: ocenę wstępną, u-trzymanie drożności dróg oddechowych, wentylację wy-dychanym przez ratownika powietrzem (sztuczne oddy-chanie) i uciskanie klatki piersiowej (masaż serca). Kom-binację tych trzech elementów nazywa się też resus-cytacją krążeniowo-oddechową RKO (ang. CPR - cardiopulmonary resuscitation)

4 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Celem PPŻ jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji i krążenia do czasu podjęcia kroków zmierzających do odwrócenia przyczyn zatrzymania krążenia. Jest to więc „czynność podtrzymująca życie”, aczkolwiek zdarza się, że jest wystarczająca do usunięcia przyczyny i pozwala na pełne przywrócenie czynności życiowych. Zatrzymanie krążenia na więcej niż 3-4 minuty zazwyczaj prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia (ośrodkowego układu nerwowego) mózgu. Należy więc położyć nacisk na szybkie rozpoczęcie PPŻ przez ratownika, który bez namysłu powinien postępo-wać zgodnie z zalecaną sekwencją czynności.

5 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Częstość wdmuchnięć podczas równoczesnego wdmuchi-wania i uciskania klatki piersiowej zależy od objętości oddechowej i częstości uciśnięć. Czas wdmuchiwania równy 1,5÷2 sekund ogranicza niebezpieczeństwo prze-kroczenia ciśnienia otwarcia wpustu żołądka, w tym przypadku cały cykl oddechowy trwa około 3 sekundy. Częstość uciśnięć, zalecana aby uzyskać optymalną per-fuzję (przepływ krwi) narządów ważnych dla życia, wy-nosi 100 na minutę. A zatem 30 uciśnięć zajmuje 18 sekund, a dwa wdmuchnięcia to ok. 5 sekund tak więc ratownicy lub pojedynczy ratownik powinien w ciągu mi-nuty wykonać 6 wdmuchnięć i 70 uciśnięć. Wystarczają-cym wskazaniem do rozpoczęcia uciskania klatki pier-siowej powinna być nieobecność oznak życia, niekoniecz-nie zaś brak tętna na tętnicy szyjnej.

6 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwszym ogniwem łańcucha przeżycia jest uzyskanie dostępu do kwalifikowanej pomocy medycznej. Zalecany moment, w którym należy opuścić poszkodowanego przerywając próbę PPŻ i rozpocząć wzywanie pomocy zależy od kilku czynników: czy ratownik jest sam, czy poszkodowany ma pierwotne zatrzymanie oddychania czy krążenia, jaka jest odległość do miejsca, skąd można wezwać pomoc (np. telefonu), możliwości wzywanych służb ratowniczych. Obecnie podnosi się znaczenie wczesnej defibrylacji dla postępowania w nagłej śmierci sercowej, na całym świecie wprowadza się znaczące inicjatywy w celu umożliwienia jak najwcześniejszej defibrylacji.

7 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Podkreśla się, że ratownik, (jeśli nie ma innej drogi uzyskania pomocy) powinien natychmiast po stwierdzeniu, że dorosły poszkodowany jest nieprzytomny, opuścić go i wezwać kwalifikowaną pomoc („najpierw wezwij pomoc”). Przy dwóch ratownikach jeden wzywa pomoc, a drugi prowa-dzi reanimację. W przypadku konieczności stosowania PPŻ u dziecka (oddychanie lub uciskanie albo obydwie czynności) powinno ono być prowadzone przez około 1 minutę zanim ratownik oddali się w celu wezwania pomocy.

8 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Dzieci różnią się od dorosłych pod względem przyczyny zatrzymania oddychania i krążenia krwi. Zatrzymanie oddychania jest znacznie częstsze, zatrzymanie krążenia jest zwykle wtórne do niego. Wynik próby PPŻ w zatrzy-maniu krążenia u dzieci jest nienajlepszy, z dużym praw-dopodobieństwem rozwinięcia się ciężkiego stanu neuro-logicznego. Przeżycie w zatrzymaniu oddychania i krąże-nia u dzieci zależy głównie od niezwłocznego podjęcia sztucznego oddychania. Wynika stąd zalecenie prowadze-nia PPŻ przez minutę przed opuszczeniem poszkodowa-nego dziecka w celu wezwania pomocy. Ostatnie dane su-gerują, że migotanie komór zdarza się względnie rzadko u osób w wieku poniżej 30 lat, i że do tego wieku strategia podobna do postępowania u dzieci z zatrzymaniem krą-żenia może okazać się rozsądna.

9 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA U oddychającego spontanicznie nieprzytomnego ist-nieje niebezpieczeństwo zamknięcia dróg oddecho-wych przez język, śluz i wymiociny. Powikłaniom tym zapobiega ułożenie poszkodowanego na boku, pozwala to także na łatwe odpływanie zawartości przez usta. Przy układaniu poszkodowanego należy pójść na kompromis: ułożenie dokładnie na boku nie jest stabilne, pociąga za sobą nadmierne zgięcie bo-czne szyjnego odcinka kręgosłupa, ogranicza swobod-ny odpływ treści przez usta. Z kolei pozycja bliska leżeniu twarzą w dół może powodować niedostate-czną wentylację w wyniku ograniczenia ruchów prze-pony i redukcji podatności klatki piersiowej oraz płuc.

10 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Reasumując, kiedy jest więcej niż jeden ratownik, jeden powinien rozpocząć PPŻ, podczas gdy drugi powinien iść po pomoc. Samotny ratownik powinien podjąć decyzję czy najpierw rozpocząć PPŻ, czy najpierw pójść po po-moc. Ta decyzja będzie uzależniona od dostępności jed-nostek ratownictwa medycznego i ich lokalnej mobil-ności. Jednakże, jeżeli prawdopodobną przyczyną utraty przytomności są: uraz (zranienie), utonięcie albo jeżeli poszkodowany jest niemowlęciem lub dzieckiem ratow-nik powinien wykonywać PPŻ przez około 1 minutę przed udaniem się po pomoc. Kiedy poszkodowany jest osobą dorosłą, a przyczyną utraty przytomności nie jest uraz (zranienie) lub utonięcie, ratownik powinien przy-puszczać, że poszkodowany ma problemy z sercem i w takiej sytuacji iść po pomoc natychmiast po ustaleniu, że poszkodowany nie oddycha.

11 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Po stwierdzeniu zatrzymania krążenia należy jak naj-szybciej przeprowadzić masaż serca. Reanimacja będzie skuteczna tylko wtedy jeżeli podejmiemy ją w przeciągu 3-5 minut. Zasada zewnętrznego masażu serca polega na wytworzeniu sztucznego krążenia przez zgniatanie serca pomiędzy mostkiem, a kręgosłupem, przez zewnętrzny ucisk na klatkę piersiową. Siła nacisku powinna powodować przemieszczanie się mostka dorosłego człowieka o 4-5 cm, dziecka  cm, a niemowlęcia  cm. Prawidłowo wykonywany masaż serca powinien powo-dować wyczuwalne tętno na tętnicach szyjnych. Krążenie krwi będzie przynosiło jakiekolwiek rezultaty tylko pod warunkiem jednoczesnego wykonywania sztucznego od-dychania.

12 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Ratujący klęka na wysokości klatki piersiowej chorego i u-kłada ręce na jej środku nad mostkiem. Następnie prze-suwa około 4cm w stronę głowy ratowanego. Tu znajduje się punkt naciskania. Dłoń powinna być tak ułożona aby palce były odgięte ku górze i nie brały udziału w na-ciskaniu na mostek. Drugą dłonią ratujący naciska na dłoń wywierającą bezpośredni nacisk na klatkę piersiową. Nie należy w trakcie wykonywania masażu serca zmieniać położenia rąk ani ich przesuwać.

13 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Nacisk wywierany zbyt wysoko jest nieskuteczny i może uszkodzić mostek, a w efekcie serce i płuca. Za nisko na-raża na groźne uszkodzenia wątrobę czy śledzionę. Mimo prawidłowego wykonania masażu należy liczyć się z mo-żliwością złamania żeber. Okres zwolnienia ucisku powi-nien trwać tak długo jak czas jego wywierania. Masaż serca prawidłowo wykonany może być skuteczny tylko w połączeniu z prawidłowo wykonywanym sztucznym od-dychaniem. Oceną skuteczności masażu serca jest zacho-wanie się źrenic pod względem szerokości i ich reakcja na światło. Okresowo należy sprawdzać obecność tętna na tętnicy szyjnej. Obecność tętna po przerwaniu masażu świadczy o podjęciu przez serce samodzielnej pracy.

14 30 uciśnięć mostka i dwa wdechy
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Od początku roku 2001 weszły w życie nowe standardy dotyczące reanimacji krążeniowo - oddechowej. Nie ma już rozróżnienia na metody jednego i dwóch ratowników. Początkowo proponowano aby jeśli akcję ratunkową prowadzi jedna osoba wykonywała ona zarówno sztuczne oddychanie, jak i masaż serca w tempie - po 15 uciśnięciach mostka 2 wdmuchnięcia z częstotliwością nacisku około 80 razy na minutę. Od 2005r. ustalono sekwencję – 30 uciśnięć mostka i dwa wdechy w jednym cyklu – niezależnie od liczby ratowników!

15 – 30 uciśnięć na mostek i dwa oddechy –
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Po każdych 4 cyklach – 30 uciśnięć na mostek i dwa oddechy – należy akcję na chwilę przerwać w celu skontrolowania czynności życiowych poszkodowanego Gdy ratowników jest 2 lub więcej, warto zmieniać się co 2 minuty. Zapobiegnie to szybkiemu wyczerpaniu sił.

16 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Bardzo ważne jest prostopadłe usytuowanie rąk ratownika nad poszkodowanym.

17 Uderzenie musi być mocne, z wysokości około 30cm,
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Jeżeli ktoś jest świadkiem wystąpienia objawów zatrzymania akcji serca można spróbować uderzyć chorego w okolicę przedsercową. Uderzenie musi być mocne, z wysokości około 30cm, w miejsce typowe dla ucisku w czasie masażu serca. Czasem ten sposób okazuje się skuteczny i serce podejmuje pracę na nowo.

18 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc UWAGA Jeżeli w trakcie prowadzenia masażu serca dojdzie do złamania żeber lub mostka (pojawia się odgłos trzesz-czenia) nie należy przerywać akcji ratunkowej. Zmniej-szyć należy jedynie siłę nacisku lub zmienić jego kieru-nek. UWAGA! Bardzo wolny, nieregularny oddech jak również westchnienia (także w czasie ucisków klatki piersiowej) również należy uznać za BRAK ODDECHU!

19 Masaż serca u małych dzieci
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Masaż serca u małych dzieci Miejsce ucisku w przypadku niemowlęcia - dwoma palcami w połowie długości mostka w linii pośrodkowej ciała. Stosunek liczby wdmuchnięć do uciśnięć mostka powinien wynosić 2:30 lub 2:15.

20 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc
Główne zmiany obowiązujące od 2005r. w zakresie podsta-wowych zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych obejmują: Decyzję o rozpoczęciu (RKO) resuscytacji krążeniowo-oddecho-wej podejmuje się, gdy poszkodowany nie reaguje i nie oddycha prawidłowo. Ratownicy powinni być nauczani układania rąk centralnie na klatce piersiowej, a nie czasochłonną metodą identyfikacji łuku że-browego. Każdy oddech ratowniczy powinien być wykonywany przez 1s, a nie 2s. W przypadku osoby dorosłej stosunek uciśnięć klatki piersiowej do oddechów wynosi 30:2. U dzieci powinno się zastosować ten sam stosunek, gdy RKO prowadzona jest przez pojedynczego ratowni-ka. W przypadku dorosłych pomija się 2 początkowe oddechy ratow-nicze i uciska klatkę piersiową 30 razy natychmiast po potwierdze-niu zatrzymania krążenia.

21 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc
Zmiany w podstawowych zabiegach resuscytacyjnych u dzieci: Ratownicy niemedyczni oraz ratownicy medyczni działający w poje-dynkę, powinni prowadzić akcję reanimacyjną zachowując stosunek 30 uciśnięć klatki piersiowej do 2 oddechów. Należy rozpocząć od 5 odde-chów ratowniczych i kontynuować RKO w stosunku 30:2, tak jak u dorosłych. Dwóch, lub więcej ratowników medycznych powinno zastosować RKO w stosunku 15:2 u dzieci, u których nie ma jeszcze cech pokwitania. Ści-słe ustalenie wieku pokwitania jest niepotrzebne. Jeśli ratownik uważa, że poszkodowany jest dzieckiem powinien zastosować wytyczne dla dzieci U niemowlęcia (poniżej 1 roku życia) technika uciskania klatki piersio-wej pozostaje niezmieniona: uciśnięcia klatki piersiowej wykonuje się dwoma palcami jednej ręki w przypadku jednego ratownika, a w przy-padku dwóch lub więcej ratowników kciukami, równocześnie obejmując dłońmi klatkę piersiową. Technika z użyciem jednej lub dwóch rąk może być użyta w zależności od preferencji ratownika. Hiperwentylacja jest szkodliwa. Idealna objętość oddechowa powinna zapewnić łagodne unoszenie się klatki piersiowej.

22 Pierwsza pomoc Nie bójmy się udzielić pierwszej pomocy.
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Pierwsza pomoc Nie należy przerywać akcji ratowniczej do czasu: powrotu tętna na tętnicy szyjnej co świadczy o podjęciu przez serce samodzielnej pracy, przybycia karetki i przejęcia przez zespół ratowniczy akcji ratunkowe Aby przywrócić prawidłową pracę serca powinniśmy unikać błędów podczas jego wykonywania. Najczęściej dochodzi do zbyt długiej przerwy podczas czynności resuscytacyjnych. Dopuszczal-na przerwa to 5 sec. Oprócz tego często osoby udzielające pomocy uciskają mostek w jego górnej części zamiast 1/3 dolnej lub okolicę przedsercową na lewo od mostka lub też odrywają dłonie od klatki piersiowej. Do złamań żeber nie dochodzi zbyt często. Zawsze ważniejsze jest przywrócenie krążenia krwi i uratowanie Komuś życia niż złamane żebro, które po kilku tygodniach zrośnie się. Nie bójmy się udzielić pierwszej pomocy.

23 1,5 - 2,5 cm 2,5 - 3,5 cm 4,5 - 5 cm >100 na minutę =100 na minutę
Reanimacja krążeniowo-oddechowa Niemowlę do 1 roku życia Dziecko od 1 roku - do okresu pokwitania Dorosły od okresu pokwitania Rozpoczęcie działań ratujących od 5 wdechów, ucisków 5 wdechów, ucisków 30 ucisków (pomija się 2 pierwsze oddechy) Miejsce ucisku jeden palec poniżej linii sutkowej Jeden palec powyżej dołu mostka dwa palce powyżej dołu mostka Głębokość ucisku (generalnie: 1/3 głębokości mostka) 1,5 - 2,5 cm 2,5 - 3,5 cm 4,5 - 5 cm Częstotliwość ucisku mostka (nie ilość!!!) >100 na minutę =100 na minutę Proporcje wdech - ucisk 2 : ratownik 2 : ratowników 2 : /2 ratowników 2 : /2 ratowników Ilość cykli na minutę (wartości idealne, w praktyce trudne do osiągnięcia) 6/min 3-4/min Długość oddechu sztucznego oddychania 1 sekunda

24 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Akcję reanimacyjną prowadzimy aż do przybycia leka-rza. Wcześniejsze jej zakończenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy ratownik z powodu wyczerpania nie jest zdol-ny do dalszego działania. Należy zdawać sobie sprawę, że opisane powyżej działa-nia przeważnie nie przywrócą pacjentowi podstawowych funkcji życiowych. Może to nastąpić dopiero po inter-wencji lekarza, który będzie mógł podać odpowiednie leki, a także zadecyduje o defibrylacji. Ale nawet najlep-szy specjalista z najlepszym sprzętem będzie bezradny, jeśli od zatrzymania krążenia minęło kilka minut, pod-czas których reanimacja bezprzyrządowa nie była pro-wadzona. Dlatego tak bardzo liczy się czas i natychmias-towe rozpoczęcie czynności ratowniczych.

25 REANIMACJA Sprawdź czy poszkodo-wany reaguje. Delikatnie potrząśnij za ramiona i zapytaj „Czy wszystko w porządku?” Dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego, regu-larnie oceniaj jego stan. Wezwij pomoc gdy to jest konieczne. Jeśli nie reaguje wezwij pomoc. Odwróć poszko-dowanego na plecy, udrożnij drogi oddecho-we wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuch-wy. Sprawdź tętno. Gdy brak wezwij pomoc i roz-pocznij masaż serca.