NARKOTYKI I DOPALACZE Autor: Wójcik Damian. SPIS TREŚCI Czym są narkotyki? Podział narkotyków według działania fizjologicznego Narkotyki miękkie i twarde.

Prezentacja na temat: "NARKOTYKI I DOPALACZE Autor: Wójcik Damian. SPIS TREŚCI Czym są narkotyki? Podział narkotyków według działania fizjologicznego Narkotyki miękkie i twarde."— Zapis prezentacji:

1 NARKOTYKI I DOPALACZE Autor: Wójcik Damian

2 SPIS TREŚCI Czym są narkotyki? Podział narkotyków według działania fizjologicznego Narkotyki miękkie i twarde Stanowiska religii wobec używania narkotyków Skutki zażywania narkotyków Główne przyczyny zażywania narkotyków Najczęściej spożywane narkotyki Czym są dopalacze? Co zawierają w sobie dopalacze? Podział dopalaczy Podsumowanie

3 CZYM SĄ NARKOTYKI? To substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która przyjęta przez człowieka, wpływa na działanie układu nerwowego, a przez to zaburza jedną lub kilka funkcji organizmu. Efektem przyjmowania może być zależność fizyczna i psychiczna oraz szkodliwe następstwa dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

4 PODZIAŁ NARKOTYKÓW WEDŁUG DZIAŁANIA FIZJOLOGICZNEGO  Substancje działające opóźniająco na ośrodkowy układ nerwowySubstancje działające opóźniająco na ośrodkowy układ nerwowy  Substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowySubstancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy  Substancje wywołujące zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowymSubstancje wywołujące zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym

5 NARKOTYKI MIĘKKIE I TWARDE Często narkotyki dzieli się na miękkie i twarde, choć kryterium podziału nie jest jasno ustalone. Jako twarde najczęściej określa się te, których używanie prowadzi do silnego uzależnienia, zwłaszcza kiedy jest połączone z poważnymi następstwami zdrowotnymi. Narkotyki twarde to np.: Kokaina Heroina Morfina

6 SUBSTANCJE DZIAŁAJĄCE OPÓŹNIAJĄCO NA OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY (DEPRESANTY) Opiaty oraz opoidy Leki o działaniu nasennym i uspokajającym Alkohol etylowy Środki wziewne odurzające Nikotyna

7 SUBSTANCJE POBUDZAJĄCE OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY (STYMULANTY) Amfetamina i pochodne Kokaina Khat

8 SUBSTANCJE WYWOŁUJĄCE ZABURZENIA W OŚRODKOWYM UKŁADZIE NERWOWYM (PSYCHODELIKI) Cannabis Halucynogeny

9 OPIATY ORAZ OPOIDY Mak lekarski Opium Morfina Heroina

10 LEKI O DZIAŁANIU NASENNYM (BARBITURANY) I USPOKAJAJĄCYM (BENZODIAZEPINY) Barbiturany Barbiturany wpływają poza tym na przewodnictwo sodowe i wapniowe. Tłumią neurony tworu siatkowego i kory mózgowej. Nasilają uwalnianie hormonu antydiuretycznego, hamują wchłanianie sodu i glukozy w kanalikach nerkowych. Wpływają depresyjnie na układ naczynioruchowy i oddechowy. Nie mają działania przeciwbólowego ale nasilają działanie leków o takich właściwościach. Właściwości uzależniające Silne. Przy dłuższym stosowaniu dochodzi do uzależnienia psychicznego jak i fizycznego. Szybki wzrost tolerancji powoduje częste zwiększanie dawki. Pełne uzależnienie pojawia się jednak dopiero po kilkumiesięcznym stosowaniu dużych dawek. Zespół abstynencyjny Odstawienie barbituranów powoduje bezsenność połączoną z niepokojem czy majaczeniem, czasami występują urojenia i halucynacje. Temperatura ciała wzrasta, pojawiają się drżenia mięśniowe, które mogą przerodzić się w napady drgawkowe, a nawet w ataki padaczkowe. Benzodiazepiny Zastosowanie i odstawienie Benzodiazepiny stosowane są powszechnie do doraźnego leczenia nasilonego lęku, bezsenności, łagodzenia objawów odstawiennych w alkoholizmie, w premedykacji do zabiegów diagnostycznych i chirurgicznych, sedacji pooperacyjnej. Znajdują zastosowanie w leczeniu stanów zwiększonego napięcia mięśniowego oraz pomocniczo jako leki przeciwdrgawkowe w leczeniu niektórych typów padaczki. Odstawianie benzodiazepin u osób uzależnionych musi odbywać się pod ścisłym nadzorem lekarza, z uwagi na ryzyko wystąpienia niebezpiecznych dla zdrowia i życia objawów abstynencyjnych (lęk, niepokój, drażliwość, zaburzenia łaknienia, bezsenność, wymioty, zaburzenia widzenia, skurcze mięśniowe) Interakcje Alkohol i barbiturany bardzo mocno nasilają działanie depresyjne benzodiazepin na ośrodkowy układ nerwowy, które w takim przypadku może doprowadzić do śpiączki, a nawet śmierci. Hamowanie jest w takim przypadku wyraźnie silniejsze niż wynikałoby to ze zsumowania efektów poszczególnych substancji.

11 ALKOHOL ETYLOWY Etanol jest środkiem odurzającym o działaniu narkotycznym. Wypicie 150–250 g alkoholu etylowego w krótkim czasie może okazać się śmiertelne, choć nie są to zbyt częste przypadki i zwykle są one uwarunkowane innymi czynnikami takimi jak np. choroby układu krwionośnego. Działanie na organizm człowieka W małych dawkach – rzędu 30–35 ml (duże piwo, dwa kieliszki wódki) wywołuje on stan pobudzenia, przyspieszone bicie serca, rozszerzenie źrenic, zaprzestanie odczuwania zmęczenia i ogólną poprawę nastroju. U zdrowej, młodej osoby, która do tej pory nie spożywała alkoholu, wypicie 100 g etanolu (ok. 1/4 l wódki) powoduje już zwykle stan silnego zamroczenia – objawiający się utratą sprawności ruchowej, problemami z utrzymaniem równowagi, utratą kontroli nad własnymi emocjami. W skrajnych postaciach zamroczenie alkoholowe przejawia się czasami całkowitą utratą świadomości i zanikami pamięci, zanika zdolność koncentracji i oceny sytuacji, pamięć, mowa, widzenie staje się nieostre Pozytywne działanie Alkohol ma również pozytywne działanie na organizm człowieka. Umiarkowane picie redukuje ryzyko zapadnięcia na 20 chorób, w tym osteoporozę i chorobę Parkinsona. Etanol poprawia funkcjonowanie śródbłonka (co obniża szanse na choroby układu krwionośnego), redukuje stres, pozytywnie wpływa na socjalizację, zmniejsza zawartość cukru we krwi. Otrzymywanie Etanol do celów spożywczych (napój alkoholowy) otrzymuje się w wyniku fermentacji alkoholowej. Podstawowymi surowcami do produkcji etanolu są buraki cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki i wiele innych roślin.

12 ŚRODKI WZIEWNE ODURZAJĄCE Rozpuszczalniki organiczne zawarte w rozmaitych produktach, które działają odurzająco przy wdychaniu ich oparów – najczęściej w sposób oszałamiający i halucynogenny. Wpływ na organizm -Trichloroeten działa na nerw wzrokowy, pogarsza funkcje pamięci, prowadzi do apatii -Benzen szkodliwie działa na szpik kostny, uszkadza krwinki białe i czerwone, wywołuje agranulocytozę i niedokrwistość, utrudnia dotlenienie kory mózgowej, hamuje procesy myślenia, prowadzi do depresji, apatii i otępienia emocjonalnego -Eter początkowo powoduje stany euforii, odurzenia, następnie obniża sprawność funkcji psychicznych -Nitrobenzen wywołuje bóle głowy, odurzenie, stany lęku, utratę przytomności, śpiączkę, drgawki, śmierć. Rys historyczny Inhalowanie substancji o działaniu narkotycznym istniało już w XVIII wieku. Wtedy to w Europie, Wielkiej Brytanii i Ameryce Północnej popularne stało się odurzanie się podtlenkiem azotu. Ciekawostką jest, że narkozę odkrył pewien dentysta, który zauważył na sobie, że po odurzeniu nie odczuwa się bólu. Wypróbował tę metodę na swoich pacjentach, a następnie zaczął eksperymentować na sobie w poszukiwaniu nowych, podobnie działających środków. W wyniku tego uzależnił się i po pewnym czasie popełnił samobójstwo. Sytuacja obecna Obecnie rozpuszczalniki i kleje są jedynymi legalnie, powszechnie i tanio dostępnymi w Polsce środkami odurzającymi. Jednak wobec silnej konkurencji ze strony substancji psychoaktywnych, takich jak amfetamina czy marihuana, wdychanie traci na popularności. Jak wykazują dotychczasowe badania w kraju i za granicą (dane z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku) najczęściej środków lotnych używa młodzież w wieku 8-16 lat, ze średnią wieku 12 lat, choć zdarzają się wśród wąchaczy starsi – do 20 lat i powyżej.

13 NIKOTYNA Działanie na organizm Nikotyna jest dość silną neurotoksyną, przewyższającą toksycznością wiele nielegalnych narkotyków. Do końca XX w. uważano, że czysta nikotyna nie prowadzi do rozwoju nowotworów. W małych dawkach działa ona stymulująco, powodując wzmożone wydzielanie adrenaliny, co powoduje wszystkie związane z tym objawy (zanik bólu i głodu, przyspieszone bicie serca, rozszerzone źrenice itp.). W większych dawkach powoduje trwałe zablokowanie działania układu nerwowego, gdyż wiąże się ona trwale z receptorami nikotynowymi w komórkach nerwowych zaburzając ich metabolizm. Pojawia się uczucie lekkości, następnie zmiana percepcji, zmiana postrzegania otoczenia, światłowstręt, zmęczenie, brak energii, uczucie oderwania od rzeczywistości, myślotok, wymioty, biegunka. W jeszcze większych dawkach występuje zamroczenie pola widzenia i pojawić się mogą halucynacje – zazwyczaj czarno-białe "wizjonerskie" obrazy. W ekstremalnie wysokich dawkach następuje utrata przytomności, drgawki i zgon. Historia Nazwa nikotyny pochodzi od nazwiska francuskiego lekarza, Jeana Nicota, który w XVI wieku zalecał tytoń jako lek. Nikotyna została pierwszy raz wyizolowana w 1828, jej chemiczna budowa odkryta w 1843, a otrzymana została po raz pierwszy w 1904 roku.

14 AMFETAMINA Amfetamina zwana potocznie jest „amfą”. Efekty Działania: Natychmiastowy przypływ energii i radości, towarzyszą mu jednak groźne długotrwałe efekty w sferze psychicznej i fizycznej. Zagrożenia: -Zaburzenia wzroku i słuchu -Arytmia serca, mogąca w skrajnych przypadkach prowadzić do zgonu na skutek niewydolności krążenia -Wycieńczenie organizmu -Psychoza amfetaminowa

15 KOKAINA Kokaina zwana potocznie jest „koką” Efekty działania: Szybkie i mocne poczucie euforii. Zagrożenia: -Nieustanne występowanie kataru -Krwotoki z nosa -Dziury w przegrodzie nosowej, -Problemy z płucami.

16 KHAT (CZUWALICZKA JADALNA) Gatunek zimozielonej rośliny z rodziny dławiszowatych. Występuje w Afryce Wschodniej i Arabii. Jest również uprawiana. Zastosowanie: -Roślina znana już w świecie starożytnym. Była stosowana między innymi przez Egipcjan, którzy odkryli jej właściwości stymulujące. Współcześnie stosowana zwłaszcza w Jemenie, gdzie uprawy czuwaliczki jadalnej stanowią ponad 40% wszystkich upraw roślinnych, a jej uprawy, według jednego z parlamentarzystów, są źródłem dochodu dla ok. 90% rodzin jemeńskich. Powoduje zaburzenia potencji. -Jej świeże lub suszone liście są używane przez mieszkańców do żucia oraz do sporządzenia naparu. Legalność Na mocy ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadanie roślin żywych, suszu, nasion, wyciągów oraz ekstraktów z czuwaliczki jadalnej jest w Polsce nielegalne.

17 CANNABIS (PRZETWORY KONOPI) Marihuana Haszysz Olejek haszyszowy

18 MARIHUANA Suszone i czasem sfermentowane kwiatostany (niejednokrotnie z niewielką domieszką liści) żeńskich roślin konopi zawierające substancje psychoaktywne z grupy kannabinoli. Za działanie psychotropowe marihuany odpowiada głownie tetrahydrokannabinol (THC) oraz inne kannabinoidy. Posiada ona w zależności od warunków i przyjętej dawki działanie: uspokajające lub rozdrażniające, euforyzujące, przeciwbólowe, pobudzające apetyt, rozkurczające mięśnie, zmniejszające ciśnienie śródgałkowe i rozszerzające oskrzela. Sposoby przyjmowania: Jedzenie - Aby potrawa nie sprawiała problemów przy jedzeniu, nie powinna zawierać części roślinnych. Większość potraw z marihuaną oparta jest na tłustym mleku lub maśle. Oprócz zwykłego mlecznego wywaru przyrządza się również puddingi, czekolad, ciasta, rzadziej zapiekanki czy tosty. Palenie - Najczęściej do palenia suszu (kwiatostanu) wykorzystuje się szklane naczynia takie jak np. lufka, bongo lub bletki z których następnie rolowane są jointy.

19 HASZYSZ Potoczna nazwa haszyszu, to „hasz” Substancja otrzymywana ze zlepionej i sprasowanej żywicy konopi indyjskich bądź siewnych bogatych w substancję psychoaktywną THC (do 50%). Haszysz jest przetworem konopi, podobnie jak marihuana. Palony jest zazwyczaj z tytoniem w postaci ręcznie robionych papierosów (tzw. jointów) bądź z bonga.

20 OLEJEK HASZYSZOWY Ekstrakt z marihuany lub bardzo rzadko haszyszu otrzymany za pomocą rozpuszczalników organicznych, najczęściej stosowane w tym celu są: alkohol etylowy, aceton, eter naftowy lub płynny gaz do zapalniczek. Zawartość THC w olejku jest większa niż w haszyszu. Olejek haszyszowy otrzymany poprzez ekstrakcje płynnym butanem nazywany bywa olejkiem miodowym - nazwa ta pochodzi od koloru otrzymanego ekstraktu - Olejek miodowy jest znacznie czystszy, zawiera więcej THC, od produktów otrzymanych poprzez ekstrakcje etanolem lub acetonem.

21 HALUCYNOGENY LSD PCP meskalina

22 LSD Historia Lek był w latach 40. i 50. XX wieku stosowany w psychiatrii. W latach 60. i 70. XX w. jako narkotyk LSD uzyskało popularność w pewnych kręgach młodzieży szczególnie związanych z ruchem hipisowskim. LSD zostało zsyntetyzowane z nadzieją, że będzie lekiem działającym rozkurczowo na macicę w trakcie porodu oraz że będzie miało działanie stymulujące. Podczas badań w laboratoriach Sandoz naukowcy zauważyli, że zwierzęta, którym podano LSD, były niespokojne Działanie Pojawiają się efekty sensoryczne: wzmocnienie percepcji zmysłowej lub częściej jej zaburzenia (szczególnie wzrokowe, rzadziej dotykowe lub proprioceptywne), efekty synestetyczne, zaburzenia poczucia czasu. W większości przypadków pojawiają się bardzo przyjemne uczucia, często opisywane jako mistyczne

23 PCP (FENCYKLIDYNA) W przeszłości fencyklidyna używana była do znieczulania przedoperacyjnego, jednak ze względu na swe psychoaktywne działanie i neurotoksyczność została wycofana z lecznictwa Działanie Efekty działania fencyklidyny są bardzo zróżnicowane i zależne od wielu czynników. Niewielka ilość środka może wywołać uczucie oziębłości i obojętności wobec otoczenia bądź poczucie siły i niewrażliwość. Ponadto może spowodować odrętwienie i zakłócenie mowy oraz uniemożliwić koordynację ruchów. Większe dawki mogą powodować trudności lub całkowite uniemożliwienie poruszania się.

24 MESKALINA Właściwości psychoaktywne Meskalina jest silnym enteogenem. Efekty działania meskaliny utrzymują się do 12 godzin po zażyciu. Wysokie dawki wywołują silne zmiany percepcyjne i bardzo wyraźne efekty wizualne, szczególnie przy zamkniętych oczach. Działanie meskaliny określane jest zwykle jako przyjemne i rozświetlające umysł Jest ona przyjmowana zwykle doustnie i często wywołuje mdłości oraz wymioty. Historia używania Meskalina jest jednym z najdłużej znanych ludzkości psychodelików. W formie ekstraktu z pejotlu była i nadal jest używana podczas obrzędów religijnych przez Indian zamieszkujących Meksyk i południe USA. Stan prawny Ze względu na wysokie dawki produkcja meskaliny jest mało opłacalna i w Polsce praktycznie nie występuję na czarnym rynku, a na zachodzie jest jedną z mniej popularnych substancji psychoaktywnych.

25 MAK LEKARSKI Historia Mak lekarski wywodzi się z Azji Mniejszej, z zachodniej części basenu Morza Śródziemnego i z Afryki Północnej. Być może pochodzi od gatunku P. setigerum), w stanie dzikim nie występuje, znany już był w starożytności. Zastosowanie: -Roślina uprawna: uprawiana na większą skalę w Afganistanie, Chinach, Indiach i w Iranie, w Turcji i wielu krajach Bliskiego Wschodu głównie dla uzyskania opium, zaś w wielu krajach Europy, również w Polsce, mak lekarski uprawiany jest dla celów przemysłowych, leczniczych a także spożywczych. -Roślina lecznicza: używane są do produkcji alkaloidów, głównie takich jak: morfina, kodeina lub papaweryna. -Opium: wysuszony sok mleczny zebrany z nacięcia niedojrzałych makówek; w medycynie i do produkcji narkotyków. -Sztuka kulinarna: wykorzystywane w celach spożywczych oraz do produkcji oleju. -Roślina ozdobna

26 OPIUM Substancja otrzymywana przez wysuszenie soku mlecznego z niedojrzałych makówek maku lekarskiego, zawiera około 20 alkaloidów, które można podzielić na dwa rodzaje: -Pochodne fenantrenu (morfina i kodeina) -Pochodne izochinoliny (papaweryna)

27 MORFINA Efekty działania: -Ostra niewydolność oddechowa -Podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe -Niewydolność wątroby i nerek. -Nadczynność tarczycy Pochodne: -Kodeina (etyr metylowy) -Tebaina (etyr dimetylowy) -Heroina (pochodna diacetylowa) -Dionina (etyr etylowy)

28 HEROINA Potocznie nazywana jest „herą” Efekty działania: -Wpływa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, w szczególności na ośrodek oddechowy -Znosi odczuwanie bólu -Wywołuję euforię, senność, błogą apatię, wprowadza w błogostan i stan niewrażliwości na przykre doznania -Zwęża źrenice do wielkości główki szpilki -Kurczy zwieracze

29 SKUTKI ZAŻYWANIA NARKOTYKÓW Narkotyki wywołują negatywne skutki, takie jak: -uszkadzają układ pokarmowy -uszkadzają szpik kostny -powodują poważne negatywne zmiany w układzie nerwowym i mózgu -powodują choroby płuc, wątroby, nerek -osłabiają serce -doprowadzają do uzależnień -doprowadzają do śmierci

30 GŁÓWNE PRZYCZYNY ZAŻYWANIA NARKOTYKÓW Chce uzyskać akceptację środowiska Chce uwolnić się od stresu, napięć i problemów

31 STANOWISKA RELIGII WOBEC UŻYWANIA NARKOTYKÓW Stanowisko Kościoła katolickiego Stanowiska Świadków Jehowy Stanowisko Islamu Stanowisko Buddyzmu Stanowisko Judaizmu

32 STANOWISKO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO Kościół katolicki potępia jakiekolwiek używanie narkotyków (poza ścisłym wskazaniem lekarskim), gdyż uważa, że są one bardzo szkodliwe dla zdrowia i mogą nawet prowadzić do utraty życia. Dlatego głęboko niemoralny jest również przemyt, handel oraz nielegalna produkcja narkotyków. Niemniej Kościół Katolicki do narkotyków nie zalicza nikotyny ani alkoholu, ten drugi stosując rytualnie. Zaleca natomiast umiarkowanie

33 STANOWISKO ŚWIADKÓW JEHOWY Świadkowie Jehowy są bezwzględnie zobowiązani do wystrzegania się używania jakichkolwiek narkotyków (poza ścisłym wskazaniem lekarskim) oraz palenia i zażywania tytoniu. Uważają, że muszą zachowywać czystość fizyczną oraz umysłową, by być uznanym przez Boga. Nie wolno ich stosować, posiadać, handlować nimi ani przebywać w towarzystwie, gdy są zażywane.

34 STANOWISKO ISLAMU Bezwzględnie zabronione jest przyjmowanie jakichkolwiek substancji odurzających. Szczególny nacisk położony jest na alkohol, jako substancję najpopularniejszą, jednak zakaz obejmuje wszelkie substancje mogące sprzyjać popełnieniu innych grzechów. Nie wolno ich stosować, posiadać, handlować nimi ani przebywać w towarzystwie, gdy są zażywane. Jednakże wszędzie w zasięgu kultury muzułmańskiej spożywana jest marihuana oraz może przede wszystkim haszysz, co jest najczęściej społecznie akceptowane nieraz nawet bardziej niż spożywanie alkoholu.

35 STANOWISKO BUDDYZMU Żadna ze Ścieżek nie zabrania wprost narkotyków, tak jak zabraniają np. rzeźnictwa. Jedynie buddyjscy mnisi składają przyrzeczenia unikania jakiejkolwiek formy odurzania się.

36 STANOWISKO JUDAIZMU Tora nie zabrania wprost stosowania narkotyków. Niemniej judaizm nakazuje przestrzegać prawa miejsca, w którym żyd mieszka, o ile nie jest to sprzeczne z wymogami wiary. Jest jednak zabronione niszczenie własnego ciała - niemniej nie jest to przepis jednoznaczny.

37 NAJCZĘŚCIEJ SPOŻYWANE NARKOTYKI

38 CZYM SĄ DOPALACZE? Jest to potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych.

39 CO ZAWIERAJĄ W SOBIE DOPALACZE? Dopalacze zawierają w sobie substancje pochodzenia naturalnego i syntetycznego, działające stymulując o bądź psychodelicznie czy halucynogennie.

40 PODZIAŁ DOPALACZY  Środki pochodzenia głównie roślinnegoŚrodki pochodzenia głównie roślinnego  Środki pochodzenia głównie syntetycznegoŚrodki pochodzenia głównie syntetycznego

41 ŚRODKI POCHODZENIA GŁÓWNIE ROŚLINNEGO (susze, kadzidełka), które stosuje się jak tytoń (pali w fajkach, skrętach) lub spala w pomieszczeniu tak jak kadzidełka, mający w sposób legalny powodować efekty zbliżone do palenia marihuany lub opium. Preparaty te bywają czasami wzmacniane syntetycznymi kannabinoidami ; są ona nazywane „spice” – od jednego z najbardziej popularnych produktów tego rodzaju.

42 ŚRODKI POCHODZENIA GŁÓWNIE SYNTETYCZNEGO Środki pochodzenia głównie syntetycznego, sprzedawane w formie tabletek (tzw. party pills) lub proszku w torebkach, które zawierają zazwyczaj rozmaite mieszanki różnych grup związków działających psychoaktywnie: stymulantów, opioidów, halucynogenów, dysocjantów, empatogenów, itp. Środki syntetyczne zawierające jedną, konkretną substancję, która nie jest zakazana; sprzedawane w postaci znaczków do lizania, małych pigułek lub w innych formach.

43 PODSUMOWANIE Narkotyki jak i dopalacze to środki wywołujące uzależnienie! Narkotyki i dopalacze niszczą organizm człowieka! Mogą doprowadzić one do śmierci!

44 NIE TRUJ SIĘ!!! Narkotyki i dopalacze to śmierć!!!

45 OPIEKUN : PRZEMYSŁAW ZIEMIŃSKI Szkoła : Akademickie Liceum Mistrzostwa Sportowego w Lublinie. Adres: Lublin, ul. Projektowa 4.

46 BIBLIOGRAFIA Strony o danej tematyce oraz google grafika