dr Stanisław Skórka Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Prezentacja na temat: "dr Stanisław Skórka Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa"— Zapis prezentacji:

1 Systemy nawigacji w hipertekstowym środowisku informacyjnym Projektowanie i badanie użyteczności
dr Stanisław Skórka Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie ORGANIZACJA INFORMACJI O KULTURZE REGIONU Metodologia badań standardów zastosowanych w serwisach internetowych Gdańsk, listopada 2008 r.

2 navigare necesse est, vivere non est necesse
Plutarch (Żywoty równoległe: Pompejusz, 50)

3 Nawigowanie (nawigacja)
polega na znajdowaniu drogi i podążaniu nią w celu dotarcia do poszukiwanej informacji (celu), wymaga wiedzy i informacji o środowisku, w którym się odbywa.

4 Nawigujemy… W przestrzeni: rzeczywistej wirtualnej mentalnej

5 Nawigowanie w World Wide Web
Teoria i praktyka poruszania się od strony do strony w hiperprzestrzeni; Proces poszukiwania zorientowany na cel i lokalizowania informacji powiązanej hiperłączami; Przeglądanie sieci; Linki, etykiety i inne elementy które umożliwiają dostęp do stron i pomagają ludziom zachować poczucie orientacji podczas interakcji w serwisach WWW.

6 Nielinearność

7

8 użytkownik, podobnie jak podróżnik, potrzebuje drogowskazów,

9 Narzędzia nawigacji Przestrzeń rzeczywista
latarnia morska kompas sekstans log ręczny Nawigacja jest ułatwiona ponieważ znamy już narzędzia

10 Pomoce w nawigacji przestrzeń rzeczywista
Gwiazda Polarna Strony świata Ukształtowanie terenu Charakterystyczne miejsca (znaki, budynki itp.) Pomoce w orientacji użytkownika

11 Potrzeby użytkownika nawigującego
Gdzie jestem? Gdzie mogę się udać? Jak mogę się tam dostać? W jaki sposób mogę wrócić do miejsca, gdzie już wcześniej byłem?

12 Proces nawigowania

13 Etapy procesu nawigowania wg S. Jul i G. Furnasa (1997)

14 Trzy aspekty nawigowania
przenoszenie się (locomotion) - ukierunkowane i celowe przemieszczanie się użytkownika, podejmowanie decyzji - występuje w sposób ciągły podczas nawigowania, użytkownik decyduje o wyborze kierunku, zakończeniu poszukiwania, uzależnione jest od wiedzy deklaratywnej i proceduralnej, przetwarzanie - proces przyrostowy odbywający się w czasie rzeczywistym, obejmuje wspomniane wyżej elementy składowe.

15 Modele nawigowania i kryteria ich podziału
Kryterium poznawcze: - eksploracja - znajdowanie drogi - identyfikacja obiektów Narzędzia nawigacyjne: - oparte na zapytaniach - oparte na linkach Przestrzenie informacyjne: - przestrzenne - semantyczne - społeczne Teoria grafów: - przeszukiwanie głębokie - przeszukiwanie wszerz

16 Systemy nawigacji James Kalbach nawigacja strukturalna n. łączona
n. użyteczna (wspomagająca) L. Rosenfeld, P. Morville globalny lokalny kontekstowy

17 Kategorie nawigacji (J. Kalbach)
główna 1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 3 3.1 3.2 strukturalna wspomagająca łącząca

18 Wspieranie nawigowania (mechanizmy)
nawigacja stopniowa (sekwencyjne) i stronicowa okruchy chleba (nić Ariadny) mapa serwisu, drzewa nawigacyjne, chmury tagów dynamiczne menu paski nawigacyjne przyciski Wstecz i Dalej Historia

19 Problemy użytkownika nawigującego
Gdzie jestem? Gdzie mogę się udać? Jak mogę się tam dostać? W jaki sposób mogę wrócić do miejsca gdzie już wcześniej byłem?

20 Cykl nawigowania (wg D.Danielsona)
przyzwyczajenie reorientacja prognozowanie

21 Narzędzia nawigacji Przestrzeń cyfrowa
Linki Etykiety Mapy stron Historia odwiedzin Przyciski WSTECZ i DALEJ

22 Pomoce w nawigacji Przestrzeń cyfrowa
nagłówki etykiety podpowiedzi „ścieżki okruszków”

23 Rozmieszczenie elementów nawigacyjnych
Wbudowane systemy nawigacyjne: globalny, lokalny i kontekstowy

24 Dlaczego nie lubimy nawigować?
Brak czasu Nie znamy granic przestrzeni Za dużo różnorodnych i niejednolitych elementów Brak umiejętności i wiedzy Wolimy zapytać (np. wyszukiwarki)

25 Problemy podczas nawigowania
Zagubiony w hiperprzestrzeni (lost in hyperspace) Przeładowanie poznawcze (cognitive overload) Przeładowanie informacji (information overload) „pustynna mgła” (desert fog) „co jest za drzwiami?”

26 Cechy i zadania Systemy nawigacyjne w WWW łatwość wyuczenia
elementy nawigacyjne zawsze w tym samym miejscu oferowanie alternatywnego wyboru (opcje) prezentowanie czytelnych komunikatów stosowanie precyzyjnych i zrozumiałych etykiet (tytułów) zgodność z tematyką strony (dokumentu) wspomaganie celów i zachowań użytkowników.

27 Systemy nawigacyjne Zalecenia
Nie zmieniaj lokalizacji menu Wyróżniaj etykiety linków Stosuj kilka systemów nawigacji Informuj o aktualnej lokalizacji użytkownika Buduj kontekst (scenariusz) nawigowania Ograniczaj występowanie zagubienia w przestrzeni i przeładowania poznawczego

28 Wnioski systemy nawigacji stosowane są w każdej formie przekazu informacji dają możliwość samodzielnego i swobodnego wyboru drogi do celu nawigowanie jako metoda poszukiwania posiada kontekst poznawczy i przemieszczania w przestrzeni jest aktywną formą poszukiwania informacji

29 Wnioski (2) na początku ewolucji s.n. bazowano na istniejących w świecie rzeczywistym znakach i standardach, po kilkunastu latach role się odwracają…

30 Nawigowanie liniowe

31 Nawigowanie bazowe <<<

32 Zadanie nr 2 Na kartce papieru rozrysuj nawigację globalną serwisu
nawigację lokalną nawigację kontekstową narysuj szkic strony (layout) z rozmieszczeniem poszczególnych elementów W Power Point: zaprojektuj narysowane wcześniej schematy

33 Jak rysować nawigację

34 główna 1 2 3 1.1 1.2 2.1 2.2 3.1 3.2

35 główna 1 2 3 1.1 1.2 2.1 2.2 3.1 3.2

36 główna 1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 3 3.1 3.2

37 2.1 2.2 2.3 2.4

38 Opisywanie tras nawigacyjnych
Strona 1 Strona 2 Strona 3 Strona 1 > Strona 1.1 > Strona 2.2 > Strona 3.3 Strona 2 ↓ Strona 2.3 Strona 3.1

39 Chmura tagów

40 Paski nawigacyjne

41 Nawigacja stronicowa

42 Drzewa nawigacyjne

43 Dynamiczne menu

44 Nawigacja stopniowa (sekwencyjna)

45 Okruchy chleba albo „nić Ariadny”

46 Mapa serwisu

47

48