DLACZEGO ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE ŚWIECĄ?

Prezentacja na temat: "DLACZEGO ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE ŚWIECĄ?"— Zapis prezentacji:

1 DLACZEGO ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE ŚWIECĄ?

2 ZACZNIJMY OD OBRZĘDÓW… … W NOC ŚWIĘTOJAŃSKĄ

3 Noc Świętego Jana (zwana Sobótką lub Nocą Kupały) to - wbrew nazwie - czas pogańskich wróżb, ognisk i szukających samotności zakochanych par W czasie tej magicznej nocy rozpalano ogniska, w których palono zioła W trakcie radosnych zabaw odbywały się różnego rodzaju wróżby i tańce Dziewczęta puszczały w nurty rzek wianki z zapalonymi świecami Jeśli wianek został wyłowiony przez kawalera, oznaczało to jej szybkie zamążpójście. Jeśli płynął, dziewczyna wyjdzie za mąż, ale nieprędko Jeśli zaś płonął, utonął lub zaplątał się w sitowiu, prawdopodobnie zostanie ona starą panną.

4 Niektórzy wybierający się do lasu w poszukiwaniu kwiatu paproci, przy odrobinie szczęścia mogą spotkać małego owada, świecącego zimnym zielonkawym światłem - robaczka świętojańskiego. Znaleźć go można na przełomie czerwca i lipca, na trawiastych obrzeżach wilgotnych lasów mieszanych, śródleśnych polanach, a także w zaroślach parków i zaniedbanych ogrodach, nawet w dużych miastach.

5

6 ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE

7 Świetlikowate, robaczki świętojańskie (Lampyridae) – rodzina z rzędu chrząszczy Liczy ok gatunków żyjących na roślinności terenów zadrzewionych. Wiele gatunków świetlikowatych przywabia partnera błyskami światła, charakterystycznymi dla danego gatunku i wytwarzanymi przez specjalne narządy w odwłoku. Zdolnością świecenia obdarzone są zarówno samce, jak i samice U niektórych gatunków (zwłaszcza tropikalnych) świecą również larwy, a nawet jaja.

8 W JAKI SPOSÓB ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE WYTWARZAJĄ ŚWIATŁO?

9 Wytwarzanie światła przez świetliki to bioluminescencja.
Jest to reakcja chemiczna, która polega na utlenianiu związku chemicznego zwanego lucyferyną w komórkach narządów świecących. U świetlików europejskich narządy świecące znajdują się po stronie brzusznej, w rejonie kilku ostatnich segmentów odwłokowych. Narząd świecący jest anatomiczną pochodną ciała tłuszczowego (rola, jaką pełni u owadów ciało tłuszczowe przypomina funkcje wątroby u kręgowców). Składa się z kilku warstw komórek produkujących światło, zwanych fotocytami. Leżą one w bezpośrednim sąsiedztwie przezroczystych, pozbawionych pigmentu płytek pancerza. Fotocyty owadów dorosłych sąsiadują z bardzo dobrze rozwiniętym układem tchawek, które zaopatrują je w tlen. Światło produkowane przez fotocyty jest odbijane przez swoisty reflektor - warstwę komórek zawierających kryształki kwasu moczowego.

10 STRUKTURA LUCYFERYNY ŚWIETLIKA

11 lucyferyna + O2 → utleniona lucyferyna + światło
LUCYFERAZA lucyferyna + O2 → utleniona lucyferyna + światło

12 CZY ŚWIETLIKI MOGĄ ZMIENIAĆ INTENSYWNOŚĆ I BARWĘ ŚWIATŁA?

13 Świetliki potrafią zmieniać zarówno intensywność świecenia, jak i barwę światła. Intensywność świecenia u świetlików jest regulowana przez układ nerwowy. Uczeni nie są zgodni co do mechanizmu tej regulacji. Prawdopodobnie impulsy przekazywane przez nerwy zwężają lub rozszerzają tchawki, zmieniając dopływ tlenu do fotocytów i w ten sposób regulując intensywność bioluminescencji.

14 PREZENTACJĘ WYKONAŁA DAGMARA DURAN UCZENNICA KLASY II GIMNAZJUM IM. ŚW
PREZENTACJĘ WYKONAŁA DAGMARA DURAN UCZENNICA KLASY II GIMNAZJUM IM. ŚW. JADWIGI KRÓLOWEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W KLĘCZANACH