Niedozwolone pozostałości środków ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym Warszawa 23 czerwca 2016 r.

Prezentacja na temat: "Niedozwolone pozostałości środków ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym Warszawa 23 czerwca 2016 r."— Zapis prezentacji:

1 Niedozwolone pozostałości środków ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym
Warszawa 23 czerwca 2016 r.

2 Rolnictwo ekologiczne – skansen czy nowoczesna produkcja ?
Rolnictwo ekologiczne to nie skansen . To nowoczesna produkcja owoców i warzyw, w której na odpowiednio przygotowanej glebie wysadzono zdrowe rośliny, nawożone na podstawie wyników analiz, pielone, nawadniane, systematycznie chronione przed chorobami i szkodnikami … Rolnictwo ekologiczne to wysokie plony dobrej jakości owoców i warzyw, nie zawierających pozostałości niedozwolonych środków ochrony roślin Chore, zachwaszczone , nienawożone i niechronione uprawy to nie rolnictwo ekologiczne tylko opuszczone plantacje

3 Zagrożenia dla rolnictwa ekologicznego
Biologiczne zakażenia żywności Choroby grzybowe i wirusowe porażające rośliny na terenie całego kraju Nowe , niespotykane dotąd , szybko się rozprzestrzeniające szkodniki Uprawy GMO Niedozwolone pozostałości środków ochrony roślin

4 Niedozwolone pozostałości środków ochrony roślin w owocach ekologicznych
Wg raportu dr Artura Miszczaka z Pracowni Badania Bezpieczeństwa Żywności Certyfikat ekologiczny nie daje 100% gwarancji, że owoce są całkowicie pozbawione niedozwolonych pozostałości ś.o.r. W badaniach Laboratorium IO w Skierniewicach w 10 % próbek surowców ekologicznych ( owoce , warzywa, zioła ) wykryto niedozwolone pozostałości , w tym 67% próbek skażonych stanowiły owoce 70 % analizowanych próbek owoców z certyfikatem EKO było ,, czystych ”, niestety aż w 30% próbek owoców z certyfilatem EKO wykryto niedozwolone pozostałości ś.o.r. ( omówić konsekwencje !!! )

5 Skala nieuczciwości w rolnictwie ekologicznym
Wg publikowanych wyników badań Zakładu Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach - ilość rolników nieuczciwych wśród rolników ekologicznych wynosi ok. 2 % ( rolnicy świadomie stosujący środki konwencjonalne, niedozwolone : herbicydy, fungicydy, zoocydy, akarycydy itp. ) Dla porównania ilość rolników konwencjonalnych , którzy stosują środki niedozwolone – niezarejestrowane w danej uprawie lub wielokrotnie stosują dozwolone pestycydy powodując przekroczenie dopuszczalnych poziomów pozostałości s.a. ( NDP = MRL ) w płodach rolnych również stanowi ok. 2 %

6 Przyczyny występowania niedozwolonych pozostałości w produktach ekologicznych
1. celowe działanie rolnika, często nie w pełni świadome ( krótki okres karencji preparatu dni, brak wiedzy i chciwość sprzedawcy ś.o.r ) 2. praktycznie brak państwowego doradztwa w zakresie ekologicznej uprawy i ochrony roślin ( Instytut Ogrodnictwa ) przy niechęci rolnika do uczestnictwa w szkoleniach, do czytania instrukcji i zaleceń oraz ogromnej presji ze strony firm nawozowych i chemicznych. ( fosforyny ) 3. historyczne skażenie pól preparatami o bardzo długim okresie rozpadu ( np. Azotox → DDT – okres połowicznego rozpadu lat ) 4. skażenie gleby metalami ciężkimi ( Cd , Pb ) pochodzącymi albo z tanich nawozów importowanych ze wschodu ( fosforyty – pola po PGR-ach, wschodnia Polska ) albo wprowadzonych do gleby wraz z tanimi nawozami wapniowymi w okresie PRL-u ( wapno poprzemysłowe ) 5. inmisja środków ochrony roślin z działek sąsiadów (w tym roku – plaga ) 6. brak zarejestrowanych preparatów do zwalczania chorób i szkodników

7 Objawy uszkodzeń herbicydowych na malinach ( chlomazon zniesiony z tytoniu )

8 Jakość owoców malin ze zdrowych krzewów

9 Szkodliwe działanie chlomazonu s. a
Szkodliwe działanie chlomazonu s.a. preparatu Command na uprawy ogrodnicze ( malina truskawka i inne rośliny jagodowe ) A. Zniesienie cieczy roboczej z podmuchami wiatru bezpośrednio w czasie oprysku ( rzepaku , tytoniu ) na odległość nawet kilkuset metrów od miejsca wykonywania zabiegu B. opary chlomazonu ( ang. clomazon ) podnoszą się nad poziom gruntu po zabiegu herbicydowym w uprawie konwencjonalnej i migrują z prądami powietrza nad sąsiednie pola. Wrażliwe na chlomazon są wszystkie uprawy ogrodnicze o miękkich , delikatnych liściach, szczególną wrażliwość ( zamieranie roślin w ciągu 2 lat po oprysku ) wykazuje malina i truskawka

10 Badania pod kątem niedozwolonych pozostałości - ,, czyste owoce eko ”
Brak pozostałości określanych w badaniu Galab 500 + Brak pozostałości w badaniu na kaptan ( kaptan i produkt jego rozpadu THPI czyli tetrahydroftalimid ) Brak pozostałości fosforynów ( Fosetyl Al, kwas fosfoniowy = kwas fosforowy, suma wszystkich soli kwasu fosforowego wyrażona jako fosetyl ) Azotany , powinno być do 200 mg/kg ( dotyczy w chwili obecnej warzyw )

11 Brak rejestracji w uprawach ogrodniczych
Wykrywanie pozostałości fungicydów o karencji 1- 3 dni ( dane niemieckie , za Adamem Furą ) Preparat) Karencja - dni Substancja aktywna Ilość dni po zabiegu kiedy pozostałości mogą być jeszcze wykryte Switch 62,5 WG 1 cyprodynil fludioksonil 75 55 Teldor 500 SC fenheksamid > 100 Mythos 300 SC 3 pirymetanil 110 Zato 50 WG Nd ( nie dotyczy trifloksystrobina > 130 Amistar Opty Brak rejestracji w uprawach ogrodniczych chlorotalonil piraklostrobina do 50 > 50 Nic się nie ukryje !

12 Niedozwolone fosforyny
Aliette ( fosetyl ) Alginure, AminoPower ResiPhos PK,Atlante, Atlante Plus, Atlante TOP, Atlante K-Max Actifos, Basfoliar Activ Fosfiron Mg, Fosfiron Cu, Fosfiron K, Fosfyn Fos Magnum, Fosfisan , KriPhter Phytos K, Phos 60, Prevent P, ProFos 100, Resistim, Trafos line, Tecnophyt PK = Controlphyt PK ( kwas fosfoniowy, suma soli kwasu sofoniowego wyrażona – jako fosetyl )

13 Fosforyny – budowa chemiczna

14 Reklama fosforynów przemilczanie faktu, że produkt zawiera fosforyny
,, KriPther to produkt płynny o wysokiej zawartości fosforu i potasu z magnezem i miedzią w formie chelatu o doskonałej przyswajalności. Może być stosowany zarówno dolistnie jak przez fertygację, oprócz funkcji odżywczej działa jako promotor naturalnych mechanizmów obrony endogennej poprzez zwiększenie biosyntezy naturalnych fitoaleksyn ”

15 Reklama fosforynów podkreślanie łatwej dostępności fosforu
,, Prevent P jest nawozem zawierającym unikalną formę fosforu : formę fosforynową, przez co pierwiastek jest o wiele łatwiej dostępny dla roślin. Zarówno liście jak i korzenie bardzo łatwo absorbują fosfor zawarty w nawozie Prevent P. Jest polecany szczególnie w przypadku wstąpienia wysokiej presji chorobowej lub niedoborów fosforu czy potasu ”

16 Reklama fosforynów zamiast fosforynu potasu pojawia się fosforan potasu
Teknophyt PK zawiera fosforan potasu, jest to nawóz dolistny o wysokiej zawartości fosforu ( 20 % ) i potasu ( 30% ) Teknophyt PK to nawóz dolistny hamujący występowanie chorób grzybowych, stosowany we wszystkich rodzajach upraw warzywnych, sadowniczych i rolniczych Podnosi odporność na stres Aktywuje naturalne mechanizmy obronne roślin

17 Pozostałości fosforynów
Fosetyl ( jeśli zastosowano Aliette lub jego generyk ) Kwas fosfoniowy = kwas fosforowy , formy tautomeryczne, czyli przechodzące jedna w drugą ( jeśli zastosowano nawozy dolistne zawierające fosforyny + ew. naturalne powstawanie w glebie – hipoteza dr Zbigniewa Jarosza z UP w Lublinie ) Fosetyl Al = suma fosetylu + kwas fosforowy + pozostałe sole kwasu fosfoniowego wyrażona jako fosetyl Pozostałości te wykrywane są już po jednym zabiegu preparatem zawierającym fosforyny !

18 Przykładowe niemieckie badanie na obecność fosforynów ( Fosetyl + Phosphonsäure , LABOR FRIEDLE GMBH) Parameter Unit Result MRL RL Fosetyl Phosphorus acid Fosetyl -Al mg/kg - 4,3 5,8 75 0,01 0,1 RL = reporting limit ( czułość metody ) - = not detected ( nie wykryto ) MRL = NDP ( najwyższa dopuszczalna pozostałość ) Uwaga ! Od 1.X r. produkty zawierające fosforyny są niedozwolone w krajach EU

19 Jak można utracić certyfikat ekologiczny 1
Fałszywa interpretacja wyników analiz materiału roślinnego, nieuctwo pracowników Jednostki Certyfikującej, niejednoznaczny zapis wyników analizy Przykładowy wynik analizy jednego z krajowych Laboratoriów Analitycznych : Fosetyl Al < 0,1 mg/kg Pozostałości pestycydów – nie wykryto Działanie Jednostki Certyfikującej : zatrzymanie certyfikatu ekologicznego na malinę !!! Laboratorium fosetylu nie wykryło, ale pracownik Jednostki Cert. odniósł wrażenie, że w malinie są śladowe ilości niedozwolonego fosetylu . Z powodu błędnego przekonania, wrażenia - zatrzymano rolnikowi certyfikat na malinę jesienną. ( brak zapisu n.d. = not detected = nie wykryto )

20 Jak można utracić certyfikat ekologiczny 2
Nieprzestrzeganie procedur przy pobieraniu próbek gleby i roślin, nadgorliwość Jednostki, działanie prawa wstecz. Brak kontrpróby Próbka gleby pobrana z plantacji truskawek ekologicznych, analiza gleby pod kątem obecności herbicydów, wykrycie desmedifamu i etofumesatu ( Saherb 180 EC lub 232 EC, Kemifam Pro, Betanal Progres itp. ) protest rolnika, który jak twierdzi nie stosował żadnych herbicydów, brak zabezpieczonej kontrpróby, odmowa ponownego pobrania próbki przez Jednostkę Certyfikującą, zabranie certyfikatu na rok, na całe gospodarstwo, na mocy przepisu , który wchodzi w życie z dniem 17 czerwca 2016 r. !!!

21 Jak można utracić certyfikat ekologiczny 3
Zniesienie cieczy roboczej z pestycydem od sąsiada ( z rzepaku, tytoniu, zboża, leszczyny – głównie herbicydy i fungicydy ) Sprawca dostaje co najwyżej mandat 500 zł, a poszkodowany rolnik ekologiczny traci certyfikat , dopłaty, możliwość zbytu owoców a więc dochody, firma – traci zakontraktowany surowiec, pracownicy sezonowi tracą pracę. Fatalny , niesprawiedliwy system, eliminujący uczciwych rolników ekologicznych. Poprzez badanie pozostałości s.a. na działce rolnika ekologicznego oraz działce sprawcy bardzo łatwo można udowodnić zniesienie cieczy roboczej na działkę ekologiczną. ( odszkodowania – Belgia )

22 c.d. jak można utracić certyfikat ekologiczny 3
Wykrycie substancji aktywnych w liściach truskawki : Captan – 0, ,011 mg/kg Clomazone – 0, ,004 mg/kg Terbuthylazine - 0, ,006 mg/kg Kontrolna analiza na sąsiadującym z truskawką ekologiczną polu rzepaku Captan – > 0,021 Clomazone – > 0,007 Terbuthylazine - > 0,012

23 Jak można utracić certyfikat ekologiczny 4
Kupić pole od rolnika , który w latach 50 –tych uprawiał na nim ziemniaki używając do zwalczania stonki ziemniaczanej Azotox-u . Okres połowicznego rozpadu s.a. tego preparatu – DDT wynosi 50 lat tzn. , że za ok. 50 lat przestanie być wykrywany. Dziś DDT wykrywane jest w ok. 50 % gleb Polski ( informacja za dr Arturem Miszczakiem ). DDT wykrywa się w arktycznym krylu, w mleku kobiet Eskimosów. Na chwilę obecną takim DDT naszych czasów stał się Roundup i jego generyki zawierające s.a. glifosat ( za dr Dorotą Metera )

24 Jak można utracić certyfikat ekologiczny 5
Opryskać uprawę ekologiczną Efektywnymi Mikroorganizmami np. Ema Farma Plus , w notatniku zabiegów napisać , że zwalczaliśmy szarą pleśń. Ten konkretny przypadek spowodował problemy rolnika ekologicznego, które ,, zawędrowały ” aż do ówczesnego Ministra Rolnictwa Pana Jacka Sawickiego. Po interwencji firmy Probiotics Polska – producenta Em -ów , przywrócono rolnikowi certyfikat i dopłaty

25 Szkodliwe oddziaływanie fosforynów na rośliny
W wielu badaniach aplikacja fosforynów w formie nawożenia dolistnego miała szkodliwy wpływ na rośliny rosnące w warunkach niedoboru fosforu w glebie Dolistne nawożenie fosforynami roślin kukurydzy niedostatecznie zaopatrzonych w fosfor powodowało ich karłowaty wzrost a nawet zamieranie. Źródło : za Jackiem Sawickim : badania Thao i in., Hirosse i in., Avilla i in., Schroetter i in.

26 Fosforyny – źródło fosforu czy źródło problemów ?
Fosforyny nie są źródłem fosforu dla roślin, mogą być co najwyżej źródłem problemów dla rolnika i firmy, która kupuje od niego surowce ekologiczne !!!

27 Naród jest suwerenem, wybraliśmy was po to byście nam służyli a nie rozkazywali… Karolina Elbanowska w Sejmie RP w słowach skierowanych do posłów ówczesnej koalicji PO, PSL Rolnicy ekologiczni liczą na pomoc posłów , senatorów i urzędników państwowych w rozwiązaniu problemu znoszenia cieczy roboczej z pestycydami z upraw konwencjonalnych na plantacje ekologiczne

28 Postulaty rolników ekologicznych
Ukrócić samowolę Jednostek Certyfikujących w zakresie pozbawiania rolników certyfikatów ekologicznych Wymóc na Laboratoriach Analitycznych, by w przypadku braku wykrycia niedozwolonych substancji w protokole znajdował się zapis - nie wykryto ( not detected ) Zobowiązać pracowników PIORiN do występowania do prokuratury w przypadku zastosowania herbicydu niedozwolonego w danej uprawie np. chlomazon w tytoniu ( co jest przestępstwem ), jeśli jego użycie doprowadziło do uszkodzenia plantacji ekologicznej

29 c.d. Postulaty rolników ekologicznych
W regionach , gdzie dochodzi do uszkodzenia upraw ekologicznych wskutek zniesienia cieczy roboczej z upraw konwencjonalnych przeprowadzić akcję informacyjną skierowaną do producentów rzepaku , tytoniu, kukurydzy itd. W przypadku zniesienia cieczy roboczej z upraw konwencjonalnych na ekologiczne wykonać analizy roślin z wszystkich pól w zasięgu oddziaływania skażenia. Kosztami analiz obciążyć sprawcę skażenia. Wycofać zarządzenie , na mocy którego po wykryciu niedozwolonej substancji na jednym polu, pozbawia się rolnika certyfikatu na całe gospodarstwo.

30 c.d. Postulaty rolników ekologicznych 2
Stworzyć system rekompensat dla rolników ekologicznych , którym zniszczono uprawy – wzorem rozwiązań przyjętych w Belgii Inmisja cieczy roboczej z upraw sąsiadujących na plantacje ekologiczne powinna być przedmiotem dochodzenia w celu ustalenia sprawcy skażenia. Nie może być ona powodem pozbawienia rolnika certyfikatu. Walczyć z patologią w rolnictwie ekologicznym i oszustami ,, ekologicznymi ” a wspierać uczciwych rolników ekologicznych.

31 c.d. Postulaty rolników ekologicznych 3
Przeprowadzić w placówkach naukowych ( Inst. PAN, Inst. Ogrodnictwa, Uczelnie Rolnicze ) badania nad fosforynami w celu potwierdzenia lub odrzucenia hipotezy dr Z. Jarosza o możliwości samorzutnego powstawania fosforynów w glebie wskutek redukcji związków fosforu W przypadku potwierdzenia hipotezy wprowadzić dozwolony próg zawartości fosforynów w produktach ekologicznych , teraz jest to < 0,01 mg/kg ( próg oznaczalności ) . Dla porównania w konwencji próg ten wynosi 75 mg/kg.

32 Naszym celem wysoka jakość żywności ekologicznej

33 Zdrowa żywność alternatywą dla GMO

34 Dziękuję za uwagę Stanisław Jamrozik
Warszawa 23 czerwca 2016