przepisy, które warto znać

Prezentacja na temat: "przepisy, które warto znać"— Zapis prezentacji:

1 przepisy, które warto znać
Zapraszamy do świata prawa pracy przepisy, które warto znać Kontakt Biuro Karier UAM ul. Zwierzyniecka 7c Poznań

2 Spis treści kliknij wybrany temat  Wprowadzenie
Umowa o pracę – co powinno się w niej znaleźć? Jakie uprawnienia daje nam umowa o pracę, a jakie umowa cywilno – prawna? Umowa zlecenie Rodzaje umów o pracę Urlop A gdy zostaniesz rodzicem… Rozwiązanie umowy o pracę Zakaz konkurencji Równe traktowanie Składniki wynagrodzenia kliknij wybrany temat  źródła fotografii użytych w prezentacji

3 Wprowadzenie Podstawowym źródłem prawa pracy jest
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t.j.Dz.U.1974 Nr 24 poz.141 ze zm.) Warto się z nim zapoznać: cofnij

4 Umowa o pracę – co powinna zawierać?
Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy miejsce wykonywania pracy wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia wymiar czasu pracy termin rozpoczęcia pracy Umowę o pracę, jak i wszelkie zmiany jej warunków, wymagają formy pisemnej. cofnij

5 Rodzaje umów o pracę umowa na czas nieokreślony
umowa na czas określony umowa na czas wykonania określonej pracy umowa na czas zastępstwa innego pracownika umowa na okres próbny (maksymalnie 3 miesiące) cofnij

6 Umowa o pracę a cywilno – prawna Różnice
Umowa cywilno-prawna (umowa zlecenie/umowa o dzieło) Wynagrodzenie minimalne (obecnie – 2014 – wynosi 1680 zł brutto) Brak wynagrodzenia minimalnego Składki na ubezpieczenie społeczne Brak składek na ubezpieczenie społeczne w przypadku zatrudniania osób uczących się Uregulowane kwestie urlopowe Brak przepisów dot. urlopów wypoczynkowych Ustalony przepisami okres wypowiedzenia Brak określonego odgórnie okresu wypowiedzenia Uprawnienia dla rodziców Brak prawa do wszystkich uprawnień rodzicielskich cofnij

7 Ubezpieczenie dla osób zatrudnionych w ramach umowy - zlecenie
Warto jednak pamiętać, że osoba, która wykonuje umowę-zlecenie i jest to dla niej jedyny tytuł do ubezpieczeń, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom rentowym, emerytalnemu, wypadkowemu i zdrowotnemu, a dobrowolne jest dla niej ubezpieczenie chorobowe. Umowa cywilnoprawna nie może spełniać kryteriów stosunku pracy, którymi są przede wszystkim: stałe miejsce i godziny pracy wykonywanie pracy w podporządkowaniu organizacyjnym i służbowym bezwzględny wymóg osobistego świadczenia pracy wykonywanie pracy za wynagrodzeniem i ciągłość świadczenia Zabronione jest zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy. Oznacza to, iż jeśli praca wykonywana jest w warunkach typowych dla stosunku pracy, to pracodawcy nie wolno nawiązać z pracownikiem zamiennie umowy cywilnoprawnej. cofnij

8 Rozwiązanie umowy o pracę
Umowę można rozwiązać: na mocy porozumienia stron przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (sprawdź okresy wypowiedzenia) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia – tzw. zwolnienie dyscyplinarne (dowiedz się więcej) z upływem czasu, na który była zawarta z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta Pamiętaj, że w każdym z powyższych przypadków pracodawca ma obowiązek wystawić Ci świadectwo pracy. cofnij

9 Okresy wypowiedzenia 1) Wypowiedzenie umowy zawartej na okres próbny:
jeśli okres próbny był krótszy niż 2 tygodnie – okres wypowiedzenia 3 dni robocze jeśli okres próbny trwał dłużej niż 2 tygodnie – okres wypowiedzenia wynosi 1 tydzień jeśli okres próbny wynosił 3 miesiące – okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie 2) Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony: 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata 3) Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony powyżej 6 miesięcy wynosi 2 tygodnie 4) Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas zastępstwa nieobecnego pracownika wynosi 3 dni robocze cofnij

10 Składniki wynagrodzenia
Rodzaj ubezpieczenia Składki pokrywane przez pracodawcę Składki pokrywane przez pracownika emerytalne 9,76% rentowe 6,50% 1,50% wypadkowe 1,93% - chorobowe 2,45% zdrowotne 9,00% Fundusz pracowniczy Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych 0,1% Razem 20,74 % 22,71 % Należy także pamiętać o podatku dochodowym, którego wysokość wynosi 18 % minus kwota zmniejszająca podatek, czyli 556 zł 02 gr (a jeśli dochody przekraczają zł na rok zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad zł). Zatem, aby uzyskać kwotę netto wynagrodzenia (czyli tzw. „na rękę”), to od kwoty brutto musimy odjąć w sumie 40,71 % wynagrodzenia i dodać wspomniane wyżej 556zł 02 gr. (innymi słowy – do kieszeni dostaniemy około 60 % kwoty wynagrodzenia brutto) cofnij

11 Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie: ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. cofnij

12 Urlop wypoczynkowy cofnij
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Wymiar urlopu: 20 dni - jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat 26 dni – jeśli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 10 lat Do okresu zatrudnienia, od którego zależy powyższy wymiar urlopu, wlicza się okresy nauki: 3 lata za ukończenie zasadniczej szkoły zawodowej 5 lat za ukończenie średniej szkoły zawodowej (technikum) 4 lata za ukończenie liceum ogólnokształcącego 6 lat za ukończenie szkoły policealnej 8 lat za ukończenie studiów wyższych Okresy nauki nie podlegają jednak sumowaniu. Jeśli podczas pobierania nauki pracowałeś, to do okresu uprawniającego do otrzymania urlopu w określonym wymiarze, zlicza się ten okres, który jest dla Ciebie korzystniejszy. cofnij

13 Sprawdź, co przysługuje Ci, jeśli pracujesz w ramach umowy zalecenia
Urlop macierzyński w podstawowym wymiarze Dodatkowy urlop macierzyński Urlop ojcowski Urlop rodzicielski Urlop wychowawczy Urlopy dla rodziców Sprawdź, co przysługuje Ci, jeśli pracujesz w ramach umowy zalecenia cofnij

14 Macierzyństwo a umowa zlecenie
Pracując na umowę zlecenie masz prawo do: urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 4 tygodni urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni, który można wykorzystać bezpośrednio po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego cofnij

15 Urlop macierzyński w podstawowym wymiarze
20 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka 31 tygodni – przy urodzeniu bliźniąt 33 tygodnie – przy urodzeniu trojaczków 35 tygodni – przy urodzeniu czworaczków 37 tygodniu – przy urodzeniu piątki lub więcej dzieci Z 20 tygodni 14 musi zostać wykorzystanych przez matkę, przy czym 8 z nich można wykorzystać przed planowanym terminem porodu. Po upływie tego czasu kobieta może wrócić do pracy – jednakże pod warunkiem, że pozostała część (czyli 6 tygodni) zostanie wykorzystana przez ojca. cofnij

16 Dodatkowy urlop macierzyński
można go wykorzystać jedynie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim w podstawowym wymiarze nie można podzielić go na części ociec i matka nie mogą w tym samym czasie korzystać z tego urlopu udzielany na pisemny wniosek, który należy go złożyć na co najmniej dni przed planowanym terminem rozpoczęcia urlopu Czas trwania dodatkowego urlopu macierzyńskiego: 6 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka 8 tygodni przy urodzeniu dwójki bądź większej liczby dzieci przy jednym porodzie Mogą z niego korzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz pracujące na umowę zlecenia (pod warunkiem spełnienia określonych warunków) cofnij

17 Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie
można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia urlop ojcowski może być udzielany równolegle z urlopem macierzyńskim dla skorzystania z urlopu ojcowskiego bez znaczenia jest to, czy matka dziecka pozostaje w stosunku pracy, czy przebywa np. na urlopie wychowawczym urlopu ojcowskiego nie można przekazać pracującej matce dziecka w przypadku, gdy ojciec nie zdecyduje się na jego wykorzystanie, dni wolne przepadają cofnij

18 Urlop rodzicielski trwa 26 tygodni bez względu na liczbę dzieci urodzonych przy jednym porodzie wcześniej należy wykorzystać podstawowy i dodatkowy urlop macierzyński w pełnym wymiarze wszystkie te urlopy muszą następować bezpośrednio po sobie Więcej informacji znajdziesz TUTAJ: cofnij

19 Urlop wychowawczy przyznawany w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem do lat 5 przysługuje pracownikom posiadającym co najmniej 6-miesięczny łączny staż pracy wymiar urlopu wychowawczego wynosi 37 miesięcy może zostać wykorzystany w 5 częściach rodzice mogą korzystać z niego w tym samym czasie przez 4 miesiące jest bezpłatny – w trakcie jego trwania pracownikowi nie przysługują zasiłek i wynagrodzenie jego okres jest zaliczany do okresu zatrudnienia, pracownik może go w każdej chwili przerwać w trakcie jego trwania pracownik może podejmować pracę zarobkową cofnij

20 Zakaz konkurencji cofnij Dwie formy zakazu konkurencji:
W czasie trwania zatrudnienia – pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec swojego pracodawcy ani też pracować w innej firmie będącej konkurencją wobec jego pracodawcy Po ustaniu stosunku pracy – jeśli pracownik miał dostęp do szczególnie istotnych informacji, których ujawnienie mogłaby narazić pracodawcę na szkodę (np. dostęp do najnowocześniejszych technologii itp.) były już pracownik może zostać objęty zakazem konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Osoba taka nie może podjąć zatrudnienia w firmie konkurencyjnej również po zwolnieniu u poprzedniego pracodawcy W umowie ustala się wtedy czas trwania zakazu oraz wysokość odszkodowania dla pracownika. Zakaz konkurencji wymaga formy pisemnej. Może być zawarty w każdym momencie trwania zatrudnienia. cofnij

21 Równe traktowanie Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy Prawo do jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości, czyli taką której wykonanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych oraz porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku cofnij

22 Źródła zdjęć autorka prezentacji: Joanna Ratajczak