Konflikty zbrojne jako problem międzynarodowy

Prezentacja na temat: "Konflikty zbrojne jako problem międzynarodowy"— Zapis prezentacji:

1 Konflikty zbrojne jako problem międzynarodowy

2 Konflikt Konflikt - (conflictus łac. zderzenie) wszelkie zetknięcie sprzecznych dążeń, niezaspokojenie potrzeb, pewien brak. Istnieje wiele definicji konfliktu. Konflikt zbrojny- jest to pojęcie szersze od pojęcia wojny. Są to wszelkie przejawy walki zbrojnej. Wojna- zerwanie przez państwa stosunków pokojowych i przejście do stosunków wojennych. Według prof. Istvana Kende wojna to konflikt zbrojny o określonych 3 cechach: - co najmniej jednej stronie biorącej uddział w walce, regularne oddziały wojskowe obie walczące strony są zorganizowane według jakiegoś schematu i porządku, istnieje zorganizowana kultura zbrojna ustalona chronologicznie kontynuacja konfliktu zbrojnego bądż określona korelacja strategicznych i taktycznych zamierzeń.

3 Konflikt izraelsko - palestyński
Konflikt w Palestynie ma podłoże etniczne, religijne i terytorialne. Jego początki sięgają pierwszej połowy lat 40 – tych, kiedy doszło do wzrostu napięcia między zamieszkującymi Palestynę Arabami i Żydami. By go rozwiązać, ONZ uchwaliło rezolucję o podziale Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie, czemu zdecydowanie sprzeciwiła się strona arabska. Gdy w 1948 roku proklamowano państwo Izrael, wybuchła wojna między Izraelem a państwami arabskimi. Żydzi odparli agresję arabską, a wojna zakończyła się rozejmem. Państwa arabskie nie uznały jednak Izraela, co było przyczyną kilku następnych wojen. Jaser Arafat Najpoważniejsze chyba konsekwencje spowodowała „wojna sześciodniowa” w 1967 roku. W jej wyniku Izraelczycy zajęli Zachodni Brzeg Jordanu i Strefę Gazy. Po bezskutecznych wezwaniach ONZ (250 rezolucji) do opuszczenia tych terenów zbrojne akcje podjęli Palestyńczycy, którzy dążyli do zorganizowania własnego państwa na Zachodnim Brzegu Jordanu i w Strefie Gazy. Główną siłą palestyńską była powołana jeszcze w 1964 roku Organizacja Wyzwolenia Palestyny, na której czele od 1969 roku stał Jaser Arafat.

4 Konflikt izraelsko - palestyński
W latach 1987 – 1993 trwało pierwsze powstanie palestyńskie. W tym czasie, w 1988 roku OWP ogłosiła utworzenie państwa palestyńskiego. W 1993 roku doszło do przełomu w stosunkach izraelsko – palestyńskich. OWP i Izrael podpisały porozumienie pokojowe, na mocy którego utworzono Autonomię Palestyńską obejmującą większość Strefy Gazy i miasto Jerycho. W 1996 roku prezydentem Autonomii został Jaser Arafat. Sprawował on tę funkcję do śmierci w listopadzie 2004 roku. Pod koniec lat 90 – tych ponownie doszło do napięć między Palestyńczykami a Izraelem. Doprowadziło to do wybuchu w 2000 roku drugiej intifady (powstanie palestyńskie przeciwko izraelskiej okupacji). W 2003 roku z inicjatywy USA, ONZ, UE i Rosji został opracowany plan pokojowy, zwany mapą drogową, którego realizacja natrafiła na poważne problemy z powodu kolejnych wystąpień zbrojnych palestyńskich organizacji terrorystycznych. Kolejne zaostrzenie konfliktu nastąpiło w 2006 roku po zwycięstwie Hamasu w wyborach parlamentarnych w Autonomii.

5 Czeczenia Konflikt Czeczenia-Rosja – obszary te zaludnione były przez waleczne plemiona, które prowadziły nieustanne walki o niepodległość z zaborczą Rosja. Początki współczesnego konfliktu sięgają 1859 roku kiedy to Rosja przystąpiła do systematycznego podboju północno – wschodniego Kaukazu. Przyczyną konfliktu w Czeczenii z jednej strony jest dążenie narodu czeczeńskiego do odzyskania niepodległości, z drugiej zaś dążenie Rosji do zachowania pełnej kontroli na Kaukazie. Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991r. Czeczenia ogłosiła niepodległość, której Rosja nie uznała. Od tej pory konflikt ciągle trwa. Łamane są prawa człowieka, cierpi ludność cywilna. Rozpad ZSRR dał Czeczenii możliwość proklamowania niepodległości. Nastąpiło to w końcu 1991 roku. Pierwszym prezydentem został Dżochar Dudajew. Dżochar Musajewicz Dudajew (Dƶoxar Dudayev) - ur.15 kwietnia 1944, zm. 21 kwietnia 1996.

6 Czeczenia Republiką targały konflikty wewnętrzne. Przyczyną konfliktu jest nie tylko etniczna i religijna odmienność, ale również interesy ekonomiczne oraz tranzytowe położenie (umożliwiające rurociągowy transport ropy i gazu z rejonu Morza kaspijskiego do portów Morza Czarnego). Tę sytuację wykorzystały w końcu 1994 roku władze Rosji. Wojska rosyjskie wkroczyły do Czeczeni, a w lutym 1995 roku zajęły jej stolicę – Grozny. Od tego momentu rozpoczęła się walka partyzancka i terrorystyczna z najeźdźcą (np. napad Szamila Basajewa na szpital w Budionnowsku). W 1996 roku zginął Dudajew, ale opór Czeczenów trwa nadal. W 1996 roku Rosja podpisała z Czeczenami porozumienie, na mocy którego wojska rosyjskie opuściły republikę. Rosja nie zrezygnowała jednak z podporządkowania sobie republiki. Atak islamskich bojowników pod przywództwem Szamila Basajewa na sąsiedni Dagestan sprowokował Rosję do podjęcia w 1999 roku „operacji policyjnej” trwającej do końca lutego 2000 roku.

7 Dowódca czeczeńskich separatystów Szamil Basajew (fot. AFP)
Czeczenia W 2002 roku Rosja zaczęła wprowadzać plan normalizacji, w ramach którego w 2003 roku Czeczenia uzyskała nową konstytucję (uznającą, że republika jest integralną częścią Rosji). Przeprowadzono kolejne wybory prezydenckie, które wygrał Achmad Kadyrow. W tym czasie wciąż trwały ataki zdesperowanych bojowników: np. na moskiewski teatr na Dubrowce – rok, na samoloty rosyjskie, moskiewskie metro i szkołę w Biesłanie – 2004 roku, w tym samym roku zginął w zamachu prezydent A. Kadyrow. Dowódca czeczeńskich separatystów Szamil Basajew (fot. AFP) Achmad Kadyrow Aktualnie sytuacja w Czeczenii jest nadal nieustabilizowana. Kolejne nadzieje wiąże się ze śmiercią w lipcu 2006 roku Szamila Basajewa – najbardziej poszukiwanego czeczeńskiego separatysty i terrorysty.

8 Saddam Hussajn, właściwie Saddam Hussajn Abd
Konflikt iracki Irak i obszar Zatoki Perskiej stały się terenem konfliktu, od kiedy władzę przejął tam w 1979 roku Saddam Husajn dążący do budowy imperium. Efektem tych ambicji była wojna iracko – irańska w latach 1980 – 1988, a następnie atak na Kuwejt w 1990 roku. Ta druga wojna zakończyła się interwencją sił międzynarodowych („Pustynna Burza”), które zmusiły wojska irackie do opuszczenia Kuwejtu. Zamiast namacalnych korzyści w wyniku interwencji nastąpiło osłabienie infrastruktury państwa, wybuchło powstanie Kurdów na północy i Szyitów na południu kraju (ostatecznie stłumione). Po tej wojnie na mocy mandatu ONZ iracki przemysł został poddany międzynarodowej kontroli. Pod koniec lat 90 – tych reżim Husajna zerwał współpracę z ONZ. Dodatkowo po ogłoszeniu wojny z terroryzmem dyktator został oskarżony przez USA o wspieranie międzynarodowego terroryzmu i produkcję broni masowej zagłady, co stało się pretekstem do kolejnej interwencji. Saddam Hussajn, właściwie Saddam Hussajn Abd al-Madżid al-Tikriti

9 Dżalal Talabani, prezydent Iraku od 2005 roku
Konflikt iracki W marcu 2003 roku lotnictwo amerykańskie i angielskie uderzyły na Bagdad, a następnego dnia wojska koalicji powiększone o kontyngent polski i australijski rozpoczęły operację lądową „Iracka wolność”. Do połowy roku 2003 zakończyły się poważniejsze walki. Alianci wprowadzili własną administrację i rozpoczęli budowanie nowych struktur demokratycznego państwa irackiego. Obecnie trwa stabilizowanie sytuacji w Iraku pod kontrolą sił koalicyjnych, choć formalnie w połowie 2004 roku władzę przejął iracki rząd tymczasowy, a w 2005 roku nowo wybrany parlament. Wciąż jednak w kraju mają miejsce liczne zamachy terrorystów islamskich, kierowane zarówno przeciwko żołnierzom koalicji, jak i przedstawicielom irackiej administracji. Niechętni nowym władzom zdominowanym przez szyitów i Kurdów są sunnici, którzy w czasie rządów Husajna stanowili grupę uprzywilejowaną. Dżalal Talabani, prezydent Iraku od 2005 roku

10 flaga Serbii i Czarnogóry ( flaga Jugosławii 1992-2003)
Konflikt w Jugosławii Jugosławia zawsze była konglomeratem narodowościowym i religijnym. Zamieszkiwali ją Bośniacy, Chorwaci, Czarnogórcy, Macedończycy, Serbowie, Słoweńcy oraz Albańczycy. Uwzględniając kryterium religijne, na tym terytorium żyją wyznawcy islamu, katolicyzmu i prawosławia. Nic dziwnego, że gdy nastąpił kres komunizmu, rozpoczął się proces rozpadu Jugosławii. Jako pierwsze w 1991 roku niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, które zdołały odeprzeć interwencję armii jugosłowiańskiej. Gdy w tym samym roku niepodległość ogłosiła Bośnia i Hercegowina sprzeciwiła się temu zamieszkująca ją ludność serbska (ok. 1/3 ogółu), która proklamowała własne państwo. Po stronie Serbów bośniackich wystąpiła armia jugosłowiańska. Herb Serbii i Czarnogóry flaga Serbii i Czarnogóry ( flaga Jugosławii ) flaga Jugosławii do 1991

11 Konflikt w Jugosławii Serbowie walczyli też z Chorwatami, a muzułmanie z Serbami i Chorwatami. W czasie wojny dochodziło do masowego łamania praw człowieka i zbrodni wojennych popełnionych przez wszystkie strony. Kres temu konfliktowi położył układ podpisany w listopadzie 1995 roku w Dayton, dzielący Bośnię i Hercegowinę na strefy etniczne: serbską i muzułmańsko – chorwacką. Nowy konflikt w byłej Jugosławii na dużą skalę wybuchł w Kosowie w 1998 roku gdy władze Nowej Jugosławii zdecydowały się przeciwstawić separatyzmowi kosowskich Albańczyków (stanowiących większość mieszkańców Kosowa). Rezultatem tych działań było zajęcie prowincji przez armię jugosłowiańską i ucieczka ponad 600 tys. Albańczyków.

12 Konflikt w Jugosławii Doszło do walk z albańską partyzantką (Armią Wyzwolenia Kosowa), w czasie których obie strony dopuszczały się zbrodni. Po bezskutecznych negocjacjach międzynarodowych w obronie Albańczyków, uchwale Rady Bezpieczeństwa ONZ, nieudanej misji OBWE, NATO zdecydowało się na użycie sił powietrznych przeciwko Nowej Jugosławii w obronie kosowskich Albańczyków. Po kilkunastu tygodniach działań wojennych Kosowo przeszło pod nadzór międzynarodowej administracji ONZ, współpracującej z zapewniającymi bezpieczeństwo siłami KFOR (Kosowo Force). Nie uchroniło to jednak miejscowych Serbów przed programami ze strony Armii Wyzwolenia Kosowa. W ich wyniku 300 tys. Serbów zostało wypędzonych, a wiele tysięcy poniosło śmierć. Slobodan Milošević, prezydent Serbii, a następnie Jugosławii (1989 – 2000) Slobodan Milošević 1 kwietnia 2001 został aresztowany w Belgradzie przez serbską policję pod zarzutem nadużycia władzy i korupcji, a następnie 29 czerwca 2001 roku przekazany przed Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii w Hadze, który oskarżył go, o wywołanie konfliktów wojennych w Kosowie, Chorwacji i Bośni. Łącznie postawiono mu 66 zarzutów. 11 marca 2006 zmarł w haskim więzieniu.

13 Konflikt cypryjski (turecko – grecki)
Wyspa Cypr jest zamieszkiwana zarówno przez Greków (82%), jak i Turków (18%). Niepodległość uzyskała od Brytyjczyków w 1960 roku, a jej pierwszy prezydent – arcybiskup Makarios, nie szczędził starań by chronić interesy koegzystujących tam narodów. Dość szybko okazało się, że pokojowe współżycie Turków i Greków jest niemożliwe. W połowie lat 60 – tych doszło do wojny domowej, którą zakończyła interwencja ONZ. W lipcu 1974 roku władzę na wyspie przejęła grecka junta wojskowa, która dążyła do zjednoczenia z Grecją. W tej sytuacji Turcja zdecydowała się na szybką interwencję wojskową i opanowała północną część wyspy, po czym w 1975 roku ogłosiła powstanie państwa tureckiego. Przez osiem lat Turcja nie poddawała się presji ONZ i wezwaniom do opuszczenia wyspy, a w 1983 roku ogłoszono powstanie separatystycznego państwa Turków cypryjskich.

14 Konflikt cypryjski (turecko – grecki)
Społeczność międzynarodowa wciąż jednak uznaje za legalne państwo jedynie Republikę Cypryjską (grecką część wyspy) i ona też w 2004 roku uzyskała członkowstwo w UE. Wciąż toczą się negocjacje w celu rozwiązania tego konfliktu, a jedną z propozycji jest utworzenie konfederacji. Zapewne kolejną okazją będą negocjacje akcesyjne Turcji z UE. Możliwe też, że więcej inicjatywy wykaże społeczność europejska i NATO, którego członkami są oba państwa, zwaśnione także o inne wyspy na Morzu Egejskim i szelf kontynentalny. Dimitris Christofias. Prezydent Cypru od 2008 roku. Skała Afrodyty. W tym miejscu według legendy narodziła się z piany morskiej Afrodyta.

15 Sudan Wojna domowa w Sudanie wynika z nierozwiązanych problemów zdeterminowanych położeniem geograficznym i uwarunkowaniami historycznymi. Są to nieustanne walki pomiędzy islamską północą kraju a chrześcijańskim i animistycznym południem, które od 1955 roku pochłonęły już ponad 2 mln ofiar. Od 1983 roku partyzantka na południu kraju zdecydowanie broni się przed islamizacją kraju i wprowadzeniem prawa koranicznego. Po islamskim zamachu stanu 1989 roku i utworzeniu islamskich bojówek starcia te jeszcze bardziej się nasiliły. Kolejna eskalacja konfliktu nastąpiła w 1999 roku po wcześniejszych bombardowaniach amerykańskich nakierowanych na sudańskie obiekty rządowe, a także w następstwie odkrycia na południu Sudanu złóż roponośnych. Sytuacja uległa załagodzeniu po podpisaniu w styczniu 2005 roku porozumienia pomiędzy rządem sudańskim i partyzantami z południowej części kraju. Flaga Sudanu

16 Sudan W 2003 roku wybuchł w Sudanie kolejny konflikt, tym razem w zachodniej prowincji leżącej przy granicy z Czadem – Darfurze. Podobnie jak w wypadku poprzedniego konfliktu, przyczyną wojny jest próba zislamizowania tej zdominowanej przez ludność murzyńską prowincji, co wywołało zbrojny opór. W wyniku walk między partyzantami a bojówkami arabskimi i wspierającą je armią rządową już ponad 100 tys. osób straciło życie, a ponad milion koczuje w obozach głównie na terenie sąsiedniego Czadu, która wspiera rebeliantów. Omar Hasan Ahmad al-Baszir Obecnie w rozwiązanie konfliktu zaangażowała się społeczność międzynarodowa. Swoje wojska wysłała także Unia Afrykańska. Omar Hasan Ahmad al – Baszir jest prezydentem (dyktator) Sudanu od 1989, współodpowiedzialny za zbrodnie ludobójstwa podczas toczącego się na południu kraju konfliktu zbrojnego, podejrzewany o inspirowanie masakr w zachodniosudańskiej prowincji Darfur, jeden z najgorszych dyktatorów według amerykańskiego Parade magazine.

17 Rwanda Na początku XX wieku Rwanda była kolonią belgijską. Niepodległość uzyskała (razem z sąsiednim Burundi) w 1962 roku. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych kraj ten, mimo waśni etnicznych, stanowił jedno z bogatszych państw czarnej Afryki. Jednak w latach dziewięćdziesiątych, między innymi z powodu dużego przeludnienia i braku ziemi uprawnej (do 300 mieszkańców na km²), stał się miejscem jednej z najbardziej krwawych, w historii Afryki, wojen domowych pomiędzy dwoma głównymi plemionami, Hutu i Tutsi. Konflikt rwandyjski jest przykładem konfliktu etnicznego. Jego stronami są plemiona Hutu i Tutsi. Większość mieszkańców kraju stanowią Hutu (85% ludności), jednak to Tutsi stanowili plemię dominujące. Pierwsza wojna wybuchła w 1959 roku i zakończyła się zwycięstwem Hutu. Tutsi, którzy zbiegli do Ugandy i Burundii, kilkakrotnie próbowali przejąć władzę. Flaga Rwandy

18 Rwanda Dopiero w 1993 roku po kolejnych walkach Tutsi zostali dopuszczeni do władzy. Jednak już w 1994 roku konflikt rozgorzał na nowo. W ciągu 100 dni zabito prawie milion osób ( w tym 800 tys. Tutsi). Mimo to rebeliantom Tutsi udało się pokonać reżim Hutu. Efektem była ucieczka z kraju 2 mln Hutu w obawie przed karą. Uchodźców przyjęły sąsiednie kraje: Burundi, Tanzania, Uganda i Zair (Kongo). Sytuacja obecnie wydaje się pozornie stabilna, bo przy władzy utrzymuje się reżim zdominowany przez Tutsi, który brutalnie zwalcza wszelkie przejawy waśni na tle etnicznym, w tym radykalną partyzantkę Hutu. Wojna w Rwandzie była jedną z największych tragedii XX wieku. Masowe mordy dokonywały się przy obojętności społeczności międzynarodowej. Paul Kagame. Prezydent Rwandy od 2000 roku.

19 Konflikt w Kaszmirze Kaszmir leży między Indiami i Pakistanem, której teren zajmują Himalaje i Karakorum, a w części zachodniej znajduje się Dolina Kaszmirska. W XIV wieku Muzułmanie podbili kaszmir, a w XVIII wieku należał on już do Wielkich Mongołów, jednak w XIX wieku Brytyjczycy odebrali go Hindusom i przyznali indyjskiemu radży z krainy Dżammu. Po odzyskaniu przez Indie niepodległości o obszar Kaszmiru upomina się Pakistan, a od 1962 roku również Chiny. W 1949 roku przeprowadzono linię demarkacyjną, jednak walki o kaszmir między Indiami i Pakistanem wciąż trwają. Przy granicach zgrupowane są oddziały wojskowe. Konflikt jest niebezpieczny nie tylko dla tej części świata, ponieważ oba państwa posiadają broń atomową. W 2004 roku obie strony podjęły rozmowy, istnieje więc szansa na pokojowe rozwiązanie konfliktu. Podział Kaszmiru

20 Konflikt w Kaszmirze Konflikt o Kaszmir trwa już 56 lat i nic nie wskazuje na to, by miał się w najbliższym czasie zakończyć. Choć formalnie rzecz biorąc od 1972 roku Indie i Pakistan nie prowadziły wojny, to i tak walki w Kaszmirze prowadzone są niemal bez przerwy. Od wybuchu powstania mudżahedinów w 1989 roku w Kaszmirze zginęło ponad 30 tysięcy osób. Podobnie jak to było w okresie zimnej wojny w stosunkach między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim, Indie i Pakistan nie chcą doprowadzić do otwartej wojny w obawie przed całkowitym zniszczeniem obu krajów. Obecnie znowu prowadzone są rozmowy indyjsko-pakistańskie w sprawie Kaszmiru, jednak wypowiedzi przywódców obu państw nie wróżą im sukcesu. Sytuacji w regionie z pewnością nie poprawił fakt zamordowania 23 marca 2003 r. Abdula Majida Dara, byłego bojownika Związku Mudżahedinów, który w 2000 r. ogłosił zawieszenie broni i chciał przystąpić do rozmów z władzami indyjskimi.