PODSTAWY NEUROPATOLOGII CZ I

Prezentacja na temat: "PODSTAWY NEUROPATOLOGII CZ I"— Zapis prezentacji:

1 PODSTAWY NEUROPATOLOGII CZ I
Uwagi wstępne Obrzęk mózgu Zaburzenia rozwojowe Uszkodzenia mózgu w okresie okołoporodowym Zaburzenia krążenia Zmiany pourazowe OUN Zapalenia OUN i choroby prionowe Choroby demielinizacyjne Choroba Leigh i inne encefalopatie mitochondrialne Neurodegeneracje

2 Najważniejsze elementy zmian hist-pat w OUN
Malformacje budowy mózgu i/lub naczyń Neurony: ilość, „jakość”, architektura kory Glej: glejoza (astroglioza), szczególne postacie astrogleju i mikrogleju i zmiany związane z astrocytami: kk Alzheimera typ I i typ II, formy mikrogleju (makrofagi, rod cells) Elementy strukturalne i komórkowe „obce” i transformowane Zmiany krwotoczne Nacieki makrofagowe (martwica), nacieki zapalne szczególne formy odczynów zapalnych (ziarniniaki, grudki mikroglejowe, neuronofagia) Komórki nowotworowe Stan istoty białej (mielinizacja) Patologiczne depozyty, wtręty Śródkomórkowe: wirusowe spichrzanie w chor. metabolicznych, patologiczne białka w neurodegeneracjach np. MAP-tau (NFT), Pozakomórkowe (zwapnienia, amyloid) hemosyderyna

3 „Inwentarz” ważniejszych zmian mikroskopowych w OUN
Zmiany w astrocytach Glioza: niespecyficzna reakcja astrocytów w wielu różnych stanach chorobowych Zwiększona ekspresja GFAP Hypertroficzne, gemistocytopodobne astrocyty i astrocyty włókienkowe „Włókna Rosenthala”: alfa-b-cristallin, Hsp27, Ciałą amyloidowe (poliglukozanowe) Tzw. komórki Alzheimera typ I (bardzo duże monstrualne), typ II („nagie i puste jądra”: w ch.Wilsona, i encefalopatii wątrobowej Cytoplazmatyczne inkluzje w kk. glejowych

4 Obrzęk mózgu

5 Functional disturbances of CNS Herniations
BRAIN EDEMA (causes in next slide) TUMOR HEMATOMA HYDROCEPHALUS ELEVATED INTRACRANIAL PRESSURE Functional disturbances of CNS Herniations Remember of: dilation of pupils, bradycardia Secondary necroses Secondary haemorrhages to brain stem (Duret’s h.)

6 Obrzęk mózgu Trzy „rodzaje” obrzęku mózgu
Cytotoksyczny: obrzęk komórek (woda, Na), redukcja przestrz.pozakom., restrykcja (ograniczenie) dyfuzji wody w MRJ Ischemia, hipoksja, zap.opon, Naczyniowopochodny: wzrost przepuszcz. Naczyń, przesącz osoczowy, wzrost pł.pozakom, i.biała Nowotwory, zap.opon, uraz, zawał, krwotok, ropień, zatr. ołowiem Miąższowy (okołokomorowy, wodogłowiowy): przesącz płynu M-Rdz do tkanek okołokomorowych, wzrost pł.pozakomórkowego, wodogłowie

7 Wodogłowie 90-150ml CSF; prod. 500ml/24h.
Blok odpływu, nadprodukcja (brodawczaki splotu) lub zanik mózgu („hydrocephalus ex vacuo”) Nowotwór lub guz nienowotworowy, zapalenie, włóknienie i zrosty oponowe, zwężenie wodociągu mózgu U dzieci są dodatkowe liczne przyczyny wodogłowia takie jak: (malformacje, zniszczenie tkanki mózgu wskutek różnych procesów chorobowych np.. Ch. metabolicznych). Rezultaty zależą od tego czy zrośnięte są szwy kostne czaszki.

8 Zaburzenia rozwojowe OUN

9 MALFORMACJA Różne postacie Różne „kompozycje” genetyczne środowiskowe
Czynniki malformacji genetyczne środowiskowe infekcyjne intoksykacje MALFORMACJA Różne postacie Różne „kompozycje”

10 Defekty zamknięcia cewy nerwowej (dysraphia)
alfa-fetoproteina w pł. owodniowym. „area cerebro (medullo)-vasculosa” Anencefalia, Przepukliny oponowo-mózgowe (meningoencephalocoele) Przepukliny oponowo-rdzeniowe (≈spina bifida aperta) meningomyelocoele = spina bifida cystica meningocoele – torbiel pajęczynówkowa pokryta zcieńczałą skórą (naskórkiem) myelocoele – otwarty rdzeń bez pokrycia skórnego,

11 Defekty zamknięcia cewy nerwowej (dysraphia)
Spina bifida occulta (tarń dwudzielna utajona): grupa relatywnie łagodniejszych defektów rozwoju ogonowej części cewy nerwowej często z tow. defektami szkieletowymi (np.agenezja k. krzyżowej), odbytu i dr.moczowych, zmiana może być pokryta owłosioną skórą i z obecnością tłuszczaka, zaliczamy do tej grupy: Hydromyelia („wodordzenie”), Diplomyelia-rdzeń podwójny, Diastematomyelia -rozszczep rdzenia przez kostno-chrz. płytkę wrastającą od tyłu Tethered cord – uwięziony rdzeń

12 Inne malformacje

13 Chiari II (Arnold-Chiari)
Mały tylny dół czaszki, Przemieszczenie robaka w dół do otw.potyl wlk.,wodogłowie, + +Przepuklina oponowo-rdzeniowa, inne wady OUN Patogeneza?: Awitaminoza A matki

14 Zaburznia indukcji (wykształcenia) przodomózgowia
Holoprosencefalia (bezpłatowa,pośrednia i płatowa), agenezja c.callosum, cavum septi pellucidi

15 Zaburzenia migracji kk. Nerwowych (dysplazje korowe)
Agyria, pachygyria, polymicrogyria, heterotopie neuronalne, guzkowe (ogniskowe) dysplazje korowe (FCD)

16 Dandy-Walker malformation
Główne komponenty zespołu: (1:5000 żywo ur.; przyczyna nieznana) Torbielowate poszerzenie k.IV Aplazja lub hipoplazja robaka móżdżku Poszerzenie dołu tylnego Podwyższenie namiotu i zatoki poprzecznej Wodogłowie

17 Defekty encefaloklastyczne: Hydranencefalia Porencefalia,

18 Procesy encefaloklastyczne:
Hydranencefalia: Proces raczej destrukcyjny niż zab.rozwojowe ok tyg ciąży Próby poronienia poprzez wstrzyknięcie benzolu w I trymestrze, usiłowanie samobójstwa przez inhalację butanu lub gazu domowego lub zażycie estrogenów. W przypadku ciężkiego niedotlenienia matki w 20 tyg. Być może infekcja wewnątrzłonowa. U bliźniąt zwykle występuje u obydwu zwłaszcza ze wspólnym łożyskiem.

19 Okołoporodowy uraz mózgu
Dziecięce porażenie mózgowe (Cerebral palsy): neuropatologia b.różnorodna Krwotok miąższowy (wcześniaki) (do matrix) Leukomalacja okołokomorowa (wcześniaki) Multicystic encephalopathy Status marmoratus (j.podstawy niereg. mielin), Ulegyria, Kernicterus

20 Krwotok do podwyściółkowej strefy germinalnej Subependymal germinal plate/matrix hemorrhage Grade 4 hemorrhage (+into lateral ventricle +distention of ventricle by hematoma +into adjacent brain perenhyma) LS 191 boy 5/365

21 Kernicterus: mechanizm uszkodzenia mózgu:
Kernicterus: niezkonjugowana -wolna bilirubina przechodzi przez BBB. Narażone są wszystkie noworodki (niewydolna konjugacja). Kernicterus asocjacje: hipoksja-ischemia Teorie: blokada oksydatywnej fosforylacji blokada transportu glutaminergicznego astrocytów - ekscytotoksyczność

22 Kernicterus: Kernicterus (oprócz j.podwzgórzowych, gałki bladej rogu Ammona) dotyczyć może m.in. Jąder zębatych, wzgórz, jj nn czaszkowych, tworu siatkowatego, s.czarnej i rdzenia

23 Zaburzenia krążenia mózgowego

24 Neuropatologia Zaburzenia krążenia.
50 ml krwi na 100 g. tkanki mózgu na 1 minutę; autoregulacja Rola tlenu; krążenie oboczne, obszary marginalne unaczynienia, selektywna wrażliwość (CA1 sektor Sommera, kk.Purk. IIIw.k.) Zaburzenia krążenia mózgowego: Ostre („udar”) Przewlekłe TIA, niedokrwienie, krwotok encefalopatia: hipoksyczna /ischemiczna/ /nadciśnieniowa Niedokrwienie: A. globalne lub B. Ogniskowe „Śmierć mózgowa” „mózg respiratorowy” (autoliza „sub fine vitae”) Zawały „ostatniej łączki” Zatrz.krążenia; Wstrząs Zator, zakrzep miażdżyca Zawał blady i krwotoczny

25 Sekwencja zmian w martwicy mózgu
„czerwone neurony do 24 g. Potem „pełna martwica”, nacieki makrofagów, glioza, proliferacja naczyń Po 2 tyg. Cystis postnecrotica, martwica laminarna (blaszkowa)

26 Niedokrwienie ogniskowe
TIA (transient ischemic attack, przemijający atak ischemiczny) Zawał mózgu (cechy makro i mikro: do 48g.miękki, 2-10dni rozpływny) istotne czynniki czynniki (rola EAA, GluR i Ca) rodzaj, topografia i kaliber naczynia obj.klin. obecność krążenia obocznego : (koło Willisa, w korze istotna, w j.podstawy –brak krążenia obocz.) mechanizmy zamknięcia naczynia: embolia lub thrombosis z.krwot z.blady

27 Niedokrwienie ogniskowe
Zatory: zawał serca, wada, zab.rytmu; blaszki ateromatyczne, zatory paradoksalne, operacje, tłuszcz, nowotwór, powietrze, DIC miażdżyca, arteritis w przebiegu m.in. zapaleń, polyartertis nodosa, granulomatous angiitis of nervous system (GANS), nadkrzepliwość, tętniaki (w tym rozwarstwiające), okluzja zewnętrzna naczynia (ucisk przez guz, wgłobienie), zesp. podkradania, wazospazm pokrwotoczny, CADASIL

28 Krwotok wewnątrzczaszkowy
nad- i podtwardówkowy podpajęczynówkowy miąższowy Uraz malformacja (tętniak) nadciśnienie Krwotok mózgowy (h.intracerebralis, śródmąższowy): osoby starsze, lokalizacja: skorupa>wzgórze; krwotoki płatowe; pęknięcie naczynia; nadciśnienie, przyspieszenie miażdżycy, szkliwienie tętniczek (osłabienie mech.), mikrotętniaki Charcot-Bouchard, angiopatia kongofilna, vasculitis, skaza krwotoczna, malformacje nacz. Przebicie krwotoku podpaj. z tętniaka do wewnątrz mózgu. .

29 Krwotok wewnątrzczaszkowy
Tętniak (aneurysma); zmiana malformacyjna „wrodzona?”; workowaty, wrzecionowaty, zwiększone ryzyko w zespołach wrodzonych: Marfan, NF1, Ehlers-Danlos IV, nadcśnienie, palenie papierosów, Pęknięcie t. V dekada, wzrost ciśn. Wewnątrzczaszkowego; vazospazm (zapobieganie nimodypiną Nimotop), krwotoki nawrotowe.

30 Inne malformacje naczyniowe
Naczyniak tętniczo-żylny (arteriovenous malformation = AVM): obj.klin. (drgawki i/lub krwotok) lokalizacja (gł.obszar t.środkowej oraz gdziekolwiek); Naczyniak jamisty (haemangoma cavernosum): móżdżek, most, podkorowo,; w angiografii nie kontrastuje się, Naczyniak żylny (angioma venosum) Ch.Sturge-Webera (encephalotrigeminal angiomatosis) rozległe naczyniaki żylne opon miękkich i twarzy, opóźnienie umysłowe, drgawki, porażenia. Teleangiektazje włośniczkowe (capillary teleangiectasia) pomiędzy tkanką mózgu, most Choroba Fox-Alajounine (angiodysgenetic necrotizing myelopathy): rdzeń i jego opony z mielomalacją i postępującym deficytem neurologicznym

31 Encefalopatia nadciśnieniowa
Stan zatokowy (status lacunaris): j.podstawy, tor.wewn. wzgórze, głęboka i.biała, most, Stan sitowaty (status cribrosus): pusta strefa okołonaczyniowa Krwotoki szczelinowate (slit haemorrhages) Mikrowybroczyny i obrzęk mózgu Otępienie wielozawałowe Ch.Binswangera (uszkodzenie podkorowej i.białej)

32 URAZ MECHANICZNY OUN

33 Uraz OUN Wstrząśnienie mózgu (commotio c.)
Stłuczenie mózgu (contusio c.) Rozdarcie mózgu (laceratio c.) Rozlane uszkodzenie aksonalne (diffuse axonal injury) Krwiak Nadtwardówkowy (śr.t.oponowa) Podtwardówkowy (żyły pomostowe, osoby starsze) (późny) miąższowy krwiak pourazowy (Bolingera) Przetoka tętniczo-żylna (fistula a-v) Następstwa odległe: (pourazowe) wodogłowie, (p.) otępienie, (p) padaczka, płynotok (liquorrhea), zanik mózgu, otępienie bokserów (d. Pugilistica), oponiaki, infekcje, choroby psychiczne

34 Uraz Ogniska Pourazowe typu contrcoup

35 zapalenia

36 Zapalenia i infekcje OUN
Drogi infekcji OUN (krew tętnicza/żylna, bezpośrednia infekcja, miejscowe przejście procesu zap., przez nerwy) ; oddziaływanie „pośrednie” przez toksyny i mech. immunologiczne. Zapalenia opon (meningitis): „objawy oponowe”, CSF bakteryjne: rodz. bakt.w zal od wieku: noworodki: e.coli, B-streptok.(= s. agalactiae), dzieci: h.influenzae, Dzieci i dorośli:n.meningitidis, starsi: streptococcus pneumoniae, listeria m. (wysoka cytoza z granulocytami, niski cukier) aseptyczne: [w CSF podwyższony poziom białek, pleocytoza (gł. limfocyty), glukoza w normie] enterov., echov., coxackiev.

37 Meningitis purulenta: osad CSF
Zapalenie opon ropne (meningitis purulenta): Typowe objawy: Gorączka, Ból głowy, światłowstęt Nudności i wymioty, Zaburzenia świadomości Sztywność karku, obj. Kerniga, Brudzińskiego Wysypka i plamica (wskazuje na posocznicę) Praktycznie nie ma efektywnego leczenia wstrząsu septycznego z plamicą piorunującą. Różnicowanie z innymi zmianami zapalnymi i niezapalnymi. Badanie CSF: biochemiczne, cytologiczne i mikrobiologiczne (hodowla, barwienia Gram, PCR). CSF w meningitis purulenta:  glukozy (poniżej 0,5 g/L) Białka niekiedy ponad 1g/L (norma 0,3-0,5 g/L) (uszkodzenie BBB) neutrofilia, później kom. jednojądrzaste Zapalenie aseptyczne: w CSF podwyższony poziom białek, pleocytoza (gł. limfocyty), glukoza w normie

38 Zapalenia opon ropne - powikłania:
głuchota typowe powikłanie u dzieci. porażenia innych nerwów czaszkowych, niedowłady, ataksja, padaczka. U dzieci ponadto obniżenie IQ i zaburzenia kognitywne oraz zachowania. martwicze uszkodzenie mózgu i duże zagrożenie życia u noworodków (Gram-ujemne bakterie) wodogłowie. arachnoiditis cystica (torbiele mogące powodować ucisk mózgu i wymagające różnicowania z wrodzonymi torbielami pajęczynówki), zaniki kory mózgowej, ropniaki i wodniaki podtwardówkowe. ropień mózgu – to rzadkie powikłaniem u dorosłych częst u noworodków (zwł. Citrobacter. ) Ponadto u wcześniaków - rozległe krwotoczno-martwicze uszkodzenie istoty białej (Citrobacter, E.coli, Proteus)

39 Ropień mózgu, abscessus c.
Obj.guza, obrzęk etc. Sinusitis, Mastoidits, otitis media purulenta Hematogenny Zap.wsierdzia inne ropne zapalenia w klatce piersiowej (bronchiectases, abscessus pulmonis, empyema). Sinicza wada Posocznica, W 10-15% źródło infekcji nie zostaje zlokalizowane. Streptococcus, Staphylococcus Różnicowanie ropnia: przerzut nowotworu, glejak złośliwy z rozległą martwicą, torbiel pasożytnicza (ropień może też być grzybiczy oraz pasożytniczy np. związany z toksoplazmozą).

40 Infekcje wirusowe OUN:

41 Infekcje wirusowe Meningoencephalitis, encephalitis, encephalomyelitis
Morfologia: Nacieki z kk.1-jądrzastych, grudki mikroglejowe, neuronofagia, inkluzje „tropizm” poszczególnych struktur mózgowia (dlatego ważna jest dystrybucja zmian) Uszkodzenie OUN w mech.immunologicznym Teratogenność (różyczka) Zmiany powolne (pozapalny parkinsonizm pogrypowy)

42 Infekcje wirusowe OUN Dominant involvement of grey matter /
Dominujące zajęcie istoty szarej: enteroviruses (poliovirus, coxackie w. A4, A7, B3, echowirus 2 or 7) rabies virus Dominant involvement of white matter Dominujące zajęcie istoty białej wirus JC (z grupy papovavirus), HIV. Involvement of both grey and white matter Zajęcie zarówno substancji szarej jak i białej - herpervirus HSV-1 (najczęstsza przyczyna nekrotyzującego zapalenia mózgu u chorych bez zaburzeń układu odpornościowego) i HSV-2, cytomegalowirus (CMV) i wirusa ospy wietrznej - półpaśćca (VZV).

43 PML = progressive multifocal leukoencephalopathy
PML (JC wirus, immunokomprom.; demyelinizacja; „PML-cells”, inkluzje, monstrualne bizzare astrocyty)

44 Zakażenia HIV-1 w CSN Mielopatia wodniczkowa (Vacuolar myelopathy – wirus nieobecny) przypomina avit-B12, Miopatia AIDS (wzrost kreatyniny, martwice włókienek, nacieki zapalne), Obwodowa neuropatia Oportunistyczne infekcje (CMV, tbc, cryptococcus, HSV, PML, toxoplasma)

45 HSV-1 encephalitis Herpes simplex virus type 1 (HSV-1) Wirus opryszczki - 1 Encephalitis; dzieci i młodzi dorośli; w 10% poprzedzone opryszczką wargową; „obszary podstawne mózgu” (temp-frontal region), martwice krwotoczne, wewnątrzjądrowe wtręty typu Cowdry. Herpes simplex virus type 1 (HSV-1): Encephalitis; children, young adults; in 10% preceded by herpetic eruption on lips („labial herpes”); „basic aspect of brain” (temp-frontal region), haemorrhagic necroses, intranuclear inclusions of Cowdry type.

46 SSPE subacute sclerosing panencepahalitis
genetically changed measles virus; children and young adults; spasticity, seizures, psychic disorders; degeneration of myelin, gliosis, intranuclear Cowdry inclusions, „rod cells” (form of microglia)

47 Zapalenie mózgu Rasmussena: autoagresja przeciw receptorowi GluR-3 ?
Opis typowego przypadku: Dziewczynka - Padaczka od 3 r.ż Niedowład Obniżone cechy intelektualne (ale chodzi do szkoły) Cechy zaniku półkuli Obecnie - przebieg 13 lat Neuropatologia: „typowe” zmiany patologiczne mózgu, takie jak nacieki limfocytarne i grudki mikroglejowe itp. Lecz także z cechami zaburzeń budowy kory (MCD)

48 Choroby demielinizacyjne
Uwagi ogólne (wiele schorzeń charakteryzuje uszkodzenie mieliny, np. PML, leukodystrofie) Sclerosis multiplex (stwardnienie rozsiane) Neuromyelitis optica (ch.Devic’a) Ch. Marburga („ostra forma” SM) Stwardnienie koncentryczne Balo Centralna mielinoliza mostu: (alkoholizm? Zbyt gwałtowne wyrównanie hyponatremii?) Ch.Marchiafava-Bignami: c.callosum, commisura ant. Guzopodobna zmiana demielinizacyjna (tumefactive demyelinating lesion) Ostre „autoagresywne poinfekcyjne” (mycoplasma) zapalenia istoty białej: acute disseminated encephalomyelitis (ADEM), acute necrotizing haemorrhagic encephalomyelitis - leucoencephalitis (Weston-Hurst), cięższy przebieg

49 Sclerosis multiplex, stwardnienie rozsiane Najczęstsza ch
Sclerosis multiplex, stwardnienie rozsiane Najczęstsza ch.demielinizacyjna.; wiek: młodzi-50l.; kobiety 2x częściej,;charakterystyczne okresy zaostrzenia i remisji; częsty początek-zap. pozagałkowe n.II, niedowł.spast., oczopląs, ataksja, obj.z nn.czaszk. Patogeneza ? Czynniki środowiskowe (strefa umiarkowana) czynniki genetyczne (15x częstsza u krewnych I-rz.chorych na MS; 25% współwystępowanie u monozygotycznych bliźniąt) Czynniki immunologczne:encephalomyelitis allergica-po immunizacji składnikami mieliny: model SM; przenoszenie przez kk.T rozpoznajace składniki mieliny; uszkodzenie oligodendrocytów przez kk.T i makrof.poprzez indukcje szlaku Fas/Fas-ligand (Fas receptor na oligo)/ (Fas-ligand na kk.T); Rola kom. Tγδ białka oligoklon.w CSF; morfologia: twardawe blaszki okołokomorowe; nnII, pień,móżdżek, rdzeń, bl.”aktywne” (z limfocytami) – „nieaktywne” (prawie bez limfocytów i makrofagów)

50 Guzopodobna zmiana demielinizacyjna
Tumefactive demyelinating lesion Wymaga różnicowania głównie z pierwotnym nowotworem mózgu, zwłaszcza glejakiem

51 Choroby prionowe

52 Choroby z patogenezą prionową
LUDZIE (wg. obrazu klinicznego) CJD: Choroba Creutzfelda-Jacoba GSS: Gerstmann-Sträussler-Scheinker syndrome Progressive spastic paraparesis (autosom dom.) – postać GSS FFI: Śmiertelna rodzinna bezsenność Kuru Postępujące zglejowacenie podkorowe ? Inclusion body myositis (Alpers Syndrome ?) ZWIERZĘTA Scrapie:owce, kozy TME (pasażowalna encefalopatia norek) CWD (przewlekłą wyniszczająca choroba jeleni): jeleń, łoś BSE (gąbczasta encefalopatia bydła) Inne EG: koty, antylopy, pumy, tygrysy (ZOO)

53 PRIONY Białko PrPc jest szczególnie silnie ekspresjonowane w neuronach gdzie prawdopodobnie może pełnić rolę w magazynowaniu lub „sygnalizacji” miedzi (Cu) [Brown Qin, Herms i inni Nature 1997, 390:684-7] Zmiany konformacyjne białka priona mogą występować bez zmian istotnych modyfikacji chemicznych

54 Wraz z wiekiem prawdopodobnie obniża się bariera energetyczna pomiędzy stanem energii „low-level” dla prawidłowej konformacji PrP i „high-level” dla patologicznegpo konformera

55 PRIONY - oporne na procedury modyfikujące kwasy nukleinowe
- Gen (PRNP) u człowieka na krótkim ramieniu chr. 20; pojedynczy exon (3) - PrPc kD (prekursor 33-35kD) 254 aminokwasy. Po odcięciu N- i C-końcowych sekwencji „dojrzały” prion (reszty od 23 do 231) ma ok. 210 aminokwasów C-koniec (Ser231) „kotwiczy” (fosfatydyloinozytolowy glikolipid - GPI). N-końcowy jest „sygnałowy” 5 powtórzonych Oktapeptydów W z nich obecne Histydyny wiążą Cu Krótkie odcinki beta harmonijki i

56 Neuropatologia chorób „prionowych”
Zmiany gąbczaste (stąd nazwa TSE) Ubytek neuronów Astroglioza Akumulacje prionów w tym blaszki prionowe amyloidowe

57 Neuropatologia chorób „prionowych”
Ogólnie choroby prionowe u ludzi i zwierząt można z grubsza podzielić na takie w których: 1. (większość chorób) są zmiany gąbczaste i akumulacje PrP ale bez (lub z nielicznymi) plakami amyloidowymi 2. (tylko przypadki GSS) Liczne plaki amyloidowe PrP (białko jest silnie „okrojone”) i różnie nasilone zgąbczenie 3. (nowy „wariant” CJD - vCJD) Silne zgąbczenie, liczne akumulacje PrP oraz liczne plaki PrP. (W vCJD nie ma mutacji PRNP.)

58 Genetyka CJD W 15% CJD jest rodzinna i dotyczy wtedy młodszego wieku; (w 85% CJD jest sporadyczna); W rodzinnej CJD najbardziej typowe mutacje PRNP to: a) kodon 200 (zamiast kw. Glu jest lizyna Glu=>Lys) b) kodon 178 (zamiast kw. Asparaginowego jest asparagina Asp => Asn) – Ma też znaczenie status kodonu 129 (zob. niżej) c) dodatkowe insercje powtarzalnych oktapeptydów, których w normalnym PRNP jest 5. Ad b) w przypadku mutacji w kodonie 178 o fenotypie decyduje kodon 129- jeśli jest w nim Val to jest CJD, jeśli jest w nim Met to jest FFI, UWAGA! W sporadycznej CJD NIE MA MUTACJI natomiast podwyższone ryzyko dla sporadycznej i jatrogennej CJD jest u homozygot w kodonie 129 PRNP, ponadto ryzyko wzrasta z wiekiem. 1%>> przypadkowe zakażenie (hormon wzrostu, przeszczepy),

59 Porównanie „klasycznej” CJD i (nowego) „wariantu” of CJD
KLASYCZNA: wiek: VII dekada Czas trwania: 7ms. WARIANT: Wiek: III dekada. Czas trwania: 1-2 lat Obj. kliniczne: zab. osobowości; późne otępienie; brak typowych zmian w EEG Neuropathologia: liczne Kuru-like plaki i tzw. „florid-plaques” (z wakuolami)

60 Encefalopatie mitochondrialne
Ch. Leigh (subacute necrotizing encephalopathy) Leigh’s syndrome” (LS) poprawniejsza nazwa z uwagi na genetyczna i patologiczną heterogenność Wczesne dzieciństwo, kwasica mleczanowa, drgawki, zatrzymanie rozwoju psychoruchowego, hypotonia mięśni Autosomalnie reces. (głównie), Niska aktywność enzymów complex IV (cytochrome c oxidase) –ew zab structuralne białek Niedobów komleksu dehydrogenazy pirogronianu (Pyruvate dehydrogenase complex PDHC) (często z hypoplazją lub agenezją corpus callosum) – gen na chr.X (male predominance) Niedobór compleksu V (maternaly inherited) Destruction (spongiform changes and proliferation of endothelia) of midbrain, thalamus, hypothalamus,

61 Encefalopatie mitochondrialne cd.
MELAS (Mitochondrial Encephalomyopathy, Lactic Acidosis and Stroke-like episodes) Mitochondrial tRNA Necroses in cortex with proliferation of endothelia MERRF (Myoclonic Epilepsy and Ragged Red Fibers) Maternally transmitted (mitochondrial tRNA), myoclonus, ataxia, seizures, myopathy Kearns-Sayre („ophthalmoplegia plus”) Sporadic, large deletions in mtDNA Opthalmoplegia, cerebellar ataxia, pigmentary retinopathy, Spongiform changes in gray and white matter esp. in cerebellum