Rodzina zastępcza Podstawowe informacje o rodzinie zastępczej;

Prezentacja na temat: "Rodzina zastępcza Podstawowe informacje o rodzinie zastępczej;"— Zapis prezentacji:

1 Rodzina zastępcza Podstawowe informacje o rodzinie zastępczej;
Jakie warunki trzeba spełnić, kiedy chce się zostać rodziną zastępczą; Proces zawiązywania się rodziny zastępczej; Podstawowe obowiązki rodziny zastępczej; Świadczenia pieniężne przyznawane rodzinie zastępczej; Rodzina zastępcza a rodzina adopcyjna; Adopcja, dokonywana przez obywateli innych państw; Akty prawne regulujące przepisy o rodzinach zastępczych; Gdzie można szukać informacji o rodzinach zastępczych. 1

2 Podstawowe informacje o rodzinie zastępczej
Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych należy do zadań własnych powiatu. Zadania pomocy społecznej w powiatach wykonują jednostki organizacyjne – powiatowe centra pomocy rodzinie. Starosta przy pomocy powiatowego centrum pomocy rodzinie sprawuje nadzór nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej. Rodzina zastępcza to taka rodzina, która zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej. Rodzina zastępcza może być również ustanowiona dla dziecka niedostosowanego społecznie. Rodziny zastępcze dzielą się na: spokrewnione z dzieckiem; niespokrewnione z dzieckiem; zawodowe niespokrewnione z dzieckiem: - wielodzietne, - specjalistyczne, - o charakterze pogotowia rodzinnego. 2

3 Jakie warunki trzeba spełnić, kiedy chce się zostać rodziną zastępczą
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki: dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej; mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich; nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została im zawieszona; wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu; nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim; mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania; uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. 3

4 Jakie warunki trzeba spełnić c.d.
Ponadto, przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się: osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka, przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, odpowiednią różnice wieku między kandydatami do pełnienia funkcji rodziny zastępczej a dzieckiem, poziom rozwoju i sprawności dziecka, wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno – wychowawczej lub resocjalizacyjnej oraz możliwości zaspokajania potrzeb dziecka, zasadę nie rozłączania rodzeństwa, w miarę możliwości opinię wyrażoną przez dziecko. 4

5 Proces zawiązywania się rodziny zastępczej
Dzieci pozbawione opieki rodzicielskiej powinny znaleźć ją w rodzinach zastępczych. Rodziny zastępcze, to forma czasowej opieki nad dzieckiem. Utworzenie rodziny zastępczej nie zmienia stanu prawnego dziecka. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje najczęściej na podstawie orzeczenia sądu, w takiej sytuacji to kandydaci na rodziców zastępczych składają do sądu opiekuńczego wniosek o ustanowienie ich rodziną zastępczą dla konkretnego dziecka lub zgłaszają swoją gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej bez wskazywania konkretnego dziecka. Jednak w przypadku pilnej konieczności zapewnienia dziecku opieki zastępczej Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej jest możliwe na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej między rodziną zastępczą a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny. W takiej sytuacji starosta ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu. Z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu regulującego sytuację dziecka umowa, o której mowa powyżej wygasa. 5

6 Proces zawiązywania się rodziny zastępczej c.d.
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej może nastąpić w trybie: administracyjnym – umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej może nastąpić na podstawie umowy powierzenia, zawartej pomiędzy rodziną zastępczą, a starostą, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny; sądowym – sąd opiekuńczy wydaje orzeczenie, które stanowi podstawę umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej. Sąd może umieścić dziecko w rodzinie zastępczej: w trybie natychmiastowym, kiedy wydaje postanowienie o tymczasowym umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej na czas trwania postępowania sądowego, na mocy postanowienia kończącego postępowanie o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej. Dziecko zostaje umieszczone w rodzinie zastępczej w dniu wydania orzeczenia sądu i od tego dnia podejmuje ona obowiązek opieki nad nim i jego wychowania oraz od tego dnia przysługuje rodzinie pomoc pieniężna. 6

7 Podstawowe obowiązki rodziny zastępczej
Rodzina zastępcza ma w szczególności obowiązek: Sprawować osobistą opiekę nad powierzonym dzieckiem, Zapewnić dziecku środowisko wychowawcze, odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju, w tym: - odpowiednie warunki bytowe, - możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, - możliwości zaspokojenia indywidualnych potrzeb dziecka, - możliwość właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, - odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego. Współpracować z powiatowym centrum pomocy rodzinie, Uczestniczenia w szkoleniu organizowanym przez powiatowe centrum pomocy rodzinie lub, na jego zlecenie, przez ośrodek adopcyjno – opiekuńczy lub inny podmiot. 7

8 Świadczenia pieniężne przyznawane rodzinie zastępczej
Rodzinie zastępczej udziela się pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego w niej dziecka. Wiek dziecka % podstawy (1.647zł) Uwagi Do 7 lat 60%, tj. 988,20 zł 80%, tj ,60 zł Dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności. 7 – 18 lat 40%, tj. 658,80 zł Dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Umieszczenie w rodzinie zastępczej na podst. Ustawy z dnia r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Posiadane orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności bądź umieszczenie w rodzinie zastępczej na podst. w/w ustawy w poprzednim punkcie. 8

9 Świadczenia pieniężne przyznawane rodzinie zastępczej c.d.
Jeżeli dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej posiada dochód, do którego zalicza się: kwotę otrzymywanej renty rodzinnej lub odszkodowawczej wraz z dodatkiem dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny, otrzymywane alimenty, kwotę odpowiadającą dochodom uzyskiwanym z majątku dziecka, to kwotę pomocy pieniężnej ustalonej dla danego dziecka pomniejsza się o kwotę odpowiadającą 50% dochodu dziecka z tym, że pomoc pieniężna nie może być niższa niż 10% podstawy, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego lub niedostosowanego społecznie nie może być niższa niż 20 % podstawy. Rodzina zastępcza może także otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny dziecka w wysokości do 150% podstawy, tj ,50 zł. W przypadku, gdy na skutek zdarzenia losowego dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej wymaga dodatkowej pomocy starosta może przyznać rodzinie zastępczej jednorazowe świadczenie pieniężne na częściowe pokrycie skutków zdarzenia losowego w wysokości do 50% podstawy, tj. 823,50 zł albo okresowe świadczenie pieniężne wypłacane przez okres bezpośrednich skutków tego zdarzenia. Niespokrewniona z dzieckiem rodzina zastępcza otrzymuje dodatkowo na każde umieszczone w niej dziecko kwotę odpowiadającą 10% podstawy z tytułu sprawowania osobistej opieki i jego wychowania. 9

10 Rodzina zastępcza a rodzina adopcyjna
Rodzina zastępcza to przejściowa forma opieki nad dzieckiem, nad którym biologiczni rodzice nie mogą sprawować opieki, tworzona często przez osoby spokrewnione, ale też przez obce; dziecko zachowuje kontakt z rodzina macierzystą, po upływie jakiegoś czasu może nawet wrócić do biologicznych rodziców; rodzina ma w pewnym zakresie prawo do pomocy finansowej ze strony państwa. Rodzina zastępcza jest usługą zarówno na rzecz dzieci jak i ich rodziców biologicznych. Daje dzieciom i rodzicom szansę, aby wyeliminować objawy i przyczyny kryzysu np. poprzez: leczenie lub specjalistyczną terapię, uporządkowanie sytuacji bytowej (w razie potrzeby korzystając z usług pomocy społecznej), udział w szkoleniach lub warsztatach dla rodziców itp. Celem działania rodziny zastępczej jest wzmocnienie rodziny naturalnej, tak aby dziecko mogło do niej powrócić i przygotowanie dziecka do tego powrotu poprzez zaleczenie ran z przeszłości, wzmocnienie poczucia własnej wartości dziecka i wyrobienie w nim umiejętności tworzenia trwałych związków emocjonalnych. Rodzina adopcyjna (przysposabiająca) to forma opieki, w której rodzice przyjmują obce pod względem biologicznym dziecko do swojej rodziny ze wszelkimi wynikającymi z tego faktu konsekwencjami prawnymi. Między dzieckiem  a nową rodziną powstają relacje prawne jak w normalnej rodzinie. Głównym i nadrzędnym celem adopcji jest dobro dziecka. Adoptować można jedynie dziecko, czyli osobę która nie ukończyła jeszcze 18 roku życia i nie wstąpiła w związek małżeński. Jeśli dziecko ukończyło 13 lat wymagana jest jego zgoda do orzeczenia adopcji. W przypadku przysposobienia całkowitego dotychczasowe więzi zostają zerwane, a dziecko wchodzi do rodziny adopcyjnej na prawach dziecka biologicznego. Dzieje się tak w przypadku dzieci, których rodzice tuż po urodzeniu wyrażają tzw. zgodę blankietową na powierzenie dziecka do adopcji i zrzekają się tym samym na zawsze praw rodzicielskich; przysposobienie całkowite jest nieodwracalne. 10

11 Adopcja dokonywana przez obywateli innych państw
Adopcja międzynarodowa, jest to przysposobienie prawne cudzego dziecka przez rodzinę z innego kraju niż ten, z którego pochodzi dziecko. Adopcja międzynarodowa jest orzekana przez sąd tylko wówczas, jeśli nie ma szans na znalezienie równie dobrych warunków adopcyjnych dla dziecka w kraju ojczystym, również wówczas, gdy adopcja zagraniczna może dać szansę dziecku na zastosowanie na przykład takich metod leczenia, których nie ma w naszym kraju. Adopcja zagraniczna musi być uzasadniona wyraźnym interesem dziecka adoptowanego. 11

12 Akty prawne regulujące przepisy o rodzinach zastępczych
Problematyka dotycząca rodzin zastępczych rozproszona została w kilku aktach prawnych, poczynając od Konwencji o prawach dziecka, a na aktach wykonawczych kończąc. Podstawowe przepisy regulujące status rodzin zastępczych ujęte zostały w Ustawie z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004r., Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) oraz rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy: Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz.U. z 2004r., Nr 233, poz. 2344), Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz.U. z 2005r., Nr 6, poz. 45). 12

13 Gdzie można szukać informacji o rodzinach zastępczych i nie tylko
Biuro Rzecznika Praw Dziecka Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Helsińska Fundacja Praw Człowieka Portal Pomocy Społecznej Portal Organizacji Pozarządowych Ministerstwo Edukacji Narodowej Portal informacyjny Mazowiecka Fundacja Rodzin Zastępczych Fundacja Przyjaciółka 13