Wpływ zajęć sportowych na dziecko z niepełnosprawnością intelektualną

Prezentacja na temat: "Wpływ zajęć sportowych na dziecko z niepełnosprawnością intelektualną"— Zapis prezentacji:

1 Wpływ zajęć sportowych na dziecko z niepełnosprawnością intelektualną
Opracowanie: Agnieszka Kowalska Ireneusz Biernacki Edyta Targońska

2 „PRAGNĘ ZWYCIĘŻYĆ, LECZ JEŚLI NIE BĘDĘ MÓGŁ ZWYCIĘŻYĆ, NIECH BĘDĘ DZIELNY W SWYM WYSIŁKU”
Słowa wypowiadane podczas ceremonii otwarcia każdych igrzysk specjalnych.

3 Uprawianie sportu może w znacznym stopniu wpływać na rozwój człowieka
Uprawianie sportu może w znacznym stopniu wpływać na rozwój człowieka. Uczy ono odpowiedzialności, kształtuje charakter oraz pomaga w określeniu własnej tożsamości. Aktywność sportowa ma zbawienny wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną człowieka. Zapominamy jednak często o społecznym wymiarze sportu, który kształtuje postawy ludzkie, uczy solidarności, gotowości do podejmowania wyzwań i współpracy.

4 WPŁYW SPORTU W PROCESIE REHABILITACJI
pomaga odzyskać wiarę we własne siły i możliwości zwiększa poczucie solidarności i przynależności do grupy umożliwia współzawodnictwo uczy wygrywania i przegrywania budzi optymizm życiowy pomaga przezwyciężyć niedomagania fizyczne przywraca radość życia uczy współżyć z otoczeniem

5 Ogólne tendencje współczesnego sportu osób niepełnosprawnych [Orzech, Sobiecka 1989]
Dyscypliny uprawiane przez inwalidów powinny być również dyscyplinami sportu uprawianymi przez pełnosprawnych. Zmiany w przepisach i regulaminach sportowych powinny być dokonywane odpowiednio do możliwości ruchowych osób niepełnosprawnych. Nowo wprowadzona konkurencja sportowa powinna charakterem ruchu nawiązywać do konkurencji sportowej powszechnie znanej i popularnej, uprawianej przez zdrowych. Należy wprowadzać dyscypliny sportu znane i popularne w danym kraju. Każda dyscyplina sportu powinna przynosić korzyści usprawniające w określonym schorzeniu. Żadna konkurencja nie może zagrażać zdrowiu inwalidy.

6 Sport przez zdolności (nacisk na sport)
Czynniki wpływające na rozwój sportu niepełnosprawnych w XXI wieku. [DePauw, Gavron 1995] Sport przez zdolności (nacisk na sport) Sport przez niepełnosprawność (nacisk na niepełnosprawność) Sport dla uczestnictwa Sport dla współzawodnictwa Sport separujący (sport tylko dla niepełnosprawnych, sport przez specyficzną niepełnosprawność) Sport integrujący (cross-disability sport, sport z zawodnikami pełnosprawnymi)

7 Od najdawniejszych czasów sport odgrywał istotną rolę w życiu człowieka. W starożytności istniała głęboka, jak na ówczesne czasy wiedza na temat sportu; komu miał służyć i jakie miał przynosić efekty działalności praktycznej. Rozwój człowieka pojmowany był jako harmonijny rozwój ciała i ducha. Kultywowano następujące cechy fizyczne: zdrowie, piękno, "siłę" do biegu i innych ćwiczeń fizycznych. Starożytni rozumieli doskonale problemy obciążenia, intensywność i objętość treningu i ich współzależności z procesem odnowy.

8 Sport niepełnosprawnych powinien spełniać 3 funkcje:. - leczniczą
Sport niepełnosprawnych powinien spełniać 3 funkcje: - leczniczą - społeczną - zawodową 9 celów, które musi realizować sport osób niepełnosprawnych: leczniczy -biologiczny -anatomiczno – fizjologiczny -higieniczno – zdrowotny -wychowawczo – psychologiczny -hedonistyczny -estetyczny -społeczny -ekonomiczny

9 Cel leczniczy Sport niepełnosprawnych powinien być zgodny z procesem rehabilitacji, powinien stanowić jego ciągłość. Ważne jest, aby w wyborze dyscypliny kierować się usprawnianiem narządu lub układu, którego funkcja jest zaburzona. Sport nie może powodować pogorszenia stanu zdrowia osoby uprawiającej daną dyscyplinę (zasada – nie szkodzić!). Wybrana aktywność ruchowa ma za zadanie zahamować rozwój choroby, jeśli to możliwe, lub zniwelować negatywne następstwa choroby czy upośledzenia.

10 Cel biologiczny Aktywność fizyczna zapobiega zanikom narządów oraz funkcji. Systematyczne i długotrwałe ćwiczenia zwiększają sprawność fizyczną, a więc i samodzielność osoby niepełnosprawnej. Dzięki temu zmniejsza uzależnienie tych osób od innych. Ruch przyspiesza proces leczenia, wpływając na zwiększenie produkcji ciał odpornościowych w organizmie. Przyczynia się również do zmniejszenia ryzyka ponownego zachorowania. Wzrost sprawności wywiera wpływ na zwiększenie kompensacji ubytków morfologicznych.

11 Cel anatomiczno – fizjologiczny Sport korzystnie wpływa między innymi na układ kostno – stawowy oraz na działanie narządów wewnętrznych organizmu. Poprzez ćwiczenia fizyczne zapobiega się między innymi zanikom mięśniowym czy przykurczom, co pozwala na utrzymanie możliwości funkcjonalnych osoby niepełnosprawnej niezbędnych w czynnościach życia codziennego. Systematyczny trening przyczynia się w dużym stopniu do zwiększenia ergonomii wszystkich ruchów. Dzięki temu wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego odbywa się z niższym nakładem energii.

12 Cel higieniczno – zdrowotny Wysiłek fizyczny przyczynia się nie tylko do hartowania części ciała z ubytkiem morfologicznym (tj. kikuta po amputacji kończyny), ale i do hartowania całego organizmu. Zwiększa odporność na czynniki otoczenia, które mają szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Sport osób niepełnosprawnych sprawia, iż potrafią oni lepiej kontrolować stan swojego zdrowia. Wyrabia u nich nawyki właściwej pielęgnacji oraz higieny, które są bardzo ważne, szczególnie u osób z paraplegią i po amputacjach.

13 Cel wychowawczo – psychologiczny
Uprawianie sportu wpływa nie tylko na prawidłowy rozwój fizyczny i biologiczny, ale również bierze udział w kształtowaniu cech charakteru i woli u dzieci. Oddziałuje na ich psychikę. Sport pomaga w przystosowaniu inwalidów do życia społecznego. Szczególnie mają tu znaczenie gry zespołowe, które uczą postępowania w grupie, współpracy z innymi. Sport wyrabia odwagę, zwiększa odporność psychiczną. Zaangażowanie w aktywność fizyczną pozwala wyeliminować negatywne następstwa niepełnosprawności w psychice, takie jak: egocentryzm, agresja, apatia, depresja.

14 Przyczynia się do zwiększenia ich aktywności, także społecznej
Przyczynia się do zwiększenia ich aktywności, także społecznej. Ze względu na korzystny wpływ na psychikę osób niepełnosprawnych, działalność sportowa powinna obejmować dzieci niepełnosprawne jak najwcześniej. Oddziaływanie sportu na psychikę dorosłych jest bardziej złożone niż u dzieci.

15 Cel hedonistyczny Sport musi przynosić satysfakcję. Ważne jest, aby wiązał się z odczuwaniem przyjemności i radości z jego uprawiania, gdyż w przeciwnym wypadku dochodzi do spadku motywacji, a w konsekwencji zniechęcenia oraz zaprzestania aktywności fizycznej. Treningi powinny więc być urozmaicone oraz dostosowane do możliwości ćwiczącego. Powinny uwzględniać jego zainteresowania. A więc trening należy tak zorganizować, aby posiadał charakter zarówno pobudzający, jak i rozrywkowy. Można wykorzystać wszelkie środki i możliwości, by sport przyniósł pełne zadowolenie ćwiczącemu. Równocześnie ważne jest pokazanie postępów sportowych w odniesieniu do poprawy funkcji czy ogólnej sprawności fizycznej. Dla wielu niepełnosprawnych to sport właśnie jest jedynym urozmaiceniem życia codziennego, dlatego należy dbać o to, by treningi odbywały się w atmosferze życzliwości i wzajemnej sympatii. Powinno się okazać zainteresowanie ćwiczącemu oraz jego sprawami.

16 Zajęcia sportowe to dla licznych niepełnosprawnych okazja nawiązania kontaktów towarzyskich, koleżeńskich, daje możliwość zmiany środowiska. Nie raz jest to jedyna forma aktywnej działalności inwalidów, głównie u tych osób, które nie pracują. Dlatego tak ważne jest aby zajęcia te były atrakcyjne. A atrakcyjność tę potęgują wyjazdy i udział w zawodach oraz zgrupowaniach, które są formą nagrody za systematyczność i ciężką pracę. Cel ten jest również realizowany poprzez samą organizację zawodów sportowych. Dlatego tak ważna jest cała oprawa, która powinna oddziaływać na wyobraźnię uczestników. Istotnymi elementami zwiększającymi atrakcyjność zawodów jest udział znanych osobistości, dekoracja zwycięzców, a nawet udział środków masowego przekazu, co daje zawodnikom świadomość uczestnictwa w imprezie o wysokiej randze sportowej. Wszystkie te elementy korzystnie wpływają na psychikę osób niepełnosprawnych oraz dostarczają wielu przyjemnych wrażeń.

17 Cel estetyczny Celem w usprawnianiu leczniczym jest uzyskanie jak największej samodzielności życiowej osoby niepełnosprawnej (funkcja utylitarna). Następnym zadaniem jest uzyskanie ruchu estetycznego, czyli zbliżonego do ideału (ruchu ludzi zdrowych). Najczęściej odnosi się to do chodu (wypracowanie prawidłowego wzorca chodu). W sporcie czynności doprowadza się do perfekcji przez systematyczny trening. Poprzez wielokrotne powtarzanie dochodzi do automatyzacji i ekonomizacji danej czynności. Na cel estetyczny szczególnie zwracają uwagę niepełnosprawne kobiety. W ich mniemaniu cel ten jest spełniony, gdy zostanie wypracowany taki wzorzec ruchu, który nie wyróżniałby inwalidy z otoczenia. Ważnym aspektem tego problemu jest odbiór treningów i zawodów sportowych przez widzów oraz same osoby niepełnosprawne. Oglądając zawody publiczność powinna odnieść wrażenie naturalnej walki sportowej – czyli walki z przeciwnikiem, a nie walki inwalidy z samym sobą, kalectwem, sprzętem sportowym, w warunkach, które stale zagrażają zdrowiu sportowcy.

18 Cel społeczny Cel społeczny wynika z celu rehabilitacji, który zakłada włączenie osoby niepełnosprawnej lub jej powrót do życia społecznego, towarzyskiego, kulturalnego oraz politycznego. Sport jest jednym z przejawów aktywności społecznej, a udział w zawodach i treningach daje dodatkowo możliwość integracji inwalidy z innymi. Aby jednak ten cel został osiągnięty, potrzebne jest odpowiednie zrozumienie potrzeb i ich możliwości osób z różnymi upośledzeniami. Należy dążyć do zniesienia barier architektonicznych, które utrudniają inwalidom swobodne korzystanie z dóbr kultury. Tyczy to się również obiektów sportowych.

19 Cel ekonomiczny Większa sprawność fizyczna przyczynia się do polepszenia standardu życia inwalidów, gdyż umożliwia im podjęcie pracy zawodowej, a tym samym lepszych zarobków. Z punktu widzenia społecznego, osoby niepełnosprawne uprawiające sport i zdolne do pracy przyczyniają się do wzrostu dochodu narodowego, zmniejsza się liczba wypłacanych rent, zmniejsza się również konieczność otoczenia tych ludzi specjalna opieką, gdyż są oni odporniejsi.

20 Cel propagandowo – polityczny Cel ten wyniknął z rozwoju sportu osób niepełnosprawnych. W organizowanych międzynarodowych zawodach dla osób upośledzonych uczestniczą reprezentacje wszystkich państw. Zawodnicy nie tylko walczą o jak najlepsze wyniki sportowe. Prócz tego reprezentują również ustroje i systemy polityczne swoich krajów. Dlatego widoczne jest ogromne zaangażowanie ze strony państw uczestniczących w zawodach sportowych. Jest to wizytówka ich warunków finansowych i socjalnych.

21 Śmiało można stwierdzić że niepełnosprawność intelektualna to pojęcie stosunkowo młode, które pojawiło się zamiast stygmatyzujących i wartościujących określeń „niedorozwój umysłowy” i „upośledzenie umysłowe”. Niepełnosprawność intelektualna charakteryzuje się przede wszystkim utrudnieniami w sferze percepcyjnej i poznawczej, powodując wolniejsze tempo uczenia się i opanowywania różnorodnych sprawności poznawczych i społecznych. Niepełnosprawność intelektualna nie jest chorobą psychiczną dlatego też dzieci mogą uczestniczyć we wszelakich formach aktywności ruchowej. Długo uważano, że dzieci z niepełnosprawnością intelektualną nie są w stanie rywalizować w sporcie. Od lat 70. XX w. zaczęto intensywnie zastanawiać się, jak można kształcić i rozwijać zdolności oraz umiejętności osób niepełnosprawnych intelektualnie.

22 Okazało się, że poprzez celową aktywność w różnych sferach życia można uzyskiwać zaskakująco dobre postępy. Jak się wydaje, największe efekty edukacyjne i wychowawcze uzyskujemy w aktywności fizycznej. W wychowaniu fizycznym i sporcie często występują sytuacje wymagające formułowania poleceń i wykonywania działań konkretno-obrazowych, najlepiej przyswajalnych dla tej grupy osób niepełnosprawnych.

23 Dla każdego małego dziecka zabawa ruchowa jest właściwą i konieczną do rozwoju sferą działania. Jest sposobem poznania samego siebie i najbliższego otoczenia. W rozwoju dziecka upośledzonego zabawy i gry ruchowe odgrywają znacznie większą role niż u dziecka zdrowego. Poprzez zabawę dziecko upośledzone zdobywa nowe umiejętności ruchowe łącząc je z określoną wiedzą. Zabawy i gry ruchowe są dla tych dzieci naturalnym sposobem pozbycia się nadmiaru energii i zaspokojenie potrzeby zabawy w gronie rówieśników.

24 W toku tych zabaw dziecko w naturalnym sposób zdobywa coraz to nowe umiejętności np. podczas zabaw z piłką połączonych z chwytaniem i rzucaniem rozwija się koordynacja wzrokowo - ruchowa. Dużo znaczenie posiadają zajęcia muzyczno-ruchowe, bowiem dzieci upośledzone umysłowo są bardzo wrażliwe na działanie dźwięku, a rytmiczna muzyka stwarza okazję do spontanicznego ruchu, który najbardziej wyraża się w ekspresji tanecznej. Zajęcia ruchowe mają stymulowany wpływ na rozwój psychiczny dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo, szczególnie rozwijają myślenie, umiejętność koncentracji i uwagi, rozwijają wiarę we własne siły.

25 NIE MYŚL, ŻE MÓGŁBYŚ - TY MOŻESZ.
Bardzo ważne jest by dzieci niepełnosprawne podczas zajęć sportowych zrozumiały słowa: NIE MYŚL, ŻE MÓGŁBYŚ - TY MOŻESZ.

26 Sport to aktywność. To zmaganie się z własnymi słabościami i przezwyciężanie ich. To walka ze swoimi wyobrażeniami o tym, że wykonanie pewnych czynności jest niemożliwe. To droga do samodzielności i samorealizacji. Daje satysfakcję z pokonania własnych ograniczeń, wyzwala chęć rywalizacji, działania. Uprawianie sportu utrzymuje człowieka w dobrej formie psychicznej i fizycznej. Sprzyja podnoszeniu sprawności ciała oraz pokonywaniu barier: psychicznych, fizycznych i społecznych. Pomaga w osiąganiu niezależności i samodzielności życiowej.

27 Dzięki niemu można przezwyciężyć własną niewiarę, niepewność i zniechęcenie. A dzięki temu łatwiej jest żyć. Dla dzieci niepełnosprawnych uprawianie sportu to szczególnie ważna forma ekspresji, mająca ogromny wpływ na dalszy ich rozwój psychiczny i motoryczny, realizowany poprzez działania korekcyjno- wychowawcze w zakresie wychowania społecznego, rozwoju sprawności poznawczych i psychomotorycznych. W szkole dużo uwagi poświęcamy, zachęcając uczniów do uprawiania sportu, by mogli wyrabiać w sobie cechy pozytywnego myślenia i wiary we własne siły.

28 Rewalidacyjne postępowanie z dziećmi upośledzonymi umysłowo w dziedzinie wychowania fizycznego ma charakter zintegrowanych oddziaływań korekcyjno – wychowawczych obejmujących wychowanie społeczne, rozwój funkcji poznawczych i sprawności psychomotorycznych. Wychowanie fizyczne u dzieci upośledzonych umysłowo ma głownie za zadanie kształtowanie koordynacji wzrokowo – ruch owej, rozwijanie pamięci ruchowej, wyrabianie poczucia równowagi. Do podstawowych funkcji wychowania fizycznego należy również kształtowanie nawyków higieniczno – zdrowotnych. Utrwalenie nawyków czystości, porządku i higieny wdraża dziecko upośledzone umysłowo do wykonywania podstawowych czynności domowych, do współżycia z rówieśnikami, rodziną i społeczeństwem. Nauka poruszania się w terenie, zabawy i gry na powietrzu uodporniają organizm dziecka na zmieniające się warunki środowiskowe, wdrażają do czynnego wypoczynku.

29 SERDECZNIE DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
 EDYTA, AGNIESZKA, IRENEUSZ