Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
OpublikowałIreneusz Sieński Został zmieniony 11 lat temu
1
Ocena Rezultatów Działania 2.1 i 2.3 SPO WKP po 18 miesiącach Wyniki po trzech rundach badania PARP, 18/04/2008 © PARP 2007
2
Niniejsza prezentacja przedstawia wyniki trzech pierwszych rund Oceny Rezultatów Projektów dwóch działań SPO WKP, po 18 miesiącach od zakończenia ich realizacji: Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez doradztwo Działanie 2.3 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez inwestycje Plan badawczy: badanie składa się z 3 komponentów: Formularz szczegółowy – w którym badani podawali wartości wskaźników (uprzednio założonych w umowie o dofinansowanie), jakie udało im się osiągnąć dzięki realizacji projektu (wskaźniki unikalne dla projektu); Źródło: Baza Beneficjentów SPO-WKP Formularz ogólny – w którym badani podawali wartości wskaźników potencjalnie wrażliwych na oddziaływanie projektu zrealizowanego dzięki dotacji (jeden zestaw wskaźników dla beneficjentów danego działania); Źródło: Uzupełnienia SPO WKP Ankieta oceniająca – mierząca skuteczność realizacji Działań oraz ich efektywność, w subiektywnej ocenie Beneficjentów. INFORMACJE O BADANIU (1/4)
3
Cele oceny rezultatów, po 18 miesiącach... zmierzenie efektów Działań 2.1 i 2.3 SPO WKP w odniesieniu do wskaźników z Uzupełnienia Programu (miejsca pracy k/m, przychody, poziom eksportu, nakłady inwestycyjne, certyfikaty, innowacje, dokumenty strategiczne...) wykazanie efektów projektów w zakresie wskaźników założonych w umowie o dofinansowanie (badanie indywidualnych, nieagregowalnych wskaźników projektu - wsparcie sekcji monitorowania) poznanie ocen i opinii beneficjentów dotyczących długofalowych efektach projektów ( przede wszystkim w odniesieniu do kryteriów skuteczności i efektywności wsparcia) INFORMACJE O BADANIU (2/4)
4
Czas: Ewaluowane projekty były rozliczane w następujących okresach: I runda – od czerwca 2005 do stycznia 2006 roku II runda – od stycznia do maja 2006 roku III runda – od maja do sierpnia 2006 roku Badanie przeprowadzono po ok. 18 miesiącach od rozliczenia umów o dofinansowanie w ramach działania: I rundę - w czerwcu-lipcu 2007 roku II rundę - we wrześniu-październiku 2007 roku III rundę - w styczniu-lutym 2008 roku INFORMACJE O BADANIU (3/4)
5
Metodologia: Badanie przeprowadzono metodą wywiadów internetowych (CAWI) Próba populacyjna: Nie losowano próby - zaproszenia do wypełnienia ankiety on-line wysłano do wszystkich beneficjentów obu działań, jeśli w przypadku ich projektu(ów), od momentu rozliczenia upłynął okres około 18 miesięcy: Spośród 489 beneficjentów Działania 2.1 na ankietę odpowiedziało 412 (84%) (błąd statystyczny* dla wyników oceny Działania 2.1 wynosi 1,9% ) Spośród 785 beneficjentów Działania 2.3 na ankietę odpowiedziało 737 (94%) (błąd statystyczny* dla wyników oceny Działania 2.3 wynosi 0,9% ) Dane uzyskane z ankiet połączono z bazą beneficjentów obu Działań. Jako zmienne kategorialne do porównań międzygrupowych potraktowano przede wszystkim informacje o: wysokości dotacji, województwie, w którym zrealizowano projekt, branży działalności, roku założenia oraz wielkości firmy. * błąd losowy estymacji średniej wartości zmiennej dychotomicznej, na poziomie ufności 0,95, przy założeniu maksymalnej wariancji INFORMACJE O BADANIU (4/4)
6
Ocena Rezultatów Działania 2.1 SPO WKP Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez doradztwo
7
Charakterystyka projektów i beneficjentów (MSP) Działanie 2.1 SPO WKP
8
Rok rozpoczęcia działalności Branża działalności (wg. klas. PKD/EKD) Firmy biorące udział w projekcie, działały na rynku średnio od 12 lat PROFIL BENEFICJENTÓW (1/3) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
9
Główny rynek, na którym działa firma Wielkość miejscowości w której zlokalizowana jest firma Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania PROFIL BENEFICJENTÓW (2/3)
10
Wielkość przedsiębiorstwa Region, w którym zrealizowano projekt (umiejscowienie Regionalnej Instytucji Finansującej) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania PROFIL BENEFICJENTÓW (3/3)
11
Wysokość udzielonej dotacji Średnia wysokość dotacji: 20 270 PLN Przeciętna dotacja (mediana): 11 000 PLN Typ projektu doradczego Działanie 2.1 SPO WKP CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
12
Ocena skuteczności projektów w odniesieniu do wskaźników rezultatu i oddziaływania Priorytetu 2 oraz Działania 2.1 SPO WKP
13
wzrost o 15% Średnia liczba pracowników-kobiet na MSP Średnia liczba wszystkich pracowników Działanie 2.1 SPO WKP ogółem 29,4% kobiet wśród pracowników 28,8% kobiet wśród pracowników Średnia liczba pracowników-kobiet na MSP Średnia liczba wszystkich pracowników Nowe miejsca pracy Nowe miejsca pracy / wielkość udzielonych dotacji 2 960 PLN wzrost poziomu zatrudnienia ogółem (w etatach) wzrost poziomu zatrudnienia kobiet średnio 2,3 na MSP średnio 6,9 na firmę źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=410) ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA (1/3) ~ koszt brutto stworzenia jednego miejsca pracy *) okres bazowy = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) okres docelowy = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
14
Działanie 2.1 SPO WKP ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA (2/3) rok założenia sektor działalności wielkość firmy wysokość dotacji typ projektu doradczego źródło: Wyniki I, II i III rundy badania wzrost zatrudnienia (średnia liczba etatów na firmę) w ciągu ostatniego roku 3663 2091 528 1361 2379 1668 1319 1551 1729 499 2147 881 ogólna liczba nowych etatów N=410 N=211 N=199 N=196 N=214 N=310 N=100 N=258 N=152 N=55 N=268 N=78
15
P7a. Czy na koniec (bieżącego roku), poziom zatrudnienia w Państwa firmie, w stosunku do aktualnego poziomu zatrudnienia...? Do końca bieżącego roku przewidywany jest wzrost zatrudnienia średnio o... Działanie 2.1 SPO WKP * Ze względu na silne uzależnienie odpowiedzi od momentu zadania pytania w ramach danej rundy, dane mają charakter poglądowy źródło: Wyniki I, II i III rundy badania 4,1 etatów 1,5 etatów 2,7 etatów VI-VII.2007 IX-X.2007 I-II.2008 PROGNOZOWANE ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA* (3/3)
16
Średnia wartość nakładów inwestycyjnych (z wyłączeniem środków pomocy publicznej) wzrost o 37% wzrost o 48% wzrost o 42% wzrost o 39% wzrost o 45% NAKŁADY INWESTYCYJNE (1/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania RAZEM (N=397) małe firmy (N=306) średnie firmy (N=91) dotacja do 15 000 PLN (N=251) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=146) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Wyłączono 2% wartości najwyższych
17
Średnia wartość nakładów inwestycyjnych (z wyłączeniem środków pomocy publicznej) RAZEM (N=397) wzrost o 158% wzrost o 42% wzrost o 35% wzrost o 25% Działanie 2.1 SPO WKP NAKŁADY INWESTYCYJNE (2/2) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania zasady prowadzenia firmy w UE (N=51) doradztwo w zakresie jakości (N=261) innowacje i nowe technologie (N=77) Wyłączono 2% wartości najwyższych *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
18
Średnia wartość rocznych przychodów netto ogółem RAZEM (N=404) wzrost o 17% wzrost o 12% wzrost o 15% wzrost o 19% wzrost o 11% ZMIANY PRZYCHODÓW NETTO Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania małe firmy (N=303) średnie firmy (N=101) dotacja do 15 000 PLN (N=256) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=148) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
19
P25. Czy łączna wartość nakładów inwestycyjnych za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda), w stosunku do roku poprzedniego, w przedsiębiorstwie...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Działanie 2.1 SPO WKP PROGNOZOWANE ZMIANY: PRZYCHODÓW NETTO POZIOMU NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH źródło: Wyniki I, II i III rundy badania P10. Czy łączna wartość przychodów netto ogółem za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda), w stosunku do roku ubiegłego w przedsiębiorstwie...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=410)
20
Średnia wartość sprzedaży towarów/ usług w ramach eksportu (netto) wzrost o 33% wzrost o 31% Podstawa: Wszystkie firmy, po wyłączeniu 2% wartości najwyższych Średnia wartość zakupu towarów / usług w ramach importu (netto) EKSPORT IMPORT WYMIANA HANDLOWA EXPORT/IMPORT (1/4) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
21
Średnia wartość sprzedaży w ramach EKSPORTU wzrost o 50% wzrost o 15% wzrost o 33% wzrost o 41% wzrost o 68% WYMIANA HANDLOWA EXPORT / IMPORT (2/4) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania RAZEM (N=403) małe firmy (N=311) średnie firmy (N=92) dotacja do 15 000 PLN (N=255) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=148) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Wyłączono 2% wartości najwyższych zasady prowadzenia firmy w UE (N=52) doradztwo w zakresie jakości (N=264) innowacje i nowe technologie (N=77) wzrost o 25% spadek o 2% wzrost o 32%
22
Średnia wartość zakupów w ramach IMPORTU wzrost o 29% wzrost o 33% wzrost o 31% wzrost o 38% wzrost o 16% WYMIANA HANDLOWA EXPORT / IMPORT (3/4) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania RAZEM (N=403) małe firmy (N=311) średnie firmy (N=92) dotacja do 15 000 PLN (N=255) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=148) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Wyłączono 2% wartości najwyższych zasady prowadzenia firmy w UE (N=52) doradztwo w zakresie jakości (N=264) innowacje i nowe technologie (N=77) wzrost o 23% wzrost o 97% wzrost o 25%
23
P13. Czy Państwa zdaniem, łączna wartość sprzedaży w ramach eksportu (netto) za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda)...? P16. Czy Państwa zdaniem, łączna wartość zakupu w ramach importu (netto) za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda)...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Działanie 2.1 SPO WKP WYMIANA HANDLOWA EXPORT/IMPORT (4/4) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
24
Średnia liczba wdrożonych innowacji produktowych Średnia liczba wdrożonych innowacji procesowych Podstawa: Wszystkie firmy, wyłączono braki danych (N=410 / N=408) ogółem w 408 MSP wdrożono 767 innowacji produktowych ogółem w 410 MSP wdrożono 485 innowacji procesowych INNOWACJE (1/3) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania … wdrożone w okresie 18 miesięcy od rozliczenia projektów
25
Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) P28/P29. Czy Państwa zdaniem, w ciągu najbliższych 12 miesięcy, przedsiębiorstwo wprowadzi do swojej oferty...? innowacje produktowe innowacje procesowe nowe produkty/ usługi procesy technologiczne, zarządzania itp. Działanie 2.1 SPO WKP INNOWACJE (2/3) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
26
Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) P34/P35. Czy Państwa zdaniem, w ciągu najbliższych 12 miesięcy, przedsiębiorstwo wprowadzi do swojej oferty... innowacje produktoweinnowacje procesowe stosowane w kraju nie dłużej niż 3 lata? Działanie 2.1 SPO WKP INNOWACJE (3/3) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
27
P37. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy, firma wprowadzi nowe certyfikaty (w tym znaki zgodności)? średnia liczba uzyskanych certyfikatów (w tym znaków zgodności) CERTYFIKATY Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) runda sektor wielkość firmy wysokość dotacji
28
P40. Czy wykorzystują P. w praktyce opracowane w ramach projektu dokumenty strategiczne? runda sektor wielkość firmy wysokość dotacji średnia liczba dokumentów strategicznych opracowanych w ramach projektu DOKUMENTY STRATEGICZNE (1/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: tylko firmy, które opracowały dokumenty strategiczne (N=182)
29
P40.1 W jakim zakresie wykorzystują Państwo opracowane dokumenty strategiczne? PYTANIE OTWARTE - ILUSTRACJA 1. RUNDA: Dokumenty są wykorzystywane w codziennej pracy przedsiębiorstwa. Pozostałe dokumenty opracowane z udziałem funduszy SPO WKP 2.1 zostały wykorzystane do podjęcia decyzji inwestycyjnych w przedsiębiorstwie. Wprowadzono procedury strategii organizacyjnej i analizy kosztowe, które spowodowały zmniejszenie kosztów i większy zysk firmy Procedury wprowadziły kontrolowany obieg dokumentów w firmie oraz określiły dokładny zakres obowiązków osób na nich pracujących 2. RUNDA: Powstałe dokumenty określają strategię organizacyjną i kosztową przedsiębiorstwa. Wykorzystywane są do bieżącej działalności Za dokument strategiczny uznajemy Księgę Jakości wraz z zawartą w niej Polityką Jakości. Zawiera ona strategiczne cele jakościowe przyjęte do realizacji przez kierownictwo firmy. Jest punktem wyjścia w opracowywaniu okresowych celów operacyjnych. Księga Jakości jest także dokumentem opisującym wdrożony System Zarządzania Jakością - stanowi zapis przyjętych w firmie założeń jakościowych. Opracowana w ramach projektu strategia wykorzystywana jest do określania właściwych kryteriów doboru kadr, zmian organizacyjnych, zwiększania zadowolenia klienta ze świadczonych usług itp. 3. RUNDA: W wyniku realizacji Projektu powstała pełna dokumentacja zintegrowanego systemu zarządzania jakością, środowiskowego i BHP. Opracowane dokumenty wykorzystywane są w pełnym zakresie w codziennej pracy. Dokumenty opracowane w ramach realizacji projektu wykorzystywane są przez firmę w ograniczonym zakresie. Kojarzenie firmy z partnerami z rynku niemieckiego i wejście z produktami na rynek niemiecki ograniczone jest z kilku powodów. Kontrahenci na rynku niemieckim przy wyborze partnera handlowego kierują się przede wszystkim oceną dotychczasowej jakości współpracy z obecnym dostawcą usługi. (...) Rosnące koszty pracy w polskich firmach uniemożliwiają efektywną konkurencję cenową z firmami zagranicznymi. DOKUMENTY STRATEGICZNE (2/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
30
Ocena skuteczności projektów w ujęciu miękkim Wpływu projektów Działania 2.1 na rozwój firmy, deklarowany przez beneficjentów
31
P2. Czy realizacja projektu(ów) miała wpływ na rozwój Pana(i) przedsiębiorstwa? P2.1. Jak Pan(i) ocenia wpływ realizacji projektu(ów) na rozwój firmy? Podstawa: Tylko, firmy, na których rozwój realizacja projektu miała wpływ (N=331) WPŁYW PROJEKTU NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
32
P5. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? P5.1. Jak ocenia Pan(i) wpływ zrealizowanego(-ych) projektu(ów) na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) firmy? Podstawa: Tylko, firmy, których konkurencyjność została zwiększona dzięki realizacji projektu (N=322) WPŁYW NA KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA (1/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
33
P5. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? WPŁYW NA KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA (2/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania wielkość firmy wysokość dotacji typ projektu
34
P7. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na podniesienie innowacyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? P7.1. Jak ocenia Pan(i) wpływ zrealizowanego(-ych) projektu(ów) na podniesienie innowacyjności firmy? Podstawa: Tylko, firmy, których innowacyjność została zwiększona dzięki realizacji projektu (N=208) WPŁYW NA INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA (1/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
35
P7. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na podniesienie innowacyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? P7.2. Dlaczego realizacja Projektu(ów) nie wpłynęła na podniesienie innowacyjności firmy? PYTANIE OTWARTE Działanie 2.1 SPO WKP WPŁYW NA INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA (2/2) 65% - projekt nie zakładał wzrostu innowacyjności 35% - inne przyczyny nie podniesienia innowacyjności firmy: 1. RUNDA: Nie przeprowadzono inwestycji, której dotyczyły opracowania w ramach doradztwa. 2. RUNDA: Innowacyjność naszej firmy wynika z ciągle prowadzonych działań badawczo-rozwojowych, a nie działań marketingowych. Charakter prowadzonej działalności (usługi generalnej realizacji inwestycji) uzależnia możliwość wprowadzania innowacji od decyzji inwestorów 3. RUNDA: Celem wdrożenia Projektu było uzyskanie certyfikatu ISO. Posiadanie tego certyfikatu oprócz pewnego uporządkowania firmy często jest warunkiem przystąpienia do przetargu. W naszej sytuacji można to raczej określić mianem wyrównania szans Poprzez wdrożenie systemu nie została zmieniona technologia świadczonych usług Produkty i technologie pozostaly bez zmian źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
36
P8. Na który(e) z poniżej wymienionych aspektów funkcjonowania Pana(i) firmy, największy wpływ miała realizacja projektu? P8.1. Jak Pan(i) ocenia wpływ zrealizowanego projektu na...? łączny odsetek firm, które odczuły wpływ projektu na dany aspekt działalności Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) WPŁYW PROJEKTU NA RÓŻNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA FIRMY Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
37
P6.1. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na wzrost sprzedaży Pana(i) przedsiębiorstwa na rynku...? P6.2. Czy realizacja projektu(ów) pozwoliła na uzyskanie przewagi nad konkurencją na rynku...? P7.2. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na wprowadzenie w przedsię- biorstwie innowacji na skalę rynku...? na rynku lokalnym - nie badano Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) ZASIĘG ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
38
P6.2. Czy realizacja projektu(ów) pozwoliła na uzyskanie przewagi nad konkurencją na rynku...? P6.2a. W jakim zakresie firma uzyskała przewagę nad konkurencją na rynku...? PYTANIE OTWARTE - zakres w jakim firma uzyskała przewagę nad konkurencją Działanie 2.1 SPO WKP ZASIĘG ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU źródło: Wyniki I, II i III rundy badania N=120 N=115 N=104 N=47 N=19
39
…inne oceny i opinie beneficjentów źródło: ankieta oceniająca Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
40
P4.2. Jak określiłby Pan(i) swoje zadowolenie z uzyskanych usług doradczych ? P12. Jak ocenia Pan(i) jakość usług doradczych uzyskanych od Wykonawcy w ramach Działania 2.1? OCENA JAKOŚCI USŁUG DORADCZYCH Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
41
P15. Czy Pana(i) zdaniem, efekty udziału firmy w Działaniu warte były poniesionych nakładów ? sektor wielkość firmy wysokość dotacji OGÓLNA OPŁACALNOŚĆ (1/2) Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
42
P15. Czy Pana(i) zdaniem, efekty udziału firmy w Działaniu warte były poniesionych nakładów ? P15.1. Dlaczego efekty udziału Pana(i) firmy w Działaniu nie były warte poniesionych nakładów? PYTANIE OTWARTE Działanie 2.1 SPO WKP OGÓLNA OPŁACALNOŚĆ (2/2) 1. RUNDA: Poniesione koszty zmniejszyły płynność finansową firmy. Otrzymane wsparcie jest nieadekwatne do ilości dokumentów, które trzeba przygotować przed i po realizacji projektu 2. RUNDA: Nie doszło do zamierzonych planów zawartych w projekcie ze względu na brak kredytowania. Zaangażowanie po stronie beneficjenta, w szczególności w formalne aspekty (wniosek i kontakty z PARP), przerosło znacznie wartość uzyskanej dotacji. Wdrożenie i certyfikacja SZJ bezwzględnie warte było poniesionych nakładów, natomiast koszt uzyskania wsparcia UE przerósł wielkość tego wsparcia 3. RUNDA: Zbyt mała dotacja, w stosunku do zainwestowanych pieniędzy. źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
43
P10/P11. Jak Pan(i) ocenia współpracę z PARP / RIF w zakresie obsługi Projektu(ów) Pana(i) firmy? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) średnia ocen na skali 1-6: 4,2 OCENA WSPÓŁPRACY Z RIF i PARP Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
44
P11.1. Co wzbudziło Państwa niezadowolenie w trakcie współpracy z RIF przy obsłudze Projektu(ów)? PYTANIE OTWARTE 1. RUNDA: Utrudniony kontakt, niskie kwalifikacje i mała wiedza w zakresie oferowanych usług. Mała pomoc przy wypełnianiu wniosku. Zbytnia biurokracja i zbyt długi okres oczekiwania na dotację.; Mała dotacja, duża biurokracja Część wniosku była zawiła i bez pomocy firmy doradczej wypełnienie go dla takiej firmy jak nasza było trudne. Obojętne podejście do interesantów. 2. RUNDA: Brak możliwości uzyskania konkretnych informacji dot. danego projektu. Bałagan informacyjny wymagał kilkukrotnych wizyt zabierających bardzo dużo czasu. Brak informacji, opieszałość. Biurokracja. Problem przeterminowywania się zaświadczeń. Konieczność parafowania własnych podpisów. Brak podpisu lub parafki powoduje konieczność ponownego składania dokumentów, z których niektóre się przeterminowały. 3. RUNDA: Brak pomocy przy realizacji strony formalnej projektu. Brak jakichkolwiek informacji ze strony RIF-u. Biurokracja, potworny formalizm, a na koniec ta ankieta. Działanie 2.1 SPO WKP OCENA WSPÓŁPRACY Z RIF źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
45
P10.1. Co wzbudziło Państwa niezadowolenie w trakcie współpracy z PARP przy obsłudze Projektu(ów)? PYTANIE OTWARTE 1. RUNDA: Biurokracja. Nadmierne sformalizowanie wymogów. Trudności w uzyskaniu informacji na etapie starania się o dotację. Rozliczenie umowy pochłonęło dużo czasu w związku z zawiłościami w wypełnianiu sprawozdania z realizacji projektu oraz wniosku o płatność. Instrukcja wypełniania, a nawet pomoc pracowników PARP okazały się niewystarczające i musieliśmy składać dodatkowe wyjaśnienia. 2. RUNDA: Konieczność kilkukrotnych wyjazdów z tymi samymi dokumentami, i uzupełnień o których nie informowano wcześniej. Niekompetencja i arogancja pracowników PARP, niewłaściwy stosunek do beneficjentów. Zbyt długi okres oczekiwania. 3. RUNDA: Wniosek o dofinansowanie został przez PARP nie rozpatrzony z powodu drobnej niezgodności formalnej (współwinę w tym zdarzeniu ponosi RIF, która nie zareagowała odpowiednio). Proces odwoławczy trwał ponad pół roku. Wypłata przyznanych środków następuje po realizacji projektu i to w miarę posiadanych środków. Formuła taka powoduje, że taka pomoc przeznaczona jest raczej dla firm w dobrej kondycji finansowej. Denerwująca biurokratyczna drobiazgowość na etapie składania wniosku i podpisywania umowy. Brak rzetelnych i konkretnych informacji na zadawane pytania. Działanie 2.1 SPO WKP OCENA WSPÓŁPRACY Z PARP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
46
71% - efekty pozytywne 1. RUNDA: Po wdrożeniu ISO zauważono, że kierownictwo ma większą możliwość korygowania procesów zachodzących w firmie. Na niektóre sprawy zwrócono uwagę dopiero w trakcie opracowywania procedur ISO i podczas regularnie przeprowadzanych audytów ISO. 2. RUNDA: Uporządkowanie całej sfery zarządzania i dokumentacji firmy. Jasne określenie wymagań w stosunku do pracowników i zapisanie ich. Analiza całego procesu produkcyjnego i poprawa poszczególnych etapów w celu osiągnięcia większej efektywności. 3. RUNDA: Wprowadzenie Systemu Zarządzania Jakością spowodowało dodatkowy wzrost pozytywnej oceny naszej firmy przez klientów i sygnalizowany wzrost zaufania do firmy jako wynik posiadania i utrzymywania certyfikatu Systemu Zarządzania Jakością Opis procesów wykonywanych w Banku, opis wskaźników, uporządkowanie wewnętrznych i zewnętrznych przepisów, ulepszenie procesu postępowania z usługą niezgodną 29% - efekty negatywne 1. RUNDA: Konieczność finansowania całości inwestycji, by po 3-4 miesiącach uzyskać dofinansowanie. 2. RUNDA: Olbrzymi wzrost dokumentacji pisanej, co zajmuje bardzo dużo czasu i nie pozwala np.zmniejszyć zatrudnienia, obciąża personel, który mógłby wykorzystać czas na bardziej komercyjną działalność. 3. RUNDA: Duża ilość dokumentacji.Wzrost końcowej ceny uzyskania systemu zarządzania ISO P13. Czy skorzystanie z Działania wywołało efekty, których się Państwo nie spodziewali na etapie przygotowania wniosku/ów? P13.1. Jakie dokładnie były to nieprzewidziane efekty ? Prosimy o krótki opis tych efektów. PYTANIE OTWARTE - ILUSTRACJA Działanie 2.1 SPO WKP EFEKTY NIEPRZEWIDZIANE PROJEKTU źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=412)
47
P14. Czy w trakcie realizacji Projektu(ów) wystąpiły czynniki, które mogły mieć negatywny wpływ na efekty końcowe Projektu(ów)? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) P14.1 Jakie to były czynniki i na czym polegał ich negatywny wpływ ? Prosimy wyjaśnić w kilku zdaniach. PYTANIE OTWARTE Działanie 2.1 SPO WKP EFEKTY NEGATYWNE PROJEKTU 1. RUNDA: Zbyt długi okres oczekiwania na refundację - kilka miesięcy 2. RUNDA: Część pracowników nie współpracowała przy realizacji projektu, nie miała świadomości celowości takich działań. Brak realnych terminów uruchomienia unijnych programów Przedłużające się postępowanie administracyjne w Urzędzie Miasta nie pozwoliło na uzyskanie zakładanego wskaźnika w 2006r. - pozwolenia na budowę. Kłopoty z uzyskaniem kredytu 3. RUNDA: Opór pracowników wobec wprowadzanych zmian w związku z wdrażaniem Systemu Zarządzania Jakością. Przedłużające się postępowanie administracyjne w Urzędzie Miasta nie pozwoliło na uzyskanie zakładanego wskaźnika w 2006r. - pozwolenia na budowę. Długi okres czasu od złożenia wniosku do zawarcia umowy i realizacji projektu spowodował konieczność zawarcia aneksu w zakresie terminu realizacji oraz wskaźników realizacji projektu W wyniku niedostatecznych informacji zmniejszono nam dofinansowanie. źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
48
Plany inwestycyjne oraz aktywność w poszukiwaniu wsparcia źródło: ankieta oceniająca Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
49
P19.1. Czy przed uzyskaniem dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? P19.2. Czy po rozliczeniu dotacji, podejmowaliście Państwo następujące działania...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) wzrost % firm podejmujących działania inwestycyjne od rozliczenia dotacji DZIAŁANIA INWESTYCYJNE FIRM Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
50
P16. Czy od uzyskania wsparcia starają się Państwo na bieżąco śledzić ofertę dotacji dla przedsiębiorstw, finansowanych ze środków unijnych? P16.1. Z jakiego źródła informacji o wsparciu przedsiębiorstw korzystają Państwo najczęściej? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) ŚLEDZENIE OFERTY DOTACJI PRZEZ PRZEDSIĘBIORCÓW Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
51
P17.1. Czy od momentu rozliczenia projektu(ów) korzystali lub korzystają Państwo ze wsparcia środków pomocy publicznej na...? P17.2. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy zamierzają Państwo skorzystać ze wsparcia środków pomocy publicznej na...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) KORZYSTANIE ZE ŚRODKÓW POMOCY PUBLICZNEJ Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
52
zmiana % firm podejmujących działania związane z pozyskiwaniem dotacji P18.1. Czy przed uzyskaniem dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? P18.2. Czy po rozliczeniu dotacji, podejmowaliście Państwo następujące działania...? przed po przed po przed po Podstawa: Wszystkie firmy (N=412) DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z POZYSKIWANIEM DOTACJI Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
53
Ocena Rezultatów Działania 2.3 SPO WKP Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez inwestycje
54
Charakterystyka projektów i beneficjentów (MSP) Działanie 2.3 SPO WKP
55
Rok rozpoczęcia działalności firmy Branża działalności (wg. klas. PKD/EKD) Działanie 2.3 SPO WKP Firmy biorące udział w projekcie, działały na rynku średnio od 12,7 roku źródło: Wyniki I, II i III rundy badania PROFIL BENEFICJENTÓW (1/3)
56
Wysokość udzielonej dotacji Wielkość przedsiębiorstwa Średnia wysokość dotacji: 473 300 PLN Przeciętna dotacja (mediana): 297 500 PLN Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania PROFIL BENEFICJENTÓW (2/3)
57
Główny rynek, na którym działa firma Wielkość miejscowości w której zlokalizowana jest firma Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania PROFIL BENEFICJENTÓW (3/3)
58
Region, w którym zrealizowano projekt (umiejscowienie Regionalnej Instytucji Finansującej) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW (1/2)
59
Typ projektu inwestycyjnego Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW (2/2)
60
Ocena skuteczności projektów w odniesieniu do wskaźników rezultatu i oddziaływania Priorytetu 2 oraz Działania 2.3 SPO WKP
61
wzrost o 12% Średnia liczba pracowników-kobiet na MSP Średnia liczba wszystkich pracowników Działanie 2.3 SPO WKP ogółem 25,4% kobiet wśród pracowników 25,9% kobiet wśród pracowników Średnia liczba pracowników-kobiet na MSP Średnia liczba wszystkich pracowników Nowe miejsca pracy Nowe miejsca pracy / wielkość udzielonych dotacji 53 000 PLN wzrost poziomu zatrudnienia ogółem (w etatach) wzrost poziomu zatrudn. kobiet średnio 1,9 na MSP średnio 8,9 na firmę źródło: Wyniki I, II i III rundy badania = koszt brutto stworzenia jednego miejsca pracy *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Podstawa: Wszystkie firmy (N=736) ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA (1/3)
62
6575 6313 263 2673 3902 2158 4417 2013 4562 4929 1105 339 ogólna liczba nowych etatów Działanie 2.3 SPO WKP ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA (2/3) wzrost zatrudnienia (średnia liczba etatów na firmę) od ostatniego okresu rozliczeniowego rok założenia sektor działalności wielkość firmy wysokość dotacji typ projektu źródło: Wyniki I, II i III rundy badania N=736 N=637 N=99 N=385 N=351 N=401 N=335 N=401 N=543 N=138 N=30
63
P7a. Czy na koniec (bieżącego roku), poziom zatrudnienia w Państwa firmie, w stosunku do aktualnego poziomu zatrudnienia...? Do końca bieżącego roku przewidywany jest wzrost zatrudnienia średnio o... Działanie 2.3 SPO WKP PROGNOZOWANE ZMIANY POZIOMU ZATRUDNIENIA* (3/3) * Ze względu na silne uzależnienie odpowiedzi od momentu zadania pytania w ramach danej rundy, dane mają charakter poglądowy źródło: Wyniki I, II i III rundy badania 3,3 etatów 1,6 etatów 4,2 etatów VI-VII.2007 IX-X.2007 I-II.2008
64
Średnia wartość nakładów inwestycyjnych (z wyłączeniem środków pomocy publicznej) wzrost o 11% spadek o 4% wzrost o 6% wzrost o 7% NAKŁADY INWESTYCYJNE (1/2) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania RAZEM (N=690) małe firmy (N=391) średnie firmy (N=299) dotacja do 250 000 PLN (N=324) dotacja powyżej 250 000 PLN (N=366) Wyłączono 2% wartości najwyższych *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
65
Średnia wartość nakładów inwestycyjnych (z wyłączeniem środków pomocy publicznej) RAZEM (N=690) wzrost o 5% wzrost o 6% wzrost o 17% wzrost o 16% Działanie 2.3 SPO WKP NAKŁADY INWESTYCYJNE (2/2) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania działania modernizacyjne (N=513) wdrażanie/komercjalizacja technologii i prod. innowacyjnych (N=126) zastosowanie IT/ITC w zarządzaniu przedsiębiorstwem (N=29) Wyłączono 2% wartości najwyższych *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
66
Średnia wartość rocznych przychodów netto ogółem RAZEM (N=737) wzrost o 23% wzrost o 27% wzrost o 24% wzrost o 25% ZMIANY PRZYCHODÓW NETTO Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania małe firmy (N=303) średnie firmy (N=101) dotacja do 15 000 PLN (N=256) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=148) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
67
Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania P25. Czy łączna wartość nakładów inwestycyjnych za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda), w stosunku do roku poprzedniego, w przedsiębiorstwie...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) P10. Czy łączna wartość przychodów netto ogółem za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda), w stosunku do roku ubiegłego w przedsiębiorstwie...? PROGNOZOWANE ZMIANY: PRZYCHODÓW NETTO POZIOMU NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH
68
Średnia wartość sprzedaży towarów/ usług w ramach eksportu (netto) wzrost o 25% wzrost o 15% Podstawa: Wszystkie firmy, po wyłączeniu 2% wartości najwyższych Średnia wartość zakupu towarów / usług w ramach importu (netto) EKSPORT IMPORT WYMIANA HANDLOWA EXPORT/IMPORT (1/4) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda)
69
Średnia wartość sprzedaży w ramach EKSPORTU wzrost o 25% wzrost o 24% wzrost o 25% wzrost o 27% wzrost o 24% WYMIANA HANDLOWA EXPORT / IMPORT (2/4) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania RAZEM (N=718) małe firmy (N=397) średnie firmy (N=321) dotacja do 15 000 PLN (N=330) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=338) *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Wyłączono 2% wartości najwyższych działania modernizacyjne (N=530) wdrażanie technologii innowacyjnych (N=134) zastosowanie IT/ITC w zarządzaniu (N=30) wzrost o 20% spadek o 23% wzrost o 38%
70
Średnia wartość zakupów w ramach IMPORTU WYMIANA HANDLOWA EXPORT / IMPORT (3/4) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania *) poprzedni rok = 2005 r. (I i II runda) / 2006 r. (III runda) **) ostatni rok = 2006 r. (I i II runda) / 2007 r. (III runda) Wyłączono 2% wartości najwyższych wzrost o 17% wzrost o 10% wzrost o 15% wzrost o 13% wzrost o 6% RAZEM (N=718) małe firmy (N=397) średnie firmy (N=321) dotacja do 15 000 PLN (N=330) dotacja powyżej 15 000 PLN (N=338) działania modernizacyjne (N=530) wdrażanie technologii innowacyjnych (N=134) zastosowanie IT/ITC w zarządzaniu (N=30) wzrost o 23% spadek o 16% wzrost o 7%
71
Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Działanie 2.3 SPO WKP WYMIANA HANDLOWA EXPORT/IMPORT (4/4) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania P13. Czy Państwa zdaniem, łączna wartość sprzedaży w ramach eksportu (netto) za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda)...? P16. Czy Państwa zdaniem, łączna wartość zakupu w ramach importu (netto) za rok 2007 (I i II runda) / 2008 (III runda)...?
72
Średnia liczba innowacji produktowych, wdrożonych w wyniku realizacji jednego projektu Średnia liczba innowacji procesowych, wdrożonych w wyniku realizacji jednego projektu 80% projektów zakładało wdrożenie innowacji produktowej 80% projektów zakładało wdrożenie innowacji procesowej ogółem 725 MSP w wyniku realizacji projektów wdrożono 2102 innowacji produktowych ogółem w 736 MSP w wyniku realizacji projektów wdrożono 1101 innowacji procesowych … wdrożone w wyniku realizacji projektów w pierwszych 737 MSP INNOWACJE (1/4) Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy, wyłączono braki danych
73
ogółem w 722 MSP wdrożono 2492 innowacji produktowych ogółem w 733 MSP wdrożono 1326 innowacji procesowych w tym 1059 stosowanych w kraju nie dłużej niż 3 lata w tym 569 stosowanych w kraju nie dłużej niż 3 lata średnio innowacji na firmę 18% 34% Działanie 2.3 SPO WKP INNOWACJE (2/4) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania średnio na firmę … wdrożone w okresie 18 miesięcy od rozliczenia projektów
74
P28/P29. Czy Państwa zdaniem, w ciągu najbliższych 12 miesięcy, przedsiębiorstwo wprowadzi do swojej oferty...? innowacje produktowe innowacje procesowe nowe produkty/ usługi procesy technologiczne, zarządzania itp. Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Działanie 2.3 SPO WKP INNOWACJE (3/4) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
75
P34/P35. Czy Państwa zdaniem, w ciągu najbliższych 12 miesięcy, przedsiębiorstwo wprowadzi do swojej oferty... innowacje produktoweinnowacje procesowe stosowane w kraju nie dłużej niż 3 lata? Działanie 2.3 SPO WKP INNOWACJE (4/4) źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Podstawa: Wszystkie firmy (N=737)
76
P37. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy, firma wprowadzi nowe certyfikaty (w tym znaki zgodności)? sektor wielkość firmy wysokość dotacji średnia liczba uzyskanych certyfikatów (w tym znaków zgodności) CERTYFIKATY Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) runda
77
Ocena skuteczności projektów w ujęciu miękkim Wpływu projektów Działania 2.3 na rozwój firmy, deklarowany przez beneficjentów
78
P2. Czy realizacja projektu(ów) miała wpływ na rozwój Pana(i) przedsiębiorstwa? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) P2.1. Jak Pan(i) ocenia wpływ realizacji projektu(ów) na rozwój firmy? Podstawa: Tylko, firmy, na których rozwój realizacja projektu miała wpływ (N=448) WPŁYW PROJEKTU NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
79
P5. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? P5.1. Jak ocenia Pan(i) wpływ zrealizowanego(-ych) projektu(ów) na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) firmy? Podstawa: Tylko, firmy, których konkurencyjność została zwiększona dzięki realizacji projektu (N=706) WPŁYW NA KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737)
80
P5. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na zwiększenie konkurencyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? WPŁYW NA KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania sektor działania firmy wysokość dotacji typ projektu
81
P7. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na podniesienie innowacyjności Pana(i) przedsiębiorstwa? P7.1. Jak ocenia Pan(i) wpływ zrealizowanego(-ych) projektu(ów) na podniesienie innowacyjności firmy? Podstawa: Tylko, firmy, których innowacyjność została zwiększona dzięki realizacji projektu (N=665) WPŁYW NA INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737)
82
P8. Na który(e) z poniżej wymienionych aspektów funkcjonowania Pana(i) firmy, największy wpływ miała realizacja projektu? P8.1. Jak Pan(i) ocenia wpływ zrealizowanego projektu na...? łączny odsetek firm, które odczuły wpływ projektu na dany aspekt działalności Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) WPŁYW PROJEKTU NA RÓŻNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA FIRMY Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
83
P6.1. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na wzrost sprzedaży Pana(i) przedsiębiorstwa na rynku...? P6.2. Czy realizacja projektu(ów) pozwoliła na uzyskanie przewagi nad konkurencją na rynku...? P7.2. Czy realizacja projektu(ów) wpłynęła na wprowadzenie w przedsię- biorstwie innowacji na skalę rynku...? na rynku lokalnym - nie badano Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) ZASIĘG ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
84
P6.2. Czy realizacja projektu(ów) pozwoliła na uzyskanie przewagi nad konkurencją na rynku...? P6.2a. W jakim zakresie firma uzyskała przewagę nad konkurencją na rynku...? PYTANIE OTWARTE - zakres w jakim firma uzyskała przewagę nad konkurencją Działanie 2.3 SPO WKP ZASIĘG ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU N=379 N=406 N=410 N=219 N=88 źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
85
…inne oceny i opinie beneficjentów źródło: ankieta oceniająca Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
86
P4.2. Jak określiłby Pan(i) swoje zadowolenie z realizacji Projektu inwestycyjnego ? sektor wielkość firmy wysokość dotacji ZADOWOLENIE Z REALIZACJI PROJEKTU Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737)
87
P15. Czy Pana(i) zdaniem, efekty udziału firmy w Działaniu warte były poniesionych nakładów ? sektor wielkość firmy wysokość dotacji OGÓLNA OPŁACALNOŚĆ Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: Wszystkie firmy (N=737)
88
Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) P15. Czy Pana(i) zdaniem, efekty udziału firmy w Działaniu warte były poniesionych nakładów ? P15.1. Dlaczego efekty udziału Pana(i) firmy w Działaniu nie były warte poniesionych nakładów? PYTANIE OTWARTE Działanie 2.3 SPO WKP OGÓLNA OPŁACALNOŚĆ 1. RUNDA: Cała masa papierów i angażowania ludzi dla uzyskania niewielkich pieniędzy Wysokość otrzymanej dotacji a czas poświęcony na przygotowanie wniosku, są niewspółmierne. Wymagania formalne wobec tak małych projektów powinny być mniejsze. 2. RUNDA: Wartość projektu i jego dofinansowania niewspółmiernie niska w stosunku do powinności sprawozdawczych po zakończeniu projektu. Nadmierny formalizm związany z wywiązywaniem się z zapisów umowy o dofinansowanie. Zbyt długi okres oczekiwania na ogłoszenie konkursu. Zmiana dokumentów aplikacyjnych w trakcie trwania konkursu. Za duże wymagania na etapie aplikacji konkursowej odnośnie załączników. 3. RUNDA: Wbrew naszym założeniom i deklaracjom klientów okazało się, że nie ma zapotrzebowania na oferowany produkt. źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
89
P10/P11. Jak Pan(i) ocenia współpracę z PARP / RIF w zakresie obsługi Projektu(ów) Pana(i) firmy? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) średnia ocen na skali 1-6: 4,5 4,4 OCENA WSPÓŁPRACY Z RIF i PARP Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
90
P10.1. Co wzbudziło Państwa niezadowolenie w trakcie współpracy z RIF przy obsłudze Projektu(ów)? PYTANIE OTWARTE Działanie 2.3 SPO WKP OCENA WSPÓŁPRACY Z RIF źródło: Wyniki I, II i III rundy badania 1. RUNDA: Brak osób dobrze poinformowanych, które udzielałyby wyczerpujących konkretnych odpowiedzi, oraz bardzo długi czas oczekiwania na nie. Brak szczegółowych instrukcji dotyczących rozliczenia projektu. Niezadowolenie wzbudził fakt braku możliwości odpowiedzi na niektóre ważne pytania lub duża zwłoka w tychże odpowiedziach. 2. RUNDA: Brak aktywnej współpracy, zaangażowania ze strony pracowników, opieszałość, niechęć do udzielania informacji, brak precyzyjnej informacji dotyczącej konkretnych zapytań a także projektów realizowanych. Niekompetencja pracowników, biurokracja, nieprzyjazne traktowanie petenta Niekompetencja pracowników obsługujących projekt 3. RUNDA: Brak dostatecznych informacji dotyczących możliwych problemów z wypłaceniem całej kwoty dotacji. Nie zwrócono na to uwagi w trakcie kolejnych kontroli, opinie z realizacji projektu były pozytywne Zbyt rygorystyczne stanowisko RIF w zakresie weryfikacji zobowiązań umownych firmy - wymaganie więcej niż wynika z zapisów umowy. Brak elastyczności RIF w kwestiach spornych. Z powodu niedopatrzenia RIF dotacja wpłynęła ze znacznym opóźnieniem, po bezpośredniej interwencji w PARP.
91
P11.1. Co wzbudziło Państwa niezadowolenie w trakcie współpracy z PARP przy obsłudze Projektu(ów)? PYTANIE OTWARTE 1. RUNDA: Brak możliwości odpowiedzi na niektóre ważne pytania lub duża zwłoka w odpowiedziach. Wymóg rozpoczęcia realizacji projektu przed informacją o ewentualnej dotacji, co podnosiło ryzyko inwestycji. Brak jasnych informacji o problemach w PARP. Strasznie długi okres realizacji projektu od strony formalnej oraz duża zwłoka w wypłacaniu środków beneficjentom. Nigdy nie udało mi się skontaktować z nikim z Agencji, próbowałem wielokrotnie, telefon zawsze milczał lub był zajęty. Niektóre informacje udało mi się uzyskać dzięki pośrednictwu RIF, który zawsze stał na wysokości zadania 2. RUNDA: Utrudniony kontakt w postaci nieodbierania telefonów, odpisywania na e-maile - niekompetentna kadra często podająca sprzeczne bądź niepełne informacje. Przerost biurokracji. Skomplikowana dokumentacja. Bardzo długi okres realizacji wypłat. Utrudniony kontakt z PARP nawet poprzez infolinię. 3. RUNDA: Wypłacenie tylko części dotacji. PARP powinien wspierać polskich przedsiębiorców, a tu było przeciwnie. Działanie 2.3 SPO WKP OCENA WSPÓŁPRACY Z PARP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
92
P13. Czy skorzystanie z Działania wywołało efekty, których się Państwo nie spodziewali na etapie przygotowania wniosku/ów? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) P 13.1. Jakie dokładnie były to (nieprzewidziane) efekty? Prosimy o krótki opis tych efektów. PYTANIE OTWARTE Tylko firmy, w których pojawiły się nieprzewidziane efekty projektu (N=83) Przykłady negatywne: 1. RUNDA: Długi okres do wypłaty dotacji doprowadził do zablokowania konta firmowego wskutek przekroczenia terminu kredytowania przez bank. 2. RUNDA: Realizacja projektu wywołała konieczność realizacji nowych inwestycji 3. RUNDA: Bardzo częste zmiany w wytycznych i instrukcjach, pojawiające się w trakcie rundy aplikacyjnej, co znacznie utrudniało pracę nad projektem. Prawie niemożliwe było uzyskanie jakiejkolwiek informacji drogą mailową lub telefoniczną. Działanie 2.3 SPO WKP EFEKTY NIEPRZEWIDZIANE PROJEKTU Przykład pozytywny: 3. RUNDA: Dynamiczny przyrost przychodów w pierwszym roku stosowania technologii wg wniosków umożliwił całkowitą spłatę zaciągniętych kredytów inwestycyjnych. Dało to podstawę do zaciągnięcia w następnym roku kolejnego kredytu i budowę nowej hali o znacznej powierzchni. źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
93
P14. Czy w trakcie realizacji Projektu(ów) wystąpiły czynniki, które mogły mieć negatywny wpływ na efekty końcowe Projektu(ów)? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) czynniki związane z procedurą uzyskiwania dotacji czynniki nie związane z procedurą uzyskiwania dotacji Działanie 2.3 SPO WKP EFEKTY NEGATYWNE PROJEKTU P14.1 Jakie to były czynniki i na czym polegał ich negatywny wpływ ? Prosimy wyjaśnić w kilku zdaniach. PYTANIE OTWARTE 3. RUNDA: Na pewnym etapie realizacji projektu zostaliśmy poinformowani przez pracownika RIF, że musimy zaciągnąć kredyt w banku, aby spełnić wymagania projektu. Podjęliśmy działania. Później okazało się, że była to pomyłka pracownika RIF, bo nasza firma nie była zobowiązana do korzystania z kredytu. źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Tylko firmy, w których pojawiły się negatywne efekty projektu (N=105)
94
Plany inwestycyjne oraz aktywność w poszukiwaniu wsparcia źródło: ankieta oceniająca Działanie 2.1 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
95
P19.1. Czy przed uzyskaniem dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? P19.2. Czy po rozliczeniu dotacji, podejmowaliście Państwo następujące działania...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) zmiana % firm podejmujących działania inwestycyjne od rozliczenia dotacji DZIAŁANIA INWESTYCYJNE FIRM Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
96
P19.1/P19.2. Czy przed uzyskaniem dotacji / po rozliczeniu dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? zmiana % firm podejmujących działania inwestycyjne od rozliczenia dotacji – w podziale wg wielkości firmy OGÓŁEM MAŁE FIRMY ŚREDNIE FIRMY Podstawa: N=737 N=401 N=336 Działanie 2.3 SPO WKP DZIAŁANIA INWESTYCYJNE FIRM źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
97
P19.1/P19.2. Czy przed uzyskaniem dotacji / po rozliczeniu dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? OGÓŁEM DO 1995 ROKU PO 1995 ROKU Działanie 2.3 SPO WKP DZIAŁANIA INWESTYCYJNE FIRM źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: N=737 N=385 N=352 zmiana % firm podejmujących działania inwestycyjne od rozliczenia dotacji – w podziale wg roku rozpoczęcia działalności
98
P19.1/P19.2. Czy przed uzyskaniem dotacji / po rozliczeniu dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? OGÓŁEM DO 250 000 PLN > 250 000 PLN Działanie 2.3 SPO WKP DZIAŁANIA INWESTYCYJNE FIRM źródło: Wyniki I, II i III rundy badania Podstawa: N=737 N=335 N=402 zmiana % firm podejmujących działania inwestycyjne od rozliczenia dotacji – w podziale wg wysokości dotacji
99
P16. Czy od uzyskania wsparcia starają się Państwo na bieżąco śledzić ofertę dotacji dla przedsiębiorstw, finansowanych ze środków unijnych? P16.1. Z jakiego źródła informacji o wsparciu przedsiębiorstw korzystają Państwo najczęściej? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) ŚLEDZENIE OFERTY DOTACJI PRZEZ PRZEDSIĘBIORCÓW Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
100
P17.1. Czy od momentu rozliczenia projektu(ów) korzystali lub korzystają Państwo ze wsparcia środków pomocy publicznej na...? P17.2. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy zamierzają Państwo skorzystać ze wsparcia środków pomocy publicznej na...? Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) KORZYSTANIE ZE ŚRODKÓW POMOCY PUBLICZNEJ Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
101
P18.1. Czy przed uzyskaniem dotacji, Pana(i) firma podejmowała działania, takie jak...? P18.2. Czy po rozliczeniu dotacji, podejmowaliście Państwo następujące działania...? przed po przed po przed po Podstawa: Wszystkie firmy (N=737) zmiana % firm podejmujących działania związane z pozyskiwaniem dotacji DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z POZYSKIWANIEM DOTACJI Działanie 2.3 SPO WKP źródło: Wyniki I, II i III rundy badania
102
Porównanie rezultatów pomiędzy Działaniem 2.1 i 2.3 SPO WKP oraz wynikami I II i III rundy badania
103
Dla potrzeb oceny porównawczej zestawiono pary najważniejszych wskaźników skuteczności i efektywności, uzyskane dla działań 2.1 i 2.3 SPO WKP. Porównując efekty, należy pamiętać, że dotacje przyznane w ramach działania 2.3 były średnio prawie 25-krotnie wyższe niż w ramach działania 2.1 Działanie 2.1 SPO WKP (wsparcie przez doradztwo) miało większy wpływ na: wzrost poziomu zatrudnienia wzrost wartości sprzedaży eksportowej i zakupów importowych wzrost nakładów inwestycyjnych celowość dotacji: większy odsetek projektów, które bez dotacji nie byłyby w ogóle zrealizowane PORÓWNANIE REZULTATÓW DZIAŁANIA 2.1 i 2.3 SPO WKP - PODSUMOWANIE źródło: formularz ogólny, wyniki I, II i III rundy badania
104
Działanie SPO WKP 2.3 (wsparcie przez inwestycje) silniej przełożyło się na: wzrost wartości łącznych przychodów netto firmy liczbę podpisanych w wyniku projektu kontraktów eksport / import wyższa ogólna ocena opłacalności projektu wyższe zadowolenie przedsiębiorców z realizacji projektu wyższa ocena współpracy z RIF i PARP większy wpływ na rozwój firmy, jej konkurencyjność i innowacyjność większy odsetek projektów, które bez dotacji byłyby zrealizowane w mniejszym zakresie lub w późniejszym terminie (dotacje w ramach działania 2.3 były więc brane głównie na inwestycje wcześniej planowane przez firmę, ale wspomagały sprawne ich wdrożenie) ogólnie częstsze wskazywanie różnych aspektów funkcjonowania firmy, czynników wzrostu i działań rozwojowych, na które projekt miał wpływ. źródło: formularz ogólny, wyniki I, II i III rundy badania PORÓWNANIE REZULTATÓW DZIAŁANIA 2.1 i 2.3 SPO WKP - PODSUMOWANIE
105
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM wzrost o 29% wzrost o 10% wzrost o 13% wzrost o 15% 851 etatów 632 etaty 1327 etatów 2810 etatów 1 110 PLN 5 160 PLN 3 090 PLN 2 960 PLN wzrost o 11% wzrost o 13% wzrost o 12% 1872 1914 2789 6575 51 500 PLN 55 700 PLN 52 100 PLN 53 000 PLN ZMIANA POZIOMU ZATRUDNIENIA W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU OGÓLNA LICZBA NOWYCH MIEJSC PRACY STWORZONYCH W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU KOSZT BRUTTO STWORZENIA JEDNEGO MIEJSCA PRACY W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM ZATRUDNIENIE
106
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 wzrost o 27% wzrost o 18% wzrost o 9% wzrost o 15% wzrost o 52% wzrost o 36% wzrost o 42% wzrost o 29% wzrost o 20% wzrost o 24% spadek o 1% spadek o 6% wzrost o 28% wzrost o 6% ZMIANA WARTOŚCI PRZYCHODÓW NETTO FIRMY W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU ZMIANA WARTOŚCI NAKŁADÓW IN- WESTYCYJNYCH W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU źródło: formularz ogólny 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM PRZYCHODY I INWESTYCJE
107
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 spadek o 4% wzrost o 26% wzrost o 47% wzrost o 33% 0,22 kontraktów 0,57 kontraktów 0,96 kontraktów 0,70 kontraktów wzrost o 29% wzrost o 23% wzrost o 24% wzrost o 25% 3,4 kontraktów 3,2 kontraktów 2,3 kontraktów 2,9 kontraktów ZMIANA WARTOŚCI SPRZEDAŻY EKSPORTOWEJ W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU ŚREDNIA LICZBA KONTRAKTÓW EKSPORTOWYCH, PODPISANYCH DZIĘKI REALIZACJI PROJEKTU źródło: formularz ogólny 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM EKSPORT
108
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 wzrost o 55% wzrost o 21% wzrost o 33% wzrost o 31% 0,02 kontraktów 0,2 kontraktów 0,16 kontraktów wzrost o 18% wzrost o 12% wzrost o 15% 0,6 kontraktów 0,5 kontraktów 0,7 kontraktów 0,61 kontraktów ZMIANA WARTOŚCI ZAKUPÓW IMPORTOWYCH W CIĄGU OSTA- TNIEGO ROKU ŚREDNIA LICZBA KONTRAKTÓW IMPORTOWYCH, PODPISANYCH DZIĘKI REALIZACJI PROJEKTU źródło: formularz ogólny 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM IMPORT
109
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 82% 85% 92% 88% 27% 22% 28% 25% 98% 96% 99% 98% 30% 28% 34% 31% OPŁACALNOŚĆ: ODSETEK FIRM, W KTÓRYCH PROGRAM WART BYŁ PONIESIONYCH NAKŁADÓW ZADOWOLENIE: ODSETEK PRZEDSIĘBIORCÓW BARDZO ZADOWOLONYCH Z REALIZACJI PROJEKTU źródło: ankieta oceniająca 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM OPŁACALNOŚĆ I ZADOWOLENIE PRZEDSIĘBIORCÓW
110
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 4,1 4,2 4,3 4,2 4,3 4,2 4,5 4,3 4,4 WSPÓŁPRACA Z RIF: ŚREDNIA OCENA WSPÓŁPRACY Z RIF NA SKALI OD 1 DO 6 WSPÓŁPRACA Z PARP: ŚREDNIA OCENA WSPÓŁPRACY Z PARP NA SKALI OD 1 DO 6 źródło: ankieta oceniająca 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM WSPÓŁPRACA Z RIF i PARP
111
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 84% 74% 87% 80% 71% 75% 84% 78% 55% 44% 56% 50% 99,5% 97% 98% 96% 95% 96% 95% 87% 89% 94% 90% WPŁYW NA ROZWÓJ FIRMY: % BENEFICJENTÓW KTÓRYCH PROJEKT MIAŁ WPŁYW NA ROZWÓJ FIRMY WPŁYW NA KON- KURENCYJNOŚĆ: % BENEFICJENTÓW, KTÓRYCH PROJEKT MIAŁ WPŁYW NA KONKURENCYJ- NOŚĆ FIRMY WPŁYW NA INNO- WACYJNOŚĆ: % BENEFICJENTÓW, KTÓRYCH PROJEKT MIAŁ WPŁYW NA INNOWACYJNOŚĆ FIRMY źródło: ankieta oceniająca 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM INNE WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA (1/2)
112
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 Podniesienie jakości i efektywności zarządzania (69%) Podniesienie jakości i efektywności zarządzania (80%) Podniesienie jakości i efektywności zarządzania (86%) Podniesienie jakości i efektywności zarządzania (81%) Wzrost jakości produktów lub usług (76%) Wzrost jakości produktów lub usług (82%) Wzrost jakości produktów lub usług (78%) Wzrost jakości produktów lub usług (79%) Organizowanie szkoleń pracowników i Inwestycje w środki trwałe (86%) Inwestycje w środki trwałe (82%) Organizowanie szkoleń pracowników (91%) Organizowanie szkoleń pracowników i Inwestycje w środki trwałe (86%) Unowocześnienie technologiczne firmy (91%) Unowocześnienie technologiczne firmy (87%) Unowocześnienie technologiczne firmy (92%) Unowocześnienie technologiczne firmy (90%) Wzrost jakości produktów lub usług (96%) Wzrost jakości produktów lub usług (97%) Wzrost jakości produktów lub usług (96%) Inwestycje w środki trwałe (96%) Inwestycje w środki trwałe (95%) ASPEKT FUN- KCJONOWANIA PRZEDSIĘBIOR- STWA, NA KTÓRY PROJEKT MIAŁ NAJWIĘKSZY WPŁYW CZYNNIK WZROSTU KONKURENCYJNO ŚCI FIRMY, NA KTÓRY PROJEKT MIAŁ NAJWIĘKSZY WPŁYW DZIAŁANIA ROZWOJOWE NAJCZĘŚCIEJ PODEJMOWANE PRZEZ FIRMĘ, PO ROZLICZENIU DOTACJI źródło: ankieta oceniająca 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM INNE WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA (2/2)
113
wskaźnik SPO WKP 2.1 SPO WKP 2.3 8% 12% 11% 49% 37% 57% 47% 61% 56% 60% 58% 6% 8% 7% 71% 70% 69% 70% 72% 71% 72% WSKAŹNIK DEADWEIGHT ODSETEK PROJEKTÓW, KTÓRE BEZ DOTACJI NIE BYŁYBY W OGÓLE ZREALIZOWANE ODSETEK PROJEKTÓW, KTÓRE BEZ DOTACJI BYŁYBY ZREALIZOWANE W MNIEJSZYM ZAKRESIE ODSETEK PROJEKTÓW, KTÓRE BEZ DOTACJI BYŁYBY ZREALIZOWANE W PÓŹNIEJSZYM TERMINIE źródło: ankieta oceniająca 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM 1. RUNDA 2. RUNDA 3. RUNDA RAZEM
114
Dziękujemy! Sekcja Ewaluacji © PARP 2007
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.