POZNAJEMY KATALOGI.

Prezentacja na temat: "POZNAJEMY KATALOGI."— Zapis prezentacji:

1 POZNAJEMY KATALOGI

2 Zbiory biblioteczne W bibliotekach gromadzone są różnorodne zbiory, między innymi: książki, filmy na kasetach VHS oraz DVD, różne programy multimedialne, czasopisma. Zarówno wielkość, jak i różnorodność zbiorów bibliotecznych, powoduję, że bibliotekarz i czytelnik musi dysponować jakimś narzędziem, które będzie umożliwiało szybkie dotarcie do potrzebnego źródła informacji. Takim aparatem pomocniczym jest katalog biblioteczny.

3 Czym jest katalog? Katalog jest spisem dokumentów, obiektów, które należą do określonego zbioru. Spis ten uporządkowany jest według określonych zasad. na przykład - katalog samochodowy - katalog mody - itp.

4 Czym jest katalog biblioteczny?
Katalog biblioteczny jest spisem książek oraz innych zbiorów bibliotecznych, znajdujących się w danej bibliotece. Spis ten jest uszeregowany w określonym porządku i zawiera najważniejsze informacje o poszczególnych zbiorach bibliotecznych, zapisane na kartach katalogowych.

5 Karta katalogowa Karta katalogowa zawiera: opis bibliograficzny dokumentu bibliotecznego, hasło, sygnaturę, nr inwentarzowy i znak klasyfikacji/symbol działu - książki lub innego dokumentu, znajdującego się w bibliotece.

6 Hasło W katalogach możemy spotkać się z następującymi rodzajami haseł:
HASŁO AUTORSKIE – czyli nazwisko i imię autora HASŁO TYTUŁOWE – czyli tytuł Hasło jest tym elementem, zamieszczonym na karcie katalogowej, który brany jest pod uwagę podczas porządkowania kart katalogowych.

7 Rodzaje haseł HASŁO AUTORSKIRE (nazwisko i imię autora)
jest podstawowym hasłem w katalogach; tylko w wyjątkowych sytuacjach hasło autorskie jest zastępowane hasłem tytułowym HASŁO TYTUŁOWE (tytuł dzieła) jest stosowane w katalogu tytułowym; jest także stosowane w innych katalogach w wyjątkowych sytuacjach, gdy: autor książki jest nieznany (książka jest napisana anonimowo) autorów książki jest więcej niż 3 książka jest napisana pod redakcją naukową

8

9 Rodzaje katalogów Katalogi formalne - katalog alfabetyczny
- katalog tytułowy - inne katalogi (np. katalog ilustrowany, katalog kaset wideo, itp.) Katalogi rzeczowe - katalog działowy - katalog systematyczny

10 Katalogi formalne

11 Katalog alfabetyczny zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym wszystkich książek, które znajdują się w danej bibliotece; karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według hasła autorskiego (czyli nazwiska i imienia autora) – tylko w wyjątkowych sytuacjach wykorzystywane jest tu hasło tytułowe (czyli tytuł książki): 1) książka anonimowa; ) praca napisana pod redakcją ) praca zbiorowa, gdzie autorów danej książki jest więcej niż 3 z katalogu alfabetycznego korzystamy, gdy znamy nazwisko i imię autora książki.

12

13 Katalog tytułowy zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym książek, które znajdują się w danej bibliotece; karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według hasła tytułowego (czyli tytułu książki); z katalogu tytułowego korzystamy, gdy znamy tytuł książki lub początkowe wyrazy tytułu.

14 Porównanie katalogu alfabetycznego i katalogu tytułowego
KATALOG ALFABETYCZNY karty katalogowe są ułożone alfabetycznie wg hasła autorskiego (nazwisko i imię autora); korzystamy z niego gdy znamy autora książki; korzystając z katalogu alfabetycznego możemy dowiedzieć się jakie książki danego autora znajdują się w danej bibliotece KATALOG TYTUŁOWY karty katalogowe są ułożone alfabetycznie wg hasła tytułowego (tytuł książki); korzystamy z niego, gdy znamy tytuł książki, ale nie znamy autora danego dzieła

15 Katalogi rzeczowe

16 Całość piśmiennictwa, znajdującego się w bibliotece szkolnej, można podzielić na dwa rodzaje:
literaturę piękną (czyli książki posiadające fabułę, akcję, fikcję literacką itp.) literaturę popularnonaukową (czyli książki pomagające zdobywać wiedzę; książki zawierające wiadomości z określonej dziedziny wiedzy) Ten podział wyznacza 2 rodzaje katalogów rzeczowych, znajdujących się w bibliotekach szkolnych: katalog działowy katalog systematyczny

17 Katalog działowy dzieli literaturę piękną według treści książek;
do oznaczenia poszczególnych działów wykorzystywane są symbole literowe i dlatego mówimy, że katalog ten wykorzystuje klasyfikację literową; w obrębie jednego działu kary katalogowe ułożone są alfabetycznie; korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki należącej do danego działu literatury pięknej, ale nie znamy autora książki;

18 Klasyfikacja literowa
Bw – bajeczki, wierszyki B – baśnie, legendy P – powieści przygodowe F – powieści fantastyczne H – powieści historyczne Ob – powieści obyczajowe Prz – powieści przyrodnicze Pd – poezje, dramaty

19

20 Katalog systematyczny
dzieli literaturę popularnonaukową według dziedzin wiedzy; Poszczególne działy oznaczane są cyframi i dlatego mówimy, że wykorzystuje ona klasyfikację dziesiętną (UKD - Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna); w obrębie jednego działu tego katalogu karty ułożone są alfabetycznie; korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki z określonej dziedziny wiedzy, ale nie znamy autora, ani tytułu książki.

21 Kilka wiadomości o Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej
UKD dzieli piśmiennictwo na 10 działów podstawowych (głównych) – jest to podział I stopnia. Każdy z działów głównych składa się z 10 poddziałów – jest to podział II stopnia. Z kolei każdy poddział składa się z kolejnych 10 poddziałów. Taki układ pozwala na prędkie dotarcie do konkretnego działu.

22 Działy podstawowe (główne) UKD
0 – Dział ogólny 1 – Filozofia. Psychologia 2 – Religia. Teologia. Religioznawstwo 3 – Nauki społeczne. Prawo. Administracja 4 – (jest działem pustym i stanowi rezerwę UKD) 5 – Matematyka. Nauko przyrodnicze 6 – Nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. Rolnictwo 7 – Sztuka. Rozrywka. Sport 8 – Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna 9 – Archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. Historia

23 Przykład rozszerzania działów UKD
5 – Matematyka. Nauki przyrodnicze 51 – Matematyka 511 – Teoria liczb 512 – Algebra ... itd. 52 – Astronomia 53 – Fizyka 54 – Chemia 55 – Geologia 56 – Paleontologia 57 – Nauko biologiczne 58 – Botanika 59 – Zoologia

24

25 Porównanie katalogów KATALOGI FORMALNE
karty katalogowe ułożone są tylko wg alfabetu; korzystamy z nich, gdy znamy autora książki (katalog alfabetyczny) lub gdy znamy tytuł książki (katalog tytułowy). KATALOGI RZECZOWE karty katalogowe podzielone są na działy, a w obrębie działu ułożone są alfabetycznie; korzystamy nich, gdy nie znamy autora ani tytułu książki, ale wiemy jaki gatunek książki poszukujemy, czyli o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka (katalog działowy) lub z jakiej dziedziny wiedzy dana książka ma być (katalog systematyczny)

26 Karta czytelnika Zawiera : -imię i nazwisko osoby
-numer czytelnika np. 607 A -numer wypożyczonej książki -datę wypożyczenia -datę zwrotu książki

27 Karta książki Zawiera: -autora i tytuł książki
-sygnaturę (np.. P- powieść przygodowa) -numer inwentarzowy np -numer czytelnika, który wypożyczył daną książkę -datę wypożyczenia i zwrotu książki

28 Sprawdzenie wiadomości
Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na Jeśli znamy autora, korzystamy z katalogu Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: i Poszczególne działy w katalogu działowym oznaczone są symbolami i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją literową. Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami , które dzielą piśmiennictwo na działów, oznaczanych cyframi od do

29 Pytania z testów Odpowiedz na pytania:
1.Aby w bibliotece skorzystać z katalogu rzeczowego trzeba znać a) tematykę książki b) tytuł książki c) wydawcę książki d) nazwisko autora 2. W książce „Morze w malarstwie polskim” zamieszczono reprodukcje obrazów o tematyce morskiej. Chcąc upewnić się, czy ta książka znajduje się w bibliotece, należy sprawdzić w: a) katalogu rzeczowym b) spisie książek o malarstwie c) spisie reprodukcji malarskich d) katalogu alfabetycznym 3.Co decyduje o kolejności umieszczenia informacji o książce w katalogu alfabetycznym? a) imię autora b) nazwisko autora c) tytuł woluminu d) nazwa wydawnictwa

30 Poprawne rozwiązanie Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są alfabetycznie. Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na działy. Jeśli znamy autora książki, korzystamy z katalogu alfabetycznego . Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu rzeczowego Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: katalog działowy i katalog systematyczny. Poszczególne działy w katalogu działowym oznaczone są symbolami literowymi i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją literową. Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej, które dzielą piśmiennictwo na 10 działów, oznaczanych cyframi od 0 do 9.