„Rota” - w stulecie pieśni

Prezentacja na temat: "„Rota” - w stulecie pieśni"— Zapis prezentacji:

1 „Rota” - w stulecie pieśni
„Rota” w dziejach narodu i państwa polskiego Opracowała Jolanta Stefańska

2 Przed odzyskaniem niepodległości
Uroczystości grunwaldzkie sprawiły, że "Rota" urosła do rangi symbolu jednoczącego uczucia narodowe. Doniosłą rolę w upowszechnianiu pieśni odegrały chóry, które śpiewały "Rotę" pod pomnikiem Jagiełły w Krakowie. Włączając ją do swojego repertuaru propagowały w środowiskach lokalnych, śpiewając podczas różnych uroczystości patriotycznych, m.in.: w 1910 r. w Rzeszowie na rocznicę grunwaldzką, w Cieszynie na wieczorze kościuszkowskim, w Poznaniu na setną rocznicę śmierci Kościuszki.

3 Przed odzyskaniem niepodległości
W tym czasie "Rota" zyskała sobie wielką popularność w środowisku harcerskim i sokolim. Od momentu jej pierwszego - zamkniętego wykonania na wieczornicy z okazji 47. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, była stale wykonywana na zebraniach druhów. Podobnie dla skautingu (harcerstwa) "Rota" stała się pieśnią programową i hymnem. Po pierwszej wojnie światowej jako swój hymn przyjęła „Rotę” Polonia zagraniczna. Okolicznościowe pocztówki z okresu I wojny światowej

4 I wojna światowa i walka o granice
Polacy walczący w I wojnie światowej u boku armii austriackiej śpiewali "Rotę" z przeróbkami - motywy antyniemieckie zmieniano na antyrosyjskie. Z kolei władze wykorzystały "Rotę" propagandowo drukując pocztówki ze słowami i melodią pieśni. Pojawiły się liczne parafrazy i trawestacje pieśni. Należy do nich tzw. "Rota unitów", która zainspirowała w r ks. A. Piotrowskiego do napisania nowych słów "Nie rzucim Chryste świątyń Twych.."- "Roty katolików" . Parafrazy "Roty" dotyczyły np. działalności legionów, walk o Wielkopolskę i Śląsk i pojawiały się regularnie do wybuchu II wojny światowej. Przysięga powstańców wielkopolskich i śląskich

5 Walka o granice "Rota" przeżywała okres największej popularności od 1918 r.  W okresie walk o granice stała się pieśnią powstańców śląskich i wielkopolskich. Patriotyczna wymowa "Roty" jednoczyła Polaków zarówno w sytuacji zagrożenia, jak też podczas manifestacji patriotycznych i uroczystości państwowych. Plakat K. Mackiewicza z okresu wojny polsko-bolszewickiej Zaślubiny Polski z Bałtykiem, Puck r.

6 Niepodległość i druga wojna światowa
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była najpoważniejszym kontrkandydatem "Mazurka Dąbrowskiego" i miała duże szanse stać się hymnem narodowym Polski. Miała jednak sporo przeciwników, którzy uznali trzecią zwrotkę za obraźliwą dla Polaków oraz zarzucali pieśni, że występuje jedynie w obronie przed jednym sąsiadem, nie obejmując spraw całego narodu. Po ostatecznym wyborze nadal krytykowano pieśń, uznając np. jej melodię za smętną, ponurą i nieoryginalną. II wojna światowa przywróciła pieśni jej patriotyczne znaczenie. Praktycznie każdy, kto wstępował do ruchu oporu, składał przysięgę z odwołaniem się do "Roty"; była obecna na polach bitew.

7 Komuniści polscy w II wojnie światowej
Komuniści polscy w ZSRR w swej propagandzie wykorzystali „Rotę” - żołnierze I Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki śpiewali tę pieśń dwa razy dziennie, a dzień przysięgi wyznaczono na 15 lipca 1943 r. Melodia „Roty” popłynęła z radiostacji lubelskiej podczas nadawania Manifestu lipcowego. „Rotę” odśpiewano również przy ponownych zaślubinach z Bałtykiem. Przysięga żołnierzy I DP im. T. Kościuszki

8 „Rota” po II wojnie światowej
Po zakończeniu wojny interesowano się historią "Roty": szukano rękopisu i pierwodruku, spisywano trawestacje i przeróbki. Wkrótce jednak przestano ją śpiewać - "Rota" oraz "Boże coś Polskę" nie była publikowana w śpiewnikach. Sytuacja zmieniła się w 1956 r. - dzięki odwilży przywrócono pieśń społeczeństwu. Po październiku 1956 r. radiostacja poznańska (a później telewizja) zaczęła sygnalizować swe audycje początkiem melodii "Roty" (tak jak od 1926 r.). Mieszkańcy Gdańska w 1959 r. wybrali sobie "Rotę" jako hejnał  corillionów wieży Ratusza (do 2003 r.). Corilliony i ratusz Głównego Miasta w Gdańsku

9 „Rota” w niepodległej Polsce
Nowe pokolenia nie znały jednak tej pieśni - nie odśpiewano "Roty na uroczystościach ponownego odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w 1976 r. "Rota" powróciła do społeczeństwa w 1980 r., jej popularność rosła w czasie stanu wojennego -odpowiednio zmieniona w drugiej zwrotce strofę "Krzyżacka zawierucha" zamieniano na: "Sowiecka zawierucha". Kongres Jedności PSL uchwalił w maju 1990 r., że „Rota” będzie hymnem stronnictwa.

10 Bibliografia/netografia
Title Gmitruk Janusz, Mazurek Jerzy, Rota, wyd. II poprawione i uzupełnione, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2008 Fotografie (poza podanymi powyżej) widokówka ruchu skautowskiego                                                           zaślubiny z morzem, Puck 1920      Powstańcy śląscy Powstańcy wielkopolscy plakat K. Mackiewicza 1920      dzwony (carilliony) w Gdańsku   ratusz Głównego Miasta w Gdańsku     przysięga Kościuszkowców Prezentacja