CZĘŚCI MOWY Lekcja gramatyki Szymon Szymura Klasa VI a klik.

Prezentacja na temat: "CZĘŚCI MOWY Lekcja gramatyki Szymon Szymura Klasa VI a klik."— Zapis prezentacji:

1 CZĘŚCI MOWY Lekcja gramatyki Szymon Szymura Klasa VI a klik

2 Odmienne części mowy rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek

3 rzeczowniki kot miłość tulipany mama

4 Rzeczowniki są nazwami osób, rzeczy, zwierząt, roślin, uczuć, zjawisk przyrody; odpowiadają na pytania: kto? co?; odmieniają się przez : przypadki i liczby; w liczbie pojedynczej mogą mieć formę rodzaju żeńskiego, męskiego lub nijakiego; w liczbie mnogiej mieć formę rodzaju męskoosobowego lub niemęskoosobowego;

5 czasowniki czyta śpiewa tańczą śpi

6 Czasowniki odpowiadają na pytania: co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?; odmieniają się przez: osoby – ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one; liczby – pojedyncza i mnoga; czasy - cz. teraźniejszy, cz. przyszły, cz. przeszły; rodzaje – w l. poj.: żeński, męski, nijaki, - w l. mn.: męskoosobowy i niemęskoosobowy; występują w formie trzech stron i trybów: tryby: oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący; strony: czynna, bierna, zwrotna;

7 przymiotniki zakochany mniejszy większy

8 Przymiotniki odpowiadają na pytania: jaki? jaka? jakie? ; który? która? które? ; czyj? czyja? czyje? ; odmieniają się przez: przypadki, liczby, rodzaje; podlegają stopniowaniu w następujący sposób:    STOPIEŃ RÓWNY STOPIEŃ WYŻSZY STOPIEŃ NAJWYŻSZY PROSTE miły milszy najmilszy OPISOWE chory bardziej chory najbardziej chory NIEREGULARNE dobry lepszy najlepszy Rodzaj stopniowania

9 liczebniki trzy jedno pierwszy

10 Liczebniki oznaczają liczbę, ilość, kolejność;
odpowiadają na pytania: ile? który z kolei?; na pytanie ile? odpowiadają liczebniki: główne, np. jeden, sto, ułamkowe, np. pół, jedna trzecia, zbiorowe, np. czworo, jedenaścioro, nieokreślone, np. kilkanaście, wiele, na pytanie który z kolei? odpowiadają liczebniki: porządkowe, np. drugi, setny; ze względu na budowę wyróżniamy liczebniki proste (np. dwa, szósty, kilka) oraz liczebniki złożone (np. dwadzieścia sześć, tysiąc osiemset cztery);

11 zaimki on ona

12 Zaimki to wyrazy zastępujące takie części mowy jak: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik i przysłówek; odmieniają się tak, jak część mowy, którą zastępują; nie odmieniają się, jeśli zastępują przysłówek; Zaimki w zależności od tego, jaką część mowy zastępują dzielimy na: pytania zaimki rzeczowne - kto? co? (np. ja, ty ,on, ona, ona ono, my, wy, oni, one, ktoś, coś, nikt, nic) zaimki przymiotne - jaki? jaka? jakie?, czyj? czyja? czyje?, który? która? które? (np. taki, moja, żaden) zaimki liczebne - ile? który z kolei? ( np. tyle) zaimki przysłowne - jak? gdzie? kiedy? (np. tam, tu, gdzieś, kiedyś, tamtędy, stamtąd)

13 Nieodmienne części mowy przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik
partykuła

14 przysłówki szybko wesoło

15 Przysłówki odpowiadają na pytania: jak? gdzie? kiedy? jak bardzo?
nazywają różne okoliczności wykonania czynności: miejsce, czas, sposób, cel, przyczynę, warunek; tworzone są od innych części mowy w następujący sposób: miły - jak?- miło, dobry - jak?- dobrze, wesoły - jak?- wesoło, szybki - jak?- szybko, daleki - gdzie?- daleko, bliski - gdzie?- blisko, wczorajszy - kiedy?- wczoraj; przysłówki utworzone od przymiotników stopniują się, np. miło – milej – najmilej;

16 przyimki świeczki na torcie pozdrowienia znad morza PROSTE ZŁOŻONE
w, o, z, za, u, do, nad, na, dla, bez, przy, od, ku, mimo, śród, przed, po, pod, przez, między obok, około, oprócz, spoza, zza, znad, ponad, poprzez, pośród, pomiędzy, wbrew, pomimo świeczki na torcie pozdrowienia znad morza

17 spójniki oraz córka mama i tata WSPÓŁRZĘDNE PODRZĘDNE
i, oraz, a, ani, lecz, jak również, jednak, zaś, natomiast, albo, bądź, czy, czyli, dlatego, przeto, więc, zatem, toteż, tudzież, lub, aby, aż, chociaż, choć, bowiem, bo, że, żeby, jeżeli, iż, ponieważ, gdyby, gdy, gdyż, zanim oraz córka mama i tata

18 wykrzykniki hej! halo! o! wio! ach! och!

19 partykuły np. chyba, może, nawet, jeszcze, właśnie, czy, nie, niech, tylko;

20 KONIEC