Ogólne wiadomości na temat księgi.

Prezentacja na temat: "Ogólne wiadomości na temat księgi."— Zapis prezentacji:

1 Ogólne wiadomości na temat księgi.
Piotr Jakubowski Księga Przysłów

2 Literatura mądrościowa
W Biblii odnajdziemy kilka ksiąg mądrościowych. Hioba Koheleta Pieśni nad Pieśniami Psalmy mądrościowe Mądrości Mądrości Syracha Księga Przysłów Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

3 Po co czytać przysłowia?
Przysłowia czytam, aby poznać: Prz 1,1-6 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla izraelskiego, podane po to, 2 by mądrość osiągnąć i karność, pojąć słowa rozumne, 3 zdobyć staranne wychowanie: prawość, rzetelność, uczciwość; 4 prostaczkom udzielić rozwagi, a młodym - rozsądku i wiedzy. 5 Mądry, słuchając, pomnaża swą wiedzę, rozumny nabywa biegłości: 6 jak pojąć przysłowie i zdanie, słowa i zagadki mędrców. Mądrość Karność Słowo Wychowanie: Prawość, rzetelność, uczciwość. Rozwagę Rozsądek Wiedzę Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

4 Co to jest „Przysłowie”?
מָשָׁל maszal Przysłowie, porównanie, aforyzm, sentencja o charakterze religijno-moralnym, zagadka, dowcip, pouczające powiedzenie. Krótkie powiedzenia ludowe, które mają na celu wyrazić, w sposób jak najbardziej zrozumiały, prawdę, mądrość lub pouczenia. Krótka wypowiedź mówiąca o długim doświadczeniu …aby łatwo zapamiętać pouczenie. Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

5 Autor Księgi Przysłów SALOMON Napisał 3000 przysłów - 1 Krl 5,12
Najmądrzejszy spośród ludzi - 1 Krl 5,10 Panował w latach: , dlatego można powiedzieć, że przysłowia powstały w X w. przed Chr. Prz zostały napisane przez Salomona, ale zredagowane zostały przez ludzi Ezechiasza w latach: Prz 25,1 Bóg jest autorem Pisma Świętego - 2Tm 3,16 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

6 Autorem Biblii jest Bóg!
Wszelkie Pismo jest od Boga natchnione i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości 2Tm 3:16  θεόπνευστος Πᾶσα γραφὴ Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

7 Czas powstania Księgi Przysłów
Ostatecznej redakcji księgi dokonano w III wieku przed Chr. Najmłodszym fragmentem księgi jest Prz 1-9 Prz 10,1-22,16: około VIII w. przed Chr. Prz 22, ,34: wcześniej niż XI w przed Chr. Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

8 Czas powstania Księgi Przysłów
Prz 25-29: przed Chr. Prz 30,1-14: po 538 przed. Chr. Prz 31,10-31: powstał w momencie redagowania całości księgi Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

9 Dla kogo napisano Przysłowia?
Ojcowskie pouczenia mądrościowe -Zwrot „mój synu” charakterystyczny dla Prz 1-9 pojawia się w Prz 1-7 aż 15 razy! Wypowiadany w liczbie mnogiej przez Salomona 4 razy: 4,1; 5,7; 7,24; 8,32 Wskazuje na zorganizowany system nauczania Nauki przekazywane przez ojca i matkę -fundament edukacji szkolnej Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

10 Księga Przysłów cytowana w N T
Nowy testament Księga przysłów Rz 3,15 Hbr 12,5-6 Ap 3,19 J 4,6 1 P 5,5 Rz 12,20 2 P 2,22 1,16 3, 11-12 3,34 25,21-22 26,11 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

11 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Tradycyjna definicja: Zdolność używania wiedzy we właściwy sposób Biblijna definicja: Mądrość świata 1 Kor 2,1-8; J 3,13-18 Jezus Chrystus jest Mądrością Boga Prz 8, 22-31; 1 Kor 1,24.30; Kol 2,3 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

12 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Występuje w Księdze: 42 razy Oznacza najczęściej: Co należy, a czego nie można mówić i robić w różnych sytuacjach życiowych Naukę rozwiązywania trudnych problemów, tak by odnieść sukces Nie jest tym samym co inteligencją ( ona jest jedynie jej częścią, np. Prz 30,24-28) Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

13 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Kluczem do zrozumienia oraz posiadania w życiu mądrości jest Bojaźń Boża „Początkiem mądrości jest Bojaźń Boża” Prz 1,7 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

14 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Bojaźń Boża sprawia, że Hebrajska koncepcja mądrości jest wyjątkowa: „Mądry się boi, od złego ucieka, a głupi się unosi, czuje się pewnym.” Prz 14,16 „Bojaźń Boża jest szkołą mądrości” Prz 15,33 Mądrość w Biblijnym znaczeniu to przede wszystkim właściwa relacja człowieka do Boga. Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

15 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Mądrość jest opisywana przez: Rzeczywistość stworzoną Prz 8,22-26 Stwórca wszystkich rzeczy Prz 8,27-29 Ulubienica Boga Prz 8,30-31 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

16 Słowo klucz: „mądrość”- חָכְמָה
Mądrością jest przede wszystkim oddać swoje życie Jezusowi Chrystusowi, a także być posłusznym Jego naukom! J 1, 1-2; Kol 1, 15-19 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

17 Jak czytać Księgę Przysłów?
Należy mieć własny, zorganizowany „system” przekładania zdobywanej wiedzy na konkretne postawy życiowe Koh 12,9 Poświęcić miesiąc czasu na przeczytanie całej księgi! Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

18 Paralelizm członów Paralelizm synonimiczny Paralelizm antytetyczny
Poeta wyraża swoją myśl w połączonych ze sobą paralelnie dwu, trzech lub czterech członach wiersza. Paralelizm synonimiczny Paralelizm antytetyczny Paralelizm syntetyczny Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

19 Paralelizm członów Paralelizm synonimiczny
Drugi człon wiersza powtarza innymi słowami myśl wyrażoną w członie pierwszym, np.: „Dla szyderców gotowe są baty, a chłosta na plecy głupiego” Prz 19,29 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

20 Paralelizm członów Paralelizm antytetyczny
Drugi człon wiersza wyraża myśl przeciwną do myśli zawartej w członie pierwszym, np.: „Mądry syn radością ojca, strapieniem dla matki syn głupi” Prz 10,1 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

21 Paralelizm członów Paralelizm syntetyczny
Drugi człon wiersza uzupełnia myśl wyrażoną w członie pierwszym, np.: „Na konia bat, osłowi wędzidło, kij natomiast na plecy głupiego” Prz 26,1 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

22 Budowa Księgi Przysłów
Mądrość i Głupota Słowa Agura Prz 1-9 Prz 30,1-14 Przysłowia Salomona Przysłowia liczbowe Prz (napisane i ułożone przez niego samego ) Prz 30,15-33 Słowa Lemuela Prz 31,1-9 Pochwała dzielnej kobiety Prz (uporządkowane przez ludzi Hezekiasza ) Prz 31,10-31 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

23 Oponenci Mądrości Księga Przysłów wskazuje na TRZY TYPY LUDZI, którzy koniecznie potrzebują w swoim życiu Mądrości. Prostacy - פְּתָיִם Szydercy - לֵצִים Głupcy - כְסִילִים Prz 1,22 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

24 Oponenci Mądrości Prostacy
-wierzą i pokładają ufność we wszystkich i we wszystkim oraz brakuje im bystrości umysłu Prz 14,15 są łatwowierni i postępują lekkomyślnie Prz 7,7 - są nierozważni i nie dostrzegają zagrażającego im zła, dlatego dają się jemu zwieść Prz 22,3 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

25 Oponenci Mądrości Szydercy Szydercy kpią sobie z Bożej mądrości:
- ponieważ ona jest dla nich zbyt trudna do zrozumienia Prz 14,6 nie chcą jej przyjąć, gdyż sądzą, iż wszystko wiedzą Prz 21,24 - nie słucha nagany Prz 13,1 Hebrajskie słowo „szyderca” oznacza dosłownie tego, co otwiera swoje usta. Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

26 Oponenci Mądrości Głupcy Głupcem jest ten, kto jest ociężały
w swym postępowaniu, beztroski i niedbały, nigdy nie zadowolony. Nabal („głupiec”) 1Sm 25,25 nie przyjmują pouczeń Prz 1,7.22 są zbyt pewni siebie Prz 12,15 nie zastanawiają się nad tym, co mówią Prz 29,11 błądzą w grzechach Prz 14,9 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

27 Człowiek mądry - Mędrzec
Słucha pouczeń Posłuszny pouczeniom Przykłada wagę do nauki Pozyskuje innych dla Boga Ucieka od grzechu Uważa na swój język Pilny w codziennej pracy Prz 1,5 Prz 10,8 Prz 10,14 Prz 11,30 Prz 14,16 Prz 16,23 Prz 10,5 Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

28 Mądrość i głupota Księga Przysłów zawiera 3 wezwania do mądrości i przestrzega nas 3 razy przed głupotą. -MĄDROŚĆ wzywa nas do relacji z Bogiem - GŁUPOTA wzywa nas do życia w grzechu Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

29 MĄDROŚĆ Mądrość i głupota GŁUPOTA Zbawienie Bogactwo Życie. Grzech
Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski

30 Przysłowie Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski „Kto okiem mruga - sprawia cierpienie, upadnie, kto wargi ma nierozsądne” (Prz 10,10 ) Fot. P. Jakubowski

31 „Przekleństwo Pańskie
Przysłowie Ogólne wiadomości o Księdze Przysłów. Wprowadzenie. – Piotr Jakubowski „Przekleństwo Pańskie na domu występnego, On błogosławi mieszkanie uczciwych” (Prz 3,33 ) Fot. P. Jakubowski