Systemowe aspekty finansowania ochrony zdrowia w Polsce

Prezentacja na temat: "Systemowe aspekty finansowania ochrony zdrowia w Polsce"— Zapis prezentacji:

1 Systemowe aspekty finansowania ochrony zdrowia w Polsce
Łukasz Zalicki Partner EY VI Forum Ochrony Zdrowia Krynica, 8 września 2015

2 Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*
Obecny system nie pozwala na sfinansowanie zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia w Polsce, do 2060 roku luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 3,1% PKB Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, * * W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu. Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2015 Ageing Report (scenariusz AWG risk).

3 Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*
Obecny system nie pozwala na sfinansowanie zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia w Polsce, do 2060 roku luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 3,1% PKB W przypadku stopniowego zwiększenia składki na ubezpieczenie zdrowotne (z 9% w 2015 r. do 11% podstawy wymiaru składki w 2019 r.) lukę w finansowaniu uda się zniwelować wyłącznie w krótkim okresie Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, * 2,21% 3,11% * W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu. Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2015 Ageing Report (scenariusz AWG risk).

4 Bezpośrednie koszty medyczne nie obrazują całego ciężaru jaki ponosi polska gospodarka z tytułu chorób Do kosztów generowanych przez choroby, oprócz kosztów opieki medycznej i programów profilaktycznych, należy zaliczyć również koszty pośrednie, a więc koszty utraconej produkcji w gospodarce wynikające z występowania chorób w populacji W przypadku jednostek chorobowych dla których przeprowadzono stosowne analizy, wartość kosztów pośrednich wielokrotnie przewyższa sumę kosztów bezpośrednich. Koszty pośrednie nowotworów złośliwych są ponad 2,5-krotnie wyższe od kosztów bezpośrednich Koszty pośrednie i bezpośrednie wybranych jednostek chorobowych, mln PLN Źródło: Efektywność leczenia onkologicznego – prezentacja EY podczas Europejskiego Kongresu Medycznego, EY, „Metodyka pomiaru kosztów pośrednich w polskim systemie ochrony zdrowia”, 2013. EY, „Narodowy Program Zwalczania Grypy”, Fundacja Onkologia 2025, „Skuteczna onkologia tu i teraz. Ewolucja systemu opieki onkologicznej w Polsce ”, 2015.

5 Czy możemy mówić o solidaryzmie w finansowaniu systemu ochrony zdrowia
„Koszt” dostępu do świadczeń ochrony zdrowia, wyrażony w postaci miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, różni się istotnie w zależności od typu osoby ubezpieczonej Wartość kontrybucji pracowników wynosi 52% łącznych przychodów ze składek NFZ, podczas gdy grupa ta stanowi 37% wszystkich ubezpieczonych Struktura przychodów NFZ ze składek oraz liczba tytułów ubezpieczenia zdrowotnego wg kategorii ubezpieczonych, 2012 Wartość składek Źródło:NFZ, „Struktura przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne za 2012 rok”, 2013.

6 Czy możemy mówić o solidaryzmie w finansowaniu systemu ochrony zdrowia
Wartość miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, przy takim samym dochodzie netto, różni się istotnie w zależności od typu osoby ubezpieczonej Najwyższy koszt ubezpieczenia zdrowotnego ponosi osoba, która musi wykupić je samodzielnie, np. pracująca wyłącznie na podstawie umowy o dzieło Osoby prowadzące gospodarstwo rolne płacą najniższe składki: 1 PLN za każdy hektar przeliczeniowy gruntu rolnego dla gruntów powyżej 6 ha Wartość miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne osoby osiągającej dochód netto PLN miesięcznie Źródło: Opracowanie EY, NFZ, KRUS. * Umowa o dzieło nie jest tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego i nie ma możliwości opłacania składki obliczonej od wynagrodzenia ustalonego dla takiej umowy. W celu objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem osoba powinna zawrzeć umowę z NFZ – szacunek prezentuje minimalną wartość składki. ** Uproszczony szacunek: stawka składki wynosi 1 PLN za 1 ha gruntu rolnego na 1 osobę ubezpieczoną; przeciętny miesięczny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego wynosił w 2013 r. 239,08 zł.

7 Jakie są alternatywne sposoby sfinansowania rosnących potrzeb zdrowotnych Polaków?
Wprowadzenie DUZ Wzrost wydatków zdrowotnych Lepsze zdrowie Spadek kosztów pośrednich „Odciążenie” publicznej części systemu ochrony zdrowia WZROST PKB Skorzystają na tym: PRZYKŁAD: Wzrost wydatków zdrowotnych w ramach DUZ o 5 mld PLN doprowadzi docelowo do wzrostu PKB o około 0,3% PKB (czyli 4,3 mld PLN w warunkach 2013 roku). Pracujący: 0,8 mld PLN Przedsiębiorcy: 1,8 mld PLN Sektor finansów publicznych: 1,7 mld PLN

8 Leczenie szpitalne – potencjalny obszar do zwiększania efektywności
Polska charakteryzuje się jednym z najwyższych udziałów wydatków na leczenie szpitalne wśród krajów UE, około 1/3 wszystkich wydatków na ochronę zdrowia w 2012 r. przeznaczona została na leczenie szpitalne Na przestrzeni ostatnich 9 lat, udział wydatków na leczenie szpitalne w budżecie NFZ wzrósł – z 44,1% w 2005 r. do 48% w 2014 r. Udział wydatków na leczenie szpitalne w bieżących wydatkach na ochronę zdrowia ogółem*, wybrane kraje**, 2012 Struktura wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia wg rodzaju świadczeń, (plan) Źródło: Eurostat. *Zawiera zarówno wydatki publiczne jak i prywatne ** Wybór podyktowany dostępnością danych . Źródło: Sprawozdania NFZ.

9 Przeciętna długość hospitalizacji, dni
Leczenie szpitalne – potencjalny obszar do zwiększania efektywności? (2/2) Pomimo wzrostu wartości środków przeznaczanych na leczenie szpitalne w 2012 r. liczba hospitalizacji na 100 tys. mieszkańców pozostaje w Polsce na względnie stabilnym poziomie Wśród krajów regionu Polska cechuje się najkrótszym przeciętnym czasem trwania hospitalizacji. Od 2005 r. wartość ta wykazuje tendencję spadkową Powyższe może cieszyć, o ile nie jest skutkiem tego, że w trybie hospitalizacji realizowane są procedury, które mogłyby zostać z powodzeniem wykonane w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS) Liczba hospitalizacji na 100 tys. mieszkańców, wszystkie jednostki chorobowe za wyjątkiem zewnętrznych przyczyn zachorowań i zgonów Przeciętna długość hospitalizacji, dni Źródło: OECD. Źródło: OECD.

10 Wciąż jest przed nami wiele wyzwań w obszarze zdrowia publicznego
Polacy nie tylko żyją krócej niż przeciętny mieszkaniec Unii Europejskiej, ale również krócej cieszą się dobrym zdrowiem. Różnica w porównaniu ze średnią unijną jest najbardziej widoczna w przypadku mężczyzn W Polsce choroby układu krążenia są znacznie częstszą przyczyną zgonów niż ma to miejsce przeciętnie w Unii. To właśnie ta grupa chorób odpowiada za większość luki pomiędzy umieralnością w Polsce i Unii Europejskiej Oczekiwana dalsza długość trwania życia osoby w wieku 65 lat, 2012 Najczęstsze przyczyny zgonów, standaryzowane wskaźniki umieralności (na 100 tys. mieszkańców) Polska i Unia Europejska, 2012 Źródło: Eurostat. Źródło: Eurostat.

11 Bodźce wyzwalają zachowania
Pytania do dyskusji: Błędne ustalenie bodźców w systemie ochrony zdrowia często jest podstawową przyczyną nieodpowiednich i sprzecznych z intencjami regulatora zachowań poszczególnych podmiotów: Czy chcemy płacić za świadczenie / procedurę czy za ochronę zdrowia? 1 koncepcja „czystej” stawki kapitacyjnej generuje bodźce do poszukiwania pacjentów relatywnie „zdrowych” (np. osoby młode), oraz do „wypychania” procesu leczenia / diagnostyki do AOS POZ Czy zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej nie oznacza w praktyce prawa do równego braku dostępu? 2 dalsze „wypychanie” pacjenta – z ambulatorium do szpitala, np. w celu przeprowadzenia diagnostyki AOS realizowanie w trybie hospitalizacji tych procedur, które w innych systemach ochrony zdrowia realizowane są w trybie ambulatoryjnym – rezultat definicji JGP Leczenie szpitalne

12 Dziękuję za uwagę!

13 Zastrzeżenia prawne Informacje zawarte w niniejszej prezentacji nie stanowią w żadnym wypadku świadczenia usług. Mimo iż dołożono należytych starań w celu zapewnienia rzetelności prezentowanych tu informacji przez autorów, istnieje ryzyko pojawienia się nieścisłości. EY nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności ani nie gwarantuje poprawności i kompletności informacji zamieszczonych w prezentacji. Ponadto w najszerszym dopuszczonym przez prawo zakresie EY wyłącza jakiekolwiek gwarancje, wyraźne lub dorozumiane, w tym między innymi dorozumiane gwarancje sprzedaży i przydatności do określonego celu. W żadnym wypadku EY, powiązane z EY spółki ani też partnerzy, agenci lub pracownicy EY lub spółek powiązanych z EY nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec czytelnika lub innych osób z tytułu jakiejkolwiek decyzji lub działania podjętego na podstawie informacji znajdujących się w niniejszej prezentacji ani też z tytułu jakichkolwiek pośrednich, szczególnych lub ubocznych strat, nawet w przypadku otrzymania informacji o możliwości ich wystąpienia. © Copyright by EY.