Realizator Projektu: Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź Biuro Projektu: tel. + 42 29 10 342 oraz.

Prezentacja na temat: "Realizator Projektu: Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź Biuro Projektu: tel. + 42 29 10 342 oraz."— Zapis prezentacji:

1 Realizator Projektu: Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź Biuro Projektu: tel. + 42 29 10 342 oraz 29 10 302; fax: + 42 63 70 586; www.ie-ries.pl; e-mail: ries@ie.lodz.pl Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt "Społecznie znaczy ekonomicznie – wzmocnienie sektora ekonomii społecznej w województwie łódzkim poprzez utworzenie Regionalnego Inkubatora Ekonomii Społecznej udzielającego kompleksowego wsparcia" Człowiek – najlepsza inwestycja Rachunkowość w firmie socjalnej Marcin Długosz Maj 2010

2 Rachunkowość? system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania, wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczególnych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki gospodarującej* * St. Skrzywan: Teoretyczne podstawy rachunkowości PWE W-wa, 1969 "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 2

3 Firma socjalna? Firmy socjalne działają komercyjnie, bo wytwarzają produkty i usługi, które sprzedają. Poprzez działalność komercyjną tworzą zatrudnionym osobom środowisko pracy zbliżone do funkcjonującego na normalnym rynku pracy. Ale jednocześnie firmy te prowadzą dla swych pracowników programy reintegracyjne i edukacyjne "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 3

4 Firma socjalna? Celowym zyskiem i produktem wytwarzanym przez te firmy są osoby będące w stanie funkcjonować na wolnym rynku pracy: osoby będące w stanie tworzyć i rozwijać własne firmy, zdobyć i utrzymać miejsce pracy. Zysk ze sprzedaży produktów i usług wytwarzanych przez firmy socjalne jest zyskiem dodatkowym. Zazwyczaj jest to zysk użyteczny społecznie. Firmy socjalne bowiem podejmują działalność użyteczną społecznie w przestrzeni nie zagospodarowanej przez firmy komercyjne (ze względu niski zysk związany z prowadzeniem takiej działalności).

5 Rachunkowość firm socjalnych Rachunkowość firm socjalnych na przykładzie spółdzielni socjalnych

6 Księgi Handlowe Można zlecić prowadzenie ksiąg handlowych biuru rachunkowemu bądź doradcy podatkowemu. Przy outsourcingu księgowym jednostka zobowiązana jest do poinformować o tym urząd skarbowy na druku NIP-2. Na rachunkowość jednostki, którą prowadzi się w języku polskim oraz w walucie polskiej, składają się: dziennik, księga główna, księga pomocnicza, zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 6

7 Księgi Handlowe Księgi rachunkowe powinny być: trwale oznaczone nazwą jednostki, której dotyczą, nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej oraz nazwą programu przetwarzania wyraźnie oznaczone co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i daty sporządzenia przechowywane starannie w ustalonej kolejności. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 7

8 Księgi Handlowe Obok ksiąg głównych, spółdzielnia zobowiązana jest do prowadzenia ksiąg pomocniczych, na które składają się: środki trwałe, w tym także środki trwałe w budowie, wartości niematerialne i prawne oraz dokonywanych od nich odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych rozrachunki z kontrahentami rozrachunki z pracownikami, a w szczególności imienne ewidencje wynagrodzeń pracowników zapewniającą uzyskanie informacji, z całego okresu zatrudnienia "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 8

9 Księgi Handlowe operacje sprzedaży (kolejno numerowane własne faktury i inne dowody operacje zakupu (obce faktury) koszty i istotne dla jednostki składniki aktywów operacje gotówkowe Powyższe obowiązki wynikają z art. 13 i 17 ustawy o rachunkowości. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 9

10 Księgi Handlowe Na podstawie zapisów na kontach księgi głównej sporządza się na koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald, zawierające: symbole lub nazwy kont, salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 10

11 Księgi Handlowe Bilans jest to obustronne zestawienie aktywów i pasywów jednostki na dzień bilansowy. Aktywa w bilansie porządkuje się według ich stopnia płynności od najmniej do najbardziej płynnych. Pasywa natomiast, układa się według stopnia ich wymagalności. Od najmniej do najbardziej wymagalnych. W bilansie przedstawia się dane za rok bieżący w porównaniu do roku poprzedniego "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 11

12 Księgi Handlowe Rachunek zysków i strat, którego wzór również stanowi załącznik do ustawy o rachunkowości sporządza się w jednym z dwóch wariantów: kalkulacyjnym porównawczym Jest to zestawienie za bieżący i poprzedni rok obrotowy wszystkich przychodów i odpowiadających im kosztów poniesionych przez spółdzielnie socjalną. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 12

13 Księgi Handlowe Informacja dodatkowa, która sporządza podmiot, to zbiór jak sama nazwa wskazuje, dodatkowych informacji, których nie ma w bilansie czy rachunku zysków i strat. Zawiera informacje, które pozwolą wszechstronnie określić sytuację finansową oraz majątkową danej jednostki

14 Księgi Handlowe Sprawozdanie z działalności jednostki – nie jest to część sprawozdania finansowego, ale stanowi ono jego uzupełnienie. Sporządzają ją między innymi zarządy spółdzielni socjalnych. Sprawozdanie to powinno zawierać między innymi informacje o: rzeczowej działalności spółdzielni w minionym roku ważniejszych wydarzenia, które w danym roku miały miejsce w jednostce przewidywanym kierunku rozwoju podmiotu aktualnej oraz przyszłej sytuacji finansowej spółdzielni. Sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności jednostki należy sporządzić się w języku polskim i w walucie polskiej.

15 Księgi Handlowe W przypadku niewielkich jednostek, ustawa o rachunkowości zezwala na uproszczone przedstawianie danych w sprowadzaniu finansowym. Aby można być uznanym za taką właśnie niewielkim podmiotem, spółdzielnia socjalna musi spełnić dwa z trzech poniższych warunków:

16 Księgi Handlowe średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2.000.000 euro przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000.000 euro.

17 Księgi Handlowe W takim przypadku można sporządzić sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 ustawy o rachunkowości tylko literami i cyframi rzymskimi. Jeżeli chodzi o informację dodatkową to również można ją sporządzić w odpowiednio uproszczonej formie.

18 Księgi Handlowe Ważną kwestią jest to, że za prawidłowe i terminowe sporządzenie sprawozdania finansowego odpowiada kierownik jednostki. To on zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu. A więc w przypadku kiedy rok obrotowy pokrywa się z rokiem podatkowym, sprawozdanie finansowe powinno być sporządzone do dnia 31 marca.

19 Księgi Handlowe Fundusze w spółdzielni socjalnej Ponieważ spółdzielnie socjalne działają w oparciu o ustawę z dnia 27 kwietnia 2006r. o spółdzielniach socjalnych oraz prawo spółdzielcze to w nich muszą szukać informacji na temat swoich funduszy założycielskich. Podstawowymi kapitałami, które tworzą tego typu jednostki są: fundusz udziałowy fundusz zasobowy fundusz inwestycyjny Spółdzielnia może w swoim statucie określić także inne fundusze, które ma prawo tworzyć. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 19

20 Księgi Handlowe Podział wyniku finansowego, jaki wypracowała spółdzielnia określony jest ustawą o spółdzielniach socjalnych. Zgodnie z art. 10 ustawy nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na: "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 20

21 Księgi Handlowe zwiększenie funduszu zasobowego - nie mniej niż 40% cele, o których mowa w art. 2 ust. 2 i 3 tej ustawy, a więc między innymi na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji jej członków oraz ich środowiska - nie mniej niż 40% fundusz inwestycyjny. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 21

22 Księgi Handlowe Należy pamiętać dzieląc wynik finansowy spółdzielni socjalnej, że nadwyżka bilansowa nie może podlegać podziałowi pomiędzy członków spółdzielni, w szczególności nie może być przeznaczona na zwiększenie funduszu udziałowego, jak również nie może być przeznaczona na oprocentowanie udziałów. "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 22

23 Księgi Handlowe Odpowiednio przygotowane sprawozdanie finansowe należy oczywiście podpisać. Podpisuje je - podając zarazem datę podpisu - osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych spółdzielni oraz kierownik jednostki. W przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu "Społecznie znaczy ekonomicznie www.ie-ries.pl 23

24 Księgi Handlowe Po przygotowaniu sprawozdania finansowego oraz jego zatwierdzeniu pozostają jeszcze inne obowiązki sprawozdawcze. W terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, sprawozdanie powinno być przesłane do urzędu skarbowego wraz z uchwałą organu zatwierdzającego o podziale ewentualnej nadwyżki finansowej.

25 Księgi Handlowe Spółdzielnie socjalne zobowiązane są do przekazania swojego sprawozdania finansowego w terminie 15 dni od daty jego zatwierdzenia do Krajowego Rejestru Sądowego oraz jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

26 CIT Podatek dochodowy od osób prawnych

27 CIT Spółdzielnia socjalna jako osoba prawna uzyskiwane przez siebie dochody opodatkowuje zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

28 CIT W ciągu roku obrotowego jest ona zobowiązania do wpłacania na konto urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Wyjątek stanowi zaliczka za ostatni miesiąc roku obrotowego – wówczas zaliczkę wpłaca się w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni, do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego

29 CIT Ostatecznego rozliczenia podatku dochodowego dokonuje się w zeznaniu rocznym, które to spółdzielnia socjalna zobowiązana jest złożyć w terminie do trzech miesięcy od końca roku obrotowego.

30 CIT Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód, a więc różnica między przychodami a kosztami uzyskania przychodów.

31 CIT Kosztami uzyskania przychodów – są wszystkie te koszty, które zostały poniesione w celu uzyskania lub zabezpieczenie źródła przychodu. Wyjątki wydatków, które mimo tego, że zostały poniesione przez spółdzielnie w celu uzyskania przychodów to ich nie stanowią – zostały wymienione w art. 16 ust.1 ustawy

32 CIT Jeżeli spółdzielnia socjalna poniosła wydatki w walucie obcej, przelicza się je na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

33 CIT W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzono zwolnienie dla spółdzielni socjalnych. Zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku dochodowego są

34 CIT dochody spółdzielni socjalnej wydatkowane w roku podatkowym na cele, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. nr 94, poz. 651), na zasadach określonych w tej ustawie, w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku wypracowany przez spółdzielnie w danym roku podatkowym dochód wydany na cele m.in. zawodowej i społecznej reintegracji swoich członków jest wolny od podatku dochodowego.

35 CIT Ze zwolnienia korzystają dochody wydatkowane w roku podatkowym. Nie wystarczy ich przeznaczenie na określony w ustawie cel. Przy czym "wydatkowanie" powinno być interpretowane ściśle, jako faktyczne zrealizowanie wydatku w znaczeniu kasowym.

36 Podatek VAT Opodatkowanie działalności spółdzielni socjalnej podatkiem od towarów i usług. Regulacje w tym zakresie określone są w ustawie z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług.

37 Podatek VAT Zgodnie z nią, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju eksport towarów import towarów wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

38 Podatek VAT Spółdzielnia nie od razu zostaje podatnikiem tegoż podatku, ponieważ ma możliwość skorzystać ze zwolnienia podmiotowego albo przedmiotowego

39 Podatek VAT Zwolnienie przedmiotowe – stosuje się w odniesieniu do zakresu działalności spółdzielni

40 Podatek VAT Zwolnienie podmiotowe- stosuje się w oparciu o wysokość obrotu spółdzielni. Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 100.000 zł.

41 Podatek VAT Warto podkreślić, że limit ten odnosi się do podatników, którzy działalność swoją prowadzą przez cały rok. Dla podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku podatkowego, limit uprawniający do zwolnienia podatkowego oblicza się w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym i kwoty 100.000 zł.

42 Podatek VAT W momencie kiedy spółdzielnia staje się czynnym podatnikiem VAT zamiast wystawiać rachunki, wystawia faktury VAT. Opodatkowanie swojej działalności podatkiem VAT to również dla spółdzielni dodatkowe obowiązki – począwszy od składania deklaracji VAT do płacenia tego podatku.

43 Podatek VAT Wpłacie do urzędu skarbowego podlega nadwyżka pomiędzy podatkiem VAT należnym, ( tym ze sprzedaży) – a podatkiem VAT naliczonym, na który składa się podatek z faktur kosztowych.

44 Podatek VAT To w jakim wariancie spółdzielnia będzie dokonywała płatności zależy tylko od niej. Do wyboru ma dwie możliwości: składanie deklaracji miesięcznie, a co za tym idzie dokonywanie płatności w cyklu comiesięcznym składanie deklaracji kwartalnych, a więc i dokonywanie ewentualnych płatności co trzy miesiące.

45 Realizator Projektu: Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź Biuro Projektu: tel. + 42 29 10 342 oraz 29 10 302; fax: + 42 63 70 586; www.ie-ries.pl; e-mail: ries@ie.lodz.pl Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt "Społecznie znaczy ekonomicznie – wzmocnienie sektora ekonomii społecznej w województwie łódzkim poprzez utworzenie Regionalnego Inkubatora Ekonomii Społecznej udzielającego kompleksowego wsparcia" Człowiek – najlepsza inwestycja Dziękuję Państwu z a uwagę Marcin Długosz www.eMDi.pl biuro@eMDi.pl